Zróżnicowanie cen monopoli
Zróżnicowanie cen monopoli
Monopol jest określany jako sytuacja, w której cały rynek danego wyrobu jest kontrolowany przez jednego producenta- sprzedawcę, który samodzielnie zaspokaja potrzeby nabywców.
Założenia modelowe:
• Na rynku istnieje jedna firma, która kontroluje rynek danego towaru lub usługi, samodzielnie zaspokajając popyt rynkowy.
• Monopolista jest cenodawcą, ma możliwość kształtowania ceny rynkowej. Siła monopolowa firmy nie jest jednak absolutna, gdyż ogranicza ją ujemnie nachylona krzywa popytu rynkowego.
• Firma produkuje towar nie mający bliskich substytutów.
• Bardzo silne są bariery wejścia i wyjścia z rynku, co umożliwia firmie osiąganie nadzwyczajnego zysku ekonomicznego ( Ze > 0 ) w krótkim okresie.
• Producent ma doskonałą wiedzę o rynku- rozpoznaje krzywą popytu rynkowego na jego wyrób i jej elastyczność.
• Występuje słabość odbiorców, którzy nie są w stanie Wpływać na cenę.
• Celem monopolisty jest maksymalizacja zysku.
Różnicowanie cen przez monopolistę:
Występuje ono, gdy monopolista sprzedaje to samo, jednorodne dobro po różnych cenach, różnym grupom odbiorców. Możliwość taka wynika z ujemnie nachylonej krzywej popytu monopolu, która wskazuje, że niektórzy odbiorcy są skłonni zapłacić wyższą cenę, aby otrzymać dany wyrób.
• Różnicowanie cen I stopnia ( doskonałe różnicowanie cen ) polega na sprzedawaniu kolejnej jednostki danego dobra czy usługi po możliwej do osiągnięcia cenie maksymalnej. Monopolista zna maksymalną sumę, którą każdy nabywca zapłaci za każdą ilość dobra. Dążąc do maksymalizacji zysku, ustala dla każdego najwyższą cenę, jaką jest on skłonny zapłacić.
• Różnicowanie cen II stopnia polega na stosowaniu różnych cen dla nabywców w zależności od spełnienia przez nich pewnych kryteriów, np. obniżki cen za ilości przekraczające pewne przedziały, użycie produktów czy korzystanie z usług w różnym czasie ( taryfy dzienne i nocne ) itd.
• Różnicowanie cen III stopnia polega na wyodrębnianiu pewnych grup nabywców. Dla każdej grupy ustalana jest odrębna cena. Każda z nich ma swoją krzywą popytu o różnej elastyczności. Problemem monopolisty jest ustalenie, ile produktów powinien przeznaczyć dla każdej z grup oraz jakie powinny być ceny. Krzywa popytu rynkowego DD jest zarazem krzywą popytu indywidualnego dd, gdyż monopolista jest jedynym dostawcą rozpatrywanego dobra na rynek. Ma ona normalnie ujemne nachylenie oraz dla każdego poziomu ceny określoną elastyczność.
Bibliografia:
1. „Mikroekonomia” – J. Olesiejuk, A. Paśnik, M. Szambelan. Wyd. WSE – I
2. „Ekonomia” - David Begg. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne