Teoria funkcjonowania rynku od prof Bojańczyka WSE-I

Są to wykłady od prof Bojańczyka z WSE-I w Wawie

Wybrane problemy konkurencji
Wykład 1
Konkurencja- jest siłą napędową procesów gospodarczych, wymusza zmiany i dostosowywanie się podmiotów gospodarczych do nowych warunków.
Konkurencja (Zagórski)- należy rozumieć walkę przedsiębiorstw o korzyści ekonomiczne uzyskiwane ze sprzedaży towarów oraz przy zaopatrzeniu w środki produkcji i siłę roboczą. Konkurencja występuje wszędzie tam gdzie istnieje prywatna własność środków produkcji i gospodarka towarowa.
Towar- przeznaczony na sprzedaż.
(Marks) Konkurencja polega na współzawodnictwie, którego celem jest zysk.
(Wg Marshalla) Konkurencja oznacza współzawodnictwo, które polega na współubieganiu się i przelicytowywaniu przy kupowaniu i sprzedawaniu.
Konkurencja jest rywalizacją pomiędzy niezależnymi podmiotami. Jest jednym ze sposobów koordynacji rynkowej.
(Wg Tkaczyka) Przez konkurencję należy rozumieć proces, za pomocą którego uczestnicy rynku dążąc do realizacji swych interesów próbują zaoferować korzystniejsze od swych konkurentów oferty zarówno pod względem ceny, jakości, serwisu, jak i innych charakterystyk, mających wpływ na decyzję o danej transakcji.
Lipowski walka negocjacyjna, konkurencyjna i przetargowa.
Walka negocjacyjna dotyczy interakcji pomiędzy dostawcami i odbiorcami, które przybierają postać walki o korzyści ekonomiczne z wymiany rezultatów z działalności.
Walka konkurencyjna jest elementem walki negocjacyjnej. Dostawcy starają się zaoferować odbiorcom warunki korzystniejsze niż te, które zapewniają ich rywale.
Walka przetargowa- rywalizację między odbiorcami o zwiększenie swego udziału w dostępie do nabywanych zasobów i dóbr.
Konkurencja pozwala odpowiedzieć na pytania, które dobra są dobrami rzadkimi, które rzeczy są dobrami i w jakim stopniu są one rzadkie czyli wartościowe.
Walka konkurencyjna może się odbywać na różną skalę. Ważne są bowiem rozmiary rynku, na którym dokonuje się konkurencja. Może to być skala lokalna, regionalna lub na cały kraj. Konkurencja może się również odbywać w skali ugrupowania regionalnego lub w skali globalnej.
W walce konkurencyjnej liczy się uzyskanie i utrzymanie przewagi nad konkurentami, która pozwoliłaby osiągnąć założone cele i realizować własne interesy.
Strategie konkurencji
Skuteczne strategie konkurencji przedsiębiorstwa opierają się w długim okresie na tworzeniu innowacji i ich umiejętnym stosowaniu w praktyce gospodarczej. W tym też kontekście można mówić o zdolności konkurencyjnej i konkurencyjności. Pojęcie zdolności konkurencyjnej oznacza zarówno zdolność do uczestnictwa w walce jak i ocenę ex-post (po) rezultatu tej walki. Zawarty jest tu zarówno element dynamiczny obejmujący analizę czynników decydujących o długookresowej zdolności do konkurowania jak i element statyczny czyli ocenę tej zdolności w określonym momencie.
Podmioty gospodarcze nie tylko muszą czuć się jako podmioty niezależne i mieć poczucie odpowiedzialności ekonomicznej i majątkowej, ale także powinny zostać poddane niezbędnej sesji konkurencyjnej. Wówczas bowiem ujawniają się sprzeczne interesy stanowiące siłę motoryczną mechanizmu rynkowego, dążenie do osobistych korzyści ekonomicznych i związany z tym egoizm uruchamiają mechanizm wewnętrznego równoważenia i mechanizm alokacyjny.

Utylitaryści- twierdzą, że ludzie reagują w codziennym życiu na zewnętrzne bodźce, które sprawiają im albo przyjemność albo ból. Kryterium podejmowania decyzji stanowi poczucie subiektywnego zadowolenia, a więc indywidualnej satysfakcji. Ludzie żyją zgodnie z zasadą użyteczności, a zadowolenie jest ich ostatecznym celem, dlatego pragną uzyskiwać jak największą swobodę. Dzięki swobodzie można podejmować takie działania, które zapewniają uzyskanie maksymalnego zadowolenia. Wolna konkurencja sprawia, że otwierają się szerokie perspektywy samorealizacji. W ten sposób może zostać uwolniona z administracyjnych więzów ludzka twórczość i źródło bogactwa jednostek i społecznego dobrobytu.
Racjonalizm- kładzie nacisk na rozumny i logiczny charakter działalności człowieka. O postawie racjonalistycznej świadczy przekonanie, że rozum i logika powinny kierować działalnością gospodarczą. Uwaga jest wiec skupiona przede wszystkim na kalkulacji ekonomicznej oraz na osobach przedsiębiorców, którzy podejmują trud organizowania działalności gospodarczej w racjonalny sposób.

Ekonomia klasyczna a potem nurt subiektywno-marginalistyczny- nadawały uniwersalny charakter prawom ekonomicznym i uznawały, że działają one zawsze i wszędzie, niezależnie od stopnia świadomości społecznej.

Ordoliberałowie- twierdzili, że o przebiegu procesów gospodarczych decydują wybory dokonywane przez ludzi. Ludzie dokonując określonych wyborów kształtują rzeczywistość zgodnie ze swoją wolą, dlatego nie istnieją żadne prawidłowości rozwoju społecznego.
Ordoliberalizm nie popiera amoralności i filozoficznego utylitaryzmu oraz niczym nieskrępowanej konkurencji (wolnej konkurencji), które stanowiły ważne elementy składowe starego liberalizmu. Chaotyczna konkurencja, która jest pozbawiona ustalonych reguł gry sprowadza się do walki wszystkich ze wszystkimi i dlatego nie przystaje to zasadom chrześcijańskiej etyki i moralności.
Charakterystyczny jest bardzo krytyczny stosunek portoliberałów do leseferyzmu, który kładł nacisk na brak ingerencji państwa w proces konkurencji rynkowej. Zdaniem ordoliberałów niczym nie ograniczona konkurencja wiedzie nieuchronnie do anarchii a nie do społecznej harmonii. W życiu gospodarczym taka konkurencja prowadzi do samozagłady i powstawania monopoli, a także do usztywnienia rynku. Oparcie się na konkurencji w różnych dziedzinach życia pomaga wybierać najlepsze rozwiązania spośród wielu możliwych opcji. Keynes akceptował różne formy interwencjonizmu państwowego włącznie z uspołecznieniem gospodarczym. W doktrynie keynsowskiej interwencjonizm służy przede wszystkim walce z bezrobociem tymczasem ordoliberałowie podkreślali, że interwencjonizm państwowy nie powinien mieć własnościowego charakteru. Wykorzystywali oni niektóre formy interwencjonizmu do przywracania swobody konkurencji.

Wykład 2
Na rynku mamy do czynienia z 3 formami konkurencji:
1)pomiędzy sprzedawcami- sprzedawcy konkurują o klienta
2)pomiędzy kupującymi
3)pomiędzy kupującymi i sprzedającymi- konkurują kupujący i sprzedający

Motyw uzyskiwania ponadprzeciętnych zysków związany jest z 2 typami konkurencji wywołującymi różnorodne skutki, są to konkurencje:
a)pomiędzy gałęziami gospodarki narodowej lub krajami – konkurencja międzygałęziowa powoduje alokacje środków a tym samym czynników produkcji w ramach gospodarki jako całości, ponieważ związana jest z dążeniem do osiągnięcia największej stopy zysku. Wolne środki kapitałowe przenoszone są z gałęzi o niższej stopie zysku do gałęzi o wyższej stopie zysku. Mechanizm przepływu kapitałów sprawia, że zawierają się przewrotne różnice w poziomie zysków w różnych gałęziach i powstaje tendencja do kształtowania się przeciętnej stopy zysku odniesienia do podejmowania decyzji alokacyjnej w całej gospodarce.(zainwestowanie kapitału)
b)wewnątrz gałęzi- konkurencja wewnątrzgałęziowa toczy się o warunki i rozmiary sprzedaży. Powoduje ukształtowanie się ceny na poziomie odpowiadającym dominującym warunkom wytwarzania. W tych warunkach firmy efektywniejsze pod względem organizacyjnym i technicznym osiągają zysk nadzwyczajny. Natomiast firmy o kosztach wyższych niż przeciętny nie realizują nawet zysku przeciętnego, a to może prowadzić nawet do bankructwa.
Konkurencja eliminuje przedsiębiorstwa najsłabsze.

Aby mógł powstać kapitalistyczny sposób produkcji musiały powstać 2 procesy ekonomiczne:
1)nagromadzenie odpowiedniej ilości kapitału
2)oderwanie wytwórcy i to masowo od własności środków produkcji i powstanie wolnej siły roboczej.
Oba te procesy określane są jako okres akumulacji pierwotnej kapitału.

Rynek wraz z konkurencją koryguje i porządkuje działalność producentów i konsumentów, dlatego należy konsekwentnie walczyć o wolność gospodarczą. W gospodarce musi występować swoboda wyboru zarobkowania dla zysku. Nie powinno być żadnych barier w działalności przemysłowej, dlatego należy znieść wszelkie ograniczenia feudalne. Musi panować swoboda zatrudnienia, umowy o pracę gdy stawki płac nie mogą być niczym skrępowane. Musi istnieć swoboda ruchu kapitałów zarówno w kraju jak i między państwami.

Wykład 3
Różne rodzaje konkurencji:
Pojęcie konkurencji można rozpatrywać w kilku aspektach:
1.konkurencyjność cenowa i pozacenowa
2.konkurencyjność wynikowa (którą widzimy na rynku) i czynnikowa (jest to przewaga konkurencyjna wynikająca z czynników produkcji)
3.konkurencyjność kraju i przedsiębiorstwa



Czynniki determinujące konkurencyjność:
Makro Mikro
Twarde -polityka ekonomiczna, -polityka rządu,-polityka przemysłowa,-polityka monetarna,-polityka fiskalna,-rynki kapitałowe,-oszczędności. -zdolności produkcyjne (wyposażenie)
Miękkie -otoczenie społeczno-ekonomiczne,-etyka pracy,-regulacje prawne,-system edukacyjny. -zarządzanie przedsiębiorstwem,-strategia firmy,-konkurencyjność,-promocja,-marketing.

Możliwość tworzenia przewag konkurencyjnych jest uzależniona od następujących warunków:
a)przedsiębiorstwo musi osiągnąć lepszą pozycję na rynku w oparciu o wyższość nad konkurentami
b)wyższość ta musi zostać dostrzeżona przez konsumentów i być na tyle interesująca aby wymusić decyzję zakupu
c)różnice w cechach pomiędzy firmą a jej konkurentami muszą być trwałe.

Znaczenie terminu przewaga komparatywna:
Przewaga konkurencyjna, rentowność powyżej średniego poziomu danej gałęzi przemysłu









A B C
A-określenie strategii
B- konkurenci nadal stosują poprzednie strategie
C-konkurenci atakują używając nowych strategii

Istnieje wiele czynników wpływających na powstanie przewagi konkurencyjnej. Można je podzielić na kilka podstawowych grup:
1)czynniki związane z działalnością marketingową (jakość produktu, kanały dystrybucji, cena)
2)czynniki związane z produkcją (zdolności produkcyjne, lokalizacja, stopień zużycia majątku, kwalifikacje siły roboczej)
3)czynniki związane z sytuacją finansową (rentowność, rachunek przepływów pieniężnych, zadłużenie, wielkość i obrót zapasami)
4)czynniki związane z technologią (posiadane patenty, wydatki na pracę, naukowo-badawcze, działalność inwestycyjna)

Analiza tych wszystkich obszarów działalności przedsiębiorstwa pozwala ocenić czy jest ono w stanie osiągnąć przewagę konkurencyjną. Trwałość przewag konkurencyjnych zależy z jednej strony od przedsiębiorstwa a z drugiej od jego otoczenia. Im w większym stopniu zależy ona od przedsiębiorstwa w tym lepszej jest ono sytuacji.

Otoczenie przedsiębiorstwa:

Otoczenie bliższe



Otoczenie dalsze

Otoczenie bliższe (siły konkurencyjne):
-dostawcy,
-odbiorcy,
-aktualni konkurenci,
-substytuty,
-potencjalni konkurenci.
Każdy z wymienionych czynników ma wpływ na konkurencyjność.
Otoczenie dalsze (otoczenie w skali makro):
-czynniki ekonomiczne (rynek kapitałowy, wysokość stóp %, wysokość podatków)
-czynniki demograficzne (ilość osób zdolnych do pracy, struktura wiekowa)
-czynniki społeczne,
-czynniki globalne,
-czynniki polityczno-prawne (kodeks pracy)
-czynniki technologiczne.

Groźba pojawienia się nowych konkurentów zależy od 3 czynników:
1.atrakcyjność sektora- stopa wzrostu popytu, rentowność sektora
2.wysokość barier wejścia do sektora: skala produktów, bariera kapitałowa, niższe koszty nie wynikające ze skali działania, zróżnicowanie produktów, dostęp do kanałów dystrybucji, protekcjonistyczna polityka państwa, bariery o charakterze bezpośrednim-ograniczenia ilościowe, zakazy; bariery o charakterze pośrednim- subwencje.
3.możliwość represji ze strony istniejących producentów.

Stopa wzrostu sektora uzależniona jest od fazy życia sektora.
Fazy życia sektoraKryteria Narodziny Rozwój Dojrzałość Starzenie się
1.stopa wzrostu średnia duża słaba i stabilna zerowa lub ujemna
2.możliwość wzrostu znaczna znaczna zerowa ujemna
3.liczba konkurentów znaczna znaczna mała mała
4.struktura konkurencji zmienna stabilizująca się stali liderzy oligopole
5.technologie eksperymentalne rozwijające się dojrzałe schyłkowe
6.dostęp do sektora łatwy możliwy bardzo trudny brak zainteresowania

Strategie:
Cena
niska wysoka
Jakość
niska okazja rynkowa uderz i znikaj

wysoka penetracja rynku luksus rynkowy

Wykład 4
Przyjmuje się iż w firmie dotyczy nie tylko opracowanie strategii lecz również jej realizacji. W ramach zarządzania mówić należy w 3 etapach:
a)analiza strategiczna
b)wybór strategii
c)wdrażanie strategii

Celem analizy strategicznej jest określenie strategicznej pozycji firmy w 3 aspektach:
1)otoczenie firmy
2)zasoby firmy
3)oczekiwania i cele firmy oraz struktura władzy w firmie

Budowa strategii przedsiębiorstwa wymaga identyfikacji jego pozycji w sektorze, określenie etapu rozwoju sektora oraz ustalenia zagrożeń i szans tworzonych przez otoczenie.


Budowa strategii przedsiębiorstwa:
















Proces budowania strategii przedsiębiorstwa:
a)Co przedsiębiorstwo robi obecnie?
-identyfikacja (jaka jest obecna wyrażona lub domniemana strategia?)
-założenie (jakie należy przyjąć założenia dotyczące względnej pozycji firmy, jej silnych i słabych stron konkurentów oraz tendencji występujących w sektorze aby obecna strategia miała sens)
b)Co dzieje się w otoczeniu?
-analiza sektora (jakie są główne wyniki powodzenia w konkurencji, jakie są ważne decyzje i zagrożenia w sektorze)
-analiza konkurentów (jakie są możliwości i ograniczenia istniejących i potencjalnych konkurentów oraz jakie prawdopodobne posunięcia mogą oni podjąć w przeszłości)
-analiza społeczna (jakie ważne czynniki państwowe, społeczne i polityczne stworzą okazję lub zagrożenia)
-silne i słabe strony (przy danej analizie sektora i konkurentów jakie są silne i słabe strony przedsiębiorstwa w porównaniu z obecnymi i przeszłymi kontrahentami)
c)Co przedsiębiorstwo powinno robić?
-sprawdziany założeń i strategii (w jakim stopniu założenia zawarte w obecnej strategii odpowiadają wynikom analizy przedstawiającej w punkcie „b”)
-możliwości strategiczne (jakie są realne możliwości strategiczne w świetle powyższej analizy, czy obecna strategia do nich się zalicza)
-wybór strategiczny (która z możliwości najlepiej wiąże sytuację przedsiębiorstwa z zewnętrznymi okazjami i zagrożeniami)

Siły napędowe konkurencji wewnątrz sektora:
1)konkurenci w sektorze (rywalizacja między istniejącymi firmami)
2)potencjalni wchodzący- groźba nowych wejść
3)substytuty- groźba substytucyjnych wyrobów lub usług
4)dostawcy- siła przetargowa dostawców
5)nabywcy- siła przetargowa nabywców

Strategia wobec nabywców i dostawców:
Istnieją ogólne kryteria które określają jakość nabywców ze strategicznego punktu widzenia:
1.potrzeby przy zakupach a możliwości przedsiębiorstwa
2.potencjał rozwojowy:
-naturalna siła przetargowa
-skłonność do wykorzystywania siły przetargowej w celu uzyskania niskich cen
3.koszty obsługi

Siła przetargowa nabywców zależy od paru różnych czynników:
-kupowane ilości w porównaniu z wolumenem sprzedaży sprzedających
-występowanie innych źródeł zakupu, innych zakupów
-koszty poszukiwania źródeł zakupów, koszty transakcji i negocjacji

Ograniczanie siły dostawców:
-rozdzielanie zakupów
-unikanie kosztów zmiany
-zachęcanie nowych dostawców
-popieranie normalizacji

Wpływ barier wejścia i barier wyjścia na rentowność osiąganą przez przedsiębiorstwo:
Bariery wyjścia
Niskie Wysokie

Niskie Niskie stałe dochody Niskie ryzykowne dochody
Bariery wejścia

Wysokie Wysokie stałe dochody Wysokie ryzykowne dochody


Naciski związane z wyrobami substytucyjnymi:
Na największą uwagę zasługują wyroby substytucyjne, które:
a)skutecznie mogą zastępować wyroby danego sektora pod względem cenowo-efektywnościowym
b)wytwarzane są przez sektory osiągające wysokie zyski

Podstawowe strategie konkurencji:
1.wiodąca pozycja pod względem kosztów całkowitych
2.zróżnicowanie
3.koncentracja

Wykład 5
Uwarunkowania konkurencji na rynku międzynarodowym:
U podstaw logiki rynkowej w wymianie międzynarodowej leży teoria kosztów komparatywnych. Ład rynkowy stymuluje taką alokację czynników produkcji wynikającą z kontaktów gospodarczych z partnerami zagranicznymi, która opiera się na wykorzystaniu przewag względnych. Proces tej alokacji nabiera dynamiki w miarę liberalizacji stosunków handlowych i gospodarczych za granicą. Jeżeli gospodarka ma brać aktywny udział w międzynarodowym podziale pracy opierając się na wykorzystaniu przewag względnych to muszą być spełnione 3 elementarne warunki:
1)wolność gospodarcza w zakresie kontaktów z partnerami zagranicznymi;
2)przepływ czytelnych informacji z rynku międzynarodowego do podmiotów gospodarczych;
3)zgodność informacji z możliwością korzystania z zasilania finansowego w wypadku uwzględniania tych informacji przez przedsiębiorstwa w ich działalność.
2 i 3 warunek jest spełniony gdy występuje przynajmniej wewnętrzna wymienialność pieniądza tzn. przedsiębiorstwa mają pełną swobodę wymiany pieniądza krajowego na waluty obce w bankach, kantorach na terenie kraju. Wymienialność jest warunkiem podejmowania reakcji dostosowawczych do informacji o cenach i popycie na rynku międzynarodowym, ponieważ wtedy światowe relacje i ruchy cen są realnie odbierane i wykorzystywane przez przedsiębiorstwa krajowe. Są one oczywiście odbierane niebezpośrednio, ale pośrednio po przeliczeniu zgodnie z kursem walut oraz systemem celnym i podatkowym. Wymienialność staje się niezbędnym warunkiem decentralizacji uprawnień w kontaktach handlowych z zagranicą. W ten sposób gospodarka tworzy elementarne podstawy kompatybilności, a więc staje się zdolna do współpracy gdyż informacje o działalności handlowej i produkcyjnej zaczynają być wyrażone w tym samym języku kategorii rynkowych umownych.
W procesie transformacji wymienialność ma również inne znaczenie. Niski początkowo potencjał konkurencyjny utrudnia uruchomienie rynkowego mechanizmu alokacyjnego. Wymienialność wewnętrzna umożliwia wykorzystanie zewnętrznych sił konkurencyjnych zwłaszcza w sferach zmonopolizowanych. Bez wymienialności wewnętrznej pieniądza i decentralizacji uprawnień importowych nie tylko byłby ograniczony rynkowy mechanizm alokacyjny, ale zmniejszony czy w ogóle wyeliminowany przymus ekonomiczny w stosunku do wielu nieefektywnych monopolistów. Najdalej idącym stopniem powiązania rynku wewnętrznego z rynkiem zewnętrznym jest pełna wymienialność pieniądza i pełna wolność handlu. Zakłada ona swobodne niczym nieskrępowane kształtowanie kursu walut zgodnie z wymogami gry podaży i popytu partnerów wymiany. Pełna wymienialność i wolność handlu zakładają brak ingerencji w kształtowanie kursu walut i bak ingerencji podatkowej, celnej i pozakursowej (kontyngenty, limity). Pełna wymienialność pieniądza oznacza nieograniczoną swobodę dysponowania danymi środkami pieniężnymi kraju w skali międzynarodowej. W tej sferze to powrót do cech pełnowartościowego pieniądza kruszcowego. Pełna wymienialność umożliwia nieograniczoną wymianę waluty krajowej na inną walutę co oznacza swobodny przepływ walut między krajowcami i cudzoziemcami w dowolnej formie, w dowolnym celu, w dowolnym czasie i wysokości. Korzyści pełnej wymienialności to intensyfikacja wymiany, szybka racjonalizacja struktury produkcji z punktu widzenia wymogów rynku światowego, możliwość szerokiego wyboru kontrahentów, zasadnicze ograniczenie zjawisk monopolistycznych i wzrost przymusu ekonomicznego w gospodarce. Pełna wymienialność i pełna wolność oznaczają, że kraj może liczyć na zrównoważenie popytu krajowego na waluty obce z popytem zewnętrznym na waluty krajowe. Przy braku administracyjnych ingerencji ograniczających popyt czy podaż. Na pełny niczym nieskrępowaną wymienialność mogą sobie pozwolić kraje najbardziej rozwinięte gospodarczo, chociaż one stosują różne podatki i cła chroniąc wrażliwe sfery gospodarcze. Kraje te stosują również często ograniczenia przy wywozie mebli przez osoby prywatne to także jest formą ograniczenia wymienialności. Ograniczenia wymienialności i różne formy protekcji świadczą, że kraj nie jest w stanie podołać otwartej konkurencji i musi się wspierać kursem i innymi formami ochrony własnego rynku przed konkurencją zewnętrzną. Ograniczona wymienialność też wymaga równoważenia popytu krajowego na waluty obce z popytem zewnętrznym na waluty krajowe. Nadwartościowanie walut obcych jest bez wątpienia deformacją kursu, która jest często niezbędna do równoważenia bilansu handlowego poprzez sztuczne wspieranie konkurencyjności danego kraju. O kursie równowagi mówimy wtedy gdy zapewnia on równość popytu i podaży na waluty i tym samym utrzymuje równowagę w bilansie handlowym i płatniczym kraju. Kurs niższy od kursu równowagi prowadzi do deficytu w bilansie płatniczym i wzrost zobowiązań płatniczych kraju lub od wpływu rezerw dewizowych. Alternatywą dla zbyt wysokiego kursu walut obcych jest wyższy poziom ceł lub innych podatków importowych czy subsydiów eksportu. Wielość często sprzecznych zadań utrudnia realizację jednego z głównych zadań jakim jest takie przetłumaczenie cen krajowych na ceny zagraniczne i cen zagranicznych na ceny krajowe, aby można było rozwijać wymianę i specjalizację międzynarodową zgodnie z wymogami kosztów komparatywnych i wykorzystywaniem przewag względnych.
Z teorii kosztów komparatywnych wynikają następujące wnioski:
a)specjalizacja produkcji zgodnie z przewagami względnymi przynosi korzyści wszystkim krajom uczestniczącym w wymianie. Umożliwia ona zwiększenie produkcji w porównaniu do tej jaka była w sytuacji braku specjalizacji wymiany.
b)w specjalizacji produkcji i wymianie mogą uczestniczyć także kraje na niższym poziomie w których absolutny poziom kosztów wszystkich dóbr jest niższy niż u partnerów.
c)każdy kraj powinien produkować te towary które wytwarza przy relatywnie najniższych kosztach. Od dawna podkreślano pewne słabości tej teorii nie podważając jej generalnych wniosków. Jest to teoria statyczna przy obecnie dynamicznej należy uwzględnić nierównomiernie gałęziowo wzrost postępu technicznego.
Częstym zjawiskiem są różne formy jawnego lub ukrytego dumpingu. Często obok klasycznego dumpingu ekonomicznego wyróżniamy dumping socjalny i monetarny.
Dumping ekonomiczny- to sprzedaż towarów za granicą poniżej kosztów i poniżej cen uzyskiwanych na rynku krajowym.
Dumping socjalny- jest określany jako podnoszenie konkurencyjności nie w wyniku wydajności i produkcyjności zasobów ekonomicznych, a w wyniku niskich płac i braku zabezpieczeń socjalnych dla siły roboczej.
Dumping monetarny (walutowy)- wyraża się w utrzymywaniu zbyt wysokiego poziomu walut zagranicznych odbiegającego istotnie od siły nabywczej waluty krajowej. Chodzi o to aby zwiększyć konkurencyjność gospodarki i pobudzać eksport.