Prawo cywilne
Prawo cywilne – reguluje : * relacje majątkowe (na przykład kupno , sprzedaż ) i niemajątkowe (na przykład używanie danego nazwiska) , w których najważniejsza rolę odgrywa wolna wola podmiotów , * tryb osądzania cywilnych spraw spornych , właściwości sadów oraz innych organów rozstrzygających . Podmioty prawa cywilnego swobodnie kształtują swoje relacje. Wszelkie spory sa rozpatrywane przez sądy z inicjatywy stron . Relacje cywilne charakteryzuje powiazanie praw i obowiązków podmiotów . Oznacza to , że jeżeli jednemu z nich przyzna się określone prawa czy korzyści , to dzieje się to kosztem drugiego , który w związku z tym nakłada się odpowiednie obowiązki . Osoba fizyczna – pojęcie to odnosi się do człowieka będącego stosunkowo prawnych ma on zdolność prawna , czyli możliwość nabywania określonych praw lub obowiązków .Uzyskuje ja z chwilą urodzenia , a traci w momencie śmierci . Zdolność do czynności prawnych przejawia się natomiast w swobodnym podejmowaniu działań prowadzących między innymi do nabywania praw czy zaciągania zobowiązań . Osoba fizyczna zdolna do czynności prawnych może wywołać sowimi przedsięwzięciami określone skutki prawne , na przykład wsiąść kredyt w banku . Człowiek uzyskuje pełno zdolność do czynności prawnych z chwilą osiągnięcia pełnoletności . Istnieje możliwości organicznej zdolności prawnych osób fizycznych między 13 a 18 rokiem życia . Mogą one nabywać określone prawa i zaciągnąć zobowiązana wyłącznie za zgodą sowich przedstawicieli , na przykład rodziców . Osoba prawna – podmiotami relacji cywilnoprawnych są również osoby prawne . Mianem tym określa się utworzone przez osoby fizyczne , organizacje powołane do realizacji wspólnych celów uszczegółowionych w odrębnych aktach zwanych statutami lub regulaminami (na przykład stowarzyszenia , partie polityczne ) Każda osoba prawna ma zdolność (osobowość) prawną . Może nabywać prawa i zaciągać obowiązki . Podział prawa cywilnego : * część ogólna- określa podstawowe pojęcia i zasady wspólne dla wszystkich działów, wskazuje odpowiednie instytucje * prawo rzeczowe - obejmuje normy regulujące kwestie własności . * prawo zobowiązań – odnosi się do stosunków majątkowych miedzy podmiotami prawa * prawo spadkowe- normuje sposób przejęcia majątku osoby zmarłej przez inne podmioty * prawo rodzinne – wprowadza ład w stosunki rodzinne , zwłaszcza w kwestiach związanych z małżeństwem , pokrewieństwem i przysposobieniem (adopcją)
Prawo administracyjne : obejmuje przepisy dotyczące : * powstawania , organizacji, kompetencji i zasad funkcjonowania aparatu państwowego (prawo administracji państwowej) * wzajemnych uprawnień i obowiązków organów administracji państwowej oraz obywateli (prawo administracyjne materialne)* postępowania administracyjne , egzekucyjnego w administracji , w sprawach skarg i wniosków (prawo administracji ceduralne.)
Jedna ze stron relacji jest zawsze organ administracji państwowej lub samorządowej terytorialnego , na przykład minister czy wojewoda . Druga może być inny organ państwowy albo samorządowy , a także podmiot niezależny organizacyjne , na przykład obywatel , firma . nawiązanie relacji prawnych może wynikać z : * mocy sama prawego – na przykład obowiązek wpisu do ewidencji ludności nowo narodzonego dziecka * jednostronnej decyzji organu – na przykład nakaz rozbiórki budynku * woli i inicjatywy osoby zainteresowanej – na przykład wniosek o zmianę nazwiska Jeden podmiot jest zawsze podporządkowany drugiemu . Stanowi to podstawową różnice między prawem administracyjnym a cywilnym . W tym pierwszym podmiot państwowy może kontrolować wypełnienie przez inne podmioty obowiązków przewidzianych prawem , wydawać decyzje mające wpływ na ich sytuację prawną , a także stosować przymus w celu wyegzekwowania przestrzegania reguł . Do najważniejszych źródeł prawa administracyjnego należą zapisy Kodeksu postepowania administracyjnego oraz ustaw o poszczególnych szczeblach samorządu terytorialnego . Podstawową formą działania administracji państwowej jest wydawanie aktów administracyjnych , czyli decyzji dotyczących konkretnych osób lub spraw .