Pracownik i jego prawa.

Osoba, która podejmuje pracę, podpisuje z pracodawcą umowę. Obie strony określają w niej warunki zatrudnienia i wysokość wynagrodzenia. Zdarza się jednak, że pracodawcy lub pracownicy nie przestrzegają tych ustaleń, np. wypłacana pensja jest niższa niż w umowie lub wpływa na konto w późniejszym terminie. Aby przeciwdziałać takim sytuacjom, stworzono zbiór przepisów określany jako kodeks pracy. Opisano w nim prawa i obowiązki pracodawców oraz osób zatrudnionych. Dokument ten zawiera również informacje o organach, które sprawują kontrolę nad przestrzeganiem danych norm prawnych. Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie osobie zatrudnionej bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, a także opłacanie z pensji pracownika składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Dzięki pierwszemu świadczeniu pracownik po osiągnięciu określonego wieku będzie otrzymywać emeryturę. Ponadto zapewnia ono środki do życia osobie, która np. uległa w pracy wypadkowi lub ze względu na stan zdrowia nie może wypełnić swoich obowiązków. Świadczenie to określa się jako rentę. Ubezpieczenie zdrowotne daje z kolei możliwość korzystania z usług publicznej służby zdrowia. W Polsce osoba zatrudniona zgodnie z przepisami może pracować przeciętnie 40 godzin tygodniowo. Każdemu pracownikowi przysługuje również coroczny urlop w wymiarze od 20 do 26 dni, w zależności od liczby przepracowanych lat. Niektórzy pracownicy są objęci szczególną ochroną. Przykładowo, rodzice mają prawo do specjalnego urlopu związanego z opieką nad nowo narodzonym dzieckiem. Pracownicy posiadają nie tylko prawa, lecz także określone obowiązki. Należy do nich przede wszystkim przestrzeganie ustalonego w umowie czasu pracy raz staranne i sumienne wykonywanie przydzielonych zadań. Zgodnie z obowiązującymi przepisami pracownik musi również dbać o dobro firmy, a także o jej majątek, np. maszyny czy narzędzia. W niektórych firmach wymaga się od pracowników całkowitego poświęcenia się pracy zawodowej. Sytuacja taka nierzadko prowadzi do konfliktów pomiędzy pracodawcą a osobami zatrudnionymi oraz między współpracownikami. Z czasem napięcia te mogą przekształcić się w długotrwałe prześladowania. Przybierają one różne formy, np. przemocy psychicznej, niesprawiedliwej krytyki, oskarżeń i niepopełnione błędy czy gróźb zwolnienia z pracy. Takie działania pracodawcy skierowane przeciwko pracownikowi lub zachowania współpracowników wobec siebie nazywa się mobbingiem. Niewłaściwe relacje w firmie mogą również stać się przyczyną kłopotów ze zdrowiem czy problemów rodzinnych. Niejednokrotnie powodują także obniżenie samooceny -ośmieszaniu i poniżaniu pracownikowi wydaje się, że jest niepotrzebny i źle wywiązuje się z przydzielonych obowiązków. Zazwyczaj zaczyna się też wątpić we własne kompetencje zawodowe. Zgodnie z obowiązującym prawem, przede wszystkim pracodawca powinien chronić pracowników przed mobbingiem. Ponadto każda osoba, która poddawana jest tego typu rodzaju działaniom ze strony współpracowników lub przełożonego, może wystąpić do sądu o odszkodowanie za doznane krzywdy. Interesy pracodawcy oraz pracowników często się różnią. Pracodawca pragnie bowiem osiągnąć jak najwyższy zysk, natomiast pracownikowi zależy przede wszystkim na korzystnych warunkach zatrudnienia. Czasami pracodawcy nie przestrzegają praw osób zatrudnionych, np. wymagają od nich dłuższego czasu pracy. Pracownicy, którzy nie zgadzają się na takie traktowanie, mogą być narażeni na zwolnienie z pracy. W obronie swoich interesów osoby zatrudnione w danej firmie mają prawo założyć związek zawodowy.