Warunkowe zawieszenie wykonania kary

Warunkowe zawieszenie wykonania kary, warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary - szczególna forma kary, specyficzna reakcja prawnokarna na popełnione przestępstwo.
Podstawową przesłanka do warunkowego zawieszenia kary jest przekonanie sądu, że kara w takiej postaci osiągnie cele oczekiwane wobec sprawcy.
Z warunkowym zawieszeniem można orzec tak karę pozbawienia lub ograniczenia wolności, jak i karę grzywny. Przy wymierzaniu kary pozbawienia wolności Kodeks karny nakazuje orzec karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania tylko wtedy, gdy jest to bezwzględnie konieczne (gdy żadna inna kara nie jest w stanie spełnić celów kary wobec sprawcy).
Granice zastosowania
Orzeczona kara pozbawienia wolności nie przekracza 2 lat, kara ograniczenia wolności lub grzywny orzeczone jako kara samoistna.
Warunki
Jeżeli jest to wystarczające do osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. Sąd bierze pod uwagę przede wszystkim postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa.
Okres próby
Zawieszenie wykonania kary następuje na okres próby, który biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia i wynosi:

* od 2 do 5 lat - w wypadku warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności;
* od roku do 3 lat - w wypadku warunkowego zawieszenia wykonania grzywny lub kary ograniczenia wolności;
* od 3 do 5 lat - w wypadku warunkowego zawieszenia kary pozbawienia wolności wobec sprawcy młodocianego lub multirecydywisty.
Sąd orzeka - obligatoryjnie
Dozór jest obowiązkowy wobec młodocianego sprawcy przestępstwa umyślnego, a także wobec multirecydywisty.
Sąd orzeka - fakultatywnie
* Przy zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności - grzywnę w wysokości do 180 stawek dziennych, jeżeli jej wymierzenie na innej podstawie nie jest możliwe.
* Przy zawieszeniu wykonania kary ograniczenia wolności - grzywnę w wysokości do 90 stawek dziennych.
* Dozór kuratora lub osoby godnej zaufania, stowarzyszenia, instytucji albo organizacji społecznej, do której należy troska o wychowanie, zapobieganie demoralizacji lub pomoc skazanym.
Obowiązki
Zawieszając wykonanie kary sąd może zobowiązać skazanego do:
* informowania sądu lub kuratora o przebiegu okresu próby,
* przeproszenia pokrzywdzonego,
* wykonywania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie innej osoby,
* powstrzymania się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających,
* poddania się leczeniu, w szczególności odwykowemu lub rehabilitacyjnemu, albo oddziaływaniom terapeutycznym lub uczestnictwu w programach korekcyjno-edukacyjnych (w tym wypadku wymagana jest zgoda skazanego),
* powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach,
* powstrzymywania się od kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi osobami w określony sposób,
* opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym,
* innego stosownego postępowania w okresie próby, jeżeli może to zapobiec ponownemu popełnieniu przestępstwa,
* naprawienia szkody w całości lub w części, chyba że orzekł środek karny (w postaci obowiązku naprawienia szkody) albo do uiszczenia świadczenia pieniężnego na określony cel społeczny.
Czas i sposób wykonania nałożonych obowiązków sąd określa po wysłuchaniu skazanego.
Wykonanie kary - obligatoryjne
Jeżeli skazany w okresie próby popełnił podobne przestępstwo umyślne, za które orzeczono prawomocnie karę pozbawienia wolności.
Wykonanie kary - fakultatywne
* Jeżeli skazany w okresie próby rażąco narusza porządek prawny, w szczególności gdy popełnił inne przestępstwo.
* Jeżeli skazany uchyla się od uiszczenia grzywny, od dozoru, wykonania nałożonych obowiązków lub orzeczonych środków karnych.
* Jeżeli skazany po wydaniu wyroku, lecz przed jego uprawomocnieniem się, rażąco narusza porządek prawny, a w szczególności gdy w tym czasie popełni przestępstwo.
Zarządzenie wykonania kary nie może nastąpić później niż w ciągu 6 miesięcy od zakończenia próby.
Skazanie ulega zatarciu z mocy prawa z upływem 6 miesięcy od zakończenia próby. Jeżeli wobec skazanego orzeczono grzywnę lub środek karny, zatarcie skazania nie może nastąpić przed ich wykonaniem, darowaniem albo przedawnieniem ich wykonania; nie dotyczy to środka karnego w postaci obowiązku naprawienia szkody.


Instytucja warunkowego zawieszenia wykonania kary spełnia ważną role instrumentu indywidualizacji reakcji na przestępstwo. Podstawową przesłanką warunkowego zwieszenia wykonywania kary jest pozytywna prognoza, która wyraża się w przekonaniu sądu, że pomimo niewykonania kary przestępca będzie przestrzegał porządku prawnego i oczywiście nie popełni następnych przestępstw. Kodeks karny przewiduje warunkowe zawieszenie kary pozbawienia wolności nie przekraczającej 2 lata, kary ograniczenia wolności oraz grzywny samoistnej. Warunkowe zawieszenie kary następuje na okres próby, która biegnie od uprawomocnienia się wyroku. W wypadku warunkowego zawieszenia wykonywania kary pozbawienia wolności okres ten wynosi od 2 do 5 lat. Zawieszając karę sąd może orzec grzywnę. W przypadku warunkowego zawieszenia kary pozbawienia wolności wymiar grzywny określono do 180 stawek dziennych, natomiast przy zawieszeniu wykonania kary ograniczenia wolności do 90 stawek dziennych. Zawieszając warunkowo wykonanie kary można na sprawce nałożyć odpowiednie obowiązki próby. Ich obszerny katalog, jest katalogiem otwartym, gdyż sąd może nałożyć inne stosowne obowiązki nie wymienione w katalogu. Katalog ten zawiera zobowiązania do: informowania sądu lub kuratora o przebiegu okresu próby; przeproszenia pokrzywdzonego; wykonywania ciążącego na sprawcy obowiązku łożenia na utrzymanie innej osoby; wykonywania pracy zarobkowej, nauki lub przygotowania się do zawodu; potrzymania się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających; poddania się leczeniu, w szczególności odwykowemu lub rehabilitacyjnemu; powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach; innego stosowanego postępowania w okresie próby, jeżeli może to zapobiec popełnieniu ponownie przestępstwa. Ponadto sąd może zobowiązać skazanego do naprawienia w całości lub w części wyrządzonej szkody albo do uiszczenia świadczenia pieniężnego. Zawieszając wykonywanie kary pozbawienia wolności można skazanego poddać dozorowi. Zadaniem dozoru jest podjęcie starań, aby sprawca w okresie próby przestrzegał porządku prawnego, wykonywał nałożone przez sąd obowiązki i co najważniejsze aby nie popełnił ponownie przestępstwa. Istotą warunkowego skazania jest uzależnienie skutków prawnych od przebiegu okresu próby. Pozytywny wynik powoduje zatracie skazania. Natomiast negatywny wynik próby oznacza naruszenie jej warunków a więc następuje obligatoryjne zarządzenie wykonania zawieszonej kary.

Warunkowe zawieszenie wykonania kary
Uznanie przez Sąd osoby za winnej popełnienia czynu zagrożonego karą pozbawienia wolności nie zawsze musi oznaczać, że taka osoba trafi „za kratki”. Prawo przewiduje możliwość poddania takiego sprawcy próbie i pozostawieniu go na wolności pomimo wymierzenia kary pozbawienia wolności.

Sąd może warunkowo zawiesić wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności jeśli orzeczona kara nie przekracza 2 lat pozbawienia wolności. Taka granica zagrożenia karnego decyduje o dopuszczalności warunkowego zawieszenia wykonania kary niezależnie od tego, czy sprawca dopuścił się przestępstwa umyślnego, czy nieumyślnego oraz od tego, czy obok kary pozbawienia wolności orzeczono inne kary lub środki karne.

Szczególną odmianę warunkowego zawieszenia przewiduje art. 60 § 5 k.k., który pozwala na warunkowe zawieszenie kary pozbawienia wolności orzeczonej w granicach do lat 5. Przepis ten stosuje się jedynie do osób współpracujących z organami ścigania i ujawniających wobec nich pewne informacje dotyczące osób uczestniczących w popełnieniu przestępstwa oraz okoliczności dotyczących tego przestępstwa lub okoliczności, nieznanych dotychczas organowi ścigania.
Dopuszczalne jest także zawieszenie wykonania kary ograniczenia wolności - bez względu na jej rozmiar. Również karę grzywny orzeczoną jako kara samoistna wolno warunkowo zawiesić, bez względu na to, w jakiej wysokości została wymierzona.

Podstawową przesłanką orzeczenia kary z warunkowym zawieszeniem jest przekonanie sądu, że cele kary zostaną osiągnięte, a w szczególności sprawca nie powróci do przestępstwa. Stąd też sąd zobligowany jest do wzięcia pod uwagę przede wszystkim postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa.
Poprzednia karalność oskarżonego nie przekreśla szansy na warunkowe zawieszenie kary. Jedynie w przypadku recydywisty wielokrotnego dobrodziejstwo warunkowego zawieszenia wykonania kary nie stosuje się chyba, że zachodzi szczególna okoliczność.

Zawieszenie wykonania kary następuje na okres próby:
- od 2 do 5 lat - w wypadku warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności,
- od roku do 3 lat - w wypadku warunkowego zawieszenia wykonania grzywny lub kary ograniczenia wolności,
- od 3 do 5 lat - w przypadku sprawcy młodocianego.

Zawieszając warunkowo karę sąd może nałożyć na niego dodatkowe obowiązki takie jak:
informowania sądu lub kuratora o przebiegu okresu próby, przeproszenia pokrzywdzonego, wykonywania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie innej osoby, wykonywania pracy zarobkowej, do nauki lub przygotowania się do zawodu, powstrzymania się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających, poddania się leczeniu, w szczególności odwykowemu lub rehabilitacyjnemu, albo oddziaływaniom terapeutycznym lub uczestnictwu w programach korekcyjno-edukacyjnych, powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, powstrzymywania się od kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi osobami w określony sposób, opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym, innego stosownego postępowania w okresie próby, jeżeli może to zapobiec popełnieniu ponownie przestępstwa.

Sąd może również w okresie próby oddać skazanego pod dozór kuratora lub zobowiązać do naprawienia szkody.

Obligatoryjne zarządzenie wykonania kary następuje wówczas, gdy sprawca w okresie próby popełnił podobne przestępstwo umyślne, za które orzeczono prawomocnie karę pozbawienia wolności. Oznacza to, że sąd obowiązkowo będzie musiał odwiesić wykonanie kary, gdy skazany spełni dwie przesłanki:
- popełni podobne przestępstwo umyślne,
- za drugi czyn zostanie skazany na karę pozbawienia wolności, choćby nawet w zawieszeniu.

Sąd może również fakultatywnie odwiesić wykonanie zawieszonej kary, jeśli:
- sprawca w okresie próby rażąco narusza porządek prawny, w szczególności gdy w tym czasie popełnił inne niż przestępstwo.
- sprawca uchyla się od uiszczenia grzywny,
- sprawca uchyla się od dozoru,
- sprawca uchyla się od wykonania nałożonego obowiązku lub orzeczonego środka karnego.

Zarządzenie wykonania kary może nastąpić najpóźniej w ciągu 6 miesięcy od zakończenia okresu próby. Musi być ono oparte na przesłankach zarządzenia wykonania kary, zaistniałych w okresie próby, względnie w okresie pomiędzy wydaniem a uprawomocnieniem się wyroku skazującego. Postanowienie o zarządzeniu wykonania kary musi nie tylko zapaść, ale także uprawomocnić się przed upływem okresu 6-miesięcznego.

Warunkowe zawieszenie wykonania kary, warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary - szczególna forma kary, specyficzna reakcja prawnokarna na popełnione przestępstwo.
Podstawową przesłanka do warunkowego zawieszenia kary jest przekonanie sądu, że kara w takiej postaci osiągnie cele oczekiwane wobec sprawcy.
Z warunkowym zawieszeniem można orzec tak karę pozbawienia lub ograniczenia wolności, jak i karę grzywny. Przy wymierzaniu kary pozbawienia wolności Kodeks karny nakazuje orzec karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania tylko wtedy, gdy jest to bezwzględnie konieczne (gdy żadna inna kara nie jest w stanie spełnić celów kary wobec sprawcy).
Granice zastosowania
Orzeczona kara pozbawienia wolności nie przekracza 2 lat, kara ograniczenia wolności lub grzywny orzeczone jako kara samoistna.
Warunki
Jeżeli jest to wystarczające do osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. Sąd bierze pod uwagę przede wszystkim postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa.
Okres próby
Zawieszenie wykonania kary następuje na okres próby, który biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia i wynosi:
• od 2 do 5 lat - w wypadku warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności;
• od roku do 3 lat - w wypadku warunkowego zawieszenia wykonania grzywny lub kary ograniczenia wolności;
• od 3 do 5 lat - w wypadku warunkowego zawieszenia kary pozbawienia wolności wobec sprawcy młodocianego lub multirecydywisty.
Sąd orzeka - obligatoryjnie
Dozór jest obowiązkowy wobec młodocianego sprawcy przestępstwa umyślnego, a także wobec multirecydywisty.
Sąd orzeka - fakultatywnie
• Przy zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności - grzywnę w wysokości do 180 stawek dziennych, jeżeli jej wymierzenie na innej podstawie nie jest możliwe.
• Przy zawieszeniu wykonania kary ograniczenia wolności - grzywnę w wysokości do 90 stawek dziennych.
• Dozór kuratora lub osoby godnej zaufania, stowarzyszenia, instytucji albo organizacji społecznej, do której należy troska o wychowanie, zapobieganie demoralizacji lub pomoc skazanym.
Obowiązki
Zawieszając wykonanie kary sąd może zobowiązać skazanego do:
• informowania sądu lub kuratora o przebiegu okresu próby,
• przeproszenia pokrzywdzonego,
• wykonywania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie innej osoby,
• powstrzymania się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających,
• poddania się leczeniu, w szczególności odwykowemu lub rehabilitacyjnemu, albo oddziaływaniom terapeutycznym lub uczestnictwu w programach korekcyjno-edukacyjnych (w tym wypadku wymagana jest zgoda skazanego),
• powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach,
• powstrzymywania się od kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi osobami w określony sposób,
• opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym,
• innego stosownego postępowania w okresie próby, jeżeli może to zapobiec ponownemu popełnieniu przestępstwa,
• naprawienia szkody w całości lub w części, chyba że orzekł środek karny (w postaci obowiązku naprawienia szkody) albo do uiszczenia świadczenia pieniężnego na określony cel społeczny.
Czas i sposób wykonania nałożonych obowiązków sąd określa po wysłuchaniu skazanego.
Wykonanie kary - obligatoryjne
Jeżeli skazany w okresie próby popełnił podobne przestępstwo umyślne, za które orzeczono prawomocnie karę pozbawienia wolności.
Wykonanie kary - fakultatywne
• Jeżeli skazany w okresie próby rażąco narusza porządek prawny, w szczególności gdy popełnił inne przestępstwo.
• Jeżeli skazany uchyla się od uiszczenia grzywny, od dozoru, wykonania nałożonych obowiązków lub orzeczonych środków karnych.
• Jeżeli skazany po wydaniu wyroku, lecz przed jego uprawomocnieniem się, rażąco narusza porządek prawny, a w szczególności gdy w tym czasie popełni przestępstwo.
Zarządzenie wykonania kary nie może nastąpić później niż w ciągu 6 miesięcy od zakończenia próby.
Skazanie ulega zatarciu z mocy prawa z upływem 6 miesięcy od zakończenia próby. Jeżeli wobec skazanego orzeczono grzywnę lub środek karny, zatarcie skazania nie może nastąpić przed ich wykonaniem, darowaniem albo przedawnieniem ich wykonania; nie dotyczy to środka karnego w postaci obowiązku naprawienia szkody.