Koszty
Koszt krańcowy (marginalny)-to zmiana kosztu całkowitego wynikająca ze zmiany ilości zastosowanych czynników.
KK=del KC/del Q
Koszty alternatywne (implicite)-to rachunkowość dochodów, które czynnik wytwórczy mógłby przynieść, gdyby wykorzystano jego w inny, najlepszy sposób.
Prawa Engla:
1. Wraz ze wzrostem przychodów (dochodów) spada proporcja wydatków na żywność
2. W miarę wzrostu dochodów wydatki na mieszkania, opał i światło wzrastają skokowo
W miarę wzrostu dochodów zwiększa się proporcja (udział) wydatków na potrzeby dalsze lub luksusowe
Dobra komplementarne – wzrost/spadek ceny jednego dobra powoduje wzrost/spadek zainteresowania zakupami dobra innego, np. wzrost ceny benzyny a zakupy samochodów.
Dobra substytucyjne (substytuty) – takie dobra, które klienci mogą nabywać zamiennie, np. różne środki transportu;
Wzrost ceny dobra substytucyjnego (lub spadek ceny dobra komplementarnego) zwiększa rozmiary zapotrzebowania na dane dobro przy zmienionej cenie.
Mieszana cenowa elastyczność popytu
Mierzy ona reakcję wielkości popytu na jedno dobro na zmianę ceny dobra pokrewnego.
Em >0 wówczas analizowane dobra są dobrami substytucyjnymi
Em < 0 wówczas analizowane dobra są dobrami komplementarnymi
Em = 0 wówczas analizowane dobra są dobrami neutralnymi
Em= :
Dochodowa elastyczność popytu:
Popyt zmienia się pod wpływem ruchów cen, ale także dochodów. Wstępną charakterystykę współzależności zmian popytu i dochodów konsumentów nakreśla tzw. Prawo Engla. Jest ono uogulnieniem badań reakcji nabywców na zmieniające się rozmiary dochodów i proporcje ich rozdysponowania na różne grupy dóbr.
Ogół dóbr można podzielić na:
· Dobra i usługi niższego rzędu
· Dobra lub usługi podstawowe
· Dobra i usługi luksusowe (wyższego rzędu)
Proporcje wydatków konsumentów na poszczególne grupy dóbr nie są stałe.
Wydatki, a więc popyt na dobra wyższego rzędu rosną szybciej w porównaniu ze wzrostem zakupów dóbr podstawowych. W rezultacie udział wydatków na dobra wyższego rzędu (w stosunku do sumy dochodów) wzrasta, zaś udział kwot wydanych na dobra podstawowe maleje.
Cena równowagi to cena, do której dąży zawsze rynek, ponieważ godzi ona oczekiwania nabywców i sprzedawców na kompromisowym poziomie. Przy cenie równowagi rynek ulega „oczyszczeniu”- wielkość popytu zgłaszanego przez konsumentów (nabywców) odpowiada dokładnie wielkości podaży oferowanej przez producentów (sprzedawców). Ta wielkość stanowi ilość równowagi, czyli taki rozmiar sprzedaży, który chcą jednocześnie kupić nabywcy. Cena równowagi jest jedyną ceną, która ma cechę trwałości, zadowala bowiem obie strony transakcji. Jeśli w otoczeniu rynku nic się nie zmieni, cena ta będzie trwale regulowała warunki sprzedaży.
Równowaga - Jest to sytuacja, w której zarówno kupujący, jak i sprzedający są zadowoleni z istniejącej kombinacji cen oraz ilości kupionych i sprzedanych towarów, a przy tym nie ma tendencji do zmiany tego stanu rzeczy.
Monopol-charakteryzuje się dużą liczbą producentów wytwarzających produkty tego samego rodzaju (np. meble, odzież, obuwie), ale posiadające swoiste, indywidualne cechy, co pozwala producentom odrębnie ustalając ceny swoich produktów
Efekt Veblena
Efekt veblenowski – dotyczy popytu na tzw. dobra prestiżowe. Ich konsumpcja świadczy o statusie konsumenta, nosi znamiona konsumpcji ostentacyjnej. Dlatego popyt na takie dobra wzrasta wraz ze wzrostem ich ceny.
Efekt Giffen dotyczy niektórych dóbr niższego rzędu. W przypadku tych dóbr (zwanych też dobrami giffena) wzrost ceny powoduje wzrost popytu na nie - konsument nie może sobie już pozwolić na zakup żadnego innego dobra, stąd kupuje wyłącznie dobro Giffena
Monopol pełny:ten rynek występuje wówczas, gdy jeden podmiot kontroluje rynek np. w 70-90%, istnieją bardzo wyraźne bariery uniemożliwiające innym wejście na rynek, są to najczęściej bariery kapitałowe i technologiczne. Monopol ustala cenę, decyduje o ilości, dbałości i jakości niskiego poziomu.
Można określić 3 przypadki monopolu pełnego:
· Państwowy-władza zawłaszcza sobie prawo dla prowadzenia (kontrolowania) danego obszaru gospodarki (państwo kontroluje przemysł zbrojeniowy, emisję pieniądza, zawłaszcza sobie prawo do podatków).
· Przejściowy-jeden podmiot kontroluje rynek, ponieważ wiedział jak produkować i potrafił zgromadzić kapitał umożliwiający przejście od skali laboratorium do skali przemysłowej.
· Naturalny-tworzy się przez dostęp do zasobów naturalnych.
Charakterystycznym dla monopolu pełnego jest zjawisko dyskryminacji cenowej, czyli różnicowania cen.
Optimum technologiczne oznacza wielkość produkcji, która wytwarzana jest przez przedsiębiorstw po najmniejszym koszcie jednostkowym. Jest to punkt najkorzystniejszy z punktu widzenia technologicznego. Punkt ten oznacza osiągnięcie optymalnej relacji między czynnikami stałymi i zmiennymi w przedsiębiorstwie.
Majątek trwały przedsiębiorstwa obejmuje
1 majątek rzeczowy ( środki trwałe np. grunty budynki środki transportu)
2 majątek finansowy trwały ( akcje i lokaty w innych przedsiębiorstwach i inne papiery wartościowe)
3 wartości niematerialne: prawne np. patenty licencje
koszt przeciętny jest to koszt jednostkowy produkcji, który informuje o koszcie wytworzenia jednostki produktu Kp = Kc/Q iloraz kosztu całkowitego produkcji przez wielkość tej produkcji
krzywa transformacji jest to graficzna ilustracja różnych kombinacji z dóbr które maja być wytwarzane w danej gospodarce, jeżeli wszystkie posiadane przez nią zasoby będą wykorzystywane w pełni i w sposób efektywny
izokwanta produkcji przedstawia jednakowy poziom produkcji, przy różnych kombinacjach wykorzystywanych nakładów
zysk całkowity jest to różnica między utargiem całkowitym i kosztami całkowitymi