Socjologiczne aspekty bezpieczeństwa

Spis treści:

I. Socjologia a bezpieczeństwo 3

II. Bezpieczeństwo w grupach społecznych 4

III. Państwo jako gwarant bezpieczeństwa dla jednostki społecznej 6

III. 1. Bezpieczeństwo militarne

III. 2 . Polityka społeczna państwa 6

- Polityka społeczna a ubóstwo 7
- Polityka społeczna a bezdomność 8
- Polityka społeczna a praca i bezrobocie 9


IV. Prawo międzynarodowe a krajowe w odniesieniu 11
do bezpieczeństwa

Bibliografia 18

I. Socjologia a bezpieczeństwo

Socjologia jest nauką o społeczeństwie i prawach rządzących jej rozwojem, interesuje się zjawiskami i wszelkimi procesami społecznymi oraz sposobami grupowania się ludzi.
Socjologię interesują pewne cechy człowieka , które sprzyjają wchodzeniu w kontakty z innymi jednostkami. Opisuje procesy tworzenia się zbiorowości: grup społecznych , warstw społecznych i kręgów społecznych. Tradycyjna socjologia zajmowała się opisem całego społeczeństwa. Natomiast współczesna socjologia zajmuje się nadal badaniem społeczeństwa, ale ustala związki między jednostką, a grupą.
Socjologia zatem to sfera nieustannej aktywności, w której odziedziczoną wiedzę konfrontuje się z nowymi doświadczeniami, dzięki czemu owa wiedza nieustannie się wzbogaca, zmieniając formę i treść dyscypliny .
Abraham Harold Maslow, jeden z najważniejszych przedstawicieli nurtu psychologii humanistycznej i psychologii transpersonalnej, sklasyfikował najistotniejsze potrzeby jednostek i grup społecznych, gdzie m. in. wymienił bezpieczeństwo. Zwraca się tu szczególną uwagę na: zależność, opiekę i oparcie, protekcję, wolności od lęku, niepokoju chaosu, a także ład i porządek. Pobudzają one do działania, zapewniając człowiekowi nienaruszalność. Zaspokajaniem tych potrzeb zajmuje się na najniższym szczeblu rodzina oraz otaczające nas grupy społeczne, jednak największym gwarantem bezpieczeństwa powinno być państwo, które poprzez ustanawianie odpowiedniego prawa, zabezpiecza nas przed zagrożeniami społecznymi.

II. Bezpieczeństwo w grupach społecznych.

Zgodnie z powszechną deklaracją praw człowieka rodzina to naturalna, podstawowa komórka społeczeństwa, podmiot gospodarujący, zapewniający swoim członkom utrzymanie, opiekę, zaspokajającą ich materialne potrzeby, przygotowującą dzieci do samodzielnego życia. Wyróżniamy kilka podstawowych funkcji rodziny:
- prokreacyjna bądź biologiczna- chodzi o zachowanie ciągłości biologicznej;
- materialno-ekonomiczna- dostarczanie dóbr;
- opiekuńczo-wychowawcza- miejsce wychowania przyszłych pokoleń;
- emocjonalno- ekspresyjna- zaspokajanie funkcji uczuciowych;
- rekreacyjno-towarzyska;
- stratyfikacyjna- klasowa- rodzina często jest gwarantem statusu społecznego;
- socjalno- kulturowa .
Przy założeniu właściwego spełnienia tych funkcji rodzina daje nam poczucie bezpieczeństwa i uczy nas jak wchodzić w relacje z innymi ludźmi czy grupami społecznymi.
Kontakty z innymi wzbogacają nas i są źródłem satysfakcji, jednak często są zarazem powikłane i konsternujące, płyną z nich sprzeczne sygnały i pojawiają się wezwania do działań, które niełatwo uzgodnić. W efekcie inni ludzie nie tylko zapewniają nam bezpieczeństwo, ale budzą też niepokój i zakłopotanie . Tak więc w sytuacjach podbramkowych najczęściej wycofujemy się do grona osób, których znamy i , jak sądzimy, rozumiemy- przedstawiamy ich sobie w postaci koncentrycznych coraz większych kół (?)Krąg najmniejszy nazywamy ?domem? ( rodziną). W idealnej sytuacji jest to obszar, gdzie wszystkie róznice między osobami, nawet te najgłębsze, niewiele w istocie znaczą, wiemy bowie, że są to ludzie, na których zawsze możemy liczyć(?) Dom to dla nasz najczęściej właśnie miejsce bezpieczne, pełne ciepła i spokoju . Jednakże istnieje wiele zagrożeń, które mogą spowodować rozpad rodziny, a przez to spowodować poczucie braku bezpieczeństwa:
- zagrożenia biologiczne- nadumieralność mężczyzn, pogłębiający się proces starzenia,
- zagrożenia materialne- wzrost bezrobocia, sytuacja na rynku pracy, wzrost kosztów utrzymania, niskie standardy zabezpieczenia społecznego
- zagrożenia moralne- osłabienie autorytetów dorosłych, dewaluacja systemów wartości, dezorganizacja rodziny będąca wynikiem rozwodów bądź nie zawierania małżeństw, negatywne skutki wyjazdów jednego z małżonków, długotrwałe przebywanie za granicą.
By zmniejszyć zagrożenia do działań bezpieczeństwa włącza się państwo poprzez kreowanie właściwej polityki społecznej.

III. Państwo jako gwarant bezpieczeństwa dla jednostki społecznej

III. 1. Bezpieczeństwo militarne

Zgodnie z Konstytucją państwo strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli(?) ,a także w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych .
Bezpieczeństwem, które może zostać narażone ze strony zewnętrznej państwa zajmuje się Ministerstwo Obrony Narodowej oraz Ministerstwo Polityki Zagranicznej (czyt. rozdz. IV).
Interesy narodowe Rzeczypospolitej Polskiej wiążą się z zapewnieniem przetrwania państwa i jego obywateli. Obejmują potrzebę zachowania niepodległości i suwerenności państwa, jego integralności terytorialnej i nienaruszalności granic; zapewnienia bezpieczeństwa obywateli, praw człowieka i podstawowych wolności, a także umacniania demokratycznego porządku politycznego. Ich realizacja to bezwzględny priorytet polskiej polityki bezpieczeństwa .

III.1. Polityka społeczna państwa

Zapewnieniem bezpieczeństwa wewnętrznego zajmuje się m.in. polityka społeczna. Jest to działalność państwa i samorządowych organizacji pozarządowych, których celem jest wyrównanie szans życiowych grup społeczeństw ekonomicznych i socjalnie najsłabszych. . Przedmiotem oddziaływań tejże polityki są: warunki życia, jakość życia, treść współżycia społecznego, dysproporcje i nierówności społeczne, sfera pracy, dobrobytu? Państwo ma za zadanie zapewniać bezpieczeństwo socjalne poprzez działania zmierzające do zapewnienia wszystkim obywatelom minimalnych warunków życia. Źródłem tych środków są : praca, świadczenia społeczne oraz urządzenia takie jak np. placówki służby zdrowia i oświaty. Bezpieczeństwo socjalne dotyczy przede wszystkim osób chorych, bezrobotnych, bezdomnych, biednych i polega na umożliwieniu korzystania bezpłatnie z oświaty, lecznictwa, pomocy materialnej itp..

- Polityka społeczna a ubóstwo

Ubó?stwo związane jest z niezaspokojenia potrzeb na pożądanym poziomie. Podstawą pomiaru tego zjawiska w krajach Wspólnoty jest tzw. operacyjna definicja ubóstwa, przy?jęta przez Radę Ministrów EWG. Mówi ona, że ubóstwo odnosi się do osób, rodzin lub grup osób, których środki są ograniczone w takim stopniu, że poziom ich życia obniża się poza akceptowane minimum w kraju za?mieszkania .
Ubóstwo powoduje wiele ujemnych skutków społecznych. Stwarza ono problemy w uzyskaniu i utrzymaniu mieszkania. Zmniejsza ono dostęp do oświaty. Rodzice ubodzy nie mają środków potrzebnych na pokrycie kosztów posyłania dzieci do szkoły: zakupu podręczników i innych pomocy szkolnych, kosztów dojazdu do szkoły, jeśli miejsce zamieszkania jest zbytnio oddalone od szkoły, kosztów ubrania, którego zakup nie byłby niezbędny, gdyby nie uczęszczanie do szkoły.
Metodą przeciwdzia?łania powstawaniu i rozszerzaniu się ubóstwa jest osiąganie możliwie najwyższego wzrostu produktu narodowego i wprowadzenie mechanizmów, które w warunkach prowadzenia aktywnej polityki społecznej zapewniałyby sprawie?dliwy podział tego produktu.
Ważna jest skala poczynań lokalnych, zależnych w wielkiej mierze od inicjatywy samorządu terytorialnego ( ośrodki pomocy społecznej) i lokalnych i ponadlokalnych organizacji pozarządowych.
Aktywności obywatelskiej w organizacjach charytatywnych nie można obciążać odpowiedzialnością za ulżenie ubóstwu, nie można jednak także nie widzieć wielkiej ich roli w tym dziele.

- Polityka społeczna a bezdomność

Według definicji ONZ za bezdomnego uważa się osobę pozbawioną dachu nad głową, bądź dysponującą czymś, czego nie można nazwać domem. Bezdomny jest to najczęściej człowiek nie dysponujący dobrami materialnymi, żyjący dniem dzisiejszym. Bezdomność może być wyborem osoby bezdomnej. Ma to miejsce najczęściej w sytuacji, kiedy jednostka wykazuje brak umiejętności radzenia sobie z sytuacjami życiowymi. Ma miejsce bierny brak motywacji do zmiany sytuacji.
Głównymi źródłami bezdomności są zmiany demograficzne i ruchliwość społeczeństwa- niewydolność w polityce mieszkaniowej państwa, niewystarczająca pomoc społeczna. Zbyt mała ilość ośrodków czasowego pobytu, instytucji stałej opieki nad osobami niezdolnymi do samodzielnego zaspokajania swoich potrzeb mieszkaniowych, dysfunkcja instytucji opiekuńczych i resocjalizacyjnych- zaburzenia psychiczne, brak pomocy osobom chorym, patologie indywidualne np. rozwody.
Podstawowe przyczyny takich uwarunkowań mają najczęściej związek z sytuacją społeczno - ekonomiczną, której efektem jest wzrastające bezrobocie i postępująca likwidacja hoteli robotniczych oraz brak miejsc dla rencistów, emerytów i starców w domach opieki społecznej. Wśród okoliczności sprzyjających wystąpieniu bezdomności znajduje się również: alkoholizm, przestępczość, rozwody albo rozpad innych więzi formalnych i nieformalnych. Ponadto istnieją jeszcze prawne przyczyny bezdomności. W dalszym ciągu od 01.04.1995 roku obowiązuje ustawa dająca możliwość eksmitowania lokatora za długi i zaległości w opłatach czynszu. Wobec tak szeroko zakrojonego zjawiska wzrasta rola schronisk, domów dla bezdomnych, noclegowni, przytulisk. Jednocześnie, istnienie takich instytucji jest tylko leczeniem objawowym, a nie przyczynowym, które polegałoby na stopniowym zmniejszaniu bezrobocia, na ograniczaniu produkcji, importu i handlu alkoholem, na rozwoju budownictwa mieszkaniowego, zakładaniu tanich hoteli noclegowych, na polityce rodzinnej. Schroniska i podobne placówki przyczyniają się do ocalenia wielu ludzi stanowiąc przystań i azyl dla wielu rozbitków życiowych. Nie ma w naszym kraju domów dla rekonwalescentów, którzy zasadniczo ukończyli kurację szpitalną, ale mają np. nogę w gipsie i nie mają gdzie się podziać. Wtedy szpital, chcąc się pozbyć pacjenta, przywozi go karetką do schroniska. Instytucje takie wyręczają więc lub też uzupełniają działalność domów pomocy społecznej czy domów starców. Ponadto schroniska stają się azylem dla ludzi wypuszczonych bez żadnego zabezpieczenia z więzienia, bez możliwości znalezienia pracy i bez środków do życia, gdyż w Polsce wciąż jeszcze jest brak domów pomocy postpenitencjarnej dla bezdomnych byłych więźniów. Rola schronisk polega też na tym, że tworzą one bezdomnym namiastkę rodziny. To tutaj akceptuje się ludzi takimi, jakimi są, próbuje się ich rozumieć i pomóc.

- Polityka społeczna a praca i bezrobocie

Bezrobocie jest to zjawisko polegające na tym, że część ludności w wieku produkcyjnym pozostaje bez pracy pomimo podjęcia poszukiwań. Osoba bezrobotna jest to osoba w wieku produkcyjnym pozostająca bez pracy, poszukująca pracy, gotowa do jej podjęcia.
Aktywna polityka rynku pracy prowadzi do aktywizacji zawodowej bezrobotnych, zmniejsza niedostosowanie strukturalne na rynku pracy, podnosi produktywność siły roboczej, ma miejsce oddziaływanie na propozycje wielkości zatrudnienia i bezrobocia. Dodatkowym efektem jest weryfikacja bezrobotnych do podjęcia pracy .
Wyróżniamy aktywne i pasywne działania Państwa na rynku pracy zmierzające do przeciwdziałania bezrobociu. Do aktywnych działań zaliczamy:
A- publiczne programy zatrudnienia- państwo tworzy miejsca pracy w dziedzinach nie cieszących się zainteresowaniem sektora prywatnego
B- subsydiowanie zatrudnienia- państwo udziela pomocy firmom, które rezygnują ze zwolnienia pracowników bądź tworzą miejsca pracy, jest to pomoc bezzwrotna
C- pożyczka dla przedsiębiorców w celu tworzenia nowych miejsc pracy
D- Pożyczka dla bezrobotnych umożliwiająca prowadzenia działalności gospodarczej, może być częściowo lub całościowo umorzona
E- Szkolenia zawodowe.

Do biernych form przeciwdziałania bezrobociu możemy zaliczyć:
A- wcześniejsze emerytury
B- wydłużenie okresu kształcenia młodzieży poza ramy czasowe uzasadnione przez rynek pracy
C- wydłużenie służby wojskowej
D- skrócenie wymiaru czasu nie uzasadnione względami ekonomicznymi
E- wydłużenie przymusowych urlopów
F- limitowanie czasu pracy w godzinach nadliczbowych
G- zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy .


IV. Prawo międzynarodowe a krajowe w odniesieniu do bezpieczeństwa

Bezpieczeństwo międzynarodowe ma szerszy zakres znaczeniowy, niż bezpieczeństwo państwa. Nie jest tylko sumą bezpieczeństw poszczególnych państw. O jego istocie stanowi zespół warunków, norm i mechanizmów międzynarodowych, które zapewniają każdemu państwu (danego systemu międzynarodowego lub regionu) mniejsze lub większe poczucie pewności niezagrożonego istnienia, przetrwania i swobód rozwojowych bez nacisków z zewnątrz. Jest to więc dynamiczny proces, w którym przestrzegane są reguły postępowania zmierzające do regulowania sporów metodami pokojowymi. Bezpieczeństwo międzynarodowe obejmuje nie tylko wartości egzystencjalne pojedynczych państw, ale również wartości wspólne dla danego systemu, takie jak: stabilność, pokój, równowaga, współpraca itp. O ich ochronie decyduje polityka bezpieczeństwa państw oraz całokształt więzi i instytucji międzynarodowych. Tak jak narodowe, tak i bezpieczeństwo międzynarodowe nie jest zjawiskiem statycznym, lecz dynamicznym procesem podlegającym wpływom różnych czynników .
Bezpieczeństwo międzynarodowe to stan braku groźby napaści militarnej lub presji zewnętrznej, włączając w to jej pozamilitarne formy (presję gospodarczą, ekonomiczną, kulturalną). Dotychczasowe koncepcje bezpieczeństwa międzynarodowego opierały się m.in. na modelach: izolacjonizmu, neutralności, równowagi sił, odstraszania, bezpieczeństwa zbiorowego. Dwustronne sojusze są zastępowane systemami bezpieczeństwa subregionalnego, regionalnego i próbą stworzenia systemu uniwersalnego .

Polska jest państwem dobrze umocowanym w strukturach europejskich i euroatlantyckich. Jesteśmy aktywnym i solidarnym członkiem NATO oraz tworzących się europejskich struktur obronnych. W polskim interesie leży, aby Sojusz Północnoatlantycki pozostał instrumentem zbiorowej obrony państw członkowskich, adaptując jednocześnie swe zdolności cywilne i wojskowe do zwalczania nowych zagrożeń. Interesom polskim służy umacnianie transatlantyckiej wspólnoty, zacieśnianie stosunków miedzy Stanami Zjednoczonymi i Unia Europejska, zwłaszcza ich kooperatywności oraz komplementarności w dziedzinie bezpieczeństwa. Polsce, jako bliskiemu sojusznikowi Stanów Zjednoczonych, zależy na umacnianiu zaangażowania tego państwa w Europie, jako siły gwarantującej bezpieczeństwo i stabilizującej relacje polityczno - militarne na kontynencie. 26. Integracja Unii Europejskiej stwarza warunki dla rozwijania stosunków z partnerami w oparciu o wspólnotę wartości i interesów. Biorąc udział w kształtowaniu procesu integracji Polska ma wpływ na jego wymiar funkcjonalny i instytucjonalny. Uzyskane dzięki członkostwu w Unii Europejskiej dogodne warunki polityczne i ekonomiczne wykorzystywane są do zmniejszenia różnic w poziomie rozwoju miedzy Polska a czołowymi państwami świata zachodniego. Przynależność do Unii Europejskiej stwarza nowe możliwości oddziaływania na arenie międzynarodowej oraz przyczynia się do umocnienia pozycji Polski w świecie. Dynamika procesów demokratyzacji i transformacji gospodarczej w Europie Środkowej, Wschodniej i Południowej oraz wola wielu państw tego regionu zbliżenia z Sojuszem Północnoatlantyckim i Unia Europejska przyczyniają się do umocnienia pokoju i stabilizacji na kontynencie europejskim. Wspierając te procesy, zwłaszcza w stosunkach z Ukraina, Mołdawią oraz państwami Bałkanów Zachodnich i Kaukazu Południowego, Polska rozwija partnerska współpracę z tymi państwami w celu wzmocnienia ich dążeń do demokratycznego rozwoju. Pozytywny wpływ na umocnienie bezpieczeństwa Polski miałaby demokratyzacja Białorusi .

Oprócz bezpieczeństwa militarnego należy także zwrócić szczególną uwagę na międzynarodową politykę bezpieczeństwa społecznego. Jest ona definiowana najczęściej w odniesieniu do działalności podmiotów WE, państw członkowskich, samorządów i organizacji pozarządowych ( nie należy zapomnieć o szerszym wymiarze europejskim, pozaunijnym). Jej celem jest:
- poprawa warunków pracy i życia obywateli,
- asekuracja przed ryzykami życiowymi,
- wyrównywanie szans i różnic osób będących w gorszej sytuacji socjalnej i ekonomicznej.
Europejska Polityka Społeczna kreuje Europejską Przestrzeń Społeczną, wyznacza ramy tej przestrzeni. Wyróżnia się również naukę o EPS, jej zadaniem jest monitorowanie i stałe diagnozowanie sytuacji socjalnej UE i analiza występujących w niej problemów i kwestii socjalnych, skazywanie perspektyw i rozwiązań.
Kwestie socjalne mogą być rozpatrywane w wymiarze lokalnym, narodowym i ponadnarodowym. Mówiąc o Europejskim Przestrzeni Socjalnej bierzemy pod uwagę proces wzajemnego przenikania reguł gry i humanistycznych wartości na terenie całej UE, które charakteryzują się szacunkiem dla praw socjalnych, prowadząc do ujednolicenia podstawowych standardów socjalnych. Przestrzeń socjalna powstaje dzięki procesowi powolnego scalania europejskich polityk społecznych. O wymiarze narodowym w jedną całość, oparty na wzajemności i solidarności w działaniach wyrównując różnice socjalne i absorbując ryzyka socjalne. Specyfiką Europejskiej Przestrzeni Socjalnej są m.in.:
- postępujący proces demokratyzacji życia społecznego, politycznego i gospodarczego w integrującym się obszarze,
- przestrzeganie podstawowych praw jednostki: politycznych, obywatelskich, socjalnych i ekonomicznych,
-solidarność społeczna i poszukiwanie bezpieczeństwa życiowego .
W powojennej historii Europy mamy do czynienia z kilkoma organizacjami międzynarodowymi mającymi wpływ na tworzenie szeroko rozumianej polityki społecznej. Do organizacji o charakterze powszechnym możemy zaliczyć obok ONZ także MOP. W przypadku MOP-u wpływ ten zaznaczył się poprzez współtworzenie przez państwa europejskie tzw. Międzynarodowego Kodeksu Pracy, zbioru konwencji i zaleceń.
Bezpośredni wpływ miał miejsce z uwagi na ratyfikację przez państwa europejskie tych dokumentów, bądź wywieranie nacisku przez MOP w celu ich ratyfikowania lub przestrzegania. Równie istotny wpływ na kształt europejskiej polityki społecznej miała i ma struktura regionalna skupiające państwa europejskie Rada Europy. Ma ona niezaprzeczalne osiągnięcia w rozwoju standardów polityki społecznej na kontynencie, buduje dialog. Istotnym wkładem praktycznym są regulacje prawne odnoszące się do kwestii społecznych przyjęte przez te organizacje. Zaliczamy do nich:
? Europejską Konwencję Praw Człowieka ? 1950r. ratyfikowana przez Polskę, jest elementarnym dokumentem dotyczącym praw podstawowych jednostek odnoszący się również do praw o charakterze społecznym,
? Europejska Konwencja o Pomocy Społecznej i Medycznej ? 1953r. Celem jej jest zmniejszenie, a w ostateczności zniesienie dyskryminacji wobec obywateli państw legalnie zamieszkujących, bądź też przebywających na obcym terytorium. Osoby te znajdujące się w stanie potrzeby powinny mieć prawo do pomocy społecznej oraz medycznej na takich samych zasadach jak obywatele danego państwa. Państwo nie ma prawa do ich wydalania,
? Europejska Karta Społeczna ? 1961r. 9 Ratyfikowana przez Polskę). Jest to katalog, zbiór praw społecznych. Formułuje on szereg celów jakimi powinna zajmować się Europejska Polityka Społeczna, wymienia on takie dziedziny jak :
- zatrudnienie,
- prawa związkowe,
- ochronę prawną pracowników,
- ochronę osób niepełnosprawnych,
- ochronę osób migrujących,


? Europejski Kodeks Zabezpieczenia Społecznego ? 1194r. Zmierza on do zapewnienia społeczeństwu odpowiedniej ochrony poprzez system zabezpieczenia społecznego. Państwa zobowiązują się w nim do zapewnienia swoim obywatelom takich instytucji jak : opieka lekarska, zasiłki chorobowe, zasiłki dla bezrobotnych, zasiłki rodzinne, emerytury, renty inwalidzkie, renty wypadkowe, renty rodzinne.
? Europejska Konwencja o Zabezpieczeniu Społecznym ? 1972 r. Gwarantuje ona równe traktowanie obywateli państw stron, zachowanie praw nabytych lub będących w trakcie nabywania, ich przekazywanie za granicę. Dotyczy ona świadczeń chorobowych, macierzyńskich, inwalidzkich, wypadkowych, związanych ze śmiercią, w tym zasiłków pogrzebowych.
? Europejska Konwencja o Statucie Prawnym Pracowników Migrujących ? 1977r. Ustanawia ona zasadę równego traktowania pracowników pochodzących z państw stron. Chodzi w niej głównie o warunki i tryb rekrutacji, prawo wyjazdu, pozwolenia na pobyt i pracę, prawa do łączenia rodziny, warunków pracy, przynależności do związków zawodowych, ochrony społecznej, edukacji zawodowej, wywozu zarobków i oszczędności.
INSTRUMENTY PRAWNE
Instrumenty prawne dzielimy na źródła pierwotne i wtórne. Do źródeł pierwotnych zaliczamy:
? traktat o EWWiS ? zapisano w nim pierwsze regulacje dotyczące przyszłej Europejskiej Polityki Społecznej. Bezpośrednio odniesiono się do kwestii polepszenia warunków pracy i życia robotników zatrudnionych w przemyśle wydobywczym i stalowym. Mowa tez o zapewnieniu bezpieczeństwa pracy, pomocy w ponownym zatrudnieniu zwalnianej siły roboczej, wypłacie odszkodowań pozwalającym pracownikom na oczekiwanie na ponowne zatrudnienie, zasiłkach , finansowania przekwalifikowania pracowników. Traktat gwarantował otrzymywanie przez pracowników odpowiednich płac i świadczeń socjalnych. Miało to bezpośredni wpływ na poziom życia pracowników,
? Traktat o EWEA ? jest to dokument mający charakter branżowy, dotyczy pracowników zatrudnionych w warunkach promieniowania, ustala jednolite normy bezpieczeństwa, warunki sanitarne związane z zatrudnieniem w tej branży.
? Traktat o EWG ? już w preambule zawarto zapis o polepszeniu warunków życia i zatrudnienia obywateli. Zapisano w nim konieczność powołania Europejskiej Fundacji Społecznej w celu promowania zatrudnienia , cały dział III poświęcono polityce społecznej. Zapisano w nim, że państwo członkowskie odpowiada za stopniową harmonizację systemu społecznego, za ścisłą współpracę w takich dziedzinach jak : zatrudnienie, poprawa pracy i warunków pracy, kształcenie i doskonalenie zawodowe, ubezpieczenia społeczne, ochrona przed wypadkami i chorobami zawodowymi, higiena pracy, prawo zrzeszania się, równouprawnienia kobiet i mężczyzn itp. Inne regulacje dotyczą zachowania równowagi w dziedzinie płatnych urlopów oraz ubezpieczeń społecznych pracowników sezonowych.
? JAE ? również cały dział III poświęcono polityce społecznej, Zapisano w nim że państwa członkowskie przykładają szczególna uwagą na zachęcanie do wprowadzenia zmian w zakresie warunków pracy, ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników. Stawiano sobie za cel harmonizowanie warunków w tych dziedzinach przy jednoczesnym zwiększaniu poziomu tych zmian,
? Karta podstawowych praw socjalnych pracobiorców w UE, dokument z 1989r. Przyjęto, ze podstawowe prawo socjalne pracobiorców dotyczą:
- swobody poruszania się i wyboru miejsca zamieszkania,
- zatrudnienia i wynagrodzenia za pracę,
- poprawy warunków życia i pracy,
- ochronę socjalną,
- swobodę zrzeszania się i negocjowania umów zbiorowych,
- kształcenie zawodowe,
- równe traktowanie kobiet i mężczyzn,
- informowanie, uwzględnianie opinii pracobiorców i współdziałanie z nimi,
- ochrona zdrowia i bezpieczeństwa w pracy,
- ochrona dzieci i młodzieży, cenzus wieku młodociany > 16 lat,
- ochrona ludzi starszych, emerytury, renty, oprócz tego prawo do wszystkich uprawnień związanych z wykonywaną pracą,
- ochrona niepełnosprawnych, uzupełniające świadczenia, ułatwienia umożliwiające integrację zawodową i społeczną,

? Traktat o UE z Maastricht , jest w nim mowa o podejmowaniu przez państwa Wspólnoty działań zmierzających do stopniowego ujednolicenia rozwiązań dotyczących kwestii socjalnych. Jest kontynuacją postulatów dotyczących wspierania wysokiego poziomu zatrudnienia, podnoszenia stopy życiowej, jakości życia obywateli UE. Tytuł VII TUE w całości poświęcony polityce społecznej, oświacie, kształceniu zawodowemu i młodzieży. Specjalny wymiar integracji został wzmocniony specjalnym, dodatkowym protokołem i umową o polityce społecznej. Protokół podpisało 11 państw z ówczesnej 12-tki poza Wielką Brytanią. W protokole przyjęto, że WE będą wspierać działania państw członkowskich dotyczące poprawy środowiska pracy, warunków pracy, równouprawnienia, zabezpieczenia społecznego, ochrony socjalnej itp. Umowa rozszerza obowiązku WE w zakresie polityki socjalnej, decyzje podejmowane kwalifikowaną większością, dotyczy kwestii poziomu ubóstwa, ochrony pracowników i bezpieczeństwa socjalnego. Rozwój polityki socjalnej nabrał tempa w wyniku ustaleń traktatu Amsterdamskiego. Włączono do niego ustalenia zawarte w porozumieniu w sprawie polityki społeczne. Przyjęto nowy rozdział dotyczący zatrudnienia. Art. 137 stanowi podstawę kompetencji organów WE w odniesieniu do np. BHP, warunków pracy, równouprawnienia i integracji osób wyłączonych z rynku pracy itp. Odnosząc się do art. 137 Rada Europejska przyjęła w 2000r. w Lizbonie zapisy dotyczące polityki społecznej i gospodarczej. Chodzi zwłaszcza a promocję spójności społecznej. Strategia miała być wdrażana za pomocą Nowej Otwartej Metody Koordynacji, chodziło o uwzględnienie szczególnych potrzeb występujących w każdym z państw. Takie podejście zakłada zróżnicowanie sytuacji wyjściowej i metod działania. Podczas szczytu w Nicei ( grudzień 2000) podjęto problem wykluczenia społecznego. Przyjęto założenia Europejskiej Agendy Społecznej ? dokument ten określał priorytety polityki społecznej na kolejne 5 lat. Na jej podstawie państwa przyjęły Narodowe Plany Działania ? priorytetowe działania to walka z wykluczeniem społecznym i ubóstwem.

Zadaniem zarówno prawa międzynarodowego, jak i krajowego jest ochrona swoich obywateli przed wszelkiego rodzaju ryzykami, czyli zapewnianie im szeroko pojętego bezpieczeństwa. Niestety różnice pomiędzy stanem finansowym poszczególnych państw powodują znaczne różnice w jakości i ilości pomocy, jaką jednostka może otrzymać od państwa. Różnice te jednak mają się coraz bardziej zacierać właśnie ze względu na przystąpienie Polski do państw Unii Europejskiej, gdzie kraje o znacznie wyższym PKB przeznaczają środki na rzecz tych biedniejszych.

Bibliografia:

?Europejska przestrzeń socjalna. Zarys problematyki UE?, K. Głąbicka, Warszawa 2002
?Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej? uchwalona dn. 2.IV. 1997 roku
?Polityka społeczna?, Adam Kuzynowski, Warszawa 2002,
?Polityka społeczna?, L. Dziewięcka- Bokun, Wrocław 2006
?Polityka społeczna, czyli ujarzmianie chaosu socjalnego?, Auleytner Julian, Warszawa 2002
?Socjologia?, Z. Bauman, T. May, Poznań 2004

Źródła internetowe:
www.wikipedia.pl
www. wiem.onet.pl