Edukacja kulturalna

Rozumienie Edukacji Kulturalnej
Co to jest edukacja kulturalna? Czy jest to zjawisko istotne społecznie, czy jest to jakaś kategoria wirtualna? Czy ten "koń", czyli edukacja kulturalna, możliwa jest do opisania? To problem złożony. Jak to w humanistyce, kiedy chcemy coś uszczegółowić, to okazuje się, że autorzy tych zabiegów mają w swoim polu inny obszar zagadnienia. Są trzy zakresy pojmowania edukacji kulturalnej. Najbardziej ogólny to edukacja humanistyczna. Takie rozumienie edukacji jest pochodną szerokiego rozumienia kultury. Edukacja kulturalna w tym sensie jest niczym innym jak wprowadzaniem w kulturę zastaną, rozumianą antropologicznie, czyli w różne systemy, wiedzy i praktyki społecznej, nie tylko w kulturę artystyczną. Przyjmowanie norm zachowań, wytworów, postaw - jest to kultura normatywna. Antropolog patrzy na kulturę między innymi przez wytwory: krzesło, młotek - to wytwory kulturowe. Ludzie na różnym poziomie rozwoju kulturalnego wytwarzają różne obiekty. Im bardziej rozwinięta kultura, tym bardziej wyrafinowane obiekty. Często mówi się o kulturach prymitywnych, co nie znaczy, że gorszych, po prostu na pewnym etapie rozwoju myśli, wiedzy, nie dało się zbudować komputera. Tak globalnie pojmowana edukacja kulturalna ma miejsce właśnie w szkole. Po to głównie idziemy do szkoły, aby doskonalić wiedzę i umiejętności w różnych dziedzinach. Zdobywamy wiedzę z zakresu przyrody, matematyki, geografii, literatury, sportu, stosunków społecznych, religii, etyki. Wprowadzanie w różne systemy wiedzy, w różne systemy wartości nazywamy edukacją kulturalną. Wynika z tego, że edukacja kulturalna zachodzi ciągle. Jednak intuicyjnie wyczuwamy, że nie o taki zakres znaczeniowy chodzi.
Drugie, nieco węższe rozumienie edukacji kulturalnej, to edukacja do kultury symbolicznej, fragmentu ludzkich zachowań, które przejawiają się w użyciu znaków konwencjonalnych, czyli symboli, i których przeznaczenie nie ma charakteru instrumentalnego. Inaczej mówiąc kultura symboliczna to wytwory i zachowania o charakterze autotelicznym. Ona nie zaspokaja potrzeb, jak składniki kultury antropologicznej, która daje nam pokarm i ubranie. Kultura symboliczna wypełnia jakiś obszar duchowy, świadomościowy, w którym człowiek zaczyna interpretować, rozumować, zastanawiać się i przeżywać. W kulturze symbolicznej mieszczą się nie tylko wytwory artystyczne, ale również religia i nauka. Natomiast najwęższe rozumienie edukacji kulturalnej sprowadza się do tej części kultury symbolicznej, którą nazywamy kulturą artystyczną - sztukami pięknymi. Jest to literatura, muzyka, plastyka, teatr, itp. Twórcy programu, reformatorzy systemu edukacji, wprowadzając nowe bloki przedmiotów, ścieżki międzyprzedmiotowe, myśleli o edukacji kulturalnej, jako o kulturze symbolicznej, sprowadzanej do tego poziomu artystycznego. Ilekroć jakiś twórca reformy zabiera głos, podkreśla, że w reformie chodzi o integrowanie kultury i o jej humanistyczny wymiar. I tu widzę podstawową sprzeczność - między deklaracjami, a faktami wdrażania reformy. To pedagodzy domagają się antropologicznego, humanistycznego, ogólnego spojrzenia na kulturę. Natomiast realizatorzy kursów, które są organizowane dla nauczycieli, wpisują je w obszar sztuki. Ostatnio był w naszej uczelni [w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Zielonej Górze - przyp. red.] Prof. Lewowicki, przewodniczący Komitetu Nauk Pedagogicznych, członek centralnej komisji ds. stopni i tytułów naukowych, stwierdził, że dla niego reforma w tym sensie jest nieudana, sprowadzona do technicznych aspektów, nie daje odpowiedzi na podstawowe pytanie: ku czemu zmierzać ma proces edukacji? Ku jakim wartościom? Najłatwiej podzielić szkołę na szczeble, najłatwiej ponazywać ogniwa, podzielić szkoły na typy. Tylko w Polsce się tak zdarzyło, że inicatywa reformy ma charakter odgórny, wymyśliły ją władze oświatowe szczebla centralnego, czy wąskie gremia ludzi, nie eksperci, bo eksperci reformę oprotestowali. Natomiast reforma ma być wdrażana oddolnie. Jakby powiedziano: macie koncepcję reformy, a teraz sami ją wdrażajcie, sami wybierajcie podręczniki, sami twórzcie programy. Powinno być tak, że albo reforma ma charakter oddolny i wtedy sami reformujecie szkołę, sami tworząc programy, albo władze proponując reformę, ustalają również, jakie treści wdrażać. Za narzuceniem reformy powinny iść gotowe rozwiązania, podręczniki minimum programowe.

Różne interpretacje i tradycje edukacji kulturalnej
Podstawowa tradycja związana ze źródłosłowem jest tradycją obecną do dnia dzisiejszego. CYCERO I zaczyna używać słowa ?kultura? co do ducha- ?uprawa ducha? (kultywować-uprawiać); tradycja która oddziela kulturę duchowa i kul.materialną. Założenie: czł.jest elementem natury ale wyrasta ponad nią, tym bardziej jest człowiekiem im więcej wyrośnie ponad naturę. O poziomie jego człowieczeństwa świadczy to ile udało mu się wyrosnąć ponad naturę. Kultura jest zjawiskiem specyficznie ludzkim. Budując kulturę- ?rosnąć?. Cywilizacja- świat czł.który jest budowany wtedy,kiedy czł.stara się wyrosnąć ponad naturę. Wymiar werdykalny- pion idący w górę. Intuicyjna świadomość- to to,że kultura jest czymś pozytywnym. Kultura wyższa i kul.niższa- jest to ocena, to co wyższe to bardziej jest waloryzowane. Pojawia się zatem wątpliwość czy jest kultura wyższa i kultura niższa. Człowiek dziedziczy cechy wyuczone, co udowodnił słynny biolog LORENC (otrzymał za to odkrycie nagrode Nobla). Wg Lorenca- tym co odróżnia czł.od zwierz.jest to że czł.uczy się wartości, czł.nie kieruje się instynktem biologicznym, ale racjami. ?Regres społeczności?-książka Lorenca,która mówi, że czł.coraz mniej uczy się wartości,stąd ?regres?. ?Podnoszenie czyjejś kultury?- móimy o poziomie werdykalnym, mamy potrzebe oceniania i jest to dla nas oczywiste. Czł.trzeba czegoś nauczyć, aby był czymś więcej. Przykładem oceny negatywnej jest: ktoś zachowuje się jak zwierzę.

2.Tradycja werdykalna- jest tą tradycją w której nie rozdziela się kultury i edukacji; jest to myślenie które jest u wszelkich podstaw pedagogicznych. Nie zastanawiamy się tylko myślimy, że to co idzie w góre jest dobre i lepsze.Zmierzanie do wartości idealnych odbywa się w góre. Prawo, dobro, piękno- grecka triada wartości; pojęcia te są nierozłączne; agados- dobro. Myślenie starożytnych Greków- czł.wyrasta ponad poziom natury,gdyż dąży do prawdy, dobra i pękna; jęsli coś jest piękne-jest dobre, jęsli coś jest dobre- jest prawdziwe; odwrotnie jest tak samo.
Subiektywizm- wartością jest to co ktoś uzna za wartościowe.
Relatywizm- wartością jest to co ktoś uzna za wartościowe ale zależy w jakich warunkach. Subiektywizm wyeliminował możliwość myślenia werdykalnego. To co było związane z rośnięcie m w wartości zamienia się w rozum. Czł.kulturalny jest dobrze wykształcony o odpowiednim poziomie intelektualnym. Zaczynają pojawiać się problemy społeczne związane z różnymi grupami. Każda z grup ma swoja kulturę, ale pojawia się wątpliwość czy jest to wyłącznie kultura intelektualna.

3.Ujęcie horyzontalne- całkowite zaniechanie wskazywania celów; -ujecie antropologiczno-opisowe XIXw.:odwracanie myślenia o kulturze- zaczyna się mówić o kulturach, wszystko jest na tym samym poziomie; kultura to są: wartości, normy, wzory zachowań, zachowania i wytwory tych zachowań wspólne dla danej grupy.Każda grupa ma swoją kulture, której nie oceniamy. Do tej pory było: czł.musi się doskonalić by zbliżyć się do ideału kulturalnego. Teraz jest: kultura ma miejsce wszędzie gdzie coś robi czł.

4.Człowiek kulturalny XXw.: A.Jawłowska- l.70-te- ideał czł.kul.można analizować w 3 wymiarach: 1)porządna struktura intelektualna (zasób informacji,umiejętn.interpret., zdolność rozumienia, operatywność myślenia, racjonalność), 2)uwewnętrzniane cele i wartości (spójna konfiguracja wartości naczelnych, ranga przypisywa.wartością, wzory sukcesu), 3)oczkiwane kierunki aktywności społ.kult. (działania twórcze, innowacyjne i ekspresyjne).

5.Rozumienie edukacji kult. 1)podnoszenie, pogłębianie kultury jednostek, grup; 2) zwiększanie kompetencji kulturowej, kulturalny- wartościowanie, kulturowy- opisywanie i podkreślanie różnic. W tradycji polskiej interpretacja Dz.Jankowskiego- 3 sposoby rozumienia: 1)utożsamiana z edu.humanistyczną- najbardziej werdykalne; rozumienie wartości może być różne. 2)utożsamiana z edu.artys.i estety.- najczęściej swoje odniesienie ma w szkole. 3)przygotowanie do uczestnictwa w kulturze- do u.biernego i czynnego, jest to przygoto.do uczestn.w kulturze symbolicznej; to ona jest specyficzna dla ludzi, czł.to istota która porozumiewa się z innymi za pomoca symboli.

6.Dziedzictwo kulturowe- dzisiaj eduk.kult.musi kształtować obyczajowość, a więc kształtować pewne zachowania społ. Muszą rozumieć jakie normy chcą kultywować, jakie muszą akceptować przedstawiciele grup. Zadania programu eduk.kultu.dotycza dziedzictwa kulturalnego- dziedziczenie->sukcesja, prawo do spuścizny; dziedziczność-> charakter przekazywanych cech jednostkowych, mechanizmy biologiczne ale i cechy wyuczone; dziedzictwo-> może mieć charakter sukcesji materialnej i duchowej, dotyczy przekazywania wzorów kultury w danej grupie i efekty realizacji tych wytworów, wzory dotyczą stosunku do norm i wartości. Dziedzictwo w eduk.kult.-> przekaz wzorów w grupie związane z wartościami i normami grupy, obejmujące dorobek duchowy i materialny a więc wytwory anim acji tych wzorów. Przekaz dziedzictwa: 1)świadomy- polityka kulturalna oświatowa; 2)nieświadomy- środowiska; 3)dowolne- sami wybierami co chcemy kultywować; 4)wymuszone- uwarunkowaniami politycznymi i historycznymi, środowiska silnych migracji.

7.Kultura współczesna- 4 stanowiska: I.założenie, że kul.współ.jest kontynuacją wysrastającą z pewnych korzeni, jest to kontynuacja ciągła lub przerwana; baśń jako gat.liter.dotyczy sytuacji fikcyjnych, główną osią jest walka dobra ze złem, ostatecznie zwycięża dobro, siły dobra muszą być sprowadzane przez różnego rodzaju prób- 4 zasad.cnoty: roztropność, męstwo, umiarkowanie, sprawiedliwość. Baśń miała od początku funkcję wychowawczą. Podważanie racji baśni nastąpiło w kulturze zachodniej. Ok.wieku XX- dziecko należy wprowadzać w świat realiów.Baś wypadła z podstawowych badań pedag.Dzis baśń wraca poprzez literaturę, sztukę i film. II.kontestacja- eduk.kul.musi założyć dobre kompetencje w kanonie, jeśli mówimy o kontestacji-> t o pokazujemy co i dlaczego kontestować, kontestowanie opiera się na porównywaniu. III.izolacja- wewnątrz niego odnajdejemy 2 ścieżki: 1)programowa ahistoryczność- zerwanie z korzeniami, programowo zaczynać od zera; 2)postmodernizm- zestawienie wszystkiego ze wszystkim, gdyż z tego wynika coś ciekawego, wolność w zestawieniu elementów aby uzyskać nowy.
Jakie pojęcie daje pewna ramę w splocie tradycji kulturowych?W latach 80-tych XXw. ONZ poprzez UNESCO zwołało konferencję, która miała na celu debatę na temat radzenia sobie z różnymi kulturami. W czerwcu 1980r. Papiez J.P.II został zaproszony do UNESCO w Paryżu jako autorytet- było to przemówienie, które podkreślało że tożsamość narodów powinna być traktowana jako najwyższa wartość. Żadne argumenty nie mogą odbierać tożsamości nar odowej niezależnie od struktur narodów. Międzynarodowa Konferencja UNESCO w 1982r.w Meksyku- kultura powinna być traktowana jako czynnik czynnego rozwoju, uczestnicy spotkania zgodzili się że należy wspólnie określić znaczenia kultury. Definicja kultury nie spełnia kryteriów logicznych, nie wskazuje cech wyróżniających, cech o charakterze duchowym i materialnym. Kolejna konferencja miała wzmocnić podział i lata 1988-1997/98- miały być dekadą, która zabezpiecza funkcjonowanie społ. 4 cele: 1)uznanie kulturowego wymiaru rozwoju- ma być przeciwdziałaniem wyłączności rozumienia rozwoju w sensie ekonomicznym; 2)umocnienie i wzbogacenie odrębności kulturowych- pojawia się powracanie do korzeni, aby wzmocnić tożsamość i złagodzić konflikty wynikłe ze zdarzenia kultur; 3)rozszerzenie uczestnictwa ludzi w kulturze- widziany silny wkład kultury europejskiej, dotyczy kul.symbolicznej, rozpowszechnianie sztuki; 4)rozwijanie do współpracy w dziedzinie kultur- zadanie najłatwiejsze, udało się najlepiej, problem jednak narastał szybciej niż przewidywano.W 1992 konferencja UNESCO w Genewie, gdzie celem jest podsumowanie dekady w celu zwiększenia efektywności. Stwierdzono tam, iż cele są traktowane przez poszczególne państwa zbyt ogólnikowo. Powstaje pomysł na ?Projekt procesów edukacyjnych i polityki oświatowej?- jest to 7 zadań: 1.wprowadzenie do wiedzy i oceny dziedzictwa kulturowego oraz do uczestnictwa we współczesnym życiu kulturalnym- ważne jest krytyczne myślenie; 2.zaangażowanie w procesy upowszechniania kultury- żeby zmienić stosunek bierno-odbiorczy na aktywny, włączenie ludzi w coś co jest ważne, np. adaptacja zabytków; 3.uwrażliwianie na równoważną godność kultur i na podstawową więź łączącą dziedzictwo ze współczesnością- godność->to już nie tylko ujęcie antropologiczne, ale również wartościowanie;która jest wysoką wartością; ważny jest związek dziedzictwa ze współczesnością- chodzi o takie edukowanie by czł.rozumiał że kultura to proces który trwa. 4.edukacja estetyczna i artystyczna- estetycz.->chodzi o ocenę, bardziej teoretyczną i uwrażliwianie na zjawiska w świecie; artys.->praktyczna, dotyczy twórczego uprawiania. 5.kształcenie do wartości moralnych i obywatelskich. 6.przygotowanie do krytycznego korzystania z masowych środków przekazu- krytycznego->świadomość; tempo rozwoju technicznego jest tak wielkie że nie możemy za nim nadążyć; chodzi o rozumienie np.że reklama nie jest prawdą; chodzi o świadomość, że media mogą zmienić fakty. 7.kształcenie międzykulturalne i wielokulturowe- międzykult.->ma przygotować, że ludzie musza się wzajemnie tolerować; wielokult.->my edukujemy do znalezienia się w sytuacj.różnych kultur. 7 zadań to odpowiedź na pytanie czym powinna zajmować się edukacja kulturalna.

Współczesny międzynarodowy progran edukacji kulturalnej
Narodowe Centrum Kultury (NCK) - budżetowa instytucja kultury, której statutowym zadaniem jest podejmowanie działań na rzecz rozwoju kultury w Polsce.
Cele NCK:
? kreowanie zainteresowania kulturą i sztuką,
? wspieranie procesu ewolucji sektora kultury w Polsce,
? upowszechnianie tradycji i promocja dziedzictwa kulturowego,
? promowanie nowoczesnych standardów zarządzania instytucjami kultury,
? stymulowanie współpracy kulturalnej,
? włączanie kultury do działań o charakterze społeczno ? gospodarczym,
? prowadzenie prac badawczych i eksperckich w zakresie kultury i dziedzictwa narodowego,

UNESCO (ang. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organisation; Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury) - organizacja międzynarodowa utworzona 16 listopada 1945 roku w Londynie jako organizacja wyspecjalizowana ONZ. Siedzibą UNESCO jest Paryż. Pierwszym sekretarzem generalnym UNESCO został Julian Huxley, biolog i pisarz.
Podstawowym celem organizacji jest wspieranie współpracy międzynarodowej w dziedzinie kultury, sztuki i nauki, a także wzbudzanie szacunku dla praw człowieka, bez względu na kolor skóry, status społeczny i religię.
Program działalności UNESCO obejmuje dwa zasadnicze działy:
? działania na rzecz rozwoju nauki i kultury
? udzielanie pomocy materialnej, technicznej i kadrowej w organizowaniu oświaty
Od 2007 roku UNESCO zrzesza 193 państwa. Miasta i obiekty w Polsce, znajdujące się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO, w celu przekazywania informacji, współpracy i promocji skupiły się w Ligę Polskich Miast i Miejsc UNESCO. Siedzibą Ligi UNESCO jest miasto Toruń, jedno z wyróżnionych przez UNESCO miast. Prowadzi je Lokalna Organizacja Turystyczna w Toruniu: Liga Polskich Miast i Miejsc UNESCO w Toruniu
Lista Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego Ludzkości - lista obiektów objętych szczególną ochroną międzynarodowej organizacji UNESCO, filii ONZ, ze względu na ich unikatową wartość kulturową bądź przyrodniczą dla ludzkości. Pierwszym sekretarzem generalnym UNESCO w 1945 został Julian Huxley, angielski biolog i pisarz. Lista obejmuje (w czerwcu 2007) 851 obiektów w 140 krajach, w tym 660 obiektów dziedzictwa kulturowego (K), 166 przyrodniczego (P) i 25 mieszanych (K, P). W sprawie wpisania danego obiektu na listę decyduje Komitet Światowego Dziedzictwa w trakcie corocznej sesji, począwszy od 1977 roku. Nominacje zgłaszane są przez poszczególne kraje.
Kryteria:
O objęciu danego obiektu ochroną UNESCO w ramach listy światowego dziedzictwa decyduje szereg kryteriów. Do końca 2004 roku było sześć kryteriów dla obiektów dziedzictwa kulturowego i cztery dla przyrodniczego. W 2005 połączono je w jednorodną listę dziesięciu kryteriów. Dany obiekt musi reprezentować "unikatową uniwersalną wartość" i spełniać przynajmniej jeden z poniższych warunków:
Kryteria kulturowe
? I. "reprezentować arcydzieło ludzkiego geniuszu twórczego"
? II. "przedstawiać ważną wymianę ludzkich wartości, na przestrzeni dziejów lub w obszarze danego regionu świata, w zakresie rozwoju architektury lub technologii, w sztukach monumentalnych, urbanistyce lub projektowaniu krajobrazu"
? III. "przedstawiać unikatowe albo przynajmniej wyjątkowe świadectwo tradycji kulturowej lub istniejącej albo minionej cywilizacji"
? IV. "przedstawiać szczególny przykład typu budowli, zespołu architektonicznego lub technologicznego albo krajobrazu ilustrującego ważny etap (lub etapy) w historii ludzkości"
? V. "przedstawiać szczególny przykład tradycyjnego ludzkiego osadnictwa, zagospodarowania ziemi lub morza, reprezentatywny dla danej kultury (lub kultur), albo ludzkiej interakcji ze środowiskiem, szczególnie jeśli stało się ono zagrożone wskutek nieodwracalnej zmiany"
? VI. "pozostawać w bezpośrednim lub namacalnym związku z wydarzeniami lub żywą tradycją, pomysłowością lub wierzeniami albo z dziełami artystycznymi lub literackimi o wyjątkowym uniwersalnym znaczeniu (Komitet uznaje, że to kryterium powinno być stosowane w połączeniu z innymi kryteriami)"
Kryteria przyrodnicze
? VII. "obejmować wyjątkowe zjawiska przyrodnicze lub tereny szczególnego naturalnego piękna i o estetycznym znaczeniu"
? VIII. "przedstawiać szczególne świadectwo ważnych etapów w historii planety, zawierające ślady dawnego życia, istotnych toczących się procesów geologicznych tworzących formy ukształtowania terenu lub istotne formacje geomorficzne lub fizjograficzne"
? IX. "przedstawiać szczególny przykład toczących się procesów ekologicznych i biologicznych, istotnych dla ewolucji i rozwoju lądowych, słodkowodnych, przybrzeżnych i morskich ekosystemów lub społeczności roślin i zwierząt"
? X. "obejmować najważniejsze środowiska przyrodnicze do ochrony różnorodności form życia, łącznie z zagrożonymi gatunkami o uniwersalnej wartości z punktu widzenia nauki i konserwacji przyrody."

UPOWSZECHNIANIE KULTURY
Przez upowszechnianie kultury D. Jankowski rozumie ,,intencjonalnie organizowane oddziaływanie służące kształtowaniu, rozwijaniu potrzeb i zainteresowań kulturalnych oraz stymulowaniu i wspomaganiu jednostek i małych grup społecznych do rozwijania i sublimacji swojej aktywności kulturalnej (recepcyjnej, współtwórczej i twórczej, zabawowej i rekreacyjnej) .
Zdaniem S. Krzemień ? Ojaka, upowszechnianie kultury bywa bardzo pojemne: jest w stanie objąć wszystkie czynności, mające na celu poszerzenie skali i przyśpieszenia tempa życia kulturalnego. Upowszechniać można kulturę, która jest wytworzona i gotowa, podatna na udostępnianie i popularyzację. Dawna czy nowa czeka na odbiorcę, który ? dotarłszy do niej ? skorzystałby z jej dobrodziejstw i poddał się jej wpływowi.
Pewną konkretyzację pojęcia upowszechniania, niosą dwa wspomniane już terminy: udostępnianie i popularyzacja.
Udostępnianie kojarzy się z ofertą, z której uczestnicy życia kulturalnego mogą skorzystać, lecz nie są do tego ani przymuszani, ani zobowiązani.
Popularyzacja jest czynnością zmierzającą do rozszerzenia zasięgu oddziaływania dóbr kultury, zwłaszcza przez ułatwienie odbiorcy kontaktu ze zjawiskami kulturalnymi. Niekiedy oznacza próbę wyposażenia odbiorcy w pewne quantum kompetencji, bez którego ów kontakt z dziełem jest niemożliwy lub utrudniony.
S. Szuman w swoim dziele,, O sztuce i wychowaniu estetycznym ? pisze, że większość analiz procesu upowszechniania kultury prowadzi do wyłowienia w nim dwu kategorii działaniowych: udostępniania i uprzystępniania .
Udostępnianie kultury wyraża się w zadbaniu o to, aby składające się na nią dzieła sztuki [...] stały się przedmiotem bezpośredniego oddziaływania na odbiorcę. Ten bezpośredni kontakt z określonym dziełem literackim, muzycznym czy plastycznym jest koniecznym warunkiem ich poznania, doznawania czy też przeżywania.
Uprzystępnianie polega na udzielaniu odbiorcom skutecznej pomocy w odkrywaniu, poznawaniu i odczuwaniu estetycznych cech i wartości utworów artystycznych składających się na kulturę. To forma pośrednia pomiędzy dziełami kultury i sztuki a ich odbiorcami.
T. Aleksander uważa, że upowszechnianie kultury to rozkrzewianie i propagowanie wartości przyjmowanych bezinteresownie, po to aby znalazły się one w zasięgu odbiorców i zostały przez nich przyjęte jako własne oraz pozostawiły po sobie w ich osobowości pozytywny ślad. W codziennej praktyce wychowania i kształcenia dorosłych upowszechnianie kultury to popularyzowanie takich elementów jak: literatura, teatr, taniec, plastyka, śpiew, malarstwo, rzeźba, grafika, rysunek, rzemiosło artystyczne, architektura, obyczajowość, sport i rekreacja.
Według T. Tyblewskiego jedną z postaw prokulturowych jest postawa ciągłego uczestnictwa w kulturze. Własny rozwój, będący rezultatem styczności z kulturą oraz przeżywania jej piękna, doskonałości i wielkości, ale też jej niedoskonałości i szpetoty, powinien prowadzić do powstawania i utrwalania potrzeby, ciągłego uczestnictwa w życiu kulturalnym według najdoskonalszych, nie zaś tylko najbliższych wzorów, w stylu właściwym nie tylko dla własnej grupy społecznej ile dla wyobrażeń o ideale kulturowym.
W. Panek uważa, że upowszechnianie kultury muzycznej to przede wszystkim kształtowanie odpowiednich postaw artystycznych i społecznych, pozwalających na właściwe ? z estetycznego punktu widzenia ? przyswajanie dóbr kultury. Aby dziś efektywnie upowszechniać wartości muzyczne, by dotrzeć z nimi do wrażliwości odbiorcy lub by tę wrażliwość rozwinąć, trzeba po pierwsze: dokładnie poznać zbiorowość słuchaczy, ich tradycję słuchową i kontekst kulturowy, w jakim żyją; po drugie: do rozbudzonego informacyjnie obywatela drugiej połowu XX wieku, który ma najbardziej rozbudowany zmysł wzroku, nie można podchodzić li tylko ze słuchowym materiałem informacyjnym, bowiem będzie on odczuwał niedosyt, a zatem należy ? w zależności od poznania pierwszej odpowiedzi, czyli potencjalnego słuchacza ? wrysować prezentowane dzieło w ogólniejszy kontekst kultury muzycznej; po trzecie i najważniejsze: chcąc upowszechniać muzykę (konkretne dzieło lub dzieła), musimy upowszechniać kulturę muzyczną, czyli brać pod uwagę zespół zjawisk ogólnokulturowych, muzyce tej towarzyszących.

FORMY UPOWSZECHNIANIA KULTURY
Rozmaite formy upowszechniania kultury realizowane do połowy XIX wieku, wykształcone i ukształtowane w wiekach poprzednich ? [...] ? były wytworem kultury feudalnej, w której komunikacja kulturowa w zasadzie miała miejsce w pierwszym układzie, to znaczy w bezpośrednich kontaktach typu ,,face to face?.
T. Aleksander dokonał analizy procesu upowszechniania kultury, na podstawie której przedstawię jej formy.
Przez formę upowszechniania kultury rozumieć będziemy rodzaj działania kulturalnego lub artystycznego wyodrębniony pod względem programowym, organizacyjnym i metodycznym . Istotnymi więc elementami formy są: określone treści, odpowiednia struktura, porządek czynności na to upowszechnianie się składających oraz zastosowane przy tym metody. Elementy te można przyjąć za kryterium klasyfikacji form upowszechniania kultury.
Formy upowszechniania kultury podzielono na dwie grupy: formy oświatowe oraz formy artystyczne.
Formy oświatowe
Pierwsza forma to studium wiedzy o kulturze ? popularyzowanie wiedzy na wysokim poziomie. W ramach cykli tematycznych odbywają się wykłady, spotkania z twórcami kultury i sztuki, pokazy i konkursy artystyczne, zajęcia artystyczne. Organizatorem tej formy są: domy i ośrodki kultury, muzea, Towarzystwa Wiedzy Powszechnej oraz niektóre regionalne Towarzystwa Kultury.
W skład drugiej formy wchodzą kursy artystyczne. Cechą kursu jest krótkość nauczania i konkretność programu. Organizatorem kursów są najczęściej instytucje i stowarzyszenia kultury.
Trzecią formą są odczyty. Jest to forma, za pomocą której przekazuje się słuchaczom metodą podającą pewnego zespołu nowych w zasadzie wiadomości w umownej jednostce czasu w celach dydaktycznych. Nie zalicza się do nich wykładów przed koncertami muzycznymi, spektaklami, itp.
Do czwartej formy zalicza się spotkania z rzeczoznawcami i twórcami różnych dziedzin kultury: muzykami, historykami sztuki, architektami, plastykami, aktorami, literatami.
Pozostałe formy z tej grupy to: wycieczki krajoznawcze, czytelnictwo książek, itp.
Formy artystyczne
Pierwsza forma to wieczory literackie, organizowane przez domy kultury, biblioteki, muzea, kluby, galerie.
Drugą formą upowszechniania kultury z grupy artystycznej są koncerty i występy zespołów muzycznych. Są to różnorodne imprezy muzyczne, na których program składają się występy solistów, chórów, zespołów wykonujących muzykę kameralną i symfoniczną. Koncerty dzieli się na różne kategorie. Biorąc pod uwagę za kryterium podmiotu instrument muzyczny, za pomocą którego zostały wykonane, można wśród nich wyodrębnić np. recital fortepianowy, skrzypcowy, gitarowy, itp. Niektórzy dzielą też koncerty ze względu na rodzaj upowszechnianej muzyki, wyodrębniając koncerty muzyki dawnej i współczesnej. Jeszcze inni dzielą je według typu muzyki, wyróżniając koncerty muzyki lekkiej i poważnej, jazzowej, country, kościelnej, oratoryjnej. Popularną formą upowszechniania kultury są festiwale muzyczne będące w zasadzie serią koncertów określonego rodzaju muzyki. Celem ich jest przegląd, ochrona i dokumentowanie określonego typu muzyki.
Kolejną formą są spektakle teatralne.
Następna to występy różnego typu zespołów wykonujących muzykę lekką i rozrywkową ? głównie wokalno ? instrumentalnych (estradowych, pieśni i tańca, regionalnych, grup folklorystycznych). Organizują je najczęściej przedsiębiorstwa estradowe, domy i ośrodki kultury, kluby, a także cyrki. Są to zarówno występy zespołów zawodowych i amatorskich.
Inną formą są wystawy i ekspozycje dzieł sztuki.
Wizualne formy upowszechniania kultury to pokazy i demonstracje sposobu wykonywania różnych czynności ? głównie artystycznych. Pokazowi temu z reguły towarzyszyć winno objaśnienie słowne. Są to pokazy twórców ludowych.
Upowszechnianie kultury realizuje się także poprzez organizowanie amatorskiego ruchu artystycznego. Amator to miłośnik określonej dziedziny kultury, człowiek zaangażowany w nią, pragnący bezinteresownie przyswajać wiedzę i umiejętności w tej dziedzinie. Tam, gdzie amatorstwo ze swej natury wymaga zespołowego uprawiania określonych zajęć, mamy do czynienia z tendencją do amatorstwa zespołowego. Przykładem są chóry, grupy instrumentalne, zespoły teatralne, pieśni i tańca, folklorystyczne i filmowe.
Upowszechnianie dokonuje się również za pośrednictwem wydawnictw prasowych i poprzez film.

Dziedzictwo kulturowe to zasób rzeczy nieruchomych i ruchomych wraz ze związanymi z nim wartościami duchowymi, zjawiskami historycznymi i obyczajowymi, uznawany za godny ochrony prawnej dla dobra społeczeństwa i jego rozwoju, oraz przekazania następnym pokoleniom z uwagi na zrozumiałe i akceptowane wartości historyczne, patriotyczne, religijne, naukowe i artystyczne, mające znaczenie dla tożsamości i ciągłości rozwoju politycznego, społecznego i kulturalnego, dowodzenia prawd i upamiętniania wydarzeń historycznych, kultywowania poczucia piękna i wspólnoty cywilizacyjnej.
ONZ - uniwersalna organizacja międzynarodowa, z siedzibą w Nowym Jorku, powstała 24 października 1945 r. [1] w wyniku podpisania Karty Narodów Zjednoczonych. ONZ jest następczynią Ligi Narodów.
ONZ stawia sobie za cel zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego, rozwój współpracy między narodami oraz popieranie przestrzegania praw człowieka.
Idea powołania nowej organizacji, powstała jeszcze w czasie trwania II wojny światowej, na konferencji w Teheranie w 1943. Jej głównym pomysłodawcą był prezydent USA Franklin Delano Roosevelt, a jej nazwę zaproponował premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill (określenie "narody zjednoczone" w trakcie wojny stosowano nieraz dla Aliantów).
W drugiej połowie 1944 przedstawiciele Francji, Chin, Wielkiej Brytanii, USA oraz ZSRR spotkali się w Waszyngtonie, gdzie przedyskutowano zakres, cele i sposoby działania nowej organizacji.
25 kwietnia 1945 roku zwołano pierwszą konferencję ONZ w San Francisco, w której uczestniczyło 50 państw z całego świata ? pierwszych członków organizacji. Za członka ONZ od założenia uznawana jest też Polska, której przedstawiciele z powodów politycznych nie mogli uczestniczyć w konferencji w San Francisco. Podczas konferencji, 26 czerwca, podpisano Kartę Narodów Zjednoczonych, akt prawny regulujący działalność ONZ.
Organizację Narodów Zjednoczonych powołano do życia 24 października 1945, kiedy postanowienia konferencji ratyfikowało pięciu przyszłych stałych członków Rady Bezpieczeństwa (Chiny, Francja, ZSRR, Wielka Brytania i USA), oraz większość pozostałych państw członkowskich. Powołanie ONZ położyło jednocześnie kres działalności Ligi Narodów, która rozwiązała się formalnie 18 kwietnia 1946, przekazując pełnienie swej misji nowej organizacji.
W grudniu 1945 Kongres USA wystosował propozycję, aby siedziba ONZ mieściła się w Nowym Jorku, co zostało przez organizację zaakceptowane. Budynek siedziby głównej otwarto 9 stycznia 1951 roku na terenach podarowanych ONZ przez Johna Rockefellera, gdzie mieści się do dziś. Część instytucji funkcjonuje jednak w innych miastach świata, m.in. w Genewie, Hadze, Nairobi i Wiedniu.
Zadania:
1. Utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa za pomocą zbiorowych i pokojowych wysiłków.
2. Rozwijanie przyjaznych stosunków między narodami na zasadach samostanowienia i równouprawnienia.
3. Rozwiązywanie konkretnych problemów międzynarodowych (gospodarczych, społecznych, kulturalnych, humanitarnych, czy dotyczących praw człowieka) na zasadzie współpracy międzynarodowej oraz uznania równości ras, płci, języków i wyznań
4. Stanowienie ośrodka uzgadniania działań narodów w imię wspólnych celów.