Kultura Polski - edukacja kulturalna dzieci i młodzieży.
Wymień i uzasadnij, jakie najważniejsze wartości i wytwory kultury, które składają się na centrum kultury polskiej.Edukacja kulturalna dzieci i młodzieży realizowana przez instytuty kulturalno – oświatowe i artystyczne a także organizacje spo
Ad1.
Niezmienną część kultury Polskiej stanowi jej centrum, czyli jądro, którego nie można zmienić, np: jeżeli zburzyłoby się Wawel to zmieniłaby się struktura jądra, czyli struktura kultury. Każde społeczeństwo posiada takie centrum kultury także społeczeństwo Polskie.
Centrum kultury określa specyfikę danego społeczeństwa, stanowi podstawę jego integracji, trwania i rozwoju. Wyznacza swoiste widzenie przeszłości, teraźniejszości i przyszłości społeczeństwa.
Cyprian Norwid uważa, „Aby wyznaczyć drogę przyszłą trzeba wiedzieć skąd się wyszło”.
Trzeba przekazywać młodym ludziom nasze korzenie a więc nasze tradycje. Należy wracać do swojej przeszłości, bo nie należy o niej zapomnieć i się jej wstydzić.
Na centrum składają się setki wartości i trudno stwierdzić, które są najważniejsze, bo to zależy od sytuacji, ale jest taka wartość, która jest wartością centrum kultury jest to solidarność, bo w momencie, kiedy jest kataklizm to uruchamia się w nas wartość solidarności. Przykładów z poczuciem solidarności nie brak w historii naszego narodu, są to wydarzenia nie tylko z odległej przeszłości ( powstania styczniowe, listopadowe, I i II wojna światowa), ale również wydarzenia ostatnich dni i lat np.: udział Polaków w wojnie w Iraku.
Warto na nich bazując uwrażliwić młodych ludzi i wpoić w ich system wartości poczucie zbiorowej odpowiedzialności nie tylko za własna rodzinę, za własny naród, ale także poczucie więzi z ludźmi, z narodami będącymi w potrzebie.
Solidarność jest symbolem patriotyzmu, który również stanowi centrum kultury polskiej. Patriotyzm jest cechą należącą do najwyższych cech dla danego społeczeństwa. Prawdziwy patriota kocha swoją Ojczyznę i jest w stanie poświecić dla niej swoje życie, rozumnie potrzeby jej mieszkańców, jej historię ( choć nie koniecznie musi ją dokładnie znać ) i stara się dokładnie uczestniczyć w jej rozwoju traktując to działanie, jako służbę dla niej. Doskonale rozpoznaje zagrożenie dla jej bytu. Zależy mu na rozwoju kulturalnym i oświatowym społeczeństwa. Bardzo boli go wszelka niesprawiedliwość społeczna. Patriotyzm w Polsce często od czasów potopu szwedzkiego łączono lub utożsamiano z religijnością katolicką stąd też patriotyczna, narodowa rola przypisywana jest często wybranym świątynią np.: Jasnej Górze i Ostrej Bramie.
Niektóre polskie symbole patriotyzmu to: Bóg, Honor, Ojczyzna, także osoby np.: Józef Piłsudski, Roman Dmowski itd., organizacje: POW, Legiony itd., bitwy: Grunwald, obrona Jasnej Góry, Cud nad Wisłą, Westerplatte itd., przedmioty: szabla itp. Można wyróżnić także patriotyzm lokalny, który przejawia się przywiązaniem i umiłowaniem względem własnej lokalnej ojczyzny tzw. małej ojczyzny, czyli miejsca zamieszkania lub urodzenia. Podobnie jak patriotyzm w swym szerszym znaczeniu, patriotyzm lokalny otwiera się na otwartości względem innych jednostek bądź grup.
Jednakże największą wartością według socjologów jest rodzina.
To właśnie rodzina, dom rodzinny, dają nam siły do tego, aby pokonywać trudy życia, warunkują naszą nieśmiertelność w naszych dzieciach i wspomnieniach następnych pokoleń. A po za tym posiadanie rodziny pozwala na kultywowanie tradycji i obyczajów znamiennych dla nas Polaków ( święta, uroczystości rodzinne, śluby, chrzty, pierwsze komunie), pozwala na zachowanie swojej odrębności narodowej, pozwala na zachowanie tego, co ważne, piękne i wartościowe dla nas Polaków.
Kolejnym elementem wchodzącym w skład kultury Polskiej jest ojczyzna, która jest obecna w kulturze materialnej lub duchowej w osobowości człowieka, ideach, świadomości, mądrości, pamięci, pracy, miłości społecznej, w obyczajach, sztuce, poezji, pieśni, literaturze, zabawie, w stroju, w usposobieniu, w moralności i w formach spotkać dzieci tej samej Ojczyzny. Ojczyzna obecna jest także w języku – mowie polskiej, która otwiera nam wspaniały świat wzajemnej komunikacji człowieka z człowiekiem; świat myśli, miłości, uczuć, działania, możliwości, twórczości. Język ojczysty jest jakby najpiękniejszą księgą historyczną, która odsłania nam życie i duszę naszych praojców sprzed tysięcy lat. Zniszczenie języka izolowałoby od życia i czyniłoby życie niemym.
Twórczość literacka również tworzy wartość kultury przykładem takiej twórczości może być ”Bogurodzica”, która jest najstarszą pieśnią religijną i jest to najstarszy tekst poetycki. Bogurodzica to
arcydzieło była pieśnią bojową polskiego rycerstwa w bitwie pod Grunwaldem, oraz w bitwie pod Warną. Ma ona charakter modlitewny, ponieważ składa się z modlitewnych próśb.
Twórczość artystyczna to również element wchodzący w skład kultury. Przykładem takiej twórczości może być twórczość Andrzeja Wajdy
np.: „ Pokolenie”, „ Popiół i diament”, „ Wesele”, „ Ziemia obiecana”, „Pierścionek z orłem w koronie”, „ Pan Tadeusz”. Twórczość artystyczna Andrzeja Wajdy ma charakter kina autorskiego o dużej różnorodności, którą czerpie z malarstwa, polskiej literatury, oraz tradycji narodowej.
Wartość centrum kultury tworzyć też mogą kolory biały i czerwony a więc barwy flagi polskiej i godła polskiego.
Flaga polska jest prostokątna, podzielona na dwa pasy o układzie poziomym: biały na górze, czerwony na dole. Godłem Rzeczypospolitej Polskiej jest wizerunek orła białego w złotej koronie na czerwonym polu.
Elementem tworzącym centrum kultury polskiej są na pewno zabytki np.: zabytki Warszawy Pałac Kultury i Nauki( PKiN ) jest to najwyższy budynek w Polsce położony w centrum Warszawy przy placu Defilad. Pałac Kultury i Nauki wzniesiony został jako „dar narodu radzieckiego dla narodu polskiego”.
Kolejnym przykładem zabytku może być Muzeum Narodowe w Warszawie, jest to jedno z największych muzeów w Polsce, największe w Warszawie. Zawiera bogate zbiory sztuki starożytnej, wielką galerię malarstwa polskiego. Zabytków jest wiele, które wchodzą w skład centrum kultury polskiej nie sposób je wszystkie wymienić. Elementy przeze mnie wymienione składają się na centrum kultury polskiej, ponieważ stanowią one Polską tożsamość kulturową, czyli stanowią to coś, co jest nienaruszalne i niezmienne to znaczy tożsame, mimo że czasy i ludzie się zmieniają.
Kultura jakiegokolwiek społeczeństwa jest zjawiskiem dynamicznym, bo nie ma takiej kultury, która by się nie zmieniała, okresem zastoju kultury była II wojna światowa z tym, że w tym czasie rozwijała się kultura podziemna.
Kultura jest największą trwałością danego społeczeństwa i jest w stanie przetrwać największe kryzysy. Jan Paweł II powiedział, że „ Naród istnieje z kultury i dla kultury” a więc kultura jest ciągłością i według Papieża zmienić zasadniczo jakąś kulturę to zniszczyć naród, dzięki której ten naród istnieje.
Ad2.
Dotychczas w procesach kultury edukacji młodzieży dominowały dobra kultury przeszłości uznawane za wzbogacające i żywe także dla współczesnego człowieka.
Jednym z aspektów wychowawczych sztuki jest inicjacja kulturowa, czyli wprowadzenie jednostki lub grupy w krąg kultury i osiąganie przez nich świadomości, czym jest i jaka jest kultura i sztuka. Jest to czynne zaangażowanie w życie współczesne w jego tworzenie a tym samym w życie przyszłe.
Aby zintegrować różnorodne elementy współczesne, młodzież powinna osiągnąć umiejętność rozumienia i posługiwania się wielorakim językiem artystycznym. Młodzież zrozumie współczesność, gdy zobaczy ją w perspektywach przeszłości. Odpowiedź na pytanie: jak powstała i jaka jest współczesność- to sprawa doboru materiału i metod. Jest to wielka i różnorodna dziedzina pracy wychowawczej a problem kultury, edukacji, sztuki współczesnej wymaga programów zaprojektowanej metodyki.
Przemiany kultury wiążą się z przemianami hierarchii wartości i stylu życia.
Zerwanie procesu przekazywania kultury następuje tam, gdzie młodzież odmawia kontynuowania sposobów zachowań, które kultywowało starsze pokolenie.
W miejscu mojego zamieszkania istnieją instytuty kulturalno – oświatowe i artystyczne, które umożliwiają rozwój kulturalny dzieci i młodzieży.
Miejscem, w którym mieszkam jest Włocławek- jest to miasto w województwie kujawsko-pomorskim nad Wisłą u ujściu Zgłowiączki, powiat grodzki. Jedno z największych i najważniejszych miast Kujaw (3. pod względem wielkości miasto w województwie). Stolica Kujaw Wschodnich.
Początki życia kulturowego we Włocławku stały się wraz z uzyskaniem wolności 20.I.1945r., niezwykle trudne.
Pierwszą placówką, która uruchomiła swoja działalność po zakończeniu działań wojennych we Włocławku była Miejska Biblioteka Publiczna otwarcie jej nastąpiło w dniu 15.IV.1945R.w budynku zlokalizowanym przy ulicy Kościuszki 12.Włocławek będący siedziba władz powiatowych, posiadał także Bibliotekę Powiatową, której oficjalne otwarcie nastąpiło 23.X.1947r.
W 1975r w związku z nowym podziałem administracyjnym Polski zaszły zasadnicze zmiany organizacyjne placówek bibliotecznych. Uległa likwidacji Powiatowa Biblioteka Publiczna we Włocławku a jaj księgozbiór połączony został ze zbiorami Miejskiej Biblioteki Publicznej. W oparciu o obie biblioteki i zgodnie z zarządzeniem Wojewody Włocławskiego powołana została Wojewódzka Biblioteka Publiczna. Siedzibą Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej stał się oddany w 1972 roku obiekt przy ulicy Warszawskiej 11/13 .
Ważną formą działalności bibliotek we Włocławku były, i są nadal, organizowane przez pracowników różnego rodzaju zajęcia i imprezy kulturowe uatrakcyjniające kontakt z książką, szczególnie wśród dzieci i młodzieży. Dużym powodzeniem cieszą się od lat lekcje biblioteczne, konkursy, quizy literackie, zgaduj-zgadule, wieczory baśni, a także spotkania z autorami książek, bohaterami audycji radiowych i telewizyjnych. Z chwilą likwidacji województwa włocławskiego w 1998r. Wojewódzką Bibliotekę Publiczną przekształcono w Miejską Bibliotekę Publiczną finansowaną ze środków Urzędu Miejskiego we Włocławku.
Wypożyczalnia Miejskiej Biblioteki Publicznej we Włocławku jest największą placówką udostępniania książek w mieście. Księgozbiór liczy około 214 tys. woluminów, z czego 50% stanowi literatura popularnonaukowa z różnych dziedzin wiedzy. Choć "świat biblioteki" obraca się wokół książki, trudno nie dostrzec spontanicznego rozwoju działalności kulturalno-oświatowej. Stałym elementem tak pojmowanej działalności kulturalno-oświatowej jest współpraca ze szkołami, przedszkolami, domami dziecka i środowiskami tworzącymi kulturę regionu. Biblioteka w zależności od warunków lokalowych, prowadzi różnorodne zajęcia kulturalno-edukacyjne, do których należą m.in. lekcje biblioteczne, konkursy literackie i plastyczne, zajęcia świetlicowe w okresie ferii zimowych i wakacji letnich. W Filiach: 1, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 12 oraz Filii Dziecięcej nr 1 i 2 organizowane są cyklicznie (na ogół raz w tygodniu) zajęcia z głośnego czytania połączone często z zajęciami plastycznymi. Ta forma pracy bibliotek cieszy się dużą popularnością wśród małych czytelników. Biblioteka dysponują bogatymi zbiorami książek dla czytelników w każdym wieku. Tematyka zbiorów jest uniwersalna, gromadzi się książki naukowe i popularnonaukowe, literaturę piękną i lektury szkolne.
Miejska Biblioteka Publiczna im. Zdzisława Arentowicza
ul. Warszawska 11/13
87-800 Włocławek
Przygotowanie do otwarcie ekspozycji muzealnej we Włocławku trwały dłużej niż uruchomienie biblioteki miejskiej. W listopadzie 1945r Powiatowa Rada Związków Zawodowych oddała na cele ekspozycyjne dwie sale o łącznej powierzchni 68m2. Warunki lokalowe Muzeum Kujawskiego uległy znacznej poprawie w 1972r. W dniu 3 grudnia w zabytkowych kamienicach zlokalizowanych przy starym rynku 14 i 15 otwarte zostało Muzeum Historii Włocławka jako oddział Muzeum Kujawskiego. W wyniku nowego podziału administracyjnego Polski Muzeum Kujawskie przekształcono w Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej obejmujące swym zasięgiem byłe powiaty wchodzące w skład utworzonego województwa włocławskiego: aleksandrowski, włocławski, radziejowski, lipnowski, i rypiński. W 1975r. rozpoczęto prace adaptacyjne przy ulicy Bulwary 6, po trwającym około 10 lat remoncie 10.X.1986.r Nastąpiło uroczyste otwarcie obiektu muzealnego w którym utworzona została ekspozycja działu Etnograficznego z bogatymi zbiorami eksponatów dotyczących kultury ludowej Kujaw i ziemi dobrzyńskiej. Kolejnym budynkiem przekazanym na cele muzealne był zabytkowy spichrz przy ulicy Samczej 10/12 i w dniu 14.III.1989 r. został uroczyście otwarty gmach Zbiorów Sztuki. Na kolekcję tych dzieł złożyły się: malarstwo, rzeźba, rysunek i grafika, ceramika unikatowa, oraz rzemiosło artystyczne zorówno wytwórni polskich jak i zagranicznych. Otwarcie poszczególnych stałych ekspozycji następowało stopniowo. W latach 1946 otwarto działy: archeologiczny historyczny i etnograficzny natomiast w latach osiemdziesiątych
powstało ostatnie osiem działów: Archeologiczny, Historyczny, Sztuki, Etnograficzny, Budownictwa Ludowego, Numizmatyki i Medalierstwa, Metrologii Historycznej oraz Fajansu. W roku 1893 Muzeum otrzymało nagrodę I stopnia Ministra Kultury i Sztuki Ogólnopolskim konkursie „ Najciekawsze wydarzenie muzealne roku” oraz wiele innych nagród.
Do podstawowych zadań działu Oświatowego należy praca popularyzacyjna i dydaktyczno-wychowawcza. Dział Oświatowy zajmuje się organizacją i współorganizacją wystaw, odczytów, lekcji muzealnych, warsztatów, konkursów, koncertów, konferencji, spotkań, imprez o charakterze kulturalno-oświatowym. Odbywa się to we współpracy ze wszystkimi działami Muzeum i różnymi instytucjami zajmującymi się upowszechnianiem kultury.
Do imprez cyklicznych organizowanych przez dział należy odbywający się, co roku w miesiącu maju plener malarski dla dzieci i młodzieży pt. "Włocławek w malarstwie", na którym uczestnicy malują ciekawy zakątek miasta. Prace ocenia profesjonalne jury, najlepsze eksponowane są na wystawie poplenerowej w muzeum, a ich autorzy otrzymują nagrody.
Od wielu lat w wakacje dział organizuje spotkania w Muzeum dla dzieci. Odbywają się wtedy zajęcia plastyczne, artystyczne, na których dzieci mają możliwość rozwijać umiejętności, zdolności, zainteresowania.
Zapraszani są twórcy ludowi, artyści plastycy, organizowane są wycieczki.
. Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku przedstawia ofertę lekcji muzealnych związanych z realizowanym w szkołach programem edukacji regionalnej.
Życie artystyczne miasta Włocławka sięga już pierwszych dni po wyzwoleniu miasta spod okupacji hitlerowskiej, mimo iż nie posiadał zawodowych scen teatralnych to posiada znaczący dorobek w dziedzinie amatorskiego ruchu teatralnego. Rozwijający się z roku na rok teatr amatorski w 1945 roku przybrał nazwę Teatr Ziemi Kujawskiej, następnie zaś jako Teatr Miejski i aby ostatecznie przekształcił się w Teatr Polski. W 1979 r. powstał Amatorski Zespół Teatralny „Skene”, który zdobył dużą popularność został doceniony na wielu przeglądach teatralnych między innymi otrzymał nagrodę I stopnia za spektakl „Bal upiorów”. Zespół teatralny „Skene”, którego kierownikiem artystycznym i reżyserem jest do dnia dzisiejszego Mieczysław Synakiewicz, działa przy Teatrze Impresaryjnym we Włocławku. Teatr Impresaryjny nawiązał współprace z wieloma teatrami w Polsce a także agencjami aktorskimi z Warszawy, Poznania, Krakowa i Gdańska. Cenną inicjatywą pracowników Teatru Impresaryjnego we Włocławku jest prowadzenie dla młodzieży lekcji teatralnych z udziałem, niejednokrotnie znanych i cenionych z kontaktów z młodzieżą aktorów wielu scen Polskich. Teatr Impresaryjny współpracuje z włocławskimi szkołami w prowadzonych tam formach działalności artystycznej i kulturalnej - np. konsultacje, realizacja spektakli i programów artystycznych. Teatr uczestniczy też w różnej formie (użyczenie sali, sprzętu, prowadzenie imprez itp.) w świętach i uroczystościach państwowych i miejskich, uroczystościach szkolnych i zakładowych.
W1952 r. we Włocławku stworzony został profesjonalny związek plastyków. Skupieni wokół Muzeum plastycy utworzyli Grupę Kujawską Związku Artystów Plastyków we Włocławku. W dniu I. VI.1976Rr. powołana została do życia wojewódzka placówka kulturalna o nazwie Biuro Wystawa Artystycznych- Salon Sztuki Współczesnej .Uroczyste otwarcie nastąpiło 21 lipca 1977r. W roku 1977-1998 roku odbyło się ponad 100 wystaw, na których prezentowali się artyści z całej Polski i twórcy z zagranicy.
Biuro wystaw przekształcono w 1997r.w Galerię Sztuki Współczesnej, która należy współcześnie do wiodących placówek upowszechniania sztuk plastycznych.
Włocławskie Centrum Kultury jest ostoją dla rozwijającego się amatorskiego ruchu artystycznego i to jest główny cel istniejącego od 1982r. Centrum. W WCK działa wiele zespołów stałych i sekcji artystycznych skupiających dzieci i młodzież. Przy centrum działają zespoły muzyczne, taneczne, organizowane są białe ferie dla dzieci i młodzieży itd.
Stowarzyszenia kulturalne naukowe, jakie powstały we Włocławku to między innymi Towarzystwo Miłośników Kultury utworzone w 1956r. Towarzystwo organizowało szereg przedsięwzięć kulturalnych w oparciu o współpracę wielu placówek kulturalnych np: Muzeum Kujawskie. Począwszy od 1983r. Towarzystwo Miłośników Kultury było inicjatorem organizowanej we Włocławku wielkiej imprezy plenerowej –Festynu Kujawskiego, Jednak Towarzystwo zawiesiło swą działalność a wszelkie próby jego reaktywacji nie przynosiły spodziewanych rezultatów. Znaczącą rolę odgrywało od chwili utworzenia i nadal odgrywa Włocławskie Towarzystwo Naukowe. Utworzenie tej organizacji o charakterze naukowym wypełniło lukę w dziedzinie badań naukowych, popularyzacji nauki, gromadzenia i opracowywania zbiorów historycznych, szczególnie dotyczących regionu Kujaw i ziemi dobrzyńskiej. Włocławskie Towarzystwo naukowe utworzone zostało 16.VI.1979r. zrzesza ponad 350 osób zarówno z terenu byłego województwa włocławskiego jak i wielu ośrodków naukowych w Polsce i zagranicą. Celem działalności jest prowadzenie i inspirowanie lokalnych badań naukowych, popularyzowanie najnowszych osiągnięć wiedzy, publikowanie materiałów dotyczących szczególnie Kujaw i ziemi dobrzyńskiej oraz gromadzenie i udostępnianie zbiorów bibliotecznych. W roku 1994r. Towarzystwo Naukowe przeniosło się do własnej remontowanej siedziby, która znajduje się w zabytkowej kamienicy przy placu Wolności 20. Tutaj też znajduje się Regionalna Biblioteka Naukowa wraz z czytelnią, w której jest ponad 20 000 woluminów. Utworzono również oddziały Towarzystwa, pierwszym z nich był oddział obejmujący swym zasięgiem ziemię dobrzyńską, następnie w 1985 rok na zjeździe w Rypinie utworzony został Dobrzyński Oddział WTN. W1998 roku utworzono przy Włocławskim Towarzystwie Naukowym Ofensywę wydawniczą „ Lega”, która dysponuje sprzętem najnowszej generacji. Ciekawostką może być fakt, że w minionym roku, czyli 2005 po raz pierwszy z inicjatywy Towarzystwa Naukowego odbył się pierwszy Włocławski Festiwal Kultury, Nauki i Techniki.
Rozwój Kulturalno-Oświatowy artystyczny dzieci i jest realizowany prze wszelkie instytucje przykładem mogą być wymienione niektóre instytucje mojego miasta, które umożliwiają rozwój kulturalny, oświatowy i artystyczny. Myślę, że każdy znajdzie tu coś dla siebie i będzie kształtował swoją osobowość.
Bibliografia:
1. Pod redakcją Jacka Staszewskiego „ Włocławek Dzieje Miasta” tom II lata 1918-1998r Włocławskie Towarzystwo Naukowe Włocławek 2001r.
2. Pod redakcją Ireny Wojna i Jerzego Kubina „ Kultura inspiracją kształcenia Ogólnego” Dom wydawniczy Elipsa Warszawa 1998r.
3. Jaku Wajer „ Życie kulturalne Włocławka w latach 1918-1939” Bydgoszcz 1997r.
4. Wykład z zajęć 27. 11. 2005r. i 04 12 2005r.
5. Janusz Gajda „ Wprowadzenie wiedzy o kulturze” Lublin 1999r.
6. S. Leszczyński „ Kultura i sztuka w województwie włocławskim „ Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie”
7. S. Leszczyński „Kultura i sztuka”
8. M. Rzepińska „ Instytucje i cechy sztuki współczesnej – Studia Estetyczne”1972r.