Ochrona środowiska w UE.

Ochrona środowiska jest coraz ważniejszym celem politycznym i gospodarczym Unii Europejskiej, ale nie zawsze tak było. Unia wywodzi się bowiem ze wspólnoty węgla i stali, a tam, gdzie węgiel i stal, trudno mówić o czystym środowisku...

Tak naprawdę unijna kariera ochrony środowiska zaczęła się w 1972 roku. Wówczas to unijni przywódcy zebrani na szczycie w Paryżu zobowiązali Komisję Europejską do opracowania programu działań na rzecz ochrony środowiska. Impulsem była konferencja ONZ poświęcona temu tematowi. O tego czasu po raz pierwszy dzisiejsza Unia (ówczesna EWG) uświadomiła sobie, że w tej dziedzinie może odgrywać globalną rolę.

Dziś Unia w imieniu świata walczy o wcielenie w życie ważnych inicjatyw jak choćby ratyfikacja protokołu z Kioto zakładającego redukcję gazów cieplarnianych do atmosfery. Co ciekawe, to właśnie od różnicy zdań w sprawie konieczności ratyfikacji Kioto zaczęła się "podjazdowa wojna" Europy z prezydentem Bushem.

Wspólna polityka ochrony środowiska rodziła się powoli od początku lat 70. Przybywało aktów prawnych, rozporządzeń, programów i wspólnych inicjatyw. Dopiero jednak wraz z fundamentalnym dla Unii Jednolitym Aktem Europejskim w 1987 r. Wspólnota Europejska zyskała wyraźną legitymację do twardej polityki w zakresie ochrony środowiska. Potem z roku na rok i z traktatu na traktat ochrona środowiska stawała się coraz ważniejszą częścią unijnej praktyki i prawa. W końcu w traktacie amsterdamskim zasada trwałego i harmonijnego rozwoju gospodarczego umieszczona została w preambule. Zgodnie z 2 artykułem traktatu Unia ma dążyć do wysokiego poziomu ochrony środowiska.

Prawne formy ochrony przyrody wynikają z polityki państwa w dziedzinie ochrony środowiska. W raporcie opracowanym przez Światową Komisję Środowiska i Rozwoju pt. "Nasza Wspólna Przyszłość" (1983 r.) sformułowano zasadę trwałego i zrównoważonego rozwoju, często nazywaną także zasadą ekorozwoju. Według niej cele rozwoju gospodarczego służące zaspokojeniu potrzeb współczesnego społeczeństwa muszą być zgodne z zasadą zachowania przyrody dla przyszłych pokoleń. Stała się ona podstawą polityki państw Unii Europejskiej w zakresie ochrony środowiska. W Traktacie z Maastricht sformułowano główne cele ochrony środowiska:

zachowanie, ochronę i poprawę stanu środowiska naturalnego,

ochronę zdrowia człowieka, racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych, wspieranie przedsięwzięć na rzecz rozwiązywania regionalnych i światowych problemów środowiska.

Poszczególnym działom gospodarki wyznaczono zadania służące realizacji celów równoważnego rozwoju. Najważniejsze z nich:

Przemysł:

- wzrost produkcji wyrobów spełniających standardy ekologiczne (eko-znakowanie),
- właściwa gospodarka odpadami.

Energetyka:

- ograniczenie poziomów emisji SO2 i NxOy do atmosfery,
- rozwój programów naukowo-badawczych w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii.

Transport:

- poprawa jakości paliw i stanu technicznego pojazdów.

Rolnictwo i leśnictwo:

- utrzymanie podstawowych procesów naturalnych umożliwiających trwały rozwój rolnictwa,
- ochrona gleb, wód i zasobów genetycznych,
- ograniczenie stosowania pestycydów,
- zachowanie bioróżnorodności,
- ograniczenie zagrożenia pożarowego.

Turystyka:

- intensyfikacja działań na rzecz ochrony środowiska w działalności turystycznej,
- podjęcie działań ochronnych przez społeczności lokalne w obszarach atrakcyjnie turystycznie.