Wykład z prawa międzynarodowego

Pojęcie ogólne prawa międzynarodowego publicznego
Prawo międzynarodowe jest to porozumienie zawarte między podmiotami na piśmie lub słownie, niektóre podmioty nadają takiemu prawo moc lub też nie.
Organizacje międzynarodowe mają prawo do zawierania umów międzynarodowych
Nazwa prawa międzynarodowego wywodzi się od prawa międzypaństwowego. Nazwa ta jest uzależniona od suwerenów (narodu).

Rodzaje prawa międzynarodowego
-Prawo międzynarodowe publiczne ? jest to w zasadzie prawo międzynarodowe państwowe.
- -Prawo międzynarodowe prywatne ? jest to tzw. Prawo kolizyjne (lub inaczej wewnętrzne) a mówi ono o tym w jaki sposób powinno się postępować z danymi pastwami.
Dwa rodzaje sankcji prawa międzynarodowego:
- Zorganizowane ? wynikają z przynależności do jakiejś organizacji w światowej skali i są ona skupione w Radzie Bezpieczeństwa ONZ, polegają one m.in.: na nakazie zerwania stosunków dyplomatycznych, zakazie importu lub eksportu jakiegoś towaru, użyciu przemocy bezpośredniej (włącznie prawo Rady Bezpieczeństwa, polega na użyciu wojsk ONZ np. wojna w Korei w latach ?50 XX wieku), itp.
Niezorganizowe dzielą się na:
Psychologiczne ? inaczej opinii publicznego na tym, należy do dość skutecznych metod
Samopomocowe, odwetowe ? polega na tym, że państwa wykorzystują środki odwetowe takie same lub inne. Dzielą się one na:
Retorsje ? jest to użycie identycznego środka odwetowego, jakie zastosowano w drugim państwie
Represje ? użycie różnych Śródków odwetowych w państwach pomiędzy którymi istniej jakiś konflikt
6.Relacje między prawem międzynarodowym a prawem wewnętrznym. Istnieją trzy szkoły prawa międzynarodowego a prawa wewnętrznego:
- Monistyczna mówiła, że prawo międzynarodowe a prawo wewnętrzne stanowi jeden system prawny. W niemieckiej szkole prawo wewnętrzne jest ważniejsze niż prawo międzynarodowe zaś w szkole amerykańskiej jest odwrotnie tzn. prawo międzynarodowe jest ważniejsza niż prawo wewnętrzne
-Dualistyczny ? prawa te nie podlegają sobie, są różne względem siebie i nie maja żadnego związku jest to twierdzenie szkoły niemieckie austryjackiej.
Współcześnie prawo międzynarodowe wiąże państwa. Państwa zobowiązały się, że dostosują prawo międzynarodowe do prawa wewnętrznego., które podlega bezpośrednim narodom. Jest to pośredni punkt widzenia pomiędzy koncepcja monistyczną a dualistyczna. Przyjmując prawo międzynarodowe dostosowujemy prawo wewnętrzne do międzynarodowego. Wyjątkiem są:
-Europejska Karta Praw Człowieka
- Prawo Unii Europejskiej
Źródła prawa międzynarodowego
W sensie materialnym: jest to jakaś sytuacja, zewnętrzny stan, który spowodował, że zaistniała konieczność uregulowania go prawem ( tak jest również w prawie wewnętrznym).
W sensie formalnym
W sensie formalnym zewnętrznym wraz z prawem
Zwyczaje międzynarodowe
Umowy międzynarodowe
- Źródła prawa w sensie formalnym - Niektórzy usiłowali oprócz umów i zwyczajów międzynarodowych wprowadzić jeszcze orzeczenie sądów międzynarodowych ( w szczególności Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości) oraz stanowiska doktryny prawa międzynarodowego jednakże poglądy te nie zostały zaakceptowane. Orzeczenie sądów zgłasza Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości dokonuje interpretacji prawa międzynarodowego.
Doktryna także dokonuje interpretacji prawa - ma czasem wpływ na praktyki, ale jest to interpretacja prywatna i nikogo nie wiąże
W sensie poznawczym polega na tym, że dane prawo możemy gdzieś znaleźć, gdzie jest zapisane (np.: w wszystkie umowy w Polsce muszą być zapisane w Dzienniku Ustaw), w światowej skali rejestr umów na świecie prowadzi Sekretarz Generalny Stanów Zjednoczonych.

Zwyczaj jako źródło prawa międzynarodowego ? w prawie wewnętrznym zwyczaj nie jest prawem za to jest bardzo dużo norm, ponieważ zwyczaje są spisywane w umowach. Prawo zwyczajowe jest zmienione na prawo umowne w np.: prawo do azylu dyplomatycznego.
Zwyczaj staje się źródłem prawa gdy są spełnione dwa warunki:
-Gdy powstaje powszechna praktyka państwa
-Państwa w tej polityce muszą nadać walor normatywny (kiedyś dodawano jeszcze ,że ta praktyka musi być wielopokoleniowa. Teraz walor czasu jest nieistotny)
Państwo nadbrzeże może rozciągnąć swoje prawa nad szelfem kontynentalnym ? było to zwyczajem (jako pierwsi Amerykanie) ? teraz jest to prawo umocnione.
Umowa międzynarodowa jako źródło prawa.
-Podział ze względu na ilość uczestników:
Dwustronne ? biletrane ? z państwem;
Wielostronne ? Multilatarne ? od 3 do 200 państw;
*Podział ze względu przestrzenny zakres obowiązków:
*Uniwersalne ? cały świat (Karta Narodów Zjednoczonych
*Regionalne ? w dany regionie (NATO).
Podział ze względu na czasowy zakres obowiązywania: podpisane bezterminowo (traktat rzymski), Podpisane na określony czas (EWWiS)
Podział ze względu na przedmiot Polityczny; Gospodarczy; Kulturowy; Naukowy; Sportowy itp.;
Podział ze względu na to jaki organ podpisuje umowy Państwowy, Rządowy, Resortowy
Podział ze względu na to kiedy umowa wchodzi w życie :Takie które wchodzą w życie w momencie podpisania: Te, które wymagają zatwierdzenia (ratyfikacji)
Podział ze względu na możliwości przystawianie innych państw Umowy zamknięte:
Względnie ? trudna i skomplikowana procedura przystąpienia; Bezwzględnie
Umowy otwarte: Względnie; Bezwzględnie
Podział ze względu na tryb zawierania umowy:
Zawierane w trybie prostym
Zawierane w trybie złożonym
Zasada domniemania kompetencji ? umowy podpisuje ktoś w imieniu państwa, musi posiadać do tego specjalne pełnomocnictwo, na mocy konstytucji i praw traktowanych zasadą domniemania kompetencji dotyczy trzech podmiotów (bez żadnych pełnomocnictw);
Głowy państwa, Szefa rządu, Ministra spraw zagranicznych
Dopuszcza się jeszcze, ze minister resortowy może podpisywać umowy resortowe bez pełnomocnictw.
1. Typ zawierania umów:
Tryb prosty ? zawieranie umów w trybie wymiana not. Jeśli państwo A chce zawrzeć umowę z państwem B to sporządza tekst umowy w dwóch egzemplarzach i oba podpisuje a potem wysyła do państw B. Jeśli B się zgadza to podpisuje obie umowy i odsyła z powrotem do A w ten sposób umowa jest zawarta. Państw B nie może dyktować żadnych zmian bo wtedy not państwa jest nieważna. W ten sposób zawieraniem są umowy drugiego i trzeciego rzędu
Tryb złożony ? umowy bardziej skomplikowane i te umowy przechodzą przez szereg faz
? Pierwsza faza
ROKOWANIA ? w wypadku umów dwustronnych, dwa państwa spotykają się w stolicy jednego z państw i przeprowadzają rokowania do szczęśliwego zakończenia. W przypadku umów wielostronnych ? grupa państw dla przeprowadzenie negocjacji zwołuje się konferencja i na tej konferencji się głosuje ? jeśli większość jest ?za? to umowę się zatwierdza, ale reszta państw potem i tak musi ją podpisać. Czasem można wykorzystać organ plenarny organizacji międzynarodowych i tam przeprowadzić rokowania (w tym trybie rokowania i przejęto ONZ ? towskie prawa człowieka)
-Druga faza
PARAFOWANIE ? umowy są podpisywane przez wyznaczonych przedstawicieli (postawienie paraf czyli ustalenie tekstu) od tego momentu nie można wprowadzić zmian do tekstu
? Trzecia faza
PODPISYWANIE ? umowy przez przedstawicieli państw, które chcą się związać umową
? Czwarta faza
ZATWIERDZENIE umowy (szczególny wypadek zatwierdzenie ? ratyfikacja). Ratyfikacja ostatecznie zawarcie umowy.
Instytucja ratyfikacyjne pozostała ponieważ:
Ratyfikuje się tylko umowy ważniejsze i ten sposób podkreśla się ich znaczenie i rangę
Od podpisania do ratyfikacji mija czas i tu państwo ma czas do namysłu
Umowę podpisuje najczęściej rząd ? ratyfikacja władzy ustawodawczej elementy kontroli nad władzą wykonawczą
Organy konstytucyjna dokonują ratyfikacji
W USA ? prezydent za zgodą Senatu
W systemach parlamentarnych ? parlament
W Niemczech ? Bundestag
? Piąta faza
W WYPADKU UMÓW DWUSTRONNYCH - wymiana dokumentów ratyfikacyjnych
W WYPADKU UMÓW WIELOSTRONNYCH ? wyznacza się depozytariusza, u którego dokumenty ratyfikacyjne są składane
? Szósta faza
OGŁOSZENIE umowy w krajowym dzienniku promulgacyjnym
? Siódma faza
? WEJŚCIE W ŻYCIE
? Ósma faza
ZAREJESTROWANIE umowy w sekretariacie Narodów Zjednoczonych. Niezarejestrowanie umowy oznacza, że jest ważna, ale nie można na nią powołać przed organami Stanów Zjednoczonych.
2. Budowa umowy
Części wstępnej
Arenga ? przyczyny, która skłoniły państwa do podpisania umowy
Intytulacja ?nazwanie umowy
Preambuła ? uroczysty wstęp. Strony podają warunki, co je skłoniło do umowy i co do umowy ma na celu ? nie ma wartości normatywne, ale może być użyteczna przy interpretacji umowy
Dyspozycji ? zasadnicza część umowy. Umowa się może dzielić na części, działy, rozdziały itp.
Część końcowa, ? kiedy umowa wchodzi w życie (konkretnie podana data albo data uzależniona od pewnego warunku). Jeśli nie ma wzmianki to przyjmuje się, że umowa wchodzi z momentem podpisania. W tej części znajdują się także ramy czasowe obowiązywania umowy a na końcu podpisy i pieczęć.
1.Państwo definiujemy przez 3 główne atrybuty:
Władzę publiczną, która jest zdolna rozciągnąć swoje władzę na; Ludność; Terytorium
2.Prawne powstawanie państwa:
Podział państwa na dwa lub więcej nowych państw
Przez połączenie np. połączenie NRD i RFN
Secesje ? czyli oderwanie części terytorium przez wojnę i próba utworzenia nowego państwa
Proces dekolonizacji
Państwo może przestać istnie poprzez upadek i rozpad państwa. Prawo międzynarodowe nie uznaje upadku i podboju państwa.
3.Instytucja uznania powstania państwa w prawie regionalnym:
Szkoła konstytutywna ? państwem może się stać, jeśli zostanie takie państwo uznane przez inne państwa
Szkoła dektarytywna ? uważa się państwo, gdy skutecznie zostanie w nim wybrana władza państwowa, która rozciąga swoją władzę na terytorium danego państwa.
4.Formy uznania państwa:
De jure ? w prawie ? polega na tym, że państwo zostaje ostatecznie uznane przez inne państwa. Nie może być cofnięte, jest przyjmowane na czas nieokreślony.
De facto ? faktyczne ? jest przyjmowane na określony czas i polega na uznaniu jakiś formy stosunków, ale nie dyplomatycznych.
5.Praktyka rozwiązywania sporów:
Doktryna tabula rasa ? dotyczy nowo powstałych państw, które nie łączą się go żadna umowa międzynarodowa
? Bezpośrednie:
w pełni wiążą go umowy międzynarodowe
jus konsens ? wiąże w pełni dane państwo z umowami międzynarodowymi np. zakaz prowadzenia wojny
państwo wojenne
umowy graniczne
? pośrednie:
prawo do namysłu ? państwo określa, które umowy są ważne a które nie
czasowe przyjęcie
Uznanie rządów państw ? z wyjątkiem, gdy w prawie międzynarodowym pojawi się sytuacja, że rząd zostanie wyłoniony poza konstytucyjną drogą.
Zasada efektywności za legalny rząd uznaje się taki, który sprawuje władzę w efektywny sposób i przestrzega praw człowieka.
6. Przedmioty niepewne tzw. kwasi przedmioty, maja pewną część praw i obowiązków. Zalicza się do nich:
Powstańców; warunki powstańców, aby uznać za podmiot niepewny Musi być faktyczna wojna
Muszą posiadać część terytorium
Muszą mieć strukturę wojskową
Muszą być wyrazem identyfikacji zewnętrznej
Przestrzegać prawa wojny
Nosić broń
Strony wojujące Mamy do czynienia tylko z strukturą militarną i mieć strukturę polityczną np. Palestyna. - 2 -Różnice pomiędzy stroną wojującą a powstańcami ma on charakter konstruktywny, ? aby mogli uznać powstania musi ono być uznane przez jakieś państwa.

Organizacje międzynarodowe są w miarę nowymi tworami. Jedną z pierwszych organizacji międzynarodowych była Liga Narodów. W latach ?60 XX wieku organizacje międzynarodowe zdobyły charakter prawny.
Organizacje międzynarodowe są to związki stowarzyszeń lub osób fizycznych, które stawią się jakieś cele zadań międzynarodowych i zmienią lub przekształcają prawo międzynarodowe. Organizacje międzynarodowe są
Typologia organizacji międzynarodowych:
Organizacje rządowe ? (państwa) jest ich obecnie około 500
Organizacje pozarządowe ? zrzeszają inne twory np. stowarzyszenia. Organizacje pozarządowe nie są podmiotami prawa międzynarodowego.
Ze względu na przestrzenny charakter ;Światowa np. ONZ, Regionalna, Uniwersalna
Ze względu na przedmiot działania; Ekonomiczne, Gospodarcze, Kulturalne
Ze względu na zakres kompetencji; -Ogólne np. ONZ, UE; -Szczególne ? kierują się konkretną dziadziną np. UNESCO
Ze względu na możliwość przystąpienia do organizacji; Względnie otwarte np. ONZ, Względnie zamknięte np. NATO, Bezwzględnie zamknięte; Regionalne
Ze względu na charakter władzy w stosunku do władzy państwowej; Koordynujące; Ponadpaństwowe ? decyzje wiążące a państwa musiałby je wykonywać polecenia. Unia Europejska ma cechy ponadpaństwowe.

Dyplomacja ? jest jednym z elementów polityki zagranicznej. W jej realizacji pomagają organizacje wewnętrzne i zewnętrzne. Można wymienić kilka czynników potrzebnych w dyplomacji m.in.: czynnik gospodarcze, ekonomiczne.

Sposób powoływania szefa dyplomacji: prezydent mianuje szefa misji państw dyplomatycznych na wniosek ministra spraw zagranicznych. Politykę zagraniczną definiuje rząd. Minister spraw zagranicznych jest zwierzchnikiem sił dyplomatycznych. Minister spraw zagranicznych mianuje szefa spraw konsularnych. Misji specjalne podlegają ministrowi spraw zagranicznych. Minister obrony za zgoda ministra spraw zagranicznych mianuje tasza wojskowego.
Innym organem, który ma coś do czynienia z dyplomacją jest parlament, przed który są składane, co roczne sprawozdania ministra spraw zagranicznych. Parlament czasami ratyfikuje umowy międzynarodowe (RFN, Włoch), wyznacza budżet, jak również uczestniczy w wymianach tzw. Misji parlamentarnych.
Etapy misji dyplomatycznych. Początek i koniec misji dyplomatycznych, aby mogło dojść do tych etapów, państwo musi mieć zdolność wysyłania i podejmowania misji dyplomatycznych:
I Etap ? podpisanie umowy o nawiązaniu stosunków dyplomatycznych
II Etap ? powołanie szefa misji dyplomatycznej, istniej dwa stanowiska:
- zawodowi dyplomaci ? posiadają odpowiednie wykształcenie i pracują w ministerstwach, otrzymują stopień dyplomatyczny na stałe
- politycy - (stanowisko jest krytykowane) otrzymują stopień dyplomatyczny czasowo przez ministra spraw zagranicznych.
Koniecznym warunkiem jest uznanie osoby przyjmującej, jako osoby ?persona grata? przez przyjmujące państwo. Państwo przyjmujące muszą uznać taką osobę, jako ?agremon? oznacza to wyrażanie zgody na przyjęcie ?persona grata?. Forma przyjęcia ?agremona? musi być:
- wyraźna w tym przypadku długo trwałe milczenie może być wyrazem odmowy, dotyczy to szefa dyplomacji oraz atasze wojskowego;
- wyrozumiałe.
III Etap ? mianowanie; Prezydent mianuje szefa misji na wniosek ministra spraw zagranicznych. Głowa państwa wysyła list motywacyjny do państwa przyjmującego. Po przyjeździe do wyznaczonej ambasady, zostaje wyznaczone spotkanie głowy państwa przyjmującego z ambasadorem (takie spotkanie musi odbyć się w ciągu 60 dni od przyjazdu ambasadora). Ambasador podczas spotkanie przekazuje listy uwierzytelniające.
IV Etap ? końcowy. Wyróżniamy tu kilka możliwości m.in. :ZALEŻY OD WOLI PAŃSTWA ? utrata podmiotowości: odwołanie szefa misji; państwa przyjmujące nie muszą uznać misji;
szef misji jest uznany, jako ?persona non - grata?; wybuch wojny między współpracującymi państwami; upływ kadencji;
? OBIEKTYWNE:
śmierć szefa misji lub długotrwała choroba, która uniemożliwia prowadzenie stanowiska szefa misji;
przyczyny zależne od szefa misji ? szef misji sam może orzec o jej rozwiązaniu np. wewnętrzne zagrożenia.
Istnieją trzy hierarchie (rangi) misji dyplomatycznych:
A) Ambasada
B) Poselstwo
Szarże rafę (przeznaczony do spraw) ? można podzielić jeszcze dwa rodzaje:
- CHARGE D?AFFAIREMI AD INTERIUM ? tymczasowy szef misji dyplomatycznej ? jest stosowana jeżeli szefa misji nie ma, wtedy zostaje wyznaczony inną osobą. Mianowany przez głowę państwa i przy min jest akredytowany
- AN PIER HIERT ? jest stałym szefem misji dyplomatycznych. Mianowany przez ministra spraw zagranicznych i przy nim akredytowany. Ten rodzaj misji jest stosowany wtedy, gdy statunki państw są bardzo rzadki lub się znacznie pogarszają.
Skład misji personelu: Ambasador, Radca, Sekretarz ambasady ? składa się maksymalnie z 4 osób; Atasze, ? jeśli jest kilka osób to mają oni przydzielone odpowiednie przydzielone działy; Personel administracji; Personel obsługi; Personel dyplomatyczny ? składa się wyłącznie z państwa wysyłającego
Przywileje i immunitety dyplomatyczne
DOTYCZĄCE PLACÓWKI
Nietykalności ma ASPEKT BIERNY ? oznacza to, że żadne funkcjonariusz nie ma prawa wstępu na teren ambasady bez zgody ambasadora.
ASPEKT CZYNNY ? państwo pryzmujące zapewnia nietykalność
Immunitet podatkowy
Immunitet celny
B) DOTYCZĄCE PERSONELU
Nietykalności ma również aspekt bierny i czynny. Są trzy wyjątki: popełnienie przestępstwa i przyłapanie na gorącym uczynku, zapobieganie przestępstwa przez dyplomatę, narażanie się na szkodę.
Immunitet jurysdykcyjny dzieli się na:
KARNY ? pełny, nie można zrzec się immunitetu
ADMINISTRACYJNY ? pełny
CYWILNY ? wyjątkami od tego immunitetu są:
I. PRAWO RZECZOWE
II. PRAWO SPADKOWE
III. PROWADZI WŁASNĄ DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ LUB ZAWODOWĄ I DODATKOWO ZARABIA.
Immunitet podatkowy ? personel nie płaci żadnych podatków osobistych z wyjątkiem tych rzeczy, do których podatek jest obowiązkowy
Immunitet celny ? są to towary zwolnione z cła, ale tylko do osobistych celów z reguły ma to pół roku, dotyczy to dyplomaty, dotyczy to dyplomaty za to ambasador nie ma wyznaczonego okresu.
Immunitet wojskowy ? zwolnienie od służby wojskowej
MISJE SPECJALNE ? są to oficjalne delegacje państw, reprezentują państwo w jakiejś kwestiach.
Cechy charakterystyczne misji specjalnych:
Misja musi być mieć zawsze ?SZEFA?;
Może być jednoosobowa albo wieloosobowa
Musie określić swoją siedzibę
Może być krótkotrwała lub kilku letnia
Procedura wysyłanie misji specjalnych:
Każda oficjalna misja musi być zgłoszona do ministra spraw zagranicznych a on zgłasza taką misję do ministra spraw zagranicznych państw przyjmującego. Trzeba podać skład misji, który musi zostać zaakceptowane. Członkowie misji specjalnych mogę poruszać się po terytorium całego państwa.
Różnice w prowadzeniu misji specjalnych państw przy organizacjach międzynarodowych. Różnice pomiędzy konwencją wiedeńska z 1961 a 1976.:
Wysyłane są oficjalne zawiadomienia
Po przyjeździe przekazywane są listy uwierzytelniające do państwa, którego się przybyło
Ma takie same przywileje i immunitety, gwarantem tego jest organizacja, przy której się znajduje misja specjalna
Status misji specjalnych z 1963 roku: Misja nie chroni państwa tylko obywateli, Jest urzędem dla obywateli, Nie je reprezentantem politycznym, Mają rodowód kupiecki,Może istnieć kilka okręgów konsularnych na terenie jednego państwa
Etapy powstawania misji konsularnych
I ETAP ? podpisanie umowy określa się ich ilość i siedziby. Szefa misji szuka się wśród osób posiadających wykształcenie dyplomatyczne.
II ETAP ? akceptacja szefa misji (rxauge) państwa przyjmującego.
III ETAP ? mianowanie szefa misji przez ministra spraw zagranicznych. Minister spraw zagranicznych przekazuje szefowi misji listy komisyjne, które on przekazuje ministrowi spraw zagranicznych państwa przyjmującego.
IV ETAP ? misje konsularne nie są zakończone
Rangi konsulów:
Zawodow i:Konsul generalny, Konsul
Wicekonsulowie, Agent konsularny ? jest organem pomocniczym
Konsul honorowy nie jest pracownikiem może to być każda osoba, która otrzyma zgodę państw wysyłającego. To osoba, które zamieszkuje swoje państwo a za prowadzenie tej funkcji nie otrzymuje stałe pensji.
Sposoby rozstrzygania sporów międzynarodowych zostały przyjęte na konwencja haskich w latach 1987 ? 1993, zalicza się tutaj między innymi:

Rokowania ? droga ta pozwala na ciągła kontrolę. Polega to na tym że strony ustalają gdzie takie rokowanie mają się odbyć, wyznaczeni są przedstawiciele, kończy się to podpisaniem traktatu. W drodze rokowania mogą brać udział nie tylko obie strony ale również wielo stron.
Dobre usługi i mediacja.
Dobre usługi ? polega to na jakiejś aktywności państwa trzeciego. Rola usługodawcy jest doprowadzenie do rokowań między państwami spornymi i na tym rola państwa trzeciego się kończy.
Mediacja ? polega na tym że państwo trzecie pełni rolę pośrednika. Rola trzeciego państw jest bardziej aktywna
Komisje śledcze i konsyliacja
Komisje śledcze ? polegają na tym, że jeżeli jest spór to najpierw wyraża się zgodę na powołanie komisji śledczej. Zadanie i rola komisji śledczej sprowadza się do sprawdzenia faktów. Taka komisja nie posiada mocy prawnej.
Koncyliacja ? polega to na tym, że powołuje się komisje konsylacia. Można podzielić się na dwie fazy:
I faza ? ma za zadanie zbadać fakty
II faza ? wyznacza sposób rozstrzyganie sporu
Stałe komisje konsecacje ? są powoływane dla sporów, których nie ma a które mogą się pojawić w przyszłości. Generalnie działają te komisje, ale swoją aktywność ujawniają, jeżeli pojawi się jakiś konflikt.
Arbitraż międzynarodowe
Arbitraż gospodarczy ? powołuje go 8 konwencja Haska. Przewidziana jest w następujący sposób, że strony będące w sporze powołują arbitra, który sam rozwiązuje konflikt, są to np.: UE, ONZ, państwo trzecie, osoba fizyczna. Arbiter dostaje tylko takie dokumenty, które otrzyma od państw skłóconych.
Trybunał rozjemczy (Arbitraż Haski) ? jest stałym organem, chociaż nie do końca. Są to reprezentacje dwóch osób, które podpisały konwencje Haską w 1899 roku. Jego sekretariat ? Stałe Biuro Międzynarodowe ? znajduje się w Hadze. Każde państwo wyznacza do 4 prawników o najwyższych kwalifikacjach z zakresu prawa międzynarodowego, którzy znajdują się na listach Trybunału i są dyspozycyjni, gdyby zaszła potrzeba pełnienia funkcji arbitra. Państwa wybierają z tej listy sędziów dla swej sprawy. Rola STA nie jest tak znacząca, jak było to zamiarem twórców, ale rozpatrzył on wiele spraw związanych z arbitrażem międzynarodowym po II wojnie światowej.

PRAWO WOJENNE
Podstawowe zasady prawa wojennego:
strony wojujące nie mają nieograniczonego prawa wyboru środków szkodzenia nieprzyjacielowi, jest on, bowiem podporządkowany obowiązującym normom prawa międzynarodowego. Regulacja ta wynika z tzw.: klauzuli Martensa, zgodnie, z którą nawet w przypadkach nieobjętych przepisami obowiązującymi ludność i strony wojujące pozostają pod ochroną i władzą zasad prawa narodów, wypływających z zwyczajów ustanowionych między cywilizowanymi narodami oraz zasad ludzkości i wymagań sumienia publicznego,
zasadniczym celem wojny jest pokonanie przeciwnika i narzucenie mu swej woli. Dlatego też środki szkodzenia nieprzyjacielowi stosowane w walce powinny być ograniczone do osiągnięcia tego celu,
istnieje wyraźne rozróżnienie między siłami zbrojnymi, a ludnością cywilną, między obiektami bronionymi a niebronionymi, między celami wojskowymi, a niewojskowymi. Działania wojenne powinny być prowadzone przeciwko siłom zbrojnym przeciwnika, a nie przeciwko ludności,
wojna jest stosunkiem między państwami, a nie między ludnością jednego a drugiego państwa.
W skład prawa wojennego wchodzą:
Jus ab bellum - jest to prawo do prowadzenie wojny. Obecnie to prawo zostało odebrane. Pierwszym paktem zabraniającym prowadzenia wojny zostało podpisany w 1929 roku, przez francuza Brianda ? Kellogga (1928r.) . Współcześnie najważniejszym aktem zakazującym prowadzenia wojny jest Karta Narodów.
Kartę Narodów daje prawo do wojny sprawiedliwej i obrony, ale jeżeli sprawy dotrą zbyt daleko wtedy dochodzi do tego ONZ.
Do tej pory nie zostało jednoznacznie określone słowo ?AGRESJA?. AGRESJA to blokada państwa, to również wspieranie band jednego państwa na terytorium drugiego państwa, demonstracja siły. Agresor definiowany jest poprzez opis. Agresorem jest to państwo, które wskaże Rada Bezpieczeństwa.
Jus In bello ? jest to prawo do toczenia wojny, które składa się z następujących części:
Wojnę prowadzi wojsko, dając ochronę cywilom
Używa takiej broni, która jest dopuszczalna np. gazy bojowe
Ochronę obiektów, np.: kultu religijnego, szpitali
Brania i opiekowania się jeńcami wojennymi.
3.Kombatantami ? mają go członkowie sił zbrojnych, jak również policja, staż graniczna, straż przeciw pożarna oraz pospolite ruszenie. Status ten może posiadać nawet ludność cywilna np.:, jeśli spontanicznie chwyci za broń w obliczu zbliżającego się nie przyjaciela. Ludność cywilna nie może brać udział w wojnie, ale nie może uczestniczyć w kopaniu wałów obronnych. Kombatantów można brać do nie woli.
4. Jeniec wojenny ? takie osoby należy osadzać w obozach jenieckich. Mają prawo do zachowania umundurowania, mogę być zmuszani do pracy przymusowej, ale dotyczy to tylko szeregowców. Obozy powinny znajdować się w bezpiecznej linii od frontu. Jeńcy mają prawo do ochrony zdrowia, otrzymywania korespondencji, powinni żyć na tym samym poziomie, co ludność cywilna danego terytorium, nie powinno się zabijać jeńców. Jeniec należy do państwa, w którym został pojmany.

5. Miasto otwarte ? to takie miasto, którego nie powinno się atakować.