Prawo gospodarcze w Unii Europejskiej wykład 1-2 sołtysińska

Wykład 1-2 14-09-2008

Prawo Gospodarcze Unii

Info techniczne
Zakres obowiązujący na egzamin ? wszystko to co w zeszycie, dla nie usatysfakcjonowanych ? każdy podręcznik o tematyce prawa gospodarczego w unii.
Egzamin ? rozwiązanie casusa, można jednak przyjść na dyżur i zaliczyć materiał, pani jest bardzo elastyczna.


Historia i źródła prawa Wspólnoty Europejskiej

Występują 3 wspólnoty:
EWG ? Europejska Wspólnota Gospodarcza
EWWiS ? Europejska Wspólnota Węgla i Stali (obecnie nie istnieje, powołana na okres 50 lat)
Euratom

Obecnie z EWG na mocy Traktatu (TWE), powstała Wspólnota Europejska (WE ? jest organizacją międzynarodową), która posiada osobowość prawną (natomiast Unie Europejska nie posiada osobowości prawnej).
W Wspólnocie Europejskiej obowiązuje unia celna, co oznacza zniesienie taryf celnych pomiędzy krajami członkowskimi. W prawie międzynarodowym występuje strefa wolnego handlu, która w odróżnieniu od unii celnej, charakteryzuje się brakiem wspólnej taryfy celnej (np. na towar występuje inna taryfa celna w Meksyku a inna w USA na towar wprowadzony na obszar strefy, a w przypadku unii celnej występuje ta sama stawka celna na towar wprowadzony na obszar wspólnoty zarówno np. w Czechach czy Portugalii).
Tak więc mamy wspólnoty europejskie (liczba mnoga, ze względu na występowanie 2 wspólnoty tj euratomu).
W ramach Unii Europejskiej występują 3 filary.
1 Filar - to (WE) w zakresie współpracy gospodarczej
2 Filar ? Wspólna polityka zagraniczna i Bezpieczeństwa
3 Filar ? Współpraca sądowa w sprawach karnych

Należy podkreślić, że Unia Europejska nie jest organizacją międzynarodową a więc nie posiada osobowości prawnej a czym wobec tego jest? ? jest to taka ściślejsza współpraca. (traktat Lizboński ma na celu nadanie tej współpracy, charakter organizacji międzynawowej).
Terminologia prawa europejskiego
Prawo wspólnotowe stosujemy w zakresie 1 filaru tj współpracy gospodarczej.
Prawo unijne odnosi się do zakresu polityki 1,2 i 3 filaru
Prawo europejskie odnosi się do najszerszego zakresu obejmującego nie tylko do prawa unijnego, lecz ma szersze zastosowanie, gdyż obejmuje ono prawo stosowane przez Radę Europy (nie chodzi tu o Radę Unii Europejskiej, która jest organem wspólnotowym)

Prawo unijne posiada cechy zarówno cechy prawa międzynarodowego (traktaty ? prawo pierwotne) jak i prawa krajowego (prawo pochodne ? rozporządzenia, dyrektywy itd.)
Państwa członkowskie przekazali część kompetencji do stanowienia prawa, organom wspólnotowym (np. w zakresie prawa gospodarczego czy rolnego).

Źródła prawa europejskiego
Pierwszeństwo prawa międzynarodowego odnosi e się do tylko umów ratyfikowanych przez parlament (nie przez prezydenta).
W zakresie 1 filara (współpraca gospodarcza)
Występuje prawo pierwotne do którego należą traktaty czyli umowy międzynarodowe o ustanowieniu wspólnoty europejskiej.
Obok traktatu o wspólnocie europejskiej, jest traktat o Unii Europejskiej, zwany traktatem z Maastricht (który wprowadził 2 i 3 filar współpracy).
Jednolity Akt Europejski
Traktaty nowelizujące
Traktat Amsterdamski i Nicejski oraz Lizboński (jeszcze nie przyjęty, który ma zastąpić 3 filary)
Oprócz wymienionych traktatów, występuje jeszcze traktaty akcesyjne dla państw przystępujących do wspólnoty.
Traktaty oparte są na zasadach np. pomocniczości, legalności itp.

Prawo pochodne
Prawo pierwotne jak już było to wcześniej omówione są prawem międzynarodowym, natomiast prawo pochodne są to instrumenty prawne stosowane przez organy wspólnotowe na podstawie upoważnienia wynikające z prawa pierwotnego. Cechuje je brak występowania hierarchii aktów prawnych.


Instrumenty prawne to:
1. Rozporządzenia ? jest to akt prawny, który służy unifikacji i z chwila wejścia w życie, stanowi integralną część krajowych porządków prawnych (to taka krajowa ustawa), obowiązująca w sposób bezpośredni.
2. Dyrektywy ? wiążą państwa członkowskie co do zamierzonego celu, pozostawiać jednocześnie im, wybór form i środków implementacji (wdrożenia oraz praktyka) w określonym przez dyrektywę, terminie. Celem dyrektywy jest harmonizacja przepisów prawnych.
3. Decyzje ? obowiązują w całości tych do których są skierowane, czyli państwa, przedsiębiorców oraz innych podmiotów prawnych (osób prawnych i fizycznych ? jest podobna do decyzji administracyjnej). Występuje w prawie konkurencji czy pomocy państwa.
4. Zalecenia i opinie ? nie mają charakteru wiążącego. Służą pomocą przy interpretacji przepisów.
5. Umowy międzynarodowe ? zawierane przez wspólnotę w zakresie wspólnej polityki handlowej (nie chodzi o traktaty założycielskiej czy akcesyjne). Również umowy zawierany pomiędzy państwami członkowskimi w ramach wspólnoty.
6. Orzeczenia - Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS) ? posiadają niezwykle istotne znaczenie.

Relacje pomiędzy prawem wspólnotowym a prawym krajowym
1. Zasada pierwszeństwa stosowania (co nie oznacza obowiązywania) prawa wspólnotowego, polega na tym, że organ jest zobowiązany do pierwszeństwa zastosowania prawa wspólnotowego a przypadku szkody jednostki może występować do sądu. (obowiązuje gdy zachodzi sprzeczność stosowania, jest to zasada efektywności prawa wspólnotowego).
2. Zasada bezpośredniego stosowania prawa wspólnotowego.
Przepisy bezpośrednio obowiązują, stają się częścią porządku prawnego nie podlegają ratyfikacji.
3. Zasada bezpośredniego skutku. Oznacza ona, że normy prawa wspólnotowego mają być samodzielnym źródłem praw lub obowiązków jednostek, jednostki mogą się bezpośrednio powoływać na przepis przed sądami. Nie na każdy jednak przepis może się powoływać jednostka.
Przepisy o skutku bezpośrednim.
3.1. Normy traktatowe (dotyczy to części dotyczącej np. gospodarki)
3.2. Rozporządzenia zawsze rodzą skutek bezpośredni (w relacji jednostka ? państwo oraz pomiędzy jednostkami)
3.3. Dyrektywy ? w zamierzeniu nie rodzą skutku bezpośredniego, (ale w przypadku braku implementacji bądź wadliwego ich stosowania, wywołują skutek bezpośredni pod następującymi warunkami).


Wyjątki.
3.3.1. Przepis musi być precyzyjny i bezwarunkowy
3.3.2. Z normy musza wynikać prawa jednostek wobec państwa (nie obowiązki)
3.3.3. Upływ terminu implementacji jak również gdy ustawa jest wadliwie stosowana


Źródła prawa wspólnotowego 3 filaru - instrumenty
1. konwencje unijne (umowa) ? są opracowywane przez Radę i polecane do przyjęcie przez państwa członkowskie. (tekst jest zaproponowany przez Radę ? stronami są tylko państwa członkowskie). Konwencje są mało skuteczne ze względu na czas.
2. Decyzja Ramowa ? jest skierowana do państwa członkowskiego i służy harmonizacji przepisów, ale nie ma skutku bezpośredniego.
Generalnie rzecz ujmując decyzja ramowa jest swoistą dyrektywą pozbawiona skutku bezpośredniego. Jednostka ma prawo powoływać się przed sądem na przepis decyzji ramowej w celu uzyskania wykładni prawa krajowego zgodnie z brzmieniem decyzji ramowej.
Podobnie jak w prawie wspólnotowym, wyrażenia prawne ujęte w decyzji ramowej powinny być interpretowane jednakowo w całej Unii Europejskiej.

Wykład 3-4 26-10-2008

Zasada swobodnego przepływu towarów

Definicja towaru
Towar jest produktem, którego wartość może być wyrażona w pieniądzu oraz który może być przedmiotem legalnej transakcji o charakterze komercyjnym.
Produkty w ujęciu prawa cywilnego ? wszystko to co nie jest nieruchomością.. Do nich zalicza się np. gaz, energia, elektryczność również prawa i wierzytelności (np. handel długami) - a więc produktami są nie tylko rzeczy nie materialne.
Produkty rolne są objęte odrębną polityką rolną (np. zboże, zwierzęta).

Towary wspólnotowe ? całkowicie wytworzone w jednym lub kilku państwach członkowskich i tylko ze składników pochodzących z WE lub ze składników przetworzonych we WE (cło stanowi dochód budżet WE).
Wspólna Polityka Rolna oraz Wspólna Polityka Rybołówstwa stanowią wyłączną kompetencję WE.

Swoboda przepływu towarów opiera się na zakazach:
1. Zakaz stosowania ceł (art. 25 TWE) wywołuje skutek bezpośredni. Tzn. , że każda jednostka może się na niego powołać przed Trybunałem. Van Gend and Loos ? spółka handlowa jako pierwsza odwołująca się bezpośrednio ? precedens.
Cło - jest to należność jaka musi być zapłacona przy wwiezienia danego towaru do państwa.

Cele cła
 Wzrost cen
 Wzrost przypływu do budżetu

Zależność cła od:
1. Ilości (waga, ilości)
2. Wartości

Stawki celne
1. Zerowa ? celowa np. z EFTA
2. Preferencyjna ? dla państw rozwijających się
3. Najwyższego uprzywilejowania (KNU) ? Klauzula ta jest stosowana wobec wszystkich państw członkowskich światowej organizacji Handlu WTO.
4. Nie ograniczona dla wszystkich krajów, które nie SA członkami.


2. Zakaz stosowania opłat o takim samym skutku jak cło
Opłaty o skutkach równoważnych z cłem ? są to opłaty nakładane na towar w związku przekroczeniem granicy państwa. Decydująca jest kwestia czy tego samego rodzaju produkt pochodzenia krajowego nie przekraczający granicy, obciążony byłby takimi samymi opłatami.
Przykłady takich opłat to:
1. Opłaty administracyjne za odprawę
2. Badania fito - sanitarne
3. Badania weterynaryjne
4. Poświadczenia bezpieczeństwa

Wyjątkowo takie opłaty dozwolone są, jeżeli są pobierane jako wynagrodzenie za świadczenie administracyjne, którym na takich samych zasadach muszą być poddane produkty krajowe, pod warunkiem, że świadczenie to przedstawia dla importera rzeczywista wartość a opłata nie przekracza rzeczywistych kosztów świadczenia.
3. Zakaz stosowania ilościowych ograniczeń przywozu i wywozu ? kontyngenty.
4. Zakaz stosowania środków o takim samym działaniu jak ograniczenie ilościowe przywozu i wywozu np akty prawne, działania faktyczne, przyznanie uprawnień itd.
Ten zakaz skierowany jest do państwa członkowskiego, przy czym pojecie państwa podlega wykładni funkcjonalnej czyli obejmuje podmioty na które państwo ma decydujący wpływ finansowy lub organizacyjny.
3 Orzeczenie ETS
Dassaville
Środkiem o skutku równoważnym do ograniczeń ilościowych , jest każda handlowa regulacja państw członkowskich, która może stworzyć bezpośrednio lub pośrednio, rzeczywiście lub potencjalnie przeszkody w handlu wewnątrz wspólnoty.

Cassis De Dijon ? dotyczy towaru (czyli jak on wygląda)
Wszystkie towary, które są zgodne z prawem produkowane w jednym państwie członkowskim i tam tez sprzedawane, zasadniczo mogą być wwożone i sprzedawane we wszystkich pozostałych państwach o ile w pojedynczych przypadkach, nie stoją na przeszkodzie istotniejsze interesy ogółu ? ta formuła wymaga uznania standardów za równoważny.

Keck ? sposób sprzedaży (w szerokim rozumieniu dot. np. oferowania, nabywania, reklamowania)
Regulacja, która dotyczy sposobu sprzedaży w przeciwieństwie do regulacji dotyczącej samego towaru (oznakowanie, forma, wymiar, etykieta). Nie są zakazane, jeżeli nie dyskryminują produktów zagranicznych.

Praktyczne zastosowanie orzeczeń ETS - przykłady casusów.
Wprowadzamy do obrotu batoniki Mars z napisem na opakowaniu 10% (czyli batonik jest większy o 10%). Po jakimś czasie chcemy te same batoniki sprzedawać w Niemczech. Niespodzianie Niemcy odmawiają nam sprzedaż tych batoników, tłumacząc to tym, że widniejąca informacja na opakowaniu sugeruje, że batonik jest tańszy o 10% od konkurencyjnego, pomimo tego, że cena batonika również była wyższa o dokładnie o 10%. Czy tego typu zachowanie jest sprzeczne z swobodnym przepływem towarów czy też nie?
Rozwiązanie.
Sprawa dotyczy towaru a nie sposobu sprzedaży, czyli ma zastosowanie definicja Casus De Dijon (dyskryminacja towaru francuskiego jest nie zgodna ze wspólnotowym prawem ? Dijon jak byk!). Gdyby w niemieckim markecie obok leżały standardowe Marsy, wówczas miałaby miejsce regulacja Keck, dotycząca sposobu sprzedaży.

Przykład 2
Mamy firmę Leclerc, która zajmuje się sprzedażą paliw. Chcemy zamówić w telewizji publicznej, kampanie reklamową, tymczasem prawo francuskie zabrania emitowania takich reklam przez tv publiczną, natomiast w prasie, radiu w innych mediach można reklamować produkty paliwowe. Czy jest to sprzeczne z postanowieniami traktatu, czy też nie?
Rozwiązanie
Mamy do czynienie ze sposobem sprzedaży (problem towaru dla nas nie istnieje w tym przypadku ? chodzi o reklamę). Występuje więc sytuacja regulacji Keck, gdyż nie występuje tu dyskryminacja zagranicznego towaru (więc zgodny z prawem wspólnotowym), gdyż paliwa zagranicznych producentów też są objęte tym samym zakazem reklamy w francuskiej telewizji publicznej.

Definicja dyskryminacji
1. Nierówne traktowanie takich samych sytuacji (czyli tych samych produktów, usług, osób o tym samym wykształceniu itp.).
2. Takie samo traktowanie różnych sytuacji (czyli odwrotnie np. kobieta ochroniarz pełny etat 1 000 zł, natomiast mężczyzna ? też 1 000 zł ale na pół etatu).

Przykład 3
Ustawodawstwo greckie dopuszczało sprzedaż pasteryzowanego mleka tylko w aptekach, przy czym Grecja nie produkowała mleka pasteryzowanego. Czy sytuacja ta jest zgodna z prawem wspólnotowym czy też nie?
Rozwiązanie
Tak jak już poprzednio było przedstawione, najpierw trzeba dokonać oceny czy sytuacja dotyczy produktu (Casus De Dijon) czy sposobu sprzedaży (Keck). W tym wypadku regulacja dotyczy sposobu sprzedaży (chodzi o to gdzie mamy sprzedawać). Następne pytanie czy sytuacja ta wpływa dyskryminującą na produkty zagraniczne czy też nie? ? oczywiście, że nie dyskryminuje., bo nawet gdyby Grecja produkowała takie mleko, to też grecki producent musiałby sprzedawać w aptekach.

Przykład 4
Jeżeli chcesz sprzedawać produkty spożywcze bezpośrednio mieszkańcom, to musisz mieć siedzibę w mieście w którym prowadzisz tą działalność np. u nas by to było w Sosnowcu. (zapomniałem ci przypomnieć, że jesteś z Gdańska ? tamże masz siedzibę a chciałbyś mieszkańcom Sosnowca dostarczać mleko do drzwi). Czy taka regulacja jest zgodna z prawem wspólnotowym, czy też nie?
Rozwiązanie
Sprawa dotyczy sposobu sprzedaży (Keck). Przedsiębiorcy spoza Sosnowca są dyskryminowani (żeby była jasność, te przykłady miast to całkowita inwencja pani doktor), gdyż zabrania się im sprzedaży swych produktów bezpośrednio mieszkańcom (jest to dyskryminacja niczym nie uzasadniona, gdyż nie występuje żaden związek pomiędzy sprzedażą produktów a siedzibą danej firmy).
Przykład 5
Mamy obywatela Luksemburga, który kupił okulary na receptę w Belgii. Kasa Chorych w Luksemburgu odmówiła mu częściowej refundacji zakupu na receptę, powołując się, na to, że okulary zostały zakupione zagranicą bez stosownego zezwolenia, które można było uzyskać w Luksemburgu.
Rozwiązanie
Sprawa dotyczy sposobu sprzedaży (sposób sprzedaży należy rozumieć bardzo szeroko tj sposób nabywania, oferowania, reklamowania danego towaru). Posiadanie zezwolenia jest ograniczeniem sprzedaży okularów zagranicą ? bez uzasadnienia.

Brak zakazu odwrotnej dyskryminacji
W przypadku odwrotnym tj wtedy gdy na okulary zakupione zagranicą przysługuje pełna refundacja (pod warunkiem posiadania zezwolenia), a na te same okulary zakupione w kraju, refundacja do wysokości np. 100 euro. ? wówczas krajowy przedsiębiorca jest dyskryminowany, ale sytuacja ta nie jest sprzeczna z prawem wspólnotowym, gdyż ono chroni przedsiębiorców zagranicznych ? tak więc teoretycznie można dyskryminować rodzimych przedsiębiorców.

Wprowadzenie do obrotu

Dyrektywy nowego podejścia wprowadzone zostały w celu ujednolicenia standardów produkcji (różnice w standardach ograniczają w sposób istotny swobodny przepływ towarów) dopuszczającej do obrotu danego towaru (ma na celu harmonizację sposobu produkcji, żeby nie było problemów z wzajemnym uznawaniem ? tak więc występują jakieś towary, których jakość, sposób wytwarzania, bezpieczeństwo produkcji). Dyrektywy nowego podejścia opierają się na następujących zasadach:
3. Harmonizacja ma się ograniczać do zbliżania podstawowych wymogów a nie wkraczać w szczegółowe regulacje techniczne.
4. Przyjęcia nie wiążących form przez europejskie organizacje normalizacyjne (np. przez Europejski Komitet Normalizacyjny ? będą to właśnie normy europejskie). Towary wyprodukowane zgodnie z normami europejskimi, uznaje się za spełniające wymogi z dyrektyw. Producent ma do wyboru albo spełnia normy europejskie albo zastosuje się do podstawowych wymogów dyrektyw i wtedy stara się o deklaracje zgodności lub certyfikat wydawany przez organy krajowe np. Dyrektywa dotycząca bezpieczeństwa zabawek, materiałów budowlanych, urządzeń medycznych.

Dyrektywy nowego podejścia określają np. właściwości fizyczne i mechaniczne, chemiczne, elektryczne, bezpieczeństwa higieny.
DNP nie są aktami harmonizacji minimalnej a zatem nie upoważniają państw do wprowadzenia dalej idących wymogów.

Produkty, których sposób produkcji jest regulowany przez DNP Produkty regulowane przez DNP lub przez normy europejskie Produkty których wykonanie nie jest zharmonizowane na poziomie wspólnotowym WE
Zabawki
Urządzenia medyczne
oraz przez (spełniające) normy europejskie Formuła Casus De Dijon

Są produkty regulowane po części przez DNP i przez normy europejskie (wtedy nie ma wyboru ? trzeba dostosować do tego co istnieje, czyli tu i tam). Jeśli spełniamy te 2 wymogi, to wówczas nie stosuje się wyjątku Casus De Dijon (że jakiś interes stoi na przeszkodzie).
Jeśli mamy do czynienia z produktami, których wytwarzanie nie jest zharmonizowane na poziomie wspólnotowym, wówczas możemy się oprzeć o orzeczenie ETSu Casus De Dijon.
Tak więc występują tu różne poziomy harmonizacji handlu.
Przykład
Mamy urządzenie medyczne, które wg DNP (DNP nie mogą wprowadzać szczegółowych regulacji i państwo członkowskie nie może wprowadzać wyższych wymogów) musi spełniać normy aby móc być wprowadzonym do obrotu handlowego. Państwo polskie stwierdza jednak, że te normy są nie wystarczające i wprowadza wymóg spełnienia standardu 150 zamiast 100 wg DNP. Eksporter posiada normę europejską, ale nie spełnia polskich wymogów, czy może zatem wprowadzić urządzenia na polski rynek?
Oczywiście, że może gdyż spełnia normy europejskie a Polska jak sobie chce to niech sobie podnosi normy (ile wlezie) ale będzie to miało skutek tylko dla polskiego producenta, gdyż krajowego przedsiębiorcy można dyskryminować (przykład dyskryminacji odwrotnej ? ale dyrektywa może zawierać postanowienie o zakazie dyskryminacji odwrotnej i wówczas staje się ona nie możliwa).

Wyjątki ? 2 grupy

Usprawiedliwienie dla stosowania środków ograniczających import. (to tak zwykle jest uregulowane ? zasadą jest zakaz ograniczenia swobody handlu, ale od tego zakazu są liczne wyjątki).

1. Pierwsza grupa wyjątków od swobodnego przepływu towarów, to są wyjątki występujące w 30 art. TWE.
1.1. Moralność publiczna
1.2. Porządek i bezpieczeństwo publiczne
1.3. Ochrona życia i zdrowia ludzi, zwierząt i roślin
1.4. Ochrona narodowych dóbr kultury oraz wartości artystycznych, historycznych, archeologicznych
1.5. Ochrona własności przemysłowej i handlowej
Powyższe względy mogą stanowić usprawiedliwienie dla stosowania środków ograniczających import np. leki zagrażające życiu, zdrowiu, zwierzęta (wściekłe krowy, ptasia grypa), gry komputerowe inspirujące do zabijania ludzi itd.
Państwo może stosować środki o charakterze dyskryminującym.

2. Drugą grupą wyjątków stanowią orzecznictwa Trybunału

Państwo nie może stosować środki o charakterze dyskryminującym.

Zapis traktatowy art. 30 został wprowadzony, gdy był podpisywany Traktat Rzymski. Wówczas nie brano pod uwagę regulacje materii, która dziś ma zasadnicze znaczenie. Do nich należą takie kwestie jak ochrona środowiska, prawa konsumentów, względy bezpieczeństwa produkcji, kontroli podatkowej, ochrony zdrowia itp. Skutkiem wprowadzenie powyższych wymogów, został ograniczony swobodny przepływ towarów. Trybunał stwierdził, ze zasada swobodnego przepływu towarów nie jest wartością absolutną, nie ma pierwszeństwa przed innymi wymogami np. ochrony środowiska. Tak więc państwa mogą wprowadzać ograniczenia (chodzi o środki o charakterze ilościowym, równoważnym ? wiadomo, że państwo nie może nałożyć ceł czy kontyngentów) w swobodnym przepływie towarów pod warunkiem, że ograniczenia te nie mają charakteru dyskryminującego.

Wykład 5-6 andrzejki 2008
(taka też frekwencja, czyli żałośnie niska)

Swobodny przepływ osób

Na początku swobodny przepływ osób dotyczył przemieszczania się osób w celach zarobkowych. Z chwilą wprowadzenia obywatelstwa Unii Europejskiej, swobodne przemieszczanie się, stało się jednym z głównych uprawnień obywatelskich (dotyczy swobód wolności UE).

Wyróżnia się 2 odrębne regulacje dotyczące pracownika oraz obywatela.

Regulacja dotycząca pracownika.
Definicja pracownika według Trybunału Sprawiedliwości, obowiązującą w prawie wspólnotowym.

W prawie krajowym definicja pracownika jest ściśle powiązana z kategorią umowy. Nie może być tak, że ktoś jest może zostać zatrudnionym w jednym kraju na podstawie umowy o pracę, a w innym kraju nie może zostać pracownikiem na podstawie takiej umowy (bo obowiązują inne). Dlatego w celu ujednolicenia wspólnych cech charakteryzującego pracownika Trybunał Sprawiedliwości oparł definicję pracownika obowiązującej w prawie wspólnotowym, o następujące elementy:
1. Istnienie nie zależnie od definicji prawa krajowego (państwa nie mogą wprowadzać ograniczeń).
2. Związanie poleceniami (wydawane przez pracodawcę).
3. Otrzymuje wynagrodzenie lub świadczenie wzajemne (np. deputat węglowy).
4. Jest pracownikiem również ten, kto zarabia minimalnie i jednocześnie korzysta z pomocy socjalnej (np. praktykanci nie są pracownikami, bo nie pobierają wynagrodzenia, ale stażyści już są pracownikami).
Tak więc jeśli nie jest spełniony jakiś element, to nie mamy do czynienia z pracownikiem w myśl prawa wspólnotowego.
Nie ma również znaczenia czy sam pracodawca prowadzi działalność gospodarczą , co oznacza, że można być pracownikiem w jakiś fundacji, kościele (czyli wszyscy ci których celem nie jest osiąganie zysków, działalności gospodarczych).

Podmioty uprawnione do korzystania z swobody przypływu osób.
1. Przemieszczający się pracownicy (typowi emigranci., których znamy).
2. Pracownicy przygraniczni, którzy codziennie lub przynajmniej raz w tygodniu, przekraczają granicę w celu wykonania pracy (np. z Cieszyna do kopalni w Ostrawie ? w przypadku odwrotnym tj gdy Polak mieszkający w Czechach, świadczy pracę w Polsce, wówczas podmiot ten się nie kwalifikuje na pracownika przygranicznego).
3. Stażyści, którzy uczestniczą w szkoleniu w innym państwie a szkolenie to jest związane z obecną lub przyszłą pracą.
Do pracowników, pracowników przygranicznych oraz stażystów, wymagane jest obywatelstwo Unii Europejskiej.
4. Uprzywilejowani członkowie rodzin bez względu na ich obywatelstwo.
Nie muszą posiadać obywatelstwa UE, a więc kto to jest:
1. Małżonkowie lub zarejestrowani partnerzy (kochankowie są bez rejestracji).
2. Zstępni (dzieci) do 21 roku życia lub starsi, ale muszą pozostawać na utrzymaniu rodziców.
3. Rodzice pracownika lub małżonka, jeżeli pozostają na utrzymaniu.
Mogą podejmować pracę. (pomimo, że nie są obywatelami UE.)

5. Nie uprzywilejowani członkowie rodziny - czyli pozostali krewni mający tylko prawo do pobytu, a nie do pracy (bo są po prostu nie uprzywilejowani).
6. Studenci, którzy nie mają generalnie prawa do pomocy socjalnej, ale muszą być traktowani tak samo (np. przy opłacie czesnego).
Wyjątek ? Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że student związany z danym krajem, nie powinien być dyskryminowany, ale musi wykazać ścisły związek (wieloletnie przybywanie, mieszkanie, posiadanie rodziny, przyjaciół, władanie językiem) z tym państwem, to wówczas może również ubiegać się o pomoc socjalną.
7. Rezydenci czyli osoby nie migrujące w celach zarobkowych czy nauki, tylko zamieszkujące w danym kraju.

Treść zasady swobodnego przemieszczania się.

1. Opieramy się na tzw. narodowym traktowaniu, czyli traktujemy pracowników np. z Niemiec tak jakby to byli nasi (dotyczy to zarówno publicznego jak i prywatnego pracodawcę).

Omówienie.
Najczęściej zdarzają się przypadki dyskryminacji pośredniej, rzadko bezpośredniej.
Na przykład w przepisach włoskich dopuszczono do zatrudnienia nauczycieli języków obcych na czas określony, natomiast dla pozostałych nauczycieli, na czas nieokreślony. Teoretycznie nie występuje tu dyskryminacja, gdyż wybór opiera się na kryterium wykładanego przedmiotu. Problem polega jednak na tym, że większość nauczycieli języków obcych, to cudzoziemcy.

Inny przykład.
Przepisy austriackie dopuszczały możliwość zatrudnienia menadżerów, ale pod warunkiem, jeśli wcześniej zameldowali się w Austrii. Tak więc wystąpiła sytuacja, której przepis austriacki wprowadził dyskryminację (dodatkowy wymógł ? konieczność zameldowania w Austrii na czas pracy) dla zagranicznych menadżerów, gdyż menadżerowi austriaccy są zameldowani w Austrii a cudzoziemcy w swoim kraju.
(Nie pytajcie mi się czy na tym się kończy pkt. 1, czy stanowi on zawartość poniższych uprawnień, bo nie wiem. Wiem natomiast, ze nieco rozszerzyła temat o te przykłady i prawdopodobnie się nieco zagubiła, a ptk. 1 jest chyba jednym z uprawnień).
Uprawnienia
1. Swoboda wyjazdu. (lubiła takie nie-kontrolowane wyskoki od tematu, tak więc nie wiem czy to dotyczy treści zasady, bo wprost tego nie powiedziała, ale tytuł wydaje się być oczywisty na tak).
2. Swoboda wjazdu. (wiadomo, że dziś wystarczy dowód osobisty (poza GB) a dla obywateli z poza unii ? wiza. Uzyskanie jej jest nieskomplikowane i nieodpłatne. Nikt nie może dopytywać po co jedziemy w jakim celu, ile mamy pieniędzy, po prostu mamy swobodę przemieszczania się).
3. Ubieganie się o pracę.
Nie musimy już z góry mieć zarezerwowana pracę np. w Irlandii, ale jedziemy tam, by się ubiegać i nie możemy być dyskryminowani z tego tytułu, że jesteśmy Polakami.
Istotne jest to, ze takie same przywileje socjalne przysługują również nam, a są to takie korzyści socjalne jak np:
1. Środki na rehabilitacje. (jeśli dany kraj przyznaje pracownikom, to również i nam na tych samych zasadach ? dot. również pozostałych przypadków).
2. Zniżki kolejowe.
3. Zasiłki dla niepełnosprawnych.
4. Nie oprocentowane pożyczki w przypadku urodzenia dziecka.
5. Świadczenia dla młodych bezrobotnych.
6. Prawo do zamieszkania razem z partnerem (nie tylko małżonek ale może to być rejestrowany partner).
7. Ochrona osób dotkniętych kalectwem przed wypowiedzeniem.
8. Stypendia.
9. Zasiłki pogrzebowe, wychowawcze.
10. Prawo przynależności do związków zawodowych, wyboru do rad zakładowych.(oczywiście nie trzeba znać je wszystkie, tylko dla orientacji).
4. Prawo pobytu.
Generalnie (czyli dla wszystkich) do 3 miesięcy nie trzeba ubiegać się o żadne pozwolenie.

Po 3 miesiącach, trzeba się ubiegać o uzyskanie tzw. zezwolenia na pobyt. Obywatele z poza (cudzoziemcy) państw członkowskich Unii, uzyskują tzw. Kartę Pobytową.

Pozwolenie na pobyt ma charakter deklaratoryjny, czyli to pozwolenie posiada charakter administracyjno-formalny, tzn. jest stwierdzeniem stanu rzeczy (państwo stwierdza, ile cudzoziemców aktualnie jest w kraju. Jeśli nie posiadamy takiego pozwolenie to nie grozi nam wydalenie bo mamy prawo do swobodnego przemieszczania się, ale brak zezwolenia grożą nam sankcję w postaci jakiś kary pieniężnej, grzywny itp)

Sytuacje dla poszczególnych grup. (powyżej 3 miesięcy, oczywiście).

1. Pracownik musi tylko udowodnić, że podejmuje pracę (umowa, potwierdzenie przez pracodawcę, szkolenie, obywatelstwo ? to podstawa). Występuje domniemanie, że z pracą wiążą się automatycznie środki jak i ubezpieczenie zdrowotne.

2. Dla osób tzw.. rezydentów, którzy posiadają wystarczające zasoby dla siebie i dla członków rodziny, aby nie stanowić obciążenia dla systemu pomocy socjalnej.
Ponadto rezydenci muszą być objęci pełnym ubezpieczeniem zdrowotnym w przyjmującym państwie członkowskim (czyli masz kasę i płacisz w danym kraju składki, to sobie możesz mieszkać, gdzie chcesz w Unii).
Co to są te wystarczające zasoby - należy je oceniać w indywidualnym przypadku, gdyż są różne potrzeby np. chorzy ludzi wydajają sporo pieniędzy na leki, generalnie jest tak, że kwota wymagana przez państwo musi być wyższa od kwoty kwalifikującej nas do otrzymania pomocy społecznej, czyli musimy mieć dochód na co najmniej na poziomie minimalnej renty czy zasiłku, bo inaczej kwalifikujemy się do pomocy społecznej.

3. Studenci muszą posiadać pełne ubezpieczenie zdrowotne oraz dysponować zasobami.
4. Członkowie rodzin albo pracownika albo rezydenta albo studenta. Wykazują pokrewieństwo. (wiadomo akt małżeństwa, akt urodzenia itd). Muszą posiadać ubezpieczenie zdrowotne, ale o zasoby mają się już postarać wyżej wspomniani.
Brak pozwolenia na pobyt (deklaratoryjny charakter) nie dyskwalifikuje nas o ubieganie się o jakieś świadczenie socjalne np. z tytułu urodzenia dziecka.

Status pracownika ? przysługuje nadal w następujących okolicznościach:
(istotne dla prawa pobytu)
1. Jeżeli jest okresowo nie zdolny do pracy w wyniku choroby lub wypadku.
2. Jeżeli pracował co najmniej 1 rok, później pozostaje bez pracy w sposób nie zamierzony i zarejestrował się w urzędzie pracy (w przypadku gdy pracował mniej niż rok, to pracownikiem pozostaje już jako bezrobotne jeszcze przez okres 6 miesięcy, czyli połowy od standardu).
3. Jeżeli podejmuje kształcenie zawodowe.

Prawo do pozostania po zakończeniu pracy.
Dla członków rodziny jest ono istotne w sytuacji, gdy pracownik zmarł. Członkom rodziny wówczas przysługują uprawnienia socjalne:
1. Zasiłek rodzinny.
2. Nauka szkole dla dzieci.
3. Zniżki do biletu komunikacyjnego itp.


Wyjątki od zasady swobodnego przepływu pracowników (2)

Do nich należą ograniczenia ze względu na:
1. Bezpieczeństwo i porządek publiczny.
2. Ochrony zdrowia.

Tak więc tylko te powyższe kwestie decydują o zakazie wjazdu bądź wydaleniu danej osoby, nie mogą to być argumenty inne np. ekonomiczne powołujące się na to, że w Irlandii jest za dużo Polaków a kryzys potężnieje, więc wydajemy im nakaz opuszczenia naszego terytorium, albo zakażemy wjazdu rumuńskim Romom do wjazdu na terytorium RP. Zakaz lub wydalenie zawsze dotyczy konkretnej osoby a nie grupy etnicznej czy religijnej. Nie można również odmawiać wjazdu na cześć państwa np. do województwa Śląskiego tak, ale do Staropolskiego absolutnie nie. (po prostu jak się jest niebezpiecznym to wszędzie).
Nie można również dyskryminować osobę w zatrudnieniu, powołując się na fakt, że to jest cudzoziemiec i wykradnie nam tajemnicę przedsiębiorstwa. Jedyną podstawę stanowią względy bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz ochrony zdrowia.

Względy bezpieczeństwa publicznego
Definicja określająca zakaz wjazdu lub wydalenie ? wg Trybunału Sprawiedliwości.
Obiektywne okoliczności muszą wykazywać, że postępowanie określonej osoby może aktualnie, rzeczywiście i poważnie zagrażać podstawowym interesom społecznym w państwie przyjmującym.

Omówienie definicji
Tak więc musi występować konkretna osoba, która aktualnie zagraża, czyli nie wystarczy uprzednie skazanie w przypadku, jeśli ktoś zabił w afekcie żonę (co za przykład podała) a po czasie wychodzi i już nie zabija żony (bo już jej nie ma) i wraca do normalnego życia. Ma zastosowanie jednak okoliczność, gdy np. osoba skazana za działalność terrorystyczną powraca z więzienia ? stanowi ona aktualne, rzeczywiste i poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego. (tak samo ma zastosowanie ta definicja w przypadkach notorycznie popełnianych przestępstw przez pedofilów i im podobnym zboczeńcom). Musi to być zagrożenie nie tylko aktualnie, ale w danej sytuacji rzeczywiste (nie urojone ? tak jak w obronie koniecznej art. 25 i 26 KK). Stopień zagrożenia musi być również poważny np. nie można się powołać na tą definicję w stosunku do pana odprowadzającego swego Reksia, który notorycznie z dziką rozkoszą obsikuje elewację posesji ? będzie to wówczas bardzo nie poważne.

Podporządkujemy się tym przepisom, które obowiązują w danym kraju i tak np. w Holandii prostytucja jest legalna (z tego co wiem to w Polsce też, tylko stręczycielstwo jest zabronione, ale podła taki przykład) i amatorzy tego zawodu mogą w spokoju rozwijać swe umiejętności.
Przykład zakazu/wydalenia - W Wielkiej Brytanii obowiązuje zakaz wjazdu dla członków kościoła scjentystycznego ze względu na zagrożenie porządku publicznego (Tom Cruise ma przekichane ? ten podany przykład jakby zaprzeczał temu, że jednak nie zawsze zakaz dotyczy konkretnej osoby ? tu występuje określony krąg osób, chyba, że rozumiemy ten krąg, jak osoba prawna reprezentuje zbiorowość w jednostce).
Względy ochrony zdrowia
1. Choroby zakaźne (np. gruźlica, syfilis) związane z kwarantanną albo silne zaburzenia psychiczne bądź uzależnienia od narkotyków. (np. AIDS jeśli wie jak ma się zachowywać w środowisku ? to może przebywać)
Jeżeli chory przebywa powyżej 3 miesięcy, to wówczas nie można taką osobę wydalić.
2. Brak roszczeń do swobodnego podjęcia pracy w odniesieniu do zatrudnienia w administracji publicznej.
Państwa członkowie mogą (nie muszą) stwierdzić, że praca w organach administracji publicznej (tak związana z państwowością danego kraju) może być zarezerwowana tylko dla własnych obywateli (dziś trudno sobie wyobrazić by policjantem był np. Bułgar czy Rom). Dotyczy to służb specjalnych,(to dopiero numer - as wywiadu rodem ze szczepu wielkiego byka) wojska, sądownictwa, policji, dyplomacji, funkcjonariuszy publicznych, władz podatkowych (wszelkie związane z aparatem państwa ? chodzi o interes państwa).
Chodzi raczej o nie dopuszczenie na stanowiska związane z lojalnością państwową, gdzie są podejmowane istotne decyzję, (ale np. w urzędzie skarbowym portierem może być arab - tu nie byłbym taki pewny) i wiążą się z wykonywaniem władzy zwierzchnej i odpowiedzialnością za ochronę ogólnych interesów państwa. (Nie można odmówić zatrudnienia na stanowisku niższym, argumentując, że będzie awansować ? może być jednak tym portierem w US, a może później zmienić miejsce pracy, znajdując zatrudnienie w innej firmie).

Uprawnienia osób co do których wydano postanowienie wydalenia lub zakazu wjazdu.
Do czego w/w osoby posiadają uprawnienia:
1. Do tymczasowego pobytu.
2. Przysługuje prawo odwołania się od nie korzystnej decyzji.( czyli w jakim terminie ? do kogo ? i jakim sposobem może wnieść środki odwoławcze).
3. Organ zobowiązany jest do podania powodów takiej decyzji, chyba że naruszałoby to interesom bezpieczeństwa danego państwa. (samo prze się)
4. Uzasadnienie musi być wystarczającą szczegółowe i precyzyjne, umożliwiające zainteresowanej osobie, obronę.
5. Zawiadomienie musi określać czas w jakim dana osoba ma opuścić terytorium.
Wieści egzaminacyjne
3-4 Styczeń 2009 ? tryb ?0? - 1 pytanie opisowe natury ogólnej ? obowiązują całe notatki.
Przykładowe mogące się pojawić pytanie.
Omów podmioty uprawnione do swobodnego przepływu osób
Na czym się opiera swobodny przepływ towarów
Jakie są wyjątki od swobodnego przepływu towarów
Jakie są wyjątki od swobodnego przepływu osób.
Na czym polega prawo pobytu, pozwolenie.
Jakie są uprawnienia wynikające z swobodnego przepływu osób.
Co to są środki ograniczeń ilościowych.