Główne zagadnienia z polityki społecznej

1) DEFINICJA POLITYKI SPOŁECZNEJ
Jest to działalność państwa skierowana do wszystkich grup społecznych w celu zabezpieczenia ich bytu, a także potrzeb materialnych i niematerialnych ze szczególnym uwzględnieniem rodziny jako podst komórki polityki społecz.
2
) CZYM ZAJMUJE SIĘ POLITYKA SPOŁECZNA
Z pol społ spotykamy się na co dzień. Zajmuje się problemami, które dotyczą każdego z nas, tj. ubóstwo, (czyli stan w którym w jednostce lub grupie społ brakuje środków potrzebnych do zaspokojenia podst potrzeb uznawanych w danej społeczności za niezbędne do normalnego życia) bezrobocie, problemy rodziny i dzieci, bezdomnością (bezdomni to ludzie, których los lub zachowanie sprowadziły na najgłębszy skraj ubóstwa), kwestiami mieszkaniowymi, niepełnosprawnością (która stanowi od niedawna powszechnie uznawany problem społeczny, przede wszystkim dlatego, że wyodrębnia ona dotkniętą nią część społeczeństwa i przy braku odpowiedniego przeciwdziałania przesuwa ją na margines społeczny). Zajmuje się także z zagrożeniami społecznymi typu alkoholizm, uzależnienia patologiczne, przestępczość (która niepokojąco wzrosła w ostatnich latach wzbudzając niemal powszechne poczucie zagrożenia), narkomania (stanowi ona narastający problem we wszystkich krajach świata, statystyczne ujęcie tego zjawiska jest tak samo trudne jak bezdomności).
3
) POGLĄD LIBERAŁÓW NA POLITYKĘ SPOŁECZNĄ
Orientacja liberalna wyrasta z wolnorynkowej koncepcji rozwoju gospodarczego. Zakłada ona, że każdy powinien dbać o siebie, własne potrzeby, zdrowie oraz powinien zgromadzić oszczędności na okres niewydajności zawodowej. Prowadzi ona w rezultacie do podziału na tych, którzy „mają” i tych, którzy „nie mają”. Tak więc wyznawcy orientacji liberalnej uważają, że człowiek decyduje sam o tym kim będzie i sam ponosi za to odpowiedzialność. Ingerencja państwa w kierowaniu losem ludzi pogłębia – ich zdaniem – kryzys społeczny, demoralizuje ludzi, petryfikuje istnienie grup nie umiejących zaspokoić swych elementarnych potrzeb.

4) POGLĄD ZWOLENNIKÓW POLITYKI SPOŁECZNEJ
Pogląd ten wyrósł z założeń humanistycznych i humanitarnych i opiera się na badaniach, przyczyn nieludzkich warunków życia niektórych grup społecznych. Kwestionuje ona słuszność poglądów liberalnych dostrzegając w nich niewątpliwą lukę: pominięto w nich te grupy społeczne, które nawet gdyby bardzo chciały ponosić odpowiedzialność za swoje losy, ze względu na okoliczności od nich niezależne uczynić tego nie mogą. Do tych grup społecznych należą ludzie niepełnospr. fizycznie lub umysłowo, ludzie starzy i niedołężni bez środków do życia, a także osierocone lub porzucone dzieci. Udzielanie pomocy publicznej tym grupom społecznym nie jest na ogół kwestionowane przez liberałów. Jednak lista zasługujących na pomoc publiczną jest zdaniem zwolenników szersza i obejmuje grupy, które znalazły się w sytuacjach upośledzonych z przyczyn strukturalnych lub obiektywnych niezależnych od ich woli, np. katastrofy żywiołowe, niedostateczny poziom oświaty, niekorzystne zmiany w koniunkturze gospodarczej, migracja ludności wiejskiej z ludności do miast.

5) PODMIOTY GLOBALNE, EUROPEJSKIE, PAŃSTWOWE, POLITYKI SPOŁECZNEJ
Głównym podmiotem pol społ jest władza publiczna, w tym szczególnie państwo. Władza ustawodawcza określa ramy prawne dla polityki społecznej, jej główne cele i sposób finansowania, władza wykonawcza wypełnia te ramy przez powoływanie do życia odpowiednich struktur organizacyjnych i zasila je w środki materialne.
Podmioty globalne polityki społecznej
ONZ – karta Narodów Zjednoczonych podpisana 26.06.45 w San Francisco podstawą działania. ONZ jest powszechną deklaracją praw człowieka z VII.48r, w której występuje wiele uniwersalnych wartości organizujących ludzi do działań na rzecz sprawiedliwości w wymiarze globalnym.
Rada Gospod – Społeczna ONZ. Zadaniem RGS jest rozwijanie międzynarodowej współpracy w dziedzinie gospod, kultury, oświaty, zdrowia i problematyki społecznej. RGS zajmuje się przestrzeganiem praw człowieka i podst wolności oraz omawianiem aktualnych problemów w tych dziedzinach i uchwalaniem odpowiednich zaleceń pod adresem zgromadzenia ogólnego ONZ. Zadaniem RGS jest koordynacja działalności wyspecjalizowanych organizacji przez zawieranie z nimi porozumień o współpracy.
Międzynarodowa Organizacja Pracy – ILO. Podstawowym celem MOP – u jest promowanie sprawiedliwości socjalnej w skali międzynarodowej. Podejmuje ona inicjatywy na zasadzie wspólnego działania przedstawicieli rządów, organizacji pracodawców i pracowników (komisja trójstronna). MOP działa w następujących zakresach:
- poprawy warunków pracy i życia pracujących
- zagwarantowanie pracującym odpowiednich zarobków
- efektywnego wznawiania prawa do rokowań zbiorowych
- likwidacja dyskryminacji w dziedzin zatrudnienia i szkolenia
- ochrona pracy dzieci, młodzieży i kobiet
- ochrona pracowników w przypadku ich schorzeń i chorób zawodowych
- uznanie zasady swobodnego stowarzyszania się
- organizowanie kształcenia zawodowego i technicznego
ONZ do Spraw Wyżywienia – FAO. FAO jest neutralnym forum międzynarodowej współpracy i dialogu w sprawach wyżywienia i rolnictwa. Ma status organizacji wyspecjalizowanej ONZ na podstawie układu zawartego w 46r.
Cele działalności FAO:
- współpraca w łagodzeniu ubóstwa i głodu przez promocje rozwoju rolnictwa
- tworzenie dostępu do żywności potrzebnej do życia i zdrowia wszystkim ludziom o każdej porze
- podnoszenie poziomu wyżywienia narodów
- polepszenie war życia ludności wiejskiej
- zapewnienie niezbędnego kredytu rolnego
- popieranie zawierania porozumień w sprawie międzynarodowego handlu produktami rolnymi
- udzielanie pomocy technicznej
- zbieranie i opracowywanie informacji o sytuacji żywnościowej świata
- prowadzenie badań na temat produkcji rolnej, zwierzęcej, rybołówstwa i leśnictwa.
ONZ do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury- UNESCO- powinna koncentrować się na popieraniu:
- wzajemnego poznania, poszanowania i zrozumienia narodów za pomocą wszelkich środków masowego przekazu
- rozwoju kultury, powszechnej oświaty i badań naukowych
- rozwoju wymiany kulturalnej
UNESCO dużo uwagi poświęca problemom praw człowieka, walce z dyskryminacją społeczną, skutkom industrializacji w krajach rozwijających się.
Światowa Organizacja Zdrowia – WHO ma nast. cele:
- koordynacja pracy służby zdrowia w zakresie międzynarodowym
- rozwijanie współpracy z ONZ, jej organizacjami wyspecjalizowanymi oraz rządowymi, prywatnymi oraz zawodowymi instytucjami i stowarzyszeniami w dziedzinie zdrowia
- udzielanie rządom pomocy technicznej w umacnianiu służby zdrowia na ich terytorium
- inicjowanie i popieranie prac zmierzających do likwidacji chorób epidemicznych
- opracowanie projektów konwencji dotyczących międzynarodowych spraw zdrowia
- rozwijanie i popieranie międzynarodowych norm w odniesieniu do żywności, produktów biologicznych
- ustanowienie międzynar nazewnictwa chorób, przyczyn zgonów oraz czynności służby zdrowia
- ujednolicanie metod diagnostycznych
- działanie na rzecz doskonalenia metod nauczania i szkolenia w zawodach dotyczących ochrony zdrowia, lecznictwa,itp
- popieranie działalności na polu zdrowia psychicznego
- popieranie opieki nad matką i dzieckiem
- popieranie wspólnie z innymi działalności na rzecz poprawy warunków wyżywieniowych, mieszkaniowych, wypoczynku i pracy
Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju iBRD – powstał w 45r celem udzielania długookresowych pożyczek członkom ONZ na ich odbudowę i rozwój. Bank prowadzi statystyczną obserwację polityki socjalnej w większości krajów świata. Cele:
- uwolnić świat od ubóstwa
- realizować hasło „pomoc ku samopomocy”
- dostarczać krajom potrzebującym wiedzy, zasobów oraz zdolności do budowania
Międzynarodowy Fundusz Walutowy IMF. Cele:
- wśród wielu zadań funduszu wymienia się jego udział przy programach redukcji ubóstwa i zdolności do wzrostu poziomu życia oraz przy inicjatywie oddłużenia najbiedniejszych krajów. Redukcja ubóstwa dotyczy 80 krajów o najniższym dochodzie. Są one uprawnione do bardzo niskooprocentowanych pożyczek 0,5% rocznie z możliwością odroczenia płatności na 5 i pół roku.
Fundusz Narodów Zjednoczonych Pomocy Dzieciom UNICEF – jest zaangażowany w pomoc dzieciom szczególnie poszkodowanym w skutek wojen, nędzy, głodu, klęsk żywiołowych, przemocy i nadużyć. Ważnym kierunkiem działania funduszu we współpracy Światową Organizacją Zdrowia są szczepienia. UNICEF propaguje wiedzę na temat AIDS. Fundusz promuje wiedzę na temat Konwencji o Prawach Dziecka z 20.XI.99r.
Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju – UNDP. Program został utworzony w 65r, jego misją jest pomoc krajom w ich wysiłkach na rzecz humanistycznego rozwoju i równości praw. Dlatego UNDP asystuje przy zwalczaniu ubóstwa, tworzeniu miejsc pracy, rozwoju mieszkalnictwa. W ramach swojej działalności UNDP zarządza dwoma ważnymi programami:
- program donatariuszy ONZ - UNV
- fundusz ONZ ds. kobiet - UNIFEM
Centrum Nar Zjednoczonych do Spraw Osiedli Ludzkich – HOBITAT. Zostało utw w 1978r.
1) Głównym problemem socjalnym jest zapewnienie miejsca zamieszkania dla ludzi o niskich dochodach. Problem dotyczy przynajmniej 600mln ludzi na świecie, którzy żyją w warunkach nie odpowiadających jakimkolwiek normom, tj. bez wody, sanitariatu, kanalizacji. Do tej liczby dochodzi ok. 100mln bezdomnych. HABITAT promuje działalność wspólnot lokalnych mających zaspokoić potrzeby ludzi ubogich.
2) Zarządzanie obszarami miejskimi ze względu na ich specyficzne problemy społeczne. HABITAT realizuje ok. 235 programów w 80 państwach.
Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców UNHCR. Urząd ten jest organem pomocniczym zgromadzenia ogólnego ONZ utworzony w 51r. Wysoki Komisarz podejmuje działania na rzecz:
- przestrzegania przez rządy międzynar norm dotyczących traktowania uchodźców
- funkcjonowanie sprawiedliwych procedur przyznawania azylu
- respektowanie zasady aby uchodźcy nie byli przymusowo odsyłani do kraju gdzie ich życiu lub wolności zagrażałoby niebezpieczeństwo.
- przyznawanie uchodźcom statusu prawnego oraz praw ekonomicznych i społecznych, tych samych co obywatele kraju, w którym uchodźcy uzyskali azyl
- zapewnienie uchodźcom pomocy humanitarnej, zakwaterowania, wyżywienia i opieki medycznej
- zagwarantowanie uchodźcom fizycznego bezpieczeństwa i ochrony przed przemocą.
Wysoki Komisarz w swojej działalności preferuje 3 drogi:
1) dobrowolną repatryjację
2) osiedlanie w kraju azylu
3) przesiedlenie do innego kraju
Międzynarodowy program ONZ do spraw narkotyków UNDCP. Celem tego programu z siedzibą w Wiedniu jest współpraca z narodami i jednostkami na świecie w stawianiu czoła globalnemu problemowi narkotyków. Ten międzynar program stara się budować i wspierać partnerstwo lokalne, narodowe i międzynarodowe na rzecz przeciwdziałania narkotykom. Promuje i wspiera wysiłki redukujące popyt i podaż narkotyków.
Światowy Program Żywnościowy WFP. Progr ten został utworzony tymczasowo w 61r a na stałe w 65r i obecnie jest główną agendą ONZ udzielającą pomocy żywnościowej w naturze i środkach finansowych dla krajów cierpiących na niedobór żywności. Program żywnościowy realizuje 3 podst programy:
1) żywność dla życia w razie niebezpieczeństwa lub skutków wojny
2) żywność dla wzrostu – program chroni życie nienarodzonych, niemowląt, dzieci w wieku szkolnym, matek karmiących oraz ludzi starszych.
3) żywność dla pracy; fundusz proponuje działania samopomocowe polegające np. na opłacaniu żywnością robotników budujących drogi lub porty, naprawiających tory lub kanały irygacyjne. Program ten koncentruje się na zapobieganiu skutków katastrof i usuwaniu tych skutków (bardzo ważny program dla krajów biednych)
Instytut Narodów Zjednoczonych Dla Szkolenia i Badań UNITAR. Działa na rzecz zwiększenia efektywności działalności ONZ w utrzymywaniu pokoju i bezpieczeństwa międzynar oraz rozwoju gospodarczego i społecznego przez szkolenie pracowników misji przy ONZ i organizacji wyspecjalizowanych, urzędników z krajów rozwijających się i zajmujących się problemami ONZ oraz przez przeprowadzenie badań nad metodami i sposobami realizacji celów ONZ. Programy szkoleniowe instytutu wychodzą naprzeciw rozwojowym potrzebom budowy narodowych strategii oraz wypracowaniu narodowych polityk społ – ekon.
Fundusz Narodów Zjednoczonych ds. Działalności Populacyjnej UNIFPA. Został utworzony w 1967r jako fundusz powierniczy ds. działalności populacyjnej. Aktualną nazwę przyjął w 1972r. Został umocowany przez radę gospodarczo społeczną ONZ w 73r i potwierdzony w 93r z następującymi celami:
1) szerzyć wiedzę i rozwijać edukację w obszarze planowania rodziny
2) budzić świadomość we wszystkich krajach co do problemów ludnościowych i prezentować możliwe strategie zajmowania się tymi problemami
3) asystować krajom rozwijającym się na ich życzenie w rozwiązywaniu ich problemów ludnościowych w formach i rozumieniu odpowiadających lokalnym potrzebom
4) odgrywać wiodącą rolę w systemie ONZ w promowaniu programów ludnościowych i koordynować projekty wspierane przez fundusz
Instytut Badawczy Narodów Zjedn Dla Rozwoju Społecznego UNRISD. Utw w 63r, prowadzi badania nad polityką i problemami rozwoju społ gosp podczas różnych faz transformacji ustrojowej państw. Obecnie 70 państw na świecie jest objętych badaniami tej placówki. Instytut zajął się w ostatnich latach badaniami porównawczymi państwa opiekuńczego na świecie.
Podmioty europejskiej polityki społecznej.
Rada Europy i Unia Europejska
Rada Europy utw w 1949r liczy aktualnie 41 państw. Unia Europejska liczy obecnie 15 państw. Europejska polityka społeczna ma własne regulacje prawa i struktury organizacyjne. Do najważniejszych regulacji prawnych RE zalicza się:
- Europejską Kartę społeczną z 61r wraz z protokołami dodatkowymi
- zrewidowaną EKS z 96r
- Europejski Kodeks Zabezpieczenia Społecznego z 64r
- Zrewidowany EKZS 90r
- Europejska Konwencja o Zabezpieczeniu Społecznym 72r
- Eur Konw o Statusie prawnym Pracownika Migrującego 77r
- Eur Karta Samorządu Terytorialnego 1985
Polska ratyfikowała dotychczas 4 dokumenty: w 94r Eur Kartę Sam Teryt, w 97r Eur Kartę Społeczną w wersji z 61r, w 99r Europ Konwencję o Statusie Prawnym Dziecka Pozamałżeńskiego, w 99r Europ Konwencję o Przysposobieniu Dzieci.
Rada Unii Europejskiej jest organem ustawodawczym wspólnot i zarządza polityką ekonomiczną.
Komisja Europejska to organ wykonawczy wspólnot europejskich . Od 1.07.67r działa jedna połączona komisja dla 3 wspólnot.
Trybunał Sprawiedliwości jest nadrzędnym sądem wspólnot występujących w tych przypadkach, kiedy dochodzi do łamania prawa wspólnotowego. Jego orzeczenia dotyczące realizacji polit społ w państwach Unii koncentrowały się m.in. na następującej problematyce: warunki pracy, dyskryminacja prawa pobytu, zabezpieczenie społeczne, swobodny przepływ pracowników, równouprawnienie kobiet, dostęp informacji.
Komitet Ekonomiczno – Społeczny jest organem doradczym Rady Ministrów i Komisji. Muszą one zasięgać jego rady w ważnych dziedzinach ekon – społ wspólnoty np. rolnictwa, transportu, pol społ, przepływu siły roboczej, energii atomowej, zakładanie przedsiębiorstw.
Komisja w Parlamencie Europejskim. Obecnie w Parlamencie Europejskim funkcjonuje 20 komisji parlam, każda z nich ma numer w zależności od czasu powstania. Polityką społeczną zajmują się 4 komisje: Komisja Spraw Socjalnych i Pracy (nr8), Komisja Środowiska Zdrowia i Ochrony Konsumentów (nr11), Kom ds. Młodzieży, Kultury, Nauki, Mediów i Sportu (nr12), Komisja ds. Kobiet (nr18).
Rzecznik Praw Obywatelskich. Przyjmuje skargi, zażalenia obywateli Unii oraz wszelkich osób i instytucji zadomowionych na terenie Unii a dotyczących wadliwej administracji, instytucji i organów wspólnoty. RzPO i jego sekretariat mają siedzibę w Parlamencie Europejskim.
Podmioty Państwowe polityki społecznej
Podmioty ustawodawcze polityki społecznej
Sejm i Senat są naczelnymi organami władzy ustawodawczej i decydują o treści ustawodawstwa socjalnego. Inicjatywa ustawodawcza przysługuje posłom, senatowi, prezydentowi i Radzie Ministrów. W sejmie w obszarze polityki społecznej działają: Komisja Polityki Społ, Komisja Rodziny, Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży, Komisja Łączności z Polakami za Granicą, Komisja Polit Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej, Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, Komisja Zdrowia, Kom Mniejszości Narodowych i Etnicznych. W senacie działają nast. komisje: Kom Rodziny i Pol Społ, Kom Nauki i Eduk Narodowej, Kom Sam Teryt i Administr Państwowej, Kom Spraw Emigracji i Polaków za Granicą.
Podmioty wykonawcze polit społ.
Prezdent, który jest zgodnie z Konstytucją najwyższym przedstawicielem RP i gwarantem ciągłości władzy państwowej. Organem pomocniczym prezydenta jest Kancelaria. Problematyka pol społ w obecnej kadencji jest umiejscowiona na szczeblu Podsekretarza Stanu.
Prezes Rady Min realizuje polit społ za pośr Rady Min.
Komitet Społ Rady Min. Jest on wewnętrzym kolegialnym organem R. Min, mającym koordynować i zapewnić sprawną realizację zadań rządu w dziedzinie społ – polit. Do zadań komitetu należy w szczególności:
- systematyczne rozpatrywanie stanu realizacji zadań z zakresu przestrzegania praw człowieka i obywatela.
- koordynacja działań organów adm rządowej przy projektach aktów normatywnych
- analiza sytuacji społ polit i stanu realizacji polit społ w takich sprawach jak bezrobocie, oświata, nauka, bezpieczeństwo, ochrona warunków pracy, zdrowia i polit społ.
- rekomendowanie Radzie Min i jej prezesowi stanowiska lub projektów rozstrzygnięć w sprawach społeczno – polityczn.
Inspirowanie, podejmowanie i koordynowanie działań na rzecz umocnienia więzi z polonią i uchodźstwem, stworzenia warunków pracy dla mniejszości narodowych i etnicznych żyjących w Polsce.
- projektowanie warunków i zasad współpracy rządu i innych organów adm rządowej ze związkami zawodowymi, organizacjami samorządu zawodowego i stowarzyszeniami.
- analiza realizacji państwowej, kościoły z związkami zaw, Rządowe Centrum Studiów Strategicznych.
W departamencie rozwoju społecznego prowadzone są nast. prace:
- prowadzenie studiów i prognoz dotyczących zaspokojenia potrzeb społecznych w przekrojach strukturalnych, rodzajowych i terytorialnych
- prowadzenie analiz dotycz sytuacji ekon gospodarstw dom
- badanie społecznych problemów rynków pracy w tym bezrobocie
- współudział w opracowaniu koncepcji polit społ państwa
Rządowa Rada Ludnościowa
- dokonywanie ocen syt demograficznej kraju oraz opracowywanie corocznych raportów o tej syt
- inicjowanie badań naukowych w dziedzinie demografii polit ludnościowej i rodzinnej
- inicjowanie badań naukowych w zakresie prognoz procesu reprodukcji ludności polskiej i jego skutków społ ekon
- dokonywanie oceny wykonania zaleceń Rady Min w zakresie polit ludnościowej i wiążących się z nią zagadnień pol społ
- inicjowanie prac nad projektami aktów normatywnych z dziedziny polit ludnościowej
- współpraca z zagranicą w problematyce ludnościowej
-współpraca z placówkami naukowymi i GUS – em w dziedzinie badań demogr i badań nad polit społ państwa są to Depart Budżetu Państwa (planuje wydatki budżetowe) i Dep Finansowania Sfery Budżetowej, oraz Dep Polit Finansowej i Analizowania, Dep Pol Regionalnej i Rolnictwa, Dep Finansów Samorządu Terytorialnego,
Min Pracy i Polit Społ wykonuje nast. zadania:
- realizuje ustawy socjalne
- bada sytuację socjalną ludności
- realizacja polityki ograniczania bezrobocia
- kreuje prawo pracy harmonizując je z prawem UE
- analizuje i ocenia stan bezpieczeństwa i higieny pracy
Ministrowi pracy i Polit Społ są podporządkowane: Krajowy Urząd Pracy, Zakład Ubezp Społ, Centralny Instytut Ochrony i Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
Krajowy Urząd Pracy. Jest centralnym podmiotem wykonawczym polityki zatrudnienia państwa kierowanym przez prezesa. Prezes KUP jest powoływany i odwoływany przez premiera na wniosek nadzorującego ministra po uprzednim zaopiniowaniu przez Naczelną Radę Zatrudnienia. Skład Rady to równe liczbowo reprezentacje przedstawicieli organizacji związkowych, org pracodawców, org administracji rządowej, samorządu terytorialnego. Organy polityki zatrudnienia mają 3 szczeble: Krajowy UP, Wojewódzki UP, powiatowy UP, na każdym szczeblu działają rady –zatrudnienia składające się z 12 osób wg analogicznego klucza jak Rada Naczelna.
ZUS jest centralnym organem administracji państwowej, który wykonuje zadania z zakresu ubezp społ realizując przepisy o ubezp społ . ma w swoim zakresie m.in.:
- stwierdzenie i ustalenie obowiązku ubezp społ
- ustalenie uprawnień do świadczeń z ubezp społ oraz wypłacenie tych świadczeń
- wymierzanie i pobieranie składek na ubezp społeczne, zdrowotne, fundusz pracy, fund gwarantowanych świadczeń oraz wpłat na PERON
- prowadzenie rozliczeń z płatnikami składek z tytułu należnych składek i wypłaconych przez nich składek podlegających finansowo z funduszy ubezp społecznych
- prowadzenie indywidualnych kont ubezpiecz i kont płatników składek
- prowadzenie prewencji rentowej obejmuje rehabilitację leczniczą
Minister Spraw Wewnętrznych – na nim spoczywa realizacja potrzeby poczucia bezpieczeństwa, która plasuje się wysoko w hierarchii potrzeb człowieka.
Min Edukacji Narodowej zajmuje się obszarem polit społ jakim jest polityka edukacyjna. Ma on na celu realizację następujących zadań:
- realizacja konstytucyjnego prawa do nauki
- wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży
- promocja modelu wykształconego obywatela
- wsparcie dla edukacji ustawicznej
- wyzwalanie nowych inicjatyw edukacyjnych w szczególności realizacją reformy edukacji
Urząd Do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych
Urząd ten podejmuje działania mające na celu zapewnienie kombatantom oraz ofiarom represjii wojennych i powojennych niezbędnej pomocy i opieki oraz należnego im szacunku i pamięci.
Minister Sprawiedliwości. W ministerstwie sprawiedliwości problematyka społeczna koncentruje się w departamencie spraw rodzinnych i nieletnich.
Min Zdrowia. Zadania pol społ realizują głównie następujące departamenty:
- dep przekształceń systemowych
- dep do spraw wprowadzenia powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego
- dep świadczeń zdrowotnych
- dep zdrowia publicznego, inspiruje i projektuje działania w zakresie promocji zdrowia
- dep farmacji opracowuje i nadzoruje politykę lekową
- dep pielęgniarstwa i dep ds. uzdrowisk
Państwowa inspekcja sanitarna jest organem powołanym do nadzoru nad warunkami higieny środowiska, higieny pracy w zakładach pracy, higieny w szkołach, na uczelniach, w ośrodkach wypoczynku i ma uprawnienie do kontroli zdrowotności i żywienia.
Min Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Specyfika pol społ na obszarach wiejskich wiąże się z koniecznością wyrównywania różnic socjalnych i szans życiowych dużej części społeczeństwa nie posiadającej w porównaniu z ludnością miast jednakowego dostępu do edukacji, pracy, zdrowia, kultury.
Podmioty kontrolne polityki społecznej
Najwyższa Izba Kontroli – jest najwyższym organem kontroli państwowej i podlega sejmowi. W obszarze pol społ jednostką organizacyjną NIK-u jest departament pracy i spraw socjalnych, dep zdrowia i kultury fizycznej.
Rzecznik praw obywatelskich jest powoływany przez Sejm zgodnie z 209 art. Konstytucji na 5-cio letnią kadencję. Rzecznik stoi na straży praw i wolności obywateli. Podjęcie czynności przez rzecznika następuje na wniosek obywateli lub ich organizacji na wniosek organów samorządów i z własnej inicjatywy.
Rzecznik Praw Dziecka. Główne obszary jego zainteresowania to realizacja praw dziecka do życia i ochrony zdrowia, wychowania w rodzinie, nauki, godziwych warunków socjalnych. Podejmuje on działania chroniące dziecko przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem, demoralizacją oraz innym złym traktowaniem. Szczególna troska o dzieci niepełnosprawne.
Państwowa Inspekcja Pracy. Do zakresu działań PIP zalicza się:
- nadzór i kontrolę przestrzegania przez zakłąd pracy prawa pracy
- analiza przyczyn wypadków pracy i chorób zawodowych
- orzekanie w sprawach o wykroczenie przeciwko prawom pracownika
- opiniowanie projektów pracy oraz inicjowanie prac legislacyjnych w tej dziedzinie
- inicjowanie przedsięwzięć oraz prac badawczych w dziedzinie przestrzegania prawa pracy
- pomoc związkom zawodowym w szkoleniu inspektorów pracy
Podmioty sądownicze polityki społecznej
Trubunał Konstytucyjny. Z punktu widzenia polit społ trybunał jest instytucją o sądowym statucie, który orzeka o zgodności z konstytucją wszelkich aktów ustawodawczych i normatywnych, któr regulują kwestie socjalne oraz socjalne prawa obywateli. Trybunał może wpływać na kształt prawa socjalnego prowadząc w kierunku orzeczeń ich zgodności lub niezgodności z konstytucją. Może on zamienić stosowanie aktu prawnego w całości lub części.
Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Przedmiotem ich działania jest rozpoznawanie spraw ze sporów między pracodawcą a pracownikiem. W sprawach o ubezpieczenie mogą się pojawić sprawy sporne, do których należą sprawy z powszechnego zaopatrzenia emerytalnego, o zasiłek rodzinny. W razie sporu między osobą zainteresowaną a płatnikiem składek Zakład Ubezp Społ wydaje decyzje od której przysługuje odwołanie do Sądu Okręgowego w strukturze którego znajduje się Sąd Ubezpieczeń Społecznych. Stronom przysługuje apelacja do sądu apelacyjnego.
Sądy Rodzinno - Opiekuńcze. W polsce jest zasada, że SRO działają w strukturze sądów powszechnych i rozpatrują sprawy procesowe jak i nieprocesowe. W sprawach, któr wynikają z władzy rodzicielskiej i opieki, sąd opiekuńczy działa jako mediator. Obok funkcji orzeczniczej pełni on także funkcję profilaktyczno – wychowawczą i resocjalizacyjną. Do spraw procesowych zalicza się sprawy o rozwód, ustalenie ojcostwa i o alimenty. Do spraw nieprocesowych związanych z postanowieniem zalicza się sprawy opiekuńcze, tj. przysposobienie, ustanowienie opiekuna, wykonywanie, ograniczenie, zawieszenie, pozbawienie i przywrócenie władzy rodzicielskiej, zakazanie osobistej styczności z dzieckiem oraz odebranie dziecka.
Podmioty pozapaństwowe polityki społecznej
Do pozapaństwowych podmiotów pol społ zalicza się organizacje, któr wspierają lub uzupełniają działalność państwa w wyrównywaniu różnic społecznych i szans życiowych jednostek i grup obywateli. Zaliczamy: stowarzyszenia, związki i fundacje, które w zorganizowany sposób chcą poprawić sytuację osób doświadczonych subiektywnie odczuwalną krzywdą (Caritas, Krajowy Fundusz na Rzecz Dzieci, Monar, Polska Akcja Humanitarna, PCK, P Komitet Pomocy Społ, Towarzystwo im Brata Alberta, Tow Przyjaciół Dzieci).

6. GENEZA POLITYKI SPOŁECZNEJ
przyjmuje się, że termin polit społ powstał na przełomie XVIII i XIXw. Najbardziej termin ten rozpowszechnił się w Niemczech, gdzie myślą o potrzebie dalej idących przemian w życiu publicznym towarzyszyły wielostronne działania praktyczne. Tam rozwinęła się wiedza o kwestiach społecznych rewolucji przemysłowej ekspansji kapitalizmu. Politykę społeczną zrodziła tzw. kwestia robotnicza. Poprzednio istniały już np. kwestia ubóstwa i kwestia przestępczości.

7. KWESTIE SPOŁECZNE W OKRESIE MIĘDZYWOJENNYM
Kwestia społeczna to różnica między zasadami obowiązującymi w danym społeczeństwie a dążeniem jednostek do godnego życia. W okresie międzywojennym za główne kwestie uznano: bezrobocie, przeludnienie agrarne, ubóstwo, niedobór i stan mieszkań, brak dostatecznej ochrony pracy oraz zewnętrzne migracje zarobkowe.

9. AKTUALNE KWESTIE SPOŁECZNE W POLSCE
To masowe bezrobocie, rozległa sfera ubóstwa, niedobór mieszkań a także spontaniczne ruchy migracyjne. Obecnie takie kwestie jak narkomania, zorganizowana przestępczość, patologia rodzin i inne są poważnym zagrożeniem dla społeczeństwa.

10. CZY DLA PROWADZENIA POLITYKI SPOŁ WYSTARCZY ZDROWY ROZSĄDEK
Nie wystarczy, ponieważ trzeba go (rozsądek) poprzeć metodami naukowymi.

11. JAKIE NAUKI WSPIERAJĄ ROZWÓJ POL SPOŁ
Przede wszystkim socjologia, psychologia i pedagogika, bardzo ważna jest też znajomość i rozumienie prawa, ponieważ ważne jest w pol społ ustanowienie praw, obowiązków i sankcji. Następnymi naukami są nauki ekonomiczne. Ustalając minimalne standardy i priorytetowe zadania pol społ trzeba się odwołać do nauk medycznych i demograficznych, do wiedzy o wpływie wywieranych przez stosunki przestrzenne i środowisko naturalne.

12. JAKIE PYTANIA ZADAJĄ POLITYCY NAUKOWCOM
Jak rządzić, jak osiągać zamierzone cele polityczne, jak utrzymać się przy władzy nie budząc nadmiernego oporu społeczeństwa. Dlatego, że politycy, przedsiębiorcy i inni możni tego świata zwracają się do uczonych z tymi pytaniami, teorie te rzadko służą czystemu poznaniu.

13. ZADANIA NAUKI DLA POLITYKI SPOŁECZNEJ
Pierwsze zadanie, które realizuje pol społ jest to zbadanie co było dawniej. Taką analizę przeszłości nazywamy postgnozą, która pozwala nam zrozumieć: jak i dlaczego doszło do tego, co jest teraz. Po drugie ustalenie jak jest. Jest to diagnoza, która musi dostarczyć wiedzy o stanie systemu emerytalnego i ukazać jakie istnieją swobody działania reformatorskiego i jakie istnieją siły moralne sojuszników i przeciwników, różnych wariantów reformy. Po trzecie, domyślanie się, przewidywanie, jak może być i jakie różne warianty są możliwe.

14. CZY PRACOWNIK SOCJALNY MOŻE ROZWIJAĆ NAUKĘ
Pracownikami socjalnymi są np. nauczyciele, lekarze, pedagodzy, kuratorzy itd. Mogą oni rozwijać naukę poprzez diagnozowanie problemów społecznych, które są z kolei przedmiotem sprawozdawczości dla GUSu. Można przyczynić się do rozwoju nauki nie będąc uczonym.

15. JAKIE SĄ RODZAJE POTRZEB
Potrzeby są uświadomione (to dążenia lub aspiracje, mogą być ujawniane lub nie w dłuższym czy krótszym okresie czasu) i nieuświadomione, oraz obiektywne (ich występowanie jest traktowane jako naturalne dla określonej fazy życia człowieka i jego kondycji fizycznej, psychicznej oraz miejsca w systemie społecznym). Natomiast subiektywne są zawsze uświadomione, odzwierciedlają świadomość człowieka w zakresie jego pragnień.

16. CO TO SĄ POTRZEBY KONSUMPCYJNE
Z punktu widzenia ekonomii pojawiają się gdy jednostka poszukuje dóbr i usług służących wyrównywaniu odczuwalnego niedoboru. Ich zaspokojenie powoduje zużycie towarów lub usług oferowanych przez różne instytucje. Potrzeby konsumpcyjne kreują popyt na rynku.

17. OD CZEGO ZALEŻY STAN POTRZEB
Stan potrzeb oraz sposoby ich wyrażania zależą od tego w jakim środowisku żyje jednostka. Zróżnicowanie potrzeb jest więc związane a materialnym, psychospołecznym wymiarem istnienia człowieka.

18. ZAŁOŻENIA DOTYCZĄCE POTRZEB
1) Społeczeństwo jest źródłem potrzeb w stopniu nie mniejszym niż jednostka dlatego że pomaga w ich zaspokojeniu i kształtuje je.
2) Potrzeby można uporządkować hierarchicznie. Ze względu na kryterium niezbędności ich zaspokajania dla istnienia i rozwoju człowieka – hierarchia Maslowa.
3) Potrzeby jednostki ludzkiej zmieniają się w cyklu życia. Inna jest struktura potrzeb dziecka inna os dorosłej.
4) Każda celowa działalność wymaga określenia co będzie uważane za osiągnięcie oczekiwanego efektu. W przypadku zaspokajania potrzeb oznacza konieczność określenia norm za pomocą których dokonuje się oceny osiąganego poziomu zaspokojenia danej potrzeby. Ustala się w tym celu minimalny i optymalny poziom zaspokojenia potrz porównując z nim faktycznie uzyskane wartości.
5) W związku z dużą różnorodnością potrzeb nie jest możliwe usatysfakcjonowanie całego społeczeństwa dlatego polit społ musi posługiwać się normami, których spełnienie będzie uznawane za osiągnięcie właściwego poziomu zaspokojenia potrzeb. Poziom ten może być oceniony jako zbyt niski lub wysoki.
6) Potrzeby można badać empirycznie tzn obserwując, rejestrując i analizując fakty społeczne.

19. HIERARCHIA POTRZEB WG MASLOWA.
Potrzeby fizjologiczne, bezpieczeństwa, przynależności i miłości, uznania i akceptacji, samo urzeczywistnienia, wiedzy i rozumienia, estetyczne.
20. PYTANIA, DIAGNOZY POTRZEB.
Jakie są potrzeby, jaka jest skala potrzeb, jaki jest poziom potrzeb i spos zaspokajania potrzeb. Zagadnienia jak zaspokajane są potrzeby dotyczą badania jakościowe, pozostałe kwestie związane z procesem zaspokajania potrzeb, są badane za pomocą metod ilościowych.

21. POZIOM ŻYCIA, JAKOŚĆ ŻYCIA
Poziom życia jest to stopień zaspokojenia potrzeb materialnych, mierzony najczęściej miernikami obiektywnymi, wartościowymi lub ilościowymi. Natomiast jakość życia to zaspokojenie potrzeb pozostałych, niematerialnych, związanych z zadowoleniem z życia, mierzony miernikami subiektywnymi (charakteryzujące odczucia ludzi wyrażone przez nich samych).

22. KONSTRUKCJE WSKAŹNIKA HDI
Wskaźnik HDI określa poziom rozwoju społecznego na tle innych państw. W konstrukcji poziomu rozwoju społ skoncentrowano się na 3 problemach: poziom dochodów, wydłużenie życia ludzkiego, poziom osiągnięć edukacyjnych. Sytuacje w tych 3 dziedzinach ilustrują nast. wskaźniki: PKB na 1 mieszkańca, przeciętne trwanie życia, wskaźn skolaryzacji.

23. CO TO JEST PŁACA REALNA
To suma dóbr i usług konsumpcyjnych, które można przy danych cenach nabyć za płacę nominalną, czyli sumę pieniędzy uzyskaną z tyt pracy.

24. DEFNICJA UBÓSTWA W KARAJCH UE
W krajach UE ubóstwo odnosi się do osób, rodzin lub grupy osób, których środki materialne, kulturalne i socjalne są ograniczone w takim stopniu, że poziom ich życia obniża się poza minimum akceptowane w kraju zamieszkania.

25. NA PODSTAWIE CZEGO POZNAJEMU UZNANE SYSTEMY WARTOŚCI
Wartości człowieka uznawane przez ludzi można poznać z zachowań, jak układają sobie życie, na jakich polityków głosują. To czym się sugerują przy dokonywaniu codziennych wyborów jest uzależnione od systemu wartości każdego człowieka, które służą mu jako kryteria oceny świata oraz kryteria wyboru.

26. JAKIE SĄ GŁÓWNE DOKTRYNY POLITYCZNE
konserwatyzm – (rodzina, rodzicielstwo, miara i kultywowanie cnót religijnych, ojczyzna, patriotyzm, trwanie i rozwój narodu, rasy czy gatunku ludzkiego, ciągłość kulturowa i umiłowanie tradycji, poszanowanie hierarchii społ)
liberalizm – tj. wolność i płynąca z niej godność jednostki, przeciwstawianie zbiorowości i dowartościowanie, życie i zdrowie jednostki, jej aktywność zarówno egocentryczna jak i allocentryczna, nastawiona zarówno na siebie jak i na innych.

27. NA CZYM POLEGA STRATEGIA KONFRONTACYJNA
Zakłada ona że po rozpoznaniu układu sił w społeczeństwie postawi na większość. W efekcie silniejsi zagarną całą pule wygranych i urządzą świat po swojemu a potem będą musieli sobie radzić z niezadowoleniem i brakiem współpracy tych, którzy przegrali.

28. NA CZYM POLEGA STRATEGIA NEGOCJACYJNA.
Może doprowadzić do rozwiązań kompromisowych. W efekcie wszyscy odnajdują w realnym społeczeństwie jakieś elementy, odbicia swoich preferencji, wszyscy będą odczuwali niedosyt, np. rola własności prywatnej będzie za mała dla liberała a za mała dla socjalisty.

29. CO TO JEST POSTĘP SPOŁECZNY.
Jest to taki ciąg zmian społecznych, któremu przypisujemy pozytywne cechy, dzięki któremu przybywa zrealizowanych wartości, społeczeństwo staje się podobne do dobrego społeczeństwa. Wg J. Doneckiego post społ można rozumieć jako realizację przemyślanych i wynegocjowanych całościowych projektów.