Układ pokarmowy
Pokarm przechodzi przez: jama ustna, gardło, przełyk, żołądek, jelito cienkie i grube. Gruczoły uk. pokar: ślinianki, trzustka, wątroba.
AMYLAZY –enzymy rozkładające wiązania chemiczne w cukrach złożonych. A. ślinowa oraz A. trzustkowa odczepiają od cząsteczki wielocukru dwucukrowi cząsteczki maltozy. Produkt końcowy trawienia – GLUKOZA – wchłaniana jest do naczyń krwionośnych kosmyków jelitowych, żyłą wrotną przedostaje się do wątroby i poprzez układ krwionośny rozprzestrzeniana jest po całym ciele. Nadwyżka glukozy wykorzystywana jest do syntezy glikogenu, gdy nadwyżka jest duża i stan długotrwały glukoza w wątrobie przekształca się w GLICEROL oraz KW. TŁUSZCZOWE, które wydzielane są do krwi, trafiają do kom. tk. tłuszczowej i zamieniane są w TŁUSZCZE OBOJĘTNE.
BIAŁKA trawione są przez PROTEAZY, rozkładają one wiązania peptydowe między aminokwasami. Trawienie białek zaczyna się w żołądku, komórki gruczołowe wydzielają – PEPSYNOGEN, który w obecności kw. solnego przekształca się w PEPSYNĘ, która rozkłada białka na łańcuchy polipepytydowe.
LIPAZA działa w dwunastnicy, jest białkiem rozpuszczalnym w wodzie (tłuszcze są nierozpuszczalne w wodzie), lipaza może rozkładać jedynie cząsteczki znajdujące się na powierzchni tłuszczu.
Niestrawione resztki pokarmu przesuwane są do jelita grubego, gdzie zachodzi wchłanianie wody i niektórych jonów oraz witamin.
Rozciąganie ścian żołądka przez masę pokarmową pobudza jego komórki do wydzielania GASTRYNY, która powoduje wzmożone wydzielanie pepsynogenu przez gruczoły żołądkowe, ośrodki nerwowe w mózgowiu odpowiedzialne są za uczucie GŁODU I SYTOŚCI.
WĄTROBA wydziela żółć, która gromadzi się w pęcherzyku żółciowym, uczestniczy też w przemianach węglowodanów, magazynuje glikogen, odtwarza glukozę i buforuje jej poziom we krwi. Komórki wątrobowe uczestniczą w rozkładzie nadwyżki aminokwasów i wytwarzają mocznik, unieczynniają lub rozkładają wiele trucizn (alkohol, leki).
PRÓCHNICA – najczęstsza choroba zębów, jest skutkiem rozwoju bakterii przekształcających cukry z resztek pożywienia w kwasy organiczne.
PARADONTOZA – krwawienie dziąseł, obluzowanie i rozchwianie zębów, niedobór witam. C i D, niestaranne czyszczenie jamy ustnej.
Gdy dieta zawiera zbyt dużo tłuszczów zwierzęcych zasobnych w cholesterol oraz nasycone kw. tłusz, powstaje zaburzenie między kompleksami lipoproteinowymi transportującymi tłuszcze we krwi. Rośnie udział frakcji lipoprotein LDL (odkładają cząsteczki cholesterolu we włóknach mięśni gładkich ścian tętnic), a spada udział frakcji HDL (transportują cholesterol do wątroby gdzie jest rozkładany).
AMINOKWASY EGZOGENNE otrzymuje się wraz z pożywieniem (lizyna, treonina, tryptofan). AMINOKWASY ENDOGENNE to te, które organizm może zbudować z dostępnej puli zw. organicznych (alanina, glicyna, glutamina)
BIAŁKA POKARMOWE Pełnowartościowe (zwierzęce): zawierają wszystkie aminokwasy egzogenne w odpowiedniej ilości. Niepełnowartościowe (roślinne): jest zbyt mało lub w ogóle brak aminokwasów egzogennych.
ANOREKSJA (jadłowstręt) problem młodych ludzi (12-30), polega na dążeniu do odchudzanie się, wywołane jest przesądną chęcią naśladowania nienaturalnie szczupłych modelek i aktorek. Anoreksja prowadzi do silnego uzależnienia psychicznego, anorektycy są skoncentrowani na gubieniu wagi, nie potrafią przerwać głodówki, wspomagają ją nawet środkami farmakologicznymi. Mają biegunki, zaparcia, obniżoną odporność, zaburzenia miesiączki.
BULIMIA (wilczy głód) osoby chore mają napady objadania się, przerywani okresami ścisłej diety, by pohamować się od jedzenia, sięgają po środki farmakologiczne (odwadniające, przeczyszczające)