Układ pokarmowy, oddechowy, krążenia
praca dodana jest w postaci zalacznika na dole strony.
BIOLOGIA
Odżywianie i układ pokarmowy.
Człowiek przyjmuje w pokarmach wiele różnorodnych składników, które nazwano składnikami odżywczymi. Ze względu na rolę podzielono je na 3 grupy:
1. Budulcowe- białka, sole mineralne.
2. Energetyczne- węglowodany, tłuszcze.
3. Regulujące- witaminy, sole mineralne.
Układ pokarmowy:
Składa się z przewodu pokarmowego oraz następujących gruczołów:
Ślinianki
Wątroba
Trzustka.
UKŁAD KRĄŻENIA
Układ krążenia, na który składają się: układ krwionośny, limfatyczny, zaopatruje każdą komórkę organizmu w niezbędne składniki pokarmowe i tlen. W skład układu krwionośnego wchodzą:
Naczynia krwionośne
-tętnice-odprowadzają krew z serca do tkanek, maja grube elastyczne ściany, są w stanie napięcia.
-żyły-odprowadzają krew z tkanek do serca, mają cieńsze ściany, zastawki, które zapobiegają cofaniu się krwi
-naczynia włosowate-drobne naczyńka odgałęziające się od tętnic i żył, oplatają gęstą siecią wszystkie tkanki organizmu.
Serce
Krew jest tkanką płynną, w skład której wchodzą:
Osocze
Krwinki
-czerwone ciałka krwi.
-białe ciałka krwi
-płytki krwi.
Główne funkcje krwi:
Dostarcza wszystkim komórkom tlen i substancje odżywcze.
Odprowadza szkodliwe produkty przemiany materii i dwutlenek węgla.
Bierze udział w procesach obronnych i odpornościowych organizmu.
Wyrównuje ciepłotę ciała
Ma zdolność krzepnięcia.
Rozprowadza, np. witaminy, hormony, sole mineralne.
Krążenie obwodowe: lewa komora sercaaortatkanki ciałaprawy przedsionek serca.
W tym krążeniu krew z tlenem z lewej komory serca, aortą, poprzez sieć rozgałęziających się tętnic i tętniczek dociera-dzięki naczyniom włosowatym-do wszystkich komórek. Dostarcza im tlen oraz substancje pokarmowe, a odbiera dwutlenek węgla i produkty przemiany materii.
Krążenie płucne: prawa komora sercapłucalewy przedsionek serca.
W naczyniach włosowatych, oplatających pęcherzyki płucne, zachodzi wymiana gazowa(krew oddaje CO2, zabiera O2). Natlenowana krew żyłą płucną powraca do lewego przedsionka. Tutaj kończy się mały obieg, a zaczyna duży. Zadaniem małego obiegu jest dostarczenie ubogiej w tlen krwi do płuc, w celu jej utlenowania.
Serce jest otoczone workiem osierdziowym, wypełnionym płynem, który łagodzi tarcie występujące w czasie skurczu i rozkurczu. Serce jest „pompą” układu krwionośnego. Bije ono 70 razy na minutę.
Choroby układu krążenia: miażdżyca, zawał serca, nadciśnienie tętnicze. Czynniki: palenie, picie alkoholu, nadwaga, stres, nadmiar soli w pożywieniu, brak ruchu.
Układ limfatyczny: składa się z naczyń limfatycznych oraz węzłów chłonnych. Jest to układ otwarty, gdyż naczynia otwierają się bezpośrednio do przestrzeni międzykomórkowych. Każda komórka otoczona jest płynem tkankowym, który przenikając do naczyń limfatycznych- staje się limfą(chłonką). Skład limfy jest podobny do składu osocza krwi.
Funkcje układu limfatycznego (chłonnego):
Odpornościowa- w węzłach limfatycznych
Neutralizująca- zobojętnia ciała obce dla organizmu.
Odprowadza limfę do krwi.
UKŁAD ODDECHOWY
W skład układu oddechowego wchodzą:
Drogi oddechowe:
jama nosowa
gardło
krtań
tchawica
oskrzela
Płuca-właściwy narząd oddechowy.
Terminem oddychanie określa się trzy różne procesy:
Oddychanie zewnętrzne(płucne)- wymiana gazowa odbywa się w pęcherzykach płucnych.
Oddychanie wewnętrzne(tkankowe)- odbywa sie w komórkach ciała.
Oddychanie komórkowe- jest procesem uwalniającym energie.
Choroby układu oddechowego:
Katar, angina, zapalenie krtani, oskrzeli, płuc, grypa, koklusz, gruźlica.
Przewlekłe zapalenie oskrzeli, rak płuc, krtani, choroba wieńcowa.