Prawa człowieka.

Czym są prawa człowieka? Są różne opinie na ten temat. Można powiedzieć, że są zbiorem przepisów wydawanych przez różne państwa, także zespołem warunków naturalnych dzięki którym człowiek utrzymuja swój gatunek przy życiu a także obyczajem utworzonym przez pokolenia uczące się wzajemnego współżycia w różnych warunkach geograficznych i społecznych. Niektórzy w ogóle negowali istnienie takich praw, przysługujących każdej jednostce. Pogląd Jeremy Benthama, że ,,rozumie, co oznaczają prawa Anglików, nie rozumie natomiast, co oznaczają prawa człowieka", odbija sposób myślenia, którym kierowali się różni najeźdżcy, również współcześnie.

We wszechświecie najwyżej zorganizowanym i najmądrzejszym ze znanych jest gatunek ludzki. Jego wyższość nad innymi polega na pewno na inteligencji, ale także na uznawaniu przez niego zasad etycznych, moralnych, kształtujących działalność indywidualną i grupową. ,,Być człowiekiem" - jest określeniem zawierającym postulaty nie do zrealizowania przez inne byty ożywione. Określeniem, które pozwala na wprowadzenie do norm życia ludzkiego wartości regulujących nie tylko jego sferę materianą, ale także duchową. Zaliczyć do nich trzeba nie tylko dobro, miłość czy piękno, ale także równość, wolność czy sprawiedliwość.

Jeśli pragniemy społeczeństwa demokratycznego, to musi się ono opierać na tych zasadach współżycia. Oczywiście nie mogą one dotyczyć zasad przypadkowo sformułowanych. Muszą być przełożone na prawo - zespół norm określonych przez władze ustawodawcze. Już starożytność formułowała pierwsze zasady postępowania, które wiązały się z przekonaniem o istnieniu słusznych praw naturalnych. Zespół powszechnie uznawanych normregulujących stosunki międzyludzkie przynosiły wielkie religie, z chrześcijaństwem, którego Dekalog stanowi dość powszechnie uznawany wykaz podstawowych obowiązków wzajemnych człowieka. Średniowiecze rozwinęło teorię ,,prawa naturalnego", a więc właściwego dla człowieka i charakteryzującego jego działalność. Epoka rewolucji nowożytnych przyniosła już w skali niemal całego świata, umowy społeczne spisane w Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela we Francji z 1789r., a także w niektórych konstytucjach.

Niezależnie jednak od kolei losu, przez które przechodziły poglądy na temat praw człowieka, wiek XX przyniósł ze sobą ich szeroką akceptację. Wielkie zło, zrodzone przez systemy totalitarne, wojny rasizm, stworzyło potrzebę przełożenia uznawanych wartości na język przepisów prawnych. 10. grudnia 1948r. Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych uchwaliło rezolucję stwierdzającą m.in. że każdy człowiek rodzi się wolny i równy, że ma prawo do życia i wolności, do pracy i wypoczynku. Oznaczało to potrzebę przełożenia tych zasad na język przepisów dotyczących swobód obywatelskich w różnych krajach. Umowy międzynarodowe uchwalone 16. grudnia 1966r. przez ONZ - Pakiety Praw Człowieka - są rozwinięciem i ulepszeniem Deklaracji, proklamując m.in. wolność myśli, sumienia, religii, formułując postanowienia dotyczące prawa do pracy, do nauki, do korzystania z ochrony zdrowia.

Uważa się także, że prawa człowieka są podstawą zasad wychowawczych szkoły. Postulują one tworzenie społeczeństwa ludzi, którzy mogą a nawet powinni żyć tak, aby rozwinąć swoją osobowość, swoje talenty. A jednocześnie takich ludzi, którzy potrafią współżyć, współdziałać z innymi jednostkami na gruncie wzajemnej tolerancji, szacunku, życzliwości. To stwarza warunki swobodnego, nieskrępowanego rozwoju narodów, państw, według własnych obyczajów i potrzeb. Pozwala na wychowanie młodego pokolenia, które będzie w stanie rozwiązaćwszelkie problemy przyszłości.

Prawo jednostki wiąże się także z zapewnieniem jej bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo jednego człowieka jest uzależnione od bezpieczeństwa całej społeczności, w której żyje. W czasach wielkich przemian, zagrożeń, znaków zapytania pod adresem przyszłości, sądzę, że przestrzeganie praw czlowieka daje najlepszą gwarancję bezpieczeństwa naszego gatunku a także stwarzają warunki dla jego rozwoju. Jedynie kreowanie człowieka wolnego, żyjącego w demokracji, rozwijającego swoją osobowość, wykorzystującego swe talenty, pozwoli uniknąć zagrożeń stojących przed ludzkością.