Proces politycznego zjednoczenia Mezopotamii

Pierwszą cywilizacją która zajęła tereny Mezopotamii byli Sumerowie.
Cywilizacja ta przybyła z górskich obszarów Żyznego Półksiężyca lecz nie stworzyli oni jednego państwa. Cechą charakterystyczną ich świata było rozbicie polityczne.

Mezopotamia po raz pierwszy została zjednoczona w roku 2340 przed Chr. Przez króla akadyjskiego Saragona Wielkiego. Powstało pierwsze państwo, imperium które sięgało od Zatoki Perskiej po wybrzeże Morza Śródziemnego. Akadowie po podboju Mezopotamii zasymilowali się z kulturą pokonanych, stali się jej obrońcami i krzewicielami. Wznieśli oni do dorobku Sumerów wiele nowych wartości, że państwo Saragona Wielkiego zaczęto nazywać państwem Sumero-Akado. Od XXIV w. przed Chr. możemy więc mówić o ukształtowaniu się w Mezopotamii cywilizacji Sumerów i Akadów.

Po upadku Sumerów czołową rolę w Mezopotamii odgrywać zaczął Babilon, semickie miasto-państwo. Jego najwybitniejszym władcą był Hammurabi (1792-1750 r przed Chr.) który zjednoczył Międzyrzecze. W porównaniu jednak z Sumero-Akadem zasięg terytorialny państwa był dużo mniejszy, sięgał on od Zatoki Perskiej do północnej Syrii. Okres panowania Hammurabiego okazał się w dziejach tak ważny, iż od tego czasu Mezopotamię zaczęto zmiennie określać Babilonią. Władca znany jest przede wszystkim z zachowania niemal w całości Kodeksu Hammurabiego.

Babilonia po śmierci Hammurabiego przechodziła zmienne koleje losu. Utraciła swoją mocarstwowość, ulegając wielokrotnie sąsiadom. W pierwszej połowie I tyś. przed Chr. podporządkowali ją sobie Asyryjczycy. Dopiero u schyłku VII w. przed Chr., na krótki co prawda czas, Babilończycy nawiązali do tradycji poprzedniego tysiąclecia. Utworzyli wówczas państwo nazywane nowobabilońskim, które pod rządami króla Nabuchodonozora II stało się jednym z największych państw – kolejnym wielkim imperium. Samo miasto Babilon było wówczas największym miastem świata starożytnego. Jednak w roku 539 przed Chr. Babilonia uległa nowej wielkiej potędze – Persji.