Mikroekonomia

PONIŻSZA PRACA JEST STRESZCZENIEM KSIĄŻKI MIECZYSŁA NASIŁOWSKIEGO "SYSTEM RYNKOWY"
JEST TO STRESZCZENIE ROZDZIAŁU 1-6:-CZYM ZAJMUJE SIE EKONOMIA,-PODSTAWOWE PODMIOTY W GOSPODARCE RYNKOWEJ,-MIKROANALIZA RYNKU,-TEORIA RACJONALNEGO ZACHOWANIA SIĘ KONSUMENTA,-ANALIZA RYNKU PRODUKCJI,-TEORIA FUNKCJONOWANIA PRZEDSIEBIORSTWA.

Akcjonariusze-nabywcy akcji.którzy uzyskają prawo do udziału w walnych zgromadzeniach, wybierania władzy spółki, decydowania o podziale zysków oraz uczestnictwa w zyskacg spółki w postaci diwidendy.
Akcja- jest instrumentem finansowym /papierem wartościowym/ emitowanym w serii, reprezentującym ułamek kapitału akcyjnego spółki, stwierdzającym prawo do uczestniczenia w spółce akcyjnej, tj. m.in. prawo do dywidendy, do uczestnictwa w walnych zgromadzeniach akcjonariuszy.
Akcje uprzywilejowane-są pakietem praw własności do kapitału korporacji, które uprawniaja posiadacza do stałego udziału w zyskach u postaci stałej dywidendy wpłaconej niezależnie od sytuacji finansowej firmy.
Akcje zdemateralizowane-są w polsce przedmiotem transakcji giełdowych. tzn. ze nie wystepujace w postaci akcji , lecz jedynie zapisów na kontach.
Akcje zwykle-uprawniaja posiadacza do udziału w zyskach jakie pozostaja po uregulowaniu wszystkich innych zobowiązan spółki.
Banki- bankiem nazywamy przedsiębiorstwo trudniące się zawodoworóżnego rodzaju operacjami pienięznymi.
Banki komercyjne-zajmuja się różnymi czynnościami bankowymi. Prowadza rachunki bierzące dla przedsiębiorstw i róznych instytucji, a więc organizują niemal cały obrót bezgotówkowy za pomocą czeków i przelewów. O rozmiarach banków komercyjnych decyduje jednak stały dopływ środków obcych.
Bank centralny-jego funkcja jest regulowanie podazy pieniadza w obiegu i oddzialywanie na polityke kredytowa banków komercyjnych w celu hamowania wzrostu cen i wplywania na przebieg koniunktury gospodarczej kraju.
Cena-pełni w gospodarce określone funkcje:
· Agregacyjna
· Informacyjna-potencjalny nabywca może podjąć decyzję o zakupie produktu w oparciu o cenę i dochód
· Dochodowa-poprzez ceny określa się strumień dochodów np. gospodarstwa domowego lub przedsiębiorstwa
· Redrystrybucyjna- poprzez ceny dokonuje się przesunięcia dochodów od od jednych podmiotów do innych
· Stabilizacyjna-kształtowanie się cen na określonym poziomie może zachęcać lub zniechęcać do danych czynności
Rodzaje cen: stałe, zmienne, wolne, regulowane, urzędowe, nominalne, detaliczne, hurtowe, zbytu, skupu, światowa.
Canowa elastycznosc popytu-jest miara wpływu zmian cen określonego dobra na zmianę popytu na dane dobro. Jest wyrażana w procentach, informuje, o ile procent zmienił się popyt wskutek zmiany cen..ep= - deltaP/P:deltaC/C.
Ceduła- oficjalna publikacja giełdowa , przygotowana po kazdej sesji giełdowej.
Cenowa elastyczność podaży- mierzy sie stosunkiem procentowej zmiany wielkości podaży deltaS/S do procentowej zmiany cen deltaC/C.es=deltaS/S:deltaC/C
Dochodowa elastycznosc popytu-jest stosunkiem zmiany popytu na dane dobro podzielona przez stosunek zmiany dochodu. ed=deltaP/P:deltaD/D.
Doskonała elastyczność popytu-moze on występowac jedynie przy założeniu doskonałej konkurencji. Przy istniejącym poziomie cen producent moze sprzedac cała swoją produkcję. Nawet przy niewielkim wzroscie cen u jednego producenta wszyscy klienci szybko przeniosą sie do innego producenta, u ktorego ceny nie ulegly zmieanie.
Efekt dochodowy-wzrost ceny dobra X lub spadek dochodu wpływa na wielkość zakupów konsumenta.
Efekt dochodowy(zyższy)- od pewnego momentu zacheca pracownikow do zwiekszenia wysilki i pewnych wyrzeczen zwiazanych z wykonywana praca.
Efekt substytucyjny- pracownicy rozważają czy zdecydować się na zwiększony wysilek dodatkowej pracy i dodatkowych dochodów czy też wyzej ocenić czas wolny i mozliwości jego atrakcyjnego wykorzystania.
Elastyczność mieszana popytu-jest miara wzglednej zmiany wielkości popytu na dobro x pod wplywem zmiennejceny dobra y. Jesli stosunek względnych zmian popytu na dobro x do wzglednych zmian ceny dobra y jest dodatni , wowczas dobra x i y substytutami, jesli zas jest ujemny to sa komplementarne.
Ekonomi pozytywna- koncentrowała się na wypracowaniu najbardziej uniwersalnych narzedzi i metod analizy ekonomicznej w celu mozliwie zezstronnego uogólnienia procesów gospodarczych i mechanizmów ekonomicznych.
Ekonomia normatywna-koncentruje się na tworzeniu określonego systemu pogladów wartościujących, na opracowaniu okreslonej ideologiiumozliwiajacej interpretację różnych zjawisk i procesów gospodarczych.
Fundusz amortyzacyjny-jest szczegolnym rodzajem wydadku liczonym od poczatkowej wartosci srodka trwałego z uwzglednieniem przewidywanego okresu jego eksploatacji.
Giffena (wzrost popytu mimo wzrostu ceny – dot. Dóbr niższego rzędu tj. chleb, cukier, ziemniaki
Giełda - zespół osób, urządzeń, środków technicznych zorganizowany w taki sposób, aby przy kojarzeniu ofert dotyczących kupna i sprzedaż papierów wartościowych wszyscy uczestnicy rynku mięli taki sam dostęp do informacji rynkowej – w tym samym czasie i przy zachowaniu tych samych warunków transakcji.
Gospodarsto domowe-jest dobrowolnym związkiem ludzi wspólnie zamieszkujących i podejmujacych decyzje finansowe dotyczace sposobu i wydawania zarobionych pieniędzy.
Gospodarstwo rolne-łączy ono cechy gospodarstwa domowego oraz przedsiębiorstwa produkcyjnego. Znaczna częśc jego produkcji jest w nim przeznaczona na własne, konsumpcyjne potrzeby.
Granica idealnego zroznicowania cen- jest zrowaniem sie ceny z kosztami krańcowymi.
Holding- jest rodzajem spółki akcyjnej wszelkich przedsiębiorstw i banków. Jego głównym cejem jest trzymanie akcji innych przedsiebiorstw w celu uzyskania pełnej kontroli nad podległymi przedsiębiorstwami.
Inwestycje finansowe-sa to kasy oszczędności, spółki oszczędnościowo-kredytowe,stowarzywszenia oszczędnościowo-budowlane, inwestycje kredytowe lub spółki finansujące różne transakcje kupna-sprzedazy,banki spółdzielcze lub komunalne kasy oszczednosciowe. Odgrywa ważna role uzupełniająca system bankowy .
Krzywa popytu na pracę-jest malejąca funkcja placy realnej ze wzgledu na malejącą produkcyjnosc krancowa.
Krzywa podazy pracy-jest rosnaca funkcja placy realnej.
Koszt alternatywny- to koszt zaniechanych możliwości. Mierzony jest on wartością tej produkcji, której nie realizujemy lub z której rezygnujemy w tm celu, aby zwiekszyc produkcję innych dóbr lub innych wartości.
Krzywa mozliwości produkcji(k.transformacji produktu)-jest zbudowana nie tylko według prawa malejacego przyrostu produkcji na jednostkę nakładu, ale także według prawa rosnącego kosztu alternatywnego.
Konkurencja monopolistyczna-charakteryzuje sie wystepowaniem wielu ow i wielu nabywców. Nie ma istotnych barier lub ograniczen utrudniajacych wejscie do lub wyjscie z danej gałęzi.
Koszty własne-obejmuja roznego rodzaju wydadki związane z funkcjonowaniem przedsiebiorstwa i wytworzeniem określonej wielkości produkcji.
Koszty stałe- obejmuja te wszystkie wydadki ktore sa zwiazane z funkcjonowaniem przedsiebiorstwa i nie zaleza od wielkosci wytworzonej produkcji.
Koszty zmienne-obejmuja przede wszystkim koszty zuzytych surowcow, materiałow, koszty ruchu maszyn i urzadzen oraz koszty robocizny bezposredniej.
Koszty przecietne-zmienne lub calkowite wynikaja z podzielenia Kz lub Kc przez ogolne rozmiary produkcji Q.
Koszty krancowe- okreslane sa przyrostem kosztów calkowitych deltaKc w stosunku do przyrostu produkcji deltaQ.
Krzywa obojętności- przedstawia wszystkie kombinacje dwóch dóbr, ktore dla konsumenta sa dobre. Oznacza to ze kazda z tych kombinacji daje konsumentowi takie samo zadowolenie, czyli ten sam poziom całkowitej użyteczności.
Korporacje-wielkie spółki akcyjne, zarządzane przez zespół naukowców, inżynierów...
Krańcowa stapa substyt-stosunek zgodnie z którym mozna zastapic jeden czynnik produkcji innym, aby wielkość produkcji nie ulegla zmianie, nazywa sie krancowa stopa substytucji.
Kartel- jest najczesciej tajna zmowa lub porozumieniem miedzy niezaleznymi producentami, zmierzajacymi do ograniczenia lub całkowitego wyeliminowania onkurencji miedzy nimi.
Konkurencja monopolistyczna-charakteryzuje sie tym ze produkty rynkowe sa zroznicowane i maja bliske substytuty. Wystepuja one najczesciej na rynkach lokalnych.
Linia budzetu konsumenta- wielkość rozporzalnego dochodu przeznaczonego do nabycia obu wymienionych dobr konmsupcyjnych mozna przedstawic w ukladzie dwuwymiarowym.
Miernik efektu substytucyjnego-jest krańcowa stopa substytucji rozumiana jako stosunek przyrostu spożyci jednego dobra do ubydku drugiego dobra.
Monopole-u rozwijający sie proces fuzji doprowadził w wielu dziedzinach produkcji do powstania przedsiębiorstw gigantów, ktre przekształciły sie w monopole.
Maksymalizacja zyskow- nalezy nie tylko do wysokosci przecietnych i krancowych kosztow produkcji ale także do wysokosci ceny rynkowej.przedsiebiorstwo osiaga maksimum zysku w punkcie przeciecia sie krzywej kosztów krancowych z krzywa utargu krancowego. Kk=Uk.
Monopol absolutny- wystepuje tam gdzie istnieje niedostatek konkurencji i produkcja jest zdominowana przez jedna firme.
Monopol naturalny-wystepuje wowczas gdy podaz jakiegos produktu lub uslugi jest swiadomie ograniczona tylko do jednego przedsiebiorstwa.
Ograniczenia realne-sa okteślone przez warunki przyrodnicze , zasoby pieniężne, kapitałowe i kadrowe, wymagania technologiczne oraz popyt konsumpcyjny ludności.
Ograniczenia regulacyjne- są zwyczajowo lub prawnie ustalonymi normami postępowania.
Oligopol – występuje, gdy na rynku działa kilku silnych monopolistów, którzy opanowali rynek zbytu np. produkcja samochodów, sprzętu elektronicznego, papierosów. Na rynku tym jeden z największych producentów i o najmniejszych kosztach wytwarzania może objąć przywództwo cenowe, a inni oligpoliści muszą dopasować swoje ceny do cen ustalonych przez lidera w celu utrzymania swoich udziałów.
Obligacja- jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia (wykupu obligacji).
Optiomum techniczne-przedsiebiorstwo osiaga go w punkcie w ktorym krzywa kosztow krancowych Kk przecina krzywa przecietnych kosztow całkowitych Kpc.
Polityka gospodarcza- to działalnosć państwa lub innego organu publicznego, zmierzajaca do osiągniecia konkretnych celów społeczno-ekonomicznych w ściśle określonych warunkach i określonym horyzoncie czasu.
Polityka ekonomiczna-jest sposobem działania i rozwiązywania problemów gospodarczych z punktu widzenia interesu publicznego. Karzdy rzad w swoich decyzjach stara się uwzglednić interes publiczny i zabiega różnymi o uznanie opinii społecznej.
Płaca realna-jest to płaca nominalna (pieniezna) podzielona przez przecietny poziom cen nabywanych dobr i usług konsumpcyjnych.
Popyt na prace- zglaszany jest na rynku przez przedsiebiorcow. Podaz pracy oznacza liczbe pracowanikow chetnych do podjecia pracy za oferowana na rynku płacę.
Prawo malejacej produkcyjności pracy- w miarę wzrostu zartudnienia rosnie suma wytworzonego produktu, ale przyrosty produkcji stopniowo sa coraz mniejsze. Mamy wiec doczynienia z prawem malejacej produkcji pracy w statycznych warunkach prdukcji.
Podmiot- nazywamy określony formę organizacji, która podejmuje samodzielne decyzje, kieruje sie własnym interesem i związanym z tym ryzykiem.
Przedsiębiorstwa państwowe-funkcjonuja one przede wszystkim w komunikacji,łączności, energetyce. A wiec w dziedzinach o znaczeniu ogólnolnopaństwowym,a także w przemyśle motoryzacyjnym. sa one najczęściej organizowane w formie spółek akcyjnych.
Przedsiębiorstwa komunalne- są własnościa władz lokalnych. Organizowane sa w dziedzinachuzyteczności publicznej zwiaznej najczęściej z gospodarka komunalna okresloneko miasta i regionu.
Przedsiębiorstwa spółdzielcze-funkcjonuja one przede wszystkim w sferze produkcji rolnej, przemysle rolniczo sporzywczym.tworza one szczególny rodzaj samorządu spółdzielczego, w którym najwyzsza wladza jaest walne zgromdzenie członków, a kazdy członek dysponuje jednym głosem.
Popyt- ilość dóbr jaka gotowi są zakupić klijenci przy danym poziomie cen.
Prawo popytu-funkcjonalna zależność między wysokością popytu na dany towar a poziomem ceny rynkowej ekonomicznosci.
Podaż- ilość dóbr oferowana do sprzedaży przy danym poziomie ceny.
Prawo Engla- „W miarę wzrostu dochodów udział wydatków na żywność w wydatkach ogółem się zmniejsza” prawo to formułuje zależność pomiędzy wzrostem dochodów gospodarstw domowych (lub społeczeństw) a zmianami udziału w nich wydatków na żywność. Stwierdza ono, że w średnio zamożnych gospodarstwach domowych (społeczeństwach) wraz ze wzrostem dochodów udział wydatków na żywność maleje.Oznacza to więc, że z przyrostu dochodu na żywność wydaje się mniej niż na zakup innych dóbr i usług oraz na oszczędności, zatem wydatki na żywność rosną wolniej niż pozostałe wydatki i oszczędności łącznie. Prawo Engla nie odnosi się do gospodarstw domowych (społeczeństw) biednych i bogatych.W tych pierwszych wzrostowi dochodów towarzyszy wzrost udziału wydatków na żywność - przyrost dochodów wydatkowany jest przede wszystkim na poprawę stopnia zaspokojenia potrzeb żywnościowych, zatem rosną one szybciej niż pozostałe wydatki.
Produkcyjność pracy-opiera sie na podstawowym załoożeniu ze zasob kapitału produkcyjnego w przedstwie jest stały. Natomist zatrudnienie pracownikow w tymzasobie kapitału się zmienia.
Przecietna produkcyjność-jest mierzona wielkością produkcji na jednego zatrudnionego, czyli Q/L zas krancowa produkcyjność jest mierzona przyrostem produkcji w stosunku do przyrostu zatrudnionych czyli deltaQ/deltaL.
Popyt spekulacyjny- polega on na tym ze wzrostowi cen może towarzyszyć wzrost popytu, jeśli konsumenciprzewidują z w najbliższym okresie ceny będą nadal rosły.
Prawo pdaży-Ilości dóbr oferowane na rynku przez producentów nazywamy podażą. Pomiędzy ilością dostarczanych na rynek produktów i usług a ich cenami istnieje następujące zależność, określana jako prawo podaży.
Prawo malejącej użytecznościkrancowej- informuje ze zadowolenie z pierwszej konsumowanej jednostki dobra jest znacznie wieksz anizeli z kolejnej, nastepnej jednostki.
Rynek- jest forma więzi miedzy producentami, miedzy producentami a gospodarstwami domowymi,miedzy producentami i gospodarstwami domowymi a bankiem centralnym i miedzy wszystkimi wyminionymi podmiotami a władzmai centralnymi oraz władzami lokalnymi.
spółka kapitałowa-to spółka akcyjna , oznacz ato ze akcjonariusze odpowiadaja za zobowiązania firmy do wysokości swojej akcji, a nie całym swoim majątkiem, jak w przypadku firmy o własniości jednoosobowej.
Rynek oligopolistyczny-charakteryzuje sie tym ze działa na nim kilka silnych monopolistow, ktorzy opanowuja rynek zbytu.np. W produkcji samochodów itd.wejscie w te rynek i nawiazywanie skutecznej konkurencji wymaga duzych kapitałow.
Spółka z o.o.- są rodzajem spółki akcyjnej. Sa zbliżone do s.a. władzą i sposobem ich wybierania oraz brakiem odpowiedzialności współników za zobowiązania spółki.
Substytucje-czyli zastepowanie pewnej ilosci dobraW zwiększoną ilość dobra M w tym celu oby osiągnąć nowy punkt równowagi S dostosowany do zmienianych warunków wyboru.
Standing finansowy-jest miarą rzetelnościprzedsiębiorstwa i jego zdolności do wywiązywania się z zobowiązań.
Stan rownowagi konsumenta- maksymalne zadowolenie z konsumpcji okreslonych dobr konsument osiaga wówczas gdy stosunek uzytecznosci krancowych konsumowanych dobr zrownuje sie z realacjami cen tych dobr.
Technostruktura spólki-cały zespół wybitnych fachowców. Jest kierującym mózgiem spółki , reprezentujacym jej bierzace i długofalowe interesy.
Towarzystwa ubezpieczeniowe- zajmuja sie one indywidualnym ubezpieczeniem na zycie itd. W odnesieniu do zartudnionych pracownikow czesc skladek ubezpieczeniowych placi pracodawca, a prewna czesc sam pracownik, zwlaszcza jesli jest zainteresowany uzyskaniem wyzszej emerytury.
Użyteczność- to suma zadowolenia jaką daje konsumentowi posiadanie danego dobra.
Użyteczność krańcowa-jest stosunkiem przyrostu urzytecznośći całkowitej do przyrostu konsumpcji lub zapasu dobra.
Wydadki osobowe- obejmuja wszelkiego rodzaju wynagrodzeniaza prace zatrudnionych w przedsiebiorstwie na szczeblach wykonawczych i kierowniczych, pracownikow fizycznych i umysłowych.
Wydadki finansowe- obejmuja skladki na ubezpieczenia rzeczowe i spoleczne, wyplacone procenty od zaciagnietych kredytow i emitowanych obligacji, oplaty za korzystanie z urzadzen komunalnych itd.
Współczynnik cenowej elastyczności popytu-informuje nas o reakcji konsumenta na rynku na zmieniające sie ceny towarów.
Weksel- jest dokumentem prawnym, w którym wystawca zobowiazuje sie do bezwzględnego uregulowania należności w ściśle określonym terminie.
Zmienna elastycznośc- gdy popyt nie reguluje na zmianę ceny lub gdy reaguje w sposób nieograniczony, leżą różne możliwe warianty położenia krzywych popytu o różnym nachyleniu ujemnym. Punkty leżące na tych krzywych charakteryzuja sie zmienna elastycznoscia.
Zysk- nadwyżka dochodów płynacych ze sprzedanej produkcji nad kosztami wytworzenia.
Zysk bilansowy-nadwyzka rocznych wplywow nad kosztami wlasnymi produkcji.
Zysk nadzwyczajny- jest nadwyzka utargu calkowitego nad łącznymi kosztami ekonomicznymi.
Zysk całkowity-jest iloczynem zysku jednostkowego zj i ilosci wytworzonej produkcji Q.
Zysk maksymalny-jest rezultatem kombinacji ceny i ilosci prosukcji wyznaczonej przez monopoliste.
Veblena (wzrost popytu mimo wzrostu ceny – dot. Dóbr luksusowych, będących przedmiotem pokazowej konsumpcji (np.: lux samochody, futra).