Mikroekonomia zarys wykładów
I. PODSTAWOWE KATEGORIE GOSPODARKI RYNKOWEJ
1. Pieniądz – pojęcie, ewolucja, istota
- Funkcje pieniądza
2. Cena - rodzaje (absolutna, relatywna), funkcje, mechanizmy powstawania cen
3. Towar - pojęcie, wartości towar
- Fetyszyzm towarowo-pieniężny.
4. Podaż – definicja, cenowe i poza cenowe czynniki warunkujące kształtowanie się podaży
5. Popyt – definicja, rodzaje, czynniki warunkujące kształtowanie się popytu
II. PRAWO POPYTU I PODAŻY – PODSTAWOWE PRAWA DZIAŁANIA RYNKU
1. Prawo popytu
- Definicja, interpretacja
- Analiza graficzna
2. Prawo podaży
- Definicja, interpretacja.
- Analiza graficzna
3. Cena równowagi rynkowej. Interpretacja opisowa i graficzna problemu.
4. Stan równowagi i nierównowagi na rynku
- Nadwyżka, niedobór.
- Model „pajęczyny”.
- Zagadnienie cen minimalnych i maksymalnych.
III. ANALIZA EKONOMICZNYCH ZACHOWAŃ KONSUMENTA NA RYNKU
1. Założenia teorii wyboru konsumenta
2. Podstawowe cele konsumenta. Charakterystyka preferencji.
3. Użyteczność jako miara zadowolenia konsumenta.
- Użyteczność całkowita i marginalna (analiza opisowa i graficzna)
- Empiryczny charakter prawa malejącej użyteczności krańcowej.
4. Krzywa obojętności – definicja i analiza graficznej interpretacji
5. Podstawowe ograniczenia konsumenta.
6. Dochody konsumenta - klasyfikacja i źródła ich pozyskiwania.
7. Realizacja budżetu konsumenta (dochody, wydatki). Linia budżetowa
8. Optimum konsumenta – analiza opisowa i graficzna
9. Krzywe Engla – opisowa i graficzna analiza zależności
10. Paradoksy w zachowaniu konsumenta – efekt demonstracji i naśladownictwa, paradoks Giffena, Veblena, efekt spekulacyjny.
V. PODSTAWOWE PODMIOTY W GOSPODARCE RYNKOWEJ
1. Pojęcie i rodzaje podmiotów gospodarczych
- Podmioty gospodarcze sfery produkcji
- Podmioty gospodarcze sfery wymiany
- Podmioty w sferze konsumpcji
2. Kryteria klasyfikacji przedsiębiorstw
- Ewolucja form organizacyjno-prawnych
- Spółki osobowe i kapitałowe
- Przedsiębiorstwa państwowe i komunalne, ich znaczenie i funkcje
- Rola banków w gospodarce rynkowej
- Giełdy: papierów wartościowych, towarowe, frachtowe.
3. Przedsiębiorstwo jako podmiot gospodarczy.
- Pojęcie i cele działania przedsiębiorstwa
- Funkcje przedsiębiorstw
- Obrót kapitału w przedsiębiorstwie. Szybkość obrotu.
4. Finansowanie działalności przedsiębiorstwa.
- Wewnętrzne i zewnętrzne źródła finansowania działalności przedsiębiorstwa,
- Fundusze własne i obce w przedsiębiorstwie
5. Korporacja jako specyficzny podmiot współczesnej gospodarki. Korporacja transnarodowa ( KTN )
- Korzyści i zagrożenia działalności korporacji wielonarodowych w świecie
IX. PODSTAWY EKONOMICZNYCH ZACHOWAŃ PRODUCENTA
1. Ogólna charakterystyka teorii produkcji
- Funkcja produkcji
- Krzywa produktu całkowitego
- Krzywa produktu przeciętnego i marginalnego
2. Stałe i zmienne czynniki produkcji
3. Krótki i długi okres czasu
4. Prawo malejących przychodów produkcji w krótkim okresie – pojęcie, obliczenia, graficzna interpretacja.
5. Skala prowadzenia działalności
- Rosnące, stałe i malejące efekty skali
6. Lokalizacja prowadzenia działalności
7. Wybór techniki wytwarzania
- Wybór techniki wytwarzania. Izokwanta i izokoszta
8. Korzyści skali: wewnętrzne i zewnętrzne
- Technologiczne
- Marketingowe
- Finansowe
6. Niekorzyści wielkiej skali: wewnętrzne i zewnętrzne
- Geograficzne
- Menedżerskie
X. ANALIZA KOSZTÓW PRODUKCJI
1. Koszty produkcji jako podstawowy element rachunku ekonomicznego.
2. Klasyfikacja kosztów w różnych przekrojach
- Koszty w układzie rodzajowym
- Koszty wg miejsc ich powstawania
- Koszty alternatywne, domniemane i rzeczywiste
- Koszty indywidualne i społeczne (bezpośrednie i pośrednie)
- Koszty stałe i zmienne
- Koszty całkowite, przeciętne i marginalne
3. Rachunkowe i ekonomiczne ujęcie kosztów. Pojęcie zysku ekonomicznego i bilansowego
4. Pojęcie krótkiego i długiego okresu czasu w analizie kosztów
XI. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PODSTAWOWYCH MODELI STRUKTUR RYNKOWYCH
1. Cechy wyróżniające podstawowe modele rynku
2. Rola i funkcje konkurencji na rynku
3. Ewolucja teorii konkurencji w życiu gospodarczym jako wynik globalizacji gospodarki
4. Podstawowe pojęcia związane z konkurencją w gospodarce
- Konkurencja doskonała, niedoskonała
- Rodzaje konkurencji ze względu na wykorzystywane narzędzia (cenowa, nie cenowa)
- Cenobiorca, cenotwórca
- Rodzaje monopoli (naturalny, prawny, ekonomiczny)
Literatura podstawowa: (do wyboru) (wszystkie podręczniki mają nowsze wydania-podano pierwsze)
E.Kwiatkowski, R. Milewski: Podstawy ekonomii. PWN Warszawa 2005
D.Begg, S.Fischer, R.Dornbusch: Mikroekonomia. PWE Warszawa 1998
Z. Dach: Mikroekonomia. AE Kraków 1995
B. Klimczak: Mikroekonomia. AE. Wrocław 1995
J. Meisner: Ekonomia I. Zagadnienia ogólne i mikroekonomiczne. ŚWSZ. Katowice 1998
R. Milewski: Elementarne zagadnienia ekonomii. PWN Warszawa 1997
R. Milewski: Podstawy ekonomii. PWN Warszawa 1998
M. Nasiłowski: System rynkowy. Podstawy mikro- i makroekonomii. Wyd. Key Text Warszawa 1997
M. Rekowski: Wprowadzenie do mikroekonomii. AE Poznań 1995
Literatura nadobowiązkowa:
D. Kamerschen, R. McKenzie, C. Nardinelli: Ekonomia. Wyd. NSZZ Solidarność Gdańsk 1992
P. Samuelson, W. Nordhaus: Ekonomia. PWN Warszawa 1995