Prawo administracyjne
administracja
Administracja- w ujęciu Negat.- część działalności państwowej, która powst.po weliminow. Z niej działalności prawodawczej i sądowej.
W uj. Pozytyw.( kryterium podmiotowe) to działalność organów administracyjnych; ( kryt. Przedmiotowe)-to działalność oparta na prawie, mająca na celu realizacje zadań publicznych.
Cechy administracji:
- działa w imieniu i na rachunek państwa ( lub w imieniu i na rach. Innego podmiotu władzy publicznej ( gminy, powiatu)
- działa na podst. Prawa i w granicach prawem przewidzianych
-ma charakter monopolistyczny czyli działa w ramach powierzonych kompetencji, działa jako wyłączny gospodarz we właściwej kategorii spraw
-w ramach jej struktury działają; organy, instytucje, jednostki a nie osoby fiz.
- ma charakter władczy( może stosować środki przymusu administracyjnego ale tylko wówczas i w takich granicach w jakich dopuszczone jest to prawem
-działa na zasadzie kierownictwa i podporządkowania
-w swym działaniu opiera się na urzędnikach i pracownikach samorządowych
- działa w sposób ciągły i stabilny
Płaszczyzny działania administracji- (wyznaczane są przez zadania, jakie wykonuje administracja) są to:
- reglamentacyjno-dystrybucyjna- realizowana jest w formie decyzji amin. jest to sfera bezpośrednich stos. ORGAN- OBYWATEL
- organizatorska-( świadcząca) polega na zaspokajaniu potrzeb społecznych obywateli
Sfery działania administracji:
-zewnętrzna –działalność administracji podejmowana jest w stos. Do podmiotów niepodporządkowanych służbową podległością danemu organowi administracji ( sfera stos. Z obywatelami, organizacjami społecznymi)
-wewnętrzna- obejmuje stosunki z organami czyli jednostkami organizacyjnie podporządkowanymi ( np. wojewoda i pracownicy UW)
Podział wewnętrzny prawa administracyjnego ( ze wzgl. na normy które tworzą te prawa)
- prawo ustrojowe- reguluje organizacje i zasady funkcjonowania aparatu państwowego powołanego do wykonywania zadań z zakresu aministr. Publicznej. Trzon tego prawa stanowi konstytucja i ustawy ustrojowe( o samorządach, gminach, województwie)
-prawo materialne –ta część prawa zawiera normy ustanawiające wzajemne uprawnienia i obowiązki organów administracji i podmiotów znajdujących się na zewnątrz tej administracji. Jest to część prawa niezkodyfikowanego.
Ustawy materialne stanowią podst. do wydawania decyzji w prawie administracyjnym.
- prawo procesowe- normy prawa proc. regulują czynności podejmowane przez organy określone prawem ustrojowym w celu realizacji norm prawa materialnego. Prawo proc. to jedyna część prawa adm. która jest skodyfikowana
Cechy prawa administracyjnego:
- prawo pozytywne, nie oparte o zwyczaje , normy moralne, ale składa się z szeregu normatywnych nakazów , zakazów, ograniczeń, upoważnień ( gwarancja przestrzegania nakazów… gwarantuje system uznanych przez państwo sankcji)
-gałąź prawa niezkodyfikowanego
- reguluje sposób realizacji procesów administracyjnych w państwie przy pomocy instytucji , które te procesy realizują
- stanowi część składową całego prawa w państwie
-instytucje realizujące proces prawa administracyjnego mogą stos. przymus administracyjny w sytuacjach prawem opisanych
Prawo administracyjne- gałąź prawa , która reguluje działalność organów państwowych podejmowaną w celu wykonania ustalonych prawem zadań organizatorskich wypełnianych w swoistych formach działania.
Stosunek administracyjno- prawny- odmiana stos. prawnego powstały w wyniku poddania pewnej rzeczywistości działalności regulacji prawa administracyjnego.
Cechy stosunku amin.-prawnego:
-ma charakter indywidualny( łączy konkretnie oznaczony podmiot z właściwym organem amin. w celu rozstrzygnięcia określonej sprawy)
-jest to stos. władczy( jedna ze stron [org. amin.] może w razie konfliktu , lub opieszałości ze strony pozostałych stron zastosować środki przymusu przewidziane prawem
-podstawy prawne do nawiązania tego stos. zawierają się w zakresie prawa amin. i jest wyraźnie sprecyzowane
- ma on charakter obowiązkowy, co oznacza ograniczona swobodę( gdy chodzi o uczestników jak i o treść)
Nierównorzędność podmiotów i formalna dominacja organu. admin. nie oznacza samowoli administracyjnej. Istnieją środki łagodzące tą Nierównorzędność:
1. Zasada dwuinstancyjności procesu admin. umożliwia kontrolę wewnątrz hierarchii administracyjnej
2. Kontrola sądowa ( możliwość złożenia skarg do Sądu Administr.)
3. Zasada jawności działania administracji
Elementy stos. admin.- prawnego:
1. przedmiot- mieść się powinien w sferze działalności admin. publ.tzn.w zakresie kompetencji podmiotów wykonujących tę administracje
2. podmiot- z jednej strony najczęściej organ admin. Ale może być też inna jednostka admin. Upoważniona przez prawo do wykonywania działań admin. z drugiej podmiot administrowany czyli osoba fizyczna, osoba prawna
3. treść- uprawnienia i obowiązki.
Sposoby nawiązywania stos. admin.-prawnych:
1. Z mocy prawa- w sytuacji faktycznej z która norma prawa wiąże wyraźne skutki prawne
( np. obowiązek szkolny- ust. Określa granice wiekowe)
2.Z mocy indywidualnego rozstrzygnięcia skierowanego do konkret. podmiotu w celu zrealizowania treści normy prawnej( najczęściej na podst. decyzji)
3.poprzez zgłoszenie się podmiotu z roszczeniem o określone zachowanie się organu administracyjnego
4.Przez działanie faktyczne właściwego org. administracyjnego ( np. odprawa celna)