Prawo cywilne - wykłady

1. CZYNNOŚĆ PRAWNA KC ani żaden inny akt prawny nie zdefiniował czynności prawnej. Jest to instytucja podstawowa wiec jakieś określenie jej jest niezbędne w związku z tym określenie czynności prawnej jest określeniem doktrynalnym, przy którego budowie zastosowano pewne założenia poza prawne w związku z tym mówi się, że czynność prawna jest to stan faktyczny w skład, którego wchodzi, co najmniej jedno oświadczenie woli skierowane na powstanie zmianie lub wygaśniecie jakiegoś stosunku cywilnoprawnego. Czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia społecznego i z ustalonych zwyczajów. Chodzi o podkreślenie, że stosunek cywilno-prawny powstaje w związku z dokonaniem czynności prawnej na ogół ma treść bogatszą niż wskazywałby na to ta czynność prawna, które jest źródłem tego stosunku.
2. CZYNNOŚCI PRAWNEJ ---TREŚĆ.
Elementy czynności prawnej. Rozróżniamy trzy rodzaje elementów składających się na treść czynności prawnej. Pierwszą grupę stanowią elementy istotne przedmiotowo (essentialia negotii). Decydują one o zakwalifikowaniu danej czynności prawnej do określonego typu czynności. Na przykład o zakwalifikowaniu danej czynności prawnej jako umowy sprzedaży decyduje zobowiązanie się do przeniesienia własności i wydania rzeczy, a po drugiej stronie ? zobowiązanie zapłacenia ceny i odebranie tej rzeczy.
Drugą grupę tworzą elementy naturalne, będące ustawowymi skutkami czynności danego typu. Przykładem tego rodzaju elementów są przepisy kodeksu cywilnego o rękojmi w umowie sprzedaży.
Do trzeciej grupy należą elementy istotne podmiotowo, określające szczególne intencje podmiotu dokonującego danej czynności prawnej. Przykładem takich unormowań może być zastrzeżenie zadatku lub kar umownych.

3. CZYNNOŚCI PRAWNEJ -- SKUTECZNOŚĆ
Czynność prawna dotknięta brakiem istotnego elementu jest nieważna. W zależności od charakteru braku może to być nieważność bezwzględna lub nieważność względna.
Przykładem nieważności względnej jest zdziałanie czynności pod wpływem błędu lub groźby.
Warunek. Termin. Czynność prawna może być dokonana z zastrzeżeniem warunku lub terminu. Warunkiem nazywamy zastrzeżenie zawarte w treści czynności prawnej uzależniające wywarcie skutku prawnego od zdarzenia przyszłego i niepewnego.
Można zastrzec warunek zawieszający lub rozwiązujący. W pierwszym wypadku zaistnienie skutków uzależnione jest od spełnienia się zdarzenia przyszłego i niepewnego, w drugim ? skutki ustają po spełnieniu się takiego zdarzenia.
Termin jest zdarzeniem przyszłym i pewnym. Termin można zastrzec w postaci konkretnego punktu czasowego lub jako pewien okres.

4. CZYNNOŚĆ PRAWNA - KLASYFIKACJA, RODZAJE
Można jej dokonać o bardzo różne kryteria często klasyfikujemy czynności prawna w oparciu o tzw. treści czynności i o tzw. elementy przedmiotowe, czyli takie, które musza wystąpić zawsze w treści prawna czynności, bo bez nich nie mogłaby istnieć. Wyróżniamy:
1) czynność prawna jednostronne to takie, które dochodzą do skutku na podstawie jednego oświadczenia woli, czyli jednej strony. Nie są one jednolite wyróżniamy podgrupy: a) które dla swej skuteczności wymagają złożenia oświadczenia woli innej osoby b) czynność prawna jednostki, które dla swej skuteczności nie wymagają złożenia oświadczenia woli wobec innej osoby Np sporządzenie testamentu, c) czynność prawna jednostronna, które dla swej skuteczności wymagają złożenia oświadczenia woli przed odpowiednim organem. 2) czynność prawna dwustronne to takie, które dochodzą do skutku zgodnych oświadczeń woli obu stron 3) czynność prawna wielostronne to takie, które dla swej skuteczności wymagają większej liczby oświadczeń woli więcej niż dwa 4) czynność prawna jednostronna zobowiązujące to takie czynności według treści, których jedna strona jest strona tylko uprawniona natomiast druga strona jest stroną tylko zobowiązana. 5) czynność prawna dwustronne zobowiązujące to takie czynność według treści, których obie strony są równocześnie wobec siebie zarówno uprawnione jak i zobowiązane inaczej mówiąc obie są wobec siebie zarówno wierzycielami jak i dłużnikami. 6) Czynność prawna miedzy żyjącymi Inter vivo to takie, których skuteczność następuje za życia osób dokonujących te czynności Czynność mogą być wykonywane przez wszystkie osoby jak i przez osoby fizyczne, prawne oraz jednostki organizacyjne, które są wyposażone w zdolność prawnej, lecz nie są osobami prawnymi 7) czynności na wypadek śmierci ich skuteczność uzależnioną jest śmierci taj osoby, która te czynność dokonała. Maga być te czynności dokonywane wyłącznie przez os fizyczne 8) czynności prawne konsensualne to takie, które dochodzą do skuteczności na podstawie zgodnych oświadczeniem woli stron, w polskim prawie obowiązuje zasada konsensualizmu wiec większość czynności to czynności konsensualne 9) czynność prawna realne to takie, które oprócz oświadczenia woli stron wymagają także dla swej skuteczności wydania rzeczy, których te oświadczenie dotyczy, czyli stan faktyczny tych oświadczeń jest bogatszy, obok tych oświadczeń woli jest dodatkowy element wydanie rzeczy, które są objęte tymi oświadcz woli.10) czynność prawna rozporządzające to takie, których celem i bezpośrednim skutkiem po stronie dokonującego tych czynności jest przeniesienie obciążenie lub zniesienie jakiegoś prawa majątkowego np. przelew wierzytelności 11) czynność prawna zobowiązujące to takie, których celem i bezpośrednim skutkiem po str. dokonującego tych czynności jest zobowiązanie się do świadczenia w przyszłości. 12) czynność prawna podwójnego skutku, czyli czynność zobowiązujaco-rozporządzajce. 13) czynność prawna przysparzająca- to taka, której skutkiem zamierzonym przez dokonującego tej czynności jest przysporzenie korzyści majątkowej innej osobie czynność ta ma związek z czynność prawna rozporządzająca jak i zobowiązująca, jeżeli mówimy o czynność prawna rozporządzającej to bierzemy pod uwagę te skutki, które czynność prawna wywołują w majątku osoby, która ta czynność dokonuje, jeżeli chodzi o czynność prawna przysparza to bierzemy pod uwagę skutki czynności prawnej majątek innej osoby. Wśród nich wyróżniamy a) czynność prawną odpłatne w wyniku, których osoba dokonująca przysporzenia uzyskuje w zamian za nie jakąś korzyść majątkową b) czynność prawną nieodpłatne osoba dokonuj przysporzenia nie uzyskuje żadnej korzyści majątkowej np. darowizna. 14) czynność prawna wzajemna to czynność dwustronnie zobowiązująca i odpłatne, które charakteryzują się: a) zasada ekwiwalentności świadczeń rozumiana w sposób subiektywny b) zasada jednoczesności świadczeń. 15) czynność prawna kazualne inaczej przyczynowe to takie, których ważność zależy od prawidłowości kauzy. Kauza jest to podstawa prawna przysporzeniu jego najbliższy cel gospodarczy. W przypadku kauzy zadajemy pyt, po co osoba dokonująca przysporzenia, przysporzenia tego dokonuje, czyli jaki cel tej osobie przyświeca. Żeby czynność kazualna była ważna musi posiadać prawidłowa przyczynę, czyli kauza musi być typowa, a typowa jest wtedy, gdy odpowiada jednemu z typów kauza: a) kauza solvendi) celom przysporzeni przy tym typie kauzy jest chęć zwolnienia się od obowiązku ciążącego na osobie, która przysporzenia tego dokonuje b) kauza, obligandi zobowiązanie) w zamian za cos celem przysporzenia jest chęć uzyskana w zamian za nie pewnego prawa lub innej korzyści majątkowej c) kauza donandi celem przysporzenia jest wyłączenie chęci wzbogacenia innej osoby bez żadnego ekwiwalentu d) kauza cavendi jest chęć zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności. 16) czynność prawna abstrakcyjne inaczej oderwane to takie, których ważność nie zależy od prawidłowości kauzy, czyli przyczyny jest tutaj obojętna, dlaczego dokonujemy przysporzenia na rzecz jakiejś osoby.
5. CZYNNOŚCI PRAWNA -PRZESŁANKI WAŻNOŚCI
- osoba dokonująca czynności prawnej musi posiadać zdolność prawną oraz zdolność do czynności prawnych
- czynność prawna nie może być sprzeczna z ustawą i zasadami współżycia społecznego
- czynność prawna musi być dokonana w przewidzianej formie, jeżeli przepisy wymagają określonej formy pod rygorem nieważności
- czynność prawna powinna być wolna od wad.
W razie braku którejś z w/w przesłanek czynność prawna jest wadliwa.
6. CZYNNOŚCI PRAWNYCH---- FORMA
Art. 60 wyraża swobodę formy czynności prawnej. Strony mogą zastrzec formę tam gdzie ustawa jej nie zastrzegła. Zastrzeżone formy czynności prawnych:
I. Pisemna zwykła
? do zachowania tej formy konieczne jest sporządzenie dokumentu obejmującego treść oświadczenia woli i podpisanie go. Treść oświadczenia woli należy wyrazić w języku pisanym, przy użyciu stosownych znaków graficznych (liter). Dopiero po złożeniu podpisu na dokumencie oświadczenie zostaje wyrażone w formie pisemnej. Podpis: - językowy znak graficzny,- składający oświadczenie stawia go własnoręcznie,- wskazuje imię i nazwisko składającego oświadczenie woli, czasem wystarczy samo nazwisko
- umieszcza się go pod tekstem oświadczenia woli
Jeżeli forma pisemna przewidziana została dla umowy to każda ze stron robi podpis na jednym dokumencie, wymieniając się nimi. Od podpisu odróżnić należy inicjały, na które składają się początkowe litery imienia i nazwiska. Maja charakter parafy, przez co rozumie się, że sygnowany nią dokument został przygotowany do złożenia na nim podpisu. Innego rodzaju formą zastępującą podpis jest jego kopia (faksymila) odbita sposobem mechanicznym na dokumencie. Formę tę dopuszcza się w odniesieniu do dokumentów na okaziciela i do akcji. Parafa i faksymila są dopuszczane, gdy ustawa na to zezwala.
II. Formy kwalifikowane
a) podpis elektroniczny
? oświadczenie woli może być złożone w postaci elektronicznej (w połączeniach między komputerami). Przez podpis elektroniczny rozumie się dane w postaci elektronicznej, które wraz z innymi danymi służą do identyfikacji osoby składającej podpis elektroniczny.
Oświadczenie woli złożone w postaci elektronicznej opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym, weryfikowanym za pomocą kwalifikowanego certyfikatu jest równoważne oświadczeniu woli złożonemu w formie pisemnej. W przypadku, gdy ustawa zastrzega zachowanie zwykłej formy pisemnej od decyzji stron zależy czy posłużą się one formą pisemną czy elektroniczną. Żadna ze stron nie może narzucić drugiej obowiązku posłużenia się postacią elektroniczną.
b) forma pisemna z data pewną
? data pewna polega na stwierdzeniu wiążącym także osoby nie uczestniczące w czynności prawnej, że czynność ta została dokonana w określonym czasie. Skutek ten wywołuje:
- urzędowe poświadczenie daty dokonane przez notariusza na okazanym mu dokumencie, w którym stwierdza on datę okazania mu dokumentu
- stwierdzenie dokonania czynności w jakimkolwiek dokumencie urzędowym ? od daty dokumentu urzędowego
- umieszczenie na obejmującym treść czynności prawnej dokumencie jakiejkolwiek wzmianki przez organ państwowy, samorządu terytorialnego lub notariusza ? od daty wzmianki
- śmierć jednej z osób podpisanych na dokumencie, datę złożenia przez tę osobę podpisu na dokumencie uważa się za pewną od daty śmierci tej osoby
c) forma pisemna z urzędowym poświadczeniem podpisu
? polega na tym, że notariusz lub powołany do tego organ zamieszcza na dokumencie klauzulę stwierdzającą własnoręczność podpisu złożonego przez wskazaną w tej klauzuli osobę. Zastosowanie tej formy eliminuje ryzyko, że osoba, na którą wskazuje podpis, zaprzeczy, że go złożyła i że dokonała objętej treścią dokumentu czynności prawnej.
d) akt notarialny
? forma aktu polega na tym ż notariusz spisuje treść podanych mu do wiadomości oświadczeń stron, współuczestnicząc w redagowaniu dokumentu, następnie odczytuje go stronom i wraz z nimi podpisuje. Oryginały aktów zostają w biurze notarialnym, strony uzyskują jedynie ich wypisy podpisane przez notariusza i opatrzone pieczęcią urzędową.
Skutki niedochowania formy.
? Rygor nieważności ? niezachowanie tej formy powoduje bezwzględną nieważność czynności prawnej, od jej samego początku. Czynność nie wywołuje żadnych skutków prawnych.
? Rygor dowodowy ? konsekwencje niezachowania tej formy przejawiają się wyłącznie na płaszczyźnie procesowej. Polegają na ograniczeniu korzystania ? w razie sporu ? z dowodu z przesłuchania stron i ze świadków dla wykazania, że czynność prawna o określonej treści została dokonana. Środki dowodowe są dopuszczalne jedynie gdy:
- gdy obie strony wyrażą na to zgodę
- jeśli fakt dokonania czynności prawnej będzie uprawdopodobniony za pomocą pisma (np. list, rachunek)
- jeśli żąda tego konsument w sporze z przedsiębiorcą
? Rygor innych skutków prawnych (ad eventum) ? nie zachowanie tej formy nie powoduje nieważności czynności prawnej, jedynie pociąga za sobą nie wystąpienie niektórych wskazanych w ustawie konsekwencji prawnych, które by wystąpiły gdyby zastrzeżona forma została zachowana

7.NASCITURUS
Zdolność prawna dziecka poczętego stanowi wyjątek od art. 8 KC. Dziecko poczęte, lecz nienarodzone -ma ograniczona zdolność prawna, mają ja w tych przypadkach, w których ustawodawca mu te zdolność przyznał, -warunkowa zdolność prawną ma ja, gdy urodzi się żywe Przypadki, w których ustawodawca dał poczętemu dziecku zdolność prawna: * dziecko poczęte, lecz jeszcze nienarodzone może być spadkobiercą ? jednakże dziecko w chwili otwarcia spadku już poczęte może być spadkobierca, jeżeli urodzi się żywe. Przepis o powołaniu spadkobiercy stosuje się odpowiednio do zapisów, czyli odwołuje się do art. 972. * dziecko poczęte, lecz nienarodzone może być uznane wedle KRiO ? uznanie to jeden ze sposobów ustalenia ojcostwa na rzecz mężczyzny, który nie jest mężem, lecz jest biologicznym ojcem dziecka, ważne jest by były więzy krwi miedzy dzieckiem a biologicznym ojcem. *dziecko z chwila urodzenia może domagać się naprawienia szkód dziecko jest reprezentowane przez innych 72. * Jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego, zobowiązany do naprawienia szkody powinien zwrócić koszty leczenia i pogrzebu temu, kto je poniósł.* dla dziecka poczętego a nienago można ustanowić kuratora, jeśli jest to potrzebne dla strzeżenia przyszłych praw dziecka KRiO.

8. MIEJSCE ZAMIESZKANIA
Art. 25. Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Wyróżniamy dwie kategorie miejsca zamieszkania : - miejsce zamieszkana cywilistyczne, - miejsce zameldowania administracyjno-prawne. Miejsce zamieszkania, o którym mówi art. 25 trzeba stwierdzić na podstawie tego art. Wyróżnia się dwa elementu ? korpus jest to faktyczne przebywanie osoby fizycznej w danej miejscowości, - animus jest to zamiar przebywania w tej miejscowości na stałe chodzi tu o wolne przebywanie w tej miejscowości. Z miejscem zamieszkania wiąże się wiele skutków prawo ? procedura cywilna i właściwości siedzib sadu. Art. 27. Miejscem zamieszkania osoby pozostającej pod opieką jest miejsce zamieszkania opiekuna. Art. 28. Można mieć tylko jedno miejsce zamieszkania.
9. OSOBY PRAWNE ? POWSTANIE wyróżniamy 3 systemy:
1. System aktów organów państwa polega na tym ze osoba prawna powstaje z inicjatywy organu państwowego inicjatywa może się przejawiać przez wydanie aktu normatywnego Np ustawy. Poprzez wydanie aktu administracyjnego, aktu elekcyjnego powołująca do życia konkretna osobę prawną.
2. system koncesyjny polega ze osoba prawna powstaje z inicjatywy jej założycieli tzn. osób fizycznych bądź prawnych ponadto wymagane jest zezwolenie organu państwowego, czyli koncesja
3. system normatywny polega na tym ze akt normatywny określa w sposób generalny przesłanki, powstanie osób prawnych, jeżeli one zostaną zrealizowane osoba prawna powstaje bez potrzeby uzyskiwania koncesji, zezwolenia. Art. 37Jednostka organizacyjna uzyskuje osobowość prawną z chwilą jej wpisu do właściwego rejestru, chyba, że przepisy szczególne stanowią inaczej.(wyjątki to skarb państwa, gminy, jednostki wyznaniowe)
10. OSOBY PRAWNEJ OZNACZENIE
Na oznaczenie osoba prawna, które pozwala ja odróżnić od innych działających na rynku można wyróżnić dwa elementy:
1. Nazwa osoby prawnej jest odpowiednikiem nazwiska lub pseudonimu osoby fizycznej, indywidualizuje ja. Nazwa osoby prawna jest jej dobrem osobistym. Osoba praw może prowadzić działalność gospodarczą wówczas jej nazwa okreslana jest mianem firmy jest on przedsiębiorca w rozumieniu art43/1 KC. Wówczas jej nazwa określana jest mianem firmy i podlega takiej samej ochronie, jaka jest przewidziana dal firm
2. siedziba osób prawnych jest odpowiednikiem miejsca zamieszkania osoby fizycznej Na podstawie art., 41 KC ustala się ze siedziba osoby prawna jest ustalana w sposób dowolny w akcie elekcyjnym, siedziba nie musi się mieścić na obszarze jej działalności.
11.OSÓB PRAWNYCH--- DZIAŁANIE
Podstawowym przepisem, przez który działa osoba prawna jest Art. 38. Osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w opartym na niej statucie. W przepisie tym ustawodawca sprzyja tzw. teorie organów do wyjaśniania sposobu dział osób Pr . * oznacza ona ze działanie organów osób prawnych jest traktowane jako działanie samej osoby prawnych wynika to z systematycznej wykładni tego przepisu. Konkurencyjna teoria jest teoria przedstawicielstwa według niej organ osoby Pr działa tak jak przedstawiciel osoby fizycznej nie zdolnej do działania.
Teoria przedstawicielstwa zakłada istnienie: - osoby prawnej, która sama działać nie może, - organ osoby prawnej jest odrębna podmiotowością, organ ten działa jak przedstawiciel nie zdolny. Przesłanki uznania działania osoby lub osób stanowiących organ osób prawnych za działanie tej osoby Pr: 1. osoba lub osoby stanowiące organ musza w sposób wyraźny lub choćby tylko dorozumiały się działać w charakterze organu osoby prawnej 2. działanie tej osoby lub osób musi się mieścić w granicach kompetencji organu. Obie te przesłanki musza być spełnione, jeżeli jedna z nich zostaje spełniona działanie takie wówczas nazywamy dział bez umocowania lub z przekroczeniem granic bez umocowania a konsekwencja tego jest bezwzględna nieważność dokonanej czynności. 1. Kto jako organ osoby prawnej zawarł umowę w jej imieniu nie będąc jej organem albo przekraczając zakres umocowania takiego organu, obowiązany jest do zwrotu tego, co otrzymał od drugiej strony w wykonaniu umowy, oraz do naprawienia szkody, którą druga strona poniosła przez to, że zawarła umowę nie wiedząc o braku umocowania.

12 OSÓB PRAWNYCH --- DOBRA LUB ZŁA WIARA
Skutki prawne związane są ze złą lub dobra wiar osób prawnych. Do ustalenia dobrej lub złej wiary osób prawnych wykorzystuje się teorie organów, oznacza to ze dobra lub zła wiara osoby prawnej przypisywana jest samej osobie prawnej. Trudności ustalenia dobrej lub złej wiary osoby prawnej przy wykorzysta teorii organów powstają w dwóch sytuacjach: 1. kiedy mamy do czynienia z organami osób wieloosobowymi i niektóre z osób wchodzących w skład tych organów są w dobrej lub złej wierze. Aby usunąć tego typu trudności stosuje się zasady: 1. jeżeli choćby jedna z osób wchodzących w skład organu osób wieloosobowych była w złej wierze to przyjmuje się ze cały organ był w złej wierze a wiec osoba prawna był w złej wierze. 2. jeżeli choćby tylko jeden z organów, których współpraca jest potrzebna dla dokonania pewnej czynności prawnej był w złej wierze to przyjmuje się ze osoba prawna była w złej wierze. Określenie zlej i dobrej wiary: 1 w dobrej wierze jest ten kto nie wie lecz nie może mu z powodu tej niewiedzy postawić zarzutów, 2. w złej wierze jest ten kto wie a także ten kto nie wie z powodu jakiegokolwiek niedbalstwa.
13 OSÓB PRAWNYCH--- DOBRA OSOBISTE
Maja wyrazny odpowiednik wśród dóbr osobistych osób fizycznych nie sa tylko te które wylicza art. 23 a także inne np. kult zmarłych integralność seksualna. Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Nazwa osby praw jest odpowiednikiem nazwiska lub pseudonimu osoby fizycz , dobr imie osob praw to odpow czci osob fizy, nietykalność pomieszczen osób praw jest odpowied nietykalności mieszkania osob fiz

14.OSÓB PRAWNYCH -- RODZAJE
Stosowane sa rózne kryteria cech wspólnych wyróżniające rodzaje osób prawnych; 1. ze względu na charakter stosunków własnościowych wyróżniamy ? państwowe osoby praw jak skarb panstwa i inne państwowe osob praw, - niepanstwoawe os praw jak komunalne os praw wyznaniowe os praw i inne os praw, 2. ze względu na siedzibe : -krajowe, zagraniczne 3. ze względu na stosowanie: - publiczne, -prawne.
Skarb Panstwa jest synonimem panstwo w obrocie cywilno prawnym nie ma tu konkretnego podmiotu to jest samo panstwo które jest podmiotem. Skarb panstwa jako osoba prawna nie ma struktury siedziby ani struktury organizacyjnej a przepisy prawa administ decyduja o tym które organy sa powołane do reprezentowana SP w stosunku cywilnoprawnym. Wśród innych przedsiebiorst państwowych: banki past, spólki akcyjne o ograniczonej odpowiedzialności. Art. 441. 1. Własność i inne prawa majątkowe, stanowiące mienie państwowe, przysługują Skarbowi Państwa albo innym państwowym osobom prawnym. Mienie , własność i inne prawa majatkowe sa to prawa podmiotowe bezwzględne rzeczowe. W świetle tego przepisu mienie państwowe w sensie cywilistycznym prawo podmiotowe jest mieniem SP i mieniem innych państwowych osób prawnych. Mienie państwowe w sensie ekonomiczn gospodarczym jest mieniem SP zyski przypadaja państwu.

15 OBOWIĄZYWANIE PRZEPISÓW CYWILNO-PRAWNYCH W PRZESTRZENI I CZASIE
Obowiązywanie w przestrzeni: przepisprawny ii cywilno prawny obowiazuje na obszarze tych panstw na których został ustanowiony. Czasem jest tak ze znajduja zastosowanie we wszystkich przypadkach, które stanowia jego zakres regulacji. Zastosowanie i oobowiązywanie nie zawsze się pokrywają może dochodzic do kolizji w przestrzeni czyli kolizji miedzy przepisami lub normami. Do kolizji dochodzi:-gdzy brak jest jednolitych przepisów w państwie w tej chwili konfliktów takich nie ma gdyz pr wRP jest jednolite , - wówczas gdy pewien stosunek cywilno pr wykracza w pewien sposób poza obszar danego państwa tu może wystąpić konflikt np. przelot samolotem na obszar innego państwa
Obowiązywanie w czasie: Żaden przepis nie obowiązuje w nieskończonośc w wyniku akcji legislacyjnej podmiotów uchyla się te starsze a wprowadza nowe. Dochodzi do kolizji gdy jedne przestaja obowiązywac a zaczynają obowiązywac te drugie uchyla to tzw klauzula derogacyjna.
16 OŚWIADCZENIE WOLI jest każde zachowanie człowieka, wyrażające jego wolę w sposób dostateczny, może być złożone nie tylko na piśmie, ale także ustnie, jak również wyrażone przez gest. Definicja oświadczenia woli w prawie polskim została zawarta w art.60 KC. Oświadczenie woli jest wynikiem pewnego procesu ponieważ zwykle bywa tak za podmiot najpierw sobie coś tam myśli a potem dopiero to uzewnętrznia chyba ze jest osoba bezmyślną ale wtedy na ogół nie dokonuje czynności prawnej
17 OŚWIADCZENIE WOLI ELEMENTY
1) akt woli jest nazywany wola wew ponieważ obej to wszystko co jeszcze nie zostało przejawione a wiec obejmuje motywy. Pobudki którymi podmiot się kierował także efekt tego ale jeszcze nie ujawniony 2) przejaw woli inaczej wola zew to jest to co widac na zwe jest to oświadczenie to co widzimy z czym się stykamy co możemy ocenic. Problem powstaje wówczas kiedy dochodzi do niezgodności miedzy aktem woli a przejawem woli aby na to odp opracowano 3 teorie: a) teoria woli- decydujące znaczenie ma akt woli, b) teoria oświadczenia decydujące znaczenie ma przejaw woli c) teoria zaufania przejaw woli decyduje wówczas gdy wymaga tego bezpieczeństwoobrotu gł ochrona adresata oświadczenia woli. Pozostałych sytuacjach decydujące znaczenie ma akt woli.
18. OŚWIADCZENIE WOLI PRZESŁANKI SKUTECZNOŚCI sa to warunki które musza być spełnione aby pewne zachowanie mogło być uznane za oświadczenie woli są : 1) zachowanie bedace oświadczeniem woli musi być na tyle zrozumiałe aby przynajmniej w drodze wykładni można było ustalic jego sens i znaczenie art65KC z tego paragrafu 1 wynikaja kryteria jakimi należy się kierować dokonując wykładni oświadczenia woli to: a)okoliczności w których zostały złozone oświa woli to różnego rodzaju poznawalne okoliczności które towarzysza składanu osw woli Znaczenie tych okolicz w procesie wykł zalezy przede wszystkim: -czy osw woli kierowane jest oznaczonej osoby to należy temu osw nadac taka tersc by była zrozumiala dla tego właśnie adresata, - oświat woli nie jest kierowane do oznaczonej osoby b) zasady współzycia społecz oraz ustalone zwyczaje , kryterium to nie zawsze znajdzie zastos w praktyce stosuje się wówczas gdy nie daje się ustalic sensu oświadczenia woli na podstawie tego pierwszego. 2) zachow bedace oświ woli musi być swobodne czyli nie bedace pod wpływem przymusu 3) Zach bedace osw woli musi być podjęte na serio nie dla żartu tylko poważnie jest to trudne do ustalenia gdyz w polskim pr cywil nie obowiazuje jakas forma szczególna dokonywania czynności prawnej może być ona dokonywana dowolnie brak rygoryzmu.

19. OŚWIADCZENIE WOLI RODZAJE 1) oswia woli które sa skierowane do oznaczonego adresata 2) oswais woli które nie sa skierow do konkretnego adresata np. przyrzeczenia, 3) osw woli wyrazne to takie które bezposr zmierzaja do dokonania czynności praw 4) oświat woli dorozumiane to takie które bezpos zmierzaja do innego celu niż dokonanie czynności praw lecz z których zamiar dokonania czynn praw wynika 5) oswiad woli domniemane chodzi tu o sytuacje w których brak jakiegokolwiek oświadczenia woli lecz ustawodawca ze stanem tym łączy skutki praw tak jak gdyby oswiad woli zostało złożone
20. OŚWIADCZENIE WOLI SKŁADANIE chodzi o uchwycenie momentu w którym oświat woli zostało złożone czyli chodzi o pyt z jaka chwila zostało złożone oswi woli , jest to wazne ze względu ze czest z chwial złozenia oswa woli maja różnego rodzaju skutki pr. Problemu nie ma z zaznaczeniem tej chwili gdy sładajacy oswiad woli i ten przed którym jest składane sa obecni w tym samym czaie w tym samym miejscu. Jeżeli oswia woli sklad jest już nie w tak bezpośrednich okolicznisciach to już mogą być wątpliwości. By uznac chwile za oswa woli występują różnego rodzaju możliwości: 1) wg teori owad woli decyduje chwila przejawu woli np. chwila zredagowani pisma 2) wg teori wysłania decyduje chwila wysłania oświat woli 3) wg teori doręczenia decyd chwila doręczenia adresatowi oznaczonego osw woli4) wg teori zapoznania decy chwila zapoznania się adresata z treścią złozonego mu oswia woli. Kwestia ta została uregulowana przez ustawodawce w art61KC i w tym przepisie ustawod przyja teorie doręczenia.

21. OŚWIADCZENIE WOLI ---WADY
1) brak świadomości lub swobody - osoba składająca oświadczenie woli znajduję się w stanie psychicznym odbiegającym od normalnego, co uniemożliwia podjęcie decyzji i złożenie oświadczenia w sposób świadomy lub swobodny, art. 82 Nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadomość albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych. Na podst tego przepisu można powiedziec tak ze brak świadomości albo swobody polega na anormalnym stanie psychicznym wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli 2) pozorność - złożenie oświadczenia za zgodą drugiej strony dla pozoru, Pozorna czynność pr w zamiarze stron dokonujących tej czynności albo ma w ogóle nie wywołac żadnego skutku pr albo ma wywołac skutek prawny ale inny niż wskazuje na to treśc tej czynność , tresc która jest widoczna na zewnatrz.
3) błąd - polega na mylnym wyobrażeniu u osoby składającej oświadczenie o rzeczywistym stanie albo na mylnym wyobrażeniu o treści złożonego oświadczenia, daje on prawo osobie składającej oświadczenie woli prawo wycofania się z jego skutków, Rodzaje błędów wg KC : - błąd co do tresci czynności prawnej to błąd dotyczącyy tego co zostało wyrazone w tresci prawnej , - błąd nie dotyczący tresci czynn pr to błąd dotyczący różnych innych elementów które wpływaja na kształt stosunków cywilnoprawnych, - błąd istotny ta błąd uzasadniający przypuszczenia ze gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błedu i oceniał sprawę rozsądnie nie złożyłby oświadczenia tej tresci, błąd nieistotny. Przesłani skuteczności błedu : - musi być błedem co do tresci czynnośi prawnej, - musi być błedem istotnym i dodatkowo gdy oświadczenie woli było złożone innej osobie błąd musi być wywołany przez te osobe chociaz bez jej winy
4) groźba -oznacza przymus psychiczny-- Kto złożył oświadecznie woli pod wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby trzeciej, ten może uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia, jeżeli z okoliczności wynika, że mógł się obawiać, iż jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste lub majątkowe

22 PEŁNOMOCNICTWO
Udzielenie pełnomocnictwa powstaje na skutek czynności prawnej, poprzez umowę lub umocowanie.
Cechy umocowania:
-jest czynnością prawną
-oświadczenie woli jest złożone pełnomocnikowi
-nie jest niezbędne przyjęcie umocowania przez pełnomocnika
-może być wyrażona albo dorozumiana
-pełnomocnik musi mieć zdolność do czynności prawnych ale może być ograniczona
-forma jego udzielenia w zasadzie dowolna, wyjątki ? art. 99szczególna forma (np 158-przeniesienie własności nieruchomości w akcie notarialnym, 1018-jeśli chodzi o spadek to pismo poświadczone podpisem urzędowym
Żródłem umocowania jest oświadczenie mocodawcy, z aktu umocowania wynika zakres pełnomocnictwa
Substytuci ?to dalsi pełnomocnicy, pełnomocnik może ustanowić dla mocodawcy innych pełnomocników tylko wtedy gdy umocowanie takie wynika z treści pełnomocnictwa, z ustawy lub ze stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa
Rodzaje pełnomocnictwa zdefiniowane poprzez kryterium zakresu umocowania
ogólne ? umocowanie do czynności zwykłego zarządu (np. do pobierania czynszu i drobnych remontów ale nie do remontu generalnego), musi mieć formę pisemną
szczególne ? dotyczy indywidualnie określonej czynności prawnej (np. sprzedaź oznaczonej nieruchomości)
rodzajowe ? wskazuje określoną kategorię czynności prawnych do których umocowany jest pełnomocnik (np. do zawierania umowy o pracę bądź sprzedawania nieruchomości w imieniu przedsiębiorstwa)
Przyczyny wygaśnięcia pełnomocnictwa:
-odwołanie (może nastąpić w każdym momencie a zrzeczenie się uprawnienia do odwołania stępuje tylko z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa),
-okoliczności wskazane w treści pełnomocnictwa (np. wygasa termin pełnomocnictwa)
-likwidacja osoby prawnej
-śmierć pełnomocnika lub mocodawcy
-gdy pełnomocnictwu służy nawiązanie pracy
-zrzeczenie się pełnomocnictwa
Skutki wygaśnięcia:
art. 105 kc: Jeśli pelnomocnik po wygasnieciu umocowania dokona w imieniu mocodawcy czynnosci prawnej w granicach pierwotnego umocowania, czynnosc prawna jest wazna, chyba ze druga strona o wygasnieciu umocowania wiedziala lub z latwoscia mogla sie dowiedziec.

23. PRZEDSTAWICIELSTWO
1)czynne ? składamy oświadczenie woli w imieniu reprezentanta
2)bierne ? przyjmowanie oświadczeń w imieniu
Dwa źródła umocowań: ustawa i oświadczenie woli mocodawcy
Art. 96: ?Umocowanie do działania w cudzym imieniu może opierać się na ustawie (przedstawicielstwo ustawowe) albo na oświadczeniu reprezentowanego (pełnomocnictwo).
Podstawowe znaczenie ma treść oświadczenia woli, określa ona stan związania, polegający na tym, że reprezentowany nie może zapobiec powstaniu w swej sferze prawnej skutków czynności dokonanej przez przedstawiciela w granicach jego kompetencji. Działanie bez umocowania nie będzie miało skutku. Przedstawiciel musi mieć zdolność reprezentowania i do czynności prawnych (u opiekunów, kuratorów musi być pełną) Działanie przedstawiciela może być dorozumiane.
Czynność prawna przedstawiciela nie może przekraczać przedstawicielstwa
o testament ? nie można sporządzić ani odwołać przez przedstawiciela
o małżeństwa ? nie można zawrzeć przez przedstawiciela, co najwyżej można zapewnić pełnomocnictwo

24. PROKURA
dawniej uregulowana w kodeksie handlowym obecnie w kodeksie cywilnym (dział VI ?przedstawicielstwo)
Prokura to swoiście ukształtowane pełnomocnictwo przystosowane do działalności gospodarczej przedsiębiorców.
Podmiotami kompetentnymi do udzielenia prokury sąwyłącznie przedsiębiorcy ?zarówno osoby fizyczne, osoby prawne i ułomne osoby prawne. Udzielenie prokury dokonuje się jednostronną czynnością prawną przedsiębiorcy, wymaga formy pisemnej (zwykłej) zastrzeżonej pod rygorem nieważności.
Zasada jawności nakazuje zgłoszenie prokury do rejestru przedsiębiorców.
Prokurent ? może nim być tylko osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych. Prokura nie może być przeniesiona na inną osobę. Można ustanowić kilku prokurentów łącznie lub oddzielnie jak również prokurę oddziałową. Prokurent pełni reprezentacje w czynnościach materialnoprawnych i sądowych. Nie ma natomiast uprawnień do:
-zbycia przedsiębiorstwa
-oddania przedsiębiorstwa do czasowego korzystania (dzierżawa)
-zbywania i obciążania nieruchomości
Do tych czynności potrzebna jest mu szczególne przewidziana forma. Prokurent musi składać podpis własnoręczny zgodnie ze znajdującym się w aktach rejestrowych wzorem a ponadto wskazać że występuje w roli prokurenta pieczęć
Prokura oddziałowa Art 1095 ?prokure można ograniczyć do zakresu spraw wpisanych do rejestru oddziału przedsiębiorstwa?
Odwołanie prokury:
może to zrobić mocodawca o każdym czasie i bez podania przyczyny
ustanie działalności przedsiębiorstwa
śmierć prokurenta (ale śmierć przedsiębiorcy lub jego utrata zdolności do czynności prawnych NIE)

25 PRAWO PODMIOTOWE jest jednym z podstawowych pojęć prawa cywilnego i odgrywa w tej gałęzi prawa węzłową rolę. Prawo podmiotowe zakreśla granice strefy możności działania uprawnionego. W tych granicach uprawniony może podejmować wszelkie działania.
Źródłem prawa podmiotowego są normy prawne, które ustanawiają strefę możności postępowania i zakreślają jej granice. Nie ma praw podmiotowych poza tymi, które wynikają z norm prawnych. Inaczej mówiąc, każde prawo podmiotowe ma oparcie w przepisach prawa cywilnego.
Treść prawa podmiotowego określana jest nie tylko przez to, co wolno czynić uprawnionemu, ale i przez to, do czego jest zobowiązana druga strona.
Prawo podmiotowe jest pojęciem nadrzędnym w stosunku do uprawnienia. W stosunku cywilnoprawnym występuje z reguły kilka uprawnień , mają one znaczenie równorzędne lub nie równorzędne, powstają jednocześnie lub niejednocześnie, a ich losy
W czasie trwania stosunku prawnego mogą być różne.
26 PRAWO PODMIOTOWE PODZIAŁ
1. ze względu na stopień ochrony prawa podmiotowego:
a) bezwzględne to takie które są skuteczne wobec wszystkich tzn także wobec tych z którymi uprawnionego nie łączy żaden stosunek prawny np. pr własności, użytkowania wieczystego.
b) względne to takie które są skuteczne wobec tylko określonych osób w szczególności tych z którymi uprawnionego łączy stosunek prawny wynikający ze stos zobowiązaniowych- wierzytelności gdzie wierzyciel żada od dłużnika spełnienia świadczenia a dłużnik ma obowiązek świadczenie spełnic.
2. ze względu na typ stosunków z których wynikają prawa podmiotowe dzielimy:
a) majątkowe to takie które są bezpośredniu uwarunkowane interesem majatkowym uprawnionego np. wszystkie pr rzeczowe- własnośc, uzytkowanie wieczyste ten podział nie jest prosty gdyż nie zawsze wiadomo czy pewne pr podmiotowe mają charakter majątkowy
b) niemajątkowe to te które nie są bezpośrednio uwarunkowane interesem majątkowym uprawnionego, czasem mogą być pośrednio uwarunkowane np. pr do opieki rodziców
3. ze względu na przynależnośc do podmiotu dzielimy:
a) podzielne to takie które mogą należec do kilku podmiotów równoczesnie
b) niepodzielne to takie które nie mogą należec równoczesnie do kilku podmiotów np.. służebnośc osobista.
4 ze względu na sposób powstania i wygaśnięcia
a) samoistne to takie które maja byt samodzielny tzn niezależny od innych praw podm
b)niesamoistne to takie które nie nają obiektu samodzielnego istnieja dlatego ze istnieja jakies inne pr podmiotowe
5. ze względu na możliwość przeniesienia pr na inne podmioty:
a) zbywalne to takie które uprawniony może przenieść na inne podmioty np. pr włas
b) niezbywalne to takie które uprawniony nie może przenieś na inne podmioty np służebno

27. PRAWO PODMIOTOWE SPOSOBY NABYCIA
1) nabycie pierwotne ? polega na tym ze nabywający prawo podmiotowe nie wywodzi tego pr od nikogo czyli iż jest brak następstwa prawnego nie jest tak ze przechodzi z podmiotu na podmiot czyli iż wcześniej to prawo nikomu nie przysługiwało tak jest w przypadku np. zawłaszczenia nabyta własnośc rzeczy ruchomej, która będzie rzecza niczyją art181 KC ?własność ruchomej rzeczy niczyjej nabywa się przez jej objęcie w posiadanie samoistne?
Według art. 174KC posiadacz rzeczy ruchomej niebedący jej właścicielem nabywa własnośc jeżeli posiada rzecz nieprzerwanie od lat trzech jako posiadacz samoistny , chyba ze posiada w złej wierze. Tutaj nabywający pr własności , pr użytkowania wieczystego następuje w drodze zasiedzenia nabywa to pr bo spełnia się przesłanki zawarte w tych przepisach a nie dlatego że pr własności mu przysługiwało, wczesniej innemu podmiotowi a teraz przechodzi na tego kto nabywa w drodze zasiedzenia. Innym przykładem może być zawłaszczenie.
2) nabycie pochodne polega ze nabywający pr podmiotowe (nstepca prawny) wywodzi je od swego poprzednika prawnego dochodzi wiec do sukcesji czyli przejscia prawa z podmiotu na podmiot Rodzeja sukcesji: a) s. uniwersalna wystepuje wówczas gdy nastepca prawny wstepuje w ogół praw swego poprzednika prawnego na podstawie jednego zdarzenia prawnego. Sukcesja ta wystepuje przez dziedziczenie, przy nabyciu spadku w drodze umowy od spadkobiercy, przy nabyciu czesci spadku w drodze umowy od spadkobiercy,. Sukcesja uniwersalna jest instytucja wyjatkowa jest możliwa tylko w sytuacjach wyrażnie w ustawie wskazanej, sukcesja uniwersalna może dotyczyc całego albo czesci wyodrębnionego majątku
b) s syngularna (szczególna) wystepuje gdy nastepca prawny ustepuje tylko jedna prawo podmiotoweswego poprzednika prawnego, jeżeli nastepca prawny ustepuje kilka pr podmiot swego poprzednika prawnego lecz nie na podstawie jednego zdarzenia praw to należy przyjąć że wystepije tyle sukcesji syngularnych ile praw przechodzi.
3) nabycie konstytutywne występuje gdy w momencie nabycia pr podmiotowego prawo to dopiero powstaje np. zawłaszczenie
4) nabycie translatywne wystepuje wówczas gdzy prawo podmiotowe przechodzi w całości z jednego podmiotu na inny w postaci niezmienionej i to nabycie wiąże się z nabycie na ogół pochodnym , ale czasami nabycie translatywne może dotyczyc, wiązac się nabyciem pierwotnym jest tak wówczas gdy możliwość nabycia pr podmiot w sposób pierwotny jest uzależniony od istnienia tego prawa od innego podmiotu.

28. PRAWO PODMIOTOWE- WYKONYWANIE to podejmowanie czynności mieszczących się w sferze możności postepowania uprawnionego. Jeżeli podejmujemy pewne zachowania się w obrębie tej strefy to wtedy wykonujemy swoje pr podmiotowe. Polega ona na : 1) bezpośrednim korzystaniu z rzeczy np. pobieranie pożytków z rzeczy 2) wykonywanie pr podmiotowego może być czynnością prawną np. oddane rzeczy w dzierżawe w najem i pobieranie tzw pożytków cywilnych z rzeczy. Tym pożytkiem cywilnym może być np. czynsz najmu a tym stosunkiem cywilnoprawnym ten stosunek najmu. 3) wykonywanie pr podmiotowego może być czynnością faktyczną 4) wykon pr podmio stale w sposób stały dlatego że jest ono strefą możności postępowania nawet wtedy gdy nie podejmuje się żadnych zachowań, własności te wykonuje stale 5) wykon pr podm jednorazowo np. przejecie świadczeniawierzytelności od dłużnika 6) wykonywanie pr podm osobiście albo przez inne osoby. Osobiście to przez tego komu prawo podmiotowe słuzy .

29. PRZEDAWNIENIE- Przedmiotem są wyłącznie cywilnoprawne roszczenia majątkowe. Jedna z instytucji prawnych związanych z upływem czasu, po pewnym czasie dłużnik może uchylić się od spełnienia świadczenia. Instytucje związane z upływem czasu: a)zasiedzenie, b)przemilczenie, c)przedawnienie, d)prekluzja(terminy zawite).
30. PRZEDAWNIENIE PRZEDMIOT
Nie podlegają więc przedawnieniu: 1. roszczenia nie mające charakteru cywilnoprawnego (np. procesowe) 2. uprawnienia cywilnoprawne inne niż roszczenia (np. prawa podm bezwzględne, jak pr własności) 3. roszczenia niemajątkowe (np. służące ochronie dóbr osobistych) 4. cywilnoprawne roszczenia majątkowe w wyjątkowych, wyraźnie w ustawie przewidzianych przpydkach, np. roszczenia windykacyjne i negatoryjne, które trwają wieczyście.
31. PRZEDAWNIENIE SKUTKI Skutkiem przedawnienia jest niemożnośc dochodzenia istniejącego roszczenia co oznacza że ten przeciwko komu roszczenie przysługuje może z upływem terminu przedawnienia uchylic się od jego zaspokojenia z chwila upływu terminu przedawnienia. Zobowiązanie z którego wynika dane roszczenie przekształca się w zobowiązanie niezupełne inaczej w zobow naturalne . zobowiązanie niezupełne to takie w którym więż prawna łącząca wierzyciela i dłużnika jest osłabiona porządek prawny uznaje te zobowiązania lecz odmawia im sankcji przymusowej realizacji. Dłużnik wiec może nie spełnic świadczenia które jest przedmiotem zobowiązania niezupełnego inaczej naturalnego.
32. PRZEDAWNIENIE TERMINY
Kodeks cywilny przewiduje cztery podstawowe terminy przedawnienia:
ogólny - 10 lat; dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalnosci gospodarczej - 3 lata;
dla roszczeń o świadczenie okresowe(np. czynsz najmu) - 3 lata; dla wszystkich roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym, poza roszczeniami okresowymi należnymi w przyszłości - 10 lat. Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie.
33. PRZEDAWNIENIA ZAWIESZENIE BIEGU
Zarówno przed jak i po rozpoczęciu biegu przedawnienia mogą pojawić się sytuacje, które obiektywnie uniemożliwiają wierzycielowi wykonywanie swych uprawnień w stosunku do dłużnika. Przeszkody te mogą utrzymywać się przez dowolnie długi okres. By zapobiec oczywistemu pokrzywdzeniu wierzyciela, którego roszczenie mogłoby się przedawnić zanim uzyskałby faktyczną możliwość jego dochodzenia, ustawa w niektórych przypadkach zatrzymuje bieg przedawnienia lub uniemożlwia jego rozpoczęcie. Bieg przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu:
co do roszczeń, które przysługują dzieciom przeciwko rodzicom - przez czas trwania władzy rodzicielskiej; co do roszczeń, które przysługują osobom nie mającym pełnej zdolności do czynności prawnych przeciwko osobom sprawującym opiekę lub kuratelę - przez czas sprawowania przez te osoby opieki lub kurateli;
co do roszczeń, które przysługują jednemu z małżonków przeciwko drugiemu - przez czas trwania małżeństwa; co do wszelkich roszczeń, gdy z powodu siły wyższej uprawniony nie może ich dochodzić przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw danego rodzaju - przez czas trwania przeszkody;
co do roszczeń z tytułu umowy przewozu - przez czas trwania próby pozasądowego rozwiązania sporu lecz nie dłużej niż 3 miesiące od daty wezwania do zapłaty lub złożenia reklamacji.Po ustaniu przeszkody przedawnienie biegnie dalej z uwzględnieniem okresu pomiędzy rozpoczęciem biegu, a powstaniem przeszkody
34. PRZEDAWNIENIA WSTRZYMANIE ZAKOŃCZENIA BIEGU
Wyjątkowe okoliczności leżące po stronie wierzyciela niekiedy uzasadniają odstępstwo od ogólnych reguł określających termin przedawnienia danego rodzaju. Najczęściej chodzi tu o wzmocnienie jego ochrony w postaci wydłużenia terminu z uwagi na brak po jego stronie pełnej zdolności do czynności prawnych lub wystąpienie podstaw do ubezwłasnowolnienia. Bieg przedawnienia nie może się wówczas zakończyć wcześniej niż przed upływem dwóch lat od daty ustanowienia dla tej osoby przedstawiciela ustawowego lub ustania przyczyny jego ustanowienia(np. wskutek uzyskania pełnoletności, bądź ustąpienia zaburzeń psychicznych). W przypadku roszczeń o naprawienie szkody na osobie wyrządzonej czynem niedozwolonym bieg przedawnienia może zakończyć się nie wcześniej niż z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Dodatkowo przedawnienie tego rodzaju roszczeń przysługujących osobie małoletniej(bez względu na to czy ma przedstawiciela ustawowego) nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat dwóch od uzyskania przez nią pełnoletności.

35. RÓŻNICE MIEDZY STWIERDZENIEM ZGONU A UZNANIEM ZA ZMARŁEGO:
1, dotyczy przesłanek od których uzależnione jest stosowanie jednej i drugiej instytucji uznac za zmarłego można tylko osobe zaginiana natomiast stwierdzenie zgonu stosuje się do osób gdzie istnieje pewność ze dana osoba nie zyje ale nie ma zwłok i nie można wydac aktu zgonu
2. dotyczy oznaczenia śmierci przez sad w przypadku stwierdzenia zgonu sad dysponuje chwila prawdopodobieństwa śmierci, w przypadku uznania ja za zmarłego nie dysponuje dlatego ustawodawca wprowadził przeis domniemania chwili śmierci
3. dotyczący charakteru prawnego orzeczenia sadowego postanowienia o stwierdzeniu zgonu ma charkter deklaratoryjny tzn potwierdzające orzeczenie sadowe o uznaniu za zmarłego ma charakter konstytutywny czyli jest to nowy stan pr.
36. STOSUNEK CYWILNOPRAWNY
Powstaje gdy zaistnieje jakies zdarzenie jakis fakt prawny jest odmiana stosunku prawnego. Stosunek zachodzi miedzy podmiotami prawa w którym to stosunku podmioty te maja wynikające z dyspozycji normy prawnej uprawnienia i obowiązki których realizacja zagwarantowana jest przymusem państwowym W stosunku prawnym sankcja panstwowa istnieje jej najbardziej odróznia od stosunków które jej nie maja np. stosunki partnerskie.
37. STOSUNKÓW CYWILNOPRAWNYCH RODZAJE
1.abstrakcyjne stosunki cywilnoprawne ? to stosunki wyznaczone w sposób ogólny przez hipotezę normy prawnej, w sposób ogólny wyznaczona jest także dyspozycja norm
2. konkretne stosunki cywilnoprawne to stosunki zindywidualizowane dotyczące oznaczonych podmiotów i sytuacji, która w rzeczywistości zaistniała jest to sposób zachowania się adresata czasem jest tak ze nie ma sankcji.
38 STOSUNKU CYWILNOPRAWNEGO ELEMENTY
- podmiot, - przedmiot, - treść
I Elementy podmiotu ? w Pr cywilnym mamy 3 kategorie podmiotów: osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, lecz wyposażone w zdolność prawna np. spółki jawne. Osobą fizyczną jest każdy człowiek. Pozostaje nią od urodzenia aż do śmierci Każdy człowiek jako osoba Fizyczna posiada zdolność prawną, czyli zdolność do posiadania określonych praw i obowiązków w zakresie Prawa cywilnego. Osoby prawne ? jest to trwałe dokonane Na podstawie właściwych przepisów prawnych Zespolenie pewnej grupy osób fizycznych i Środków majątkowych dla osiągnięcia Określonych celów społecznych lub ekonomicznych. Można to także tłumaczyć Jako organizacje lub instytucje która w dziedzin stosunków majątkowych może występować Jako podmiot praw i obowiązków. Pojęcie osoby prawnej charakteryzują Następujące elementy: -cel, - element ludzki, - majątek, - wyodrębnienie organizacyjne, - przepis prawny uznający daną organizacje za samodzielny podmiot prawa
Typowe postacie stosunku cywilnoprawnego w przypadku wielości podmiotów w ramach stron w stosunku o charakterze majątkowym
1, wspólność rozłączna- występuje wówczas, gdy w ramach stron stosunku cywilnoprawnego występuje wielość podmiotów stosunek ma charakter majątkowy a świadczenie jest podzielone i to jest taki dodatkowy warunek, warunek takiej sytuacji dochodzi do podziału stosunku cywilnoprawnego na części, powstaje kilka z tego jednego.
2. wspólność łączna występuje wówczas, gdy pewne prawo podmiotowe przysługuje niepodzielnie kilka osobom, lecz żadna z nich nie ma określonego udziału w tym prawie i w konsekwencji nie może tym rozporządzać te udziały nie są oznaczone. Art. 863. 1. Wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku.
3. wspólność w części ułamkowej występuje wówczas, gdy pewne prawo przysługuje niepodzielnie kilku podmiotom, lecz każdy z nich ma określony udział w tym prawie, udział ten najczęściej określony jest w postaci ułamka 1/3 lub może być wyrażony w postaci procentowej. Art. 196. 1. Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.
4. Solidarność:
- dłużników inaczej solidarność bierna Art. 366. 1. Kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników).
2. Aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.
- wierzycieli inaczej solidarność czynna zdefiniowana Art. 367. 1. Kilku wierzycieli może być uprawnionych w ten sposób, że dłużnik może spełnić całe świadczenie do rąk jednego z nich, a przez zaspokojenie któregokolwiek z wierzycieli dług wygasa względem wszystkich (solidarność wierzycieli)
II Element przedmiotu stosunku cywilno prawnego Przedmiotem stosunku cywilnoprawnego jest to wszystko, na co skierowane są uprawnienia i obowiązki podmiotów stosunku cywilnoprawnego. Rzeczy. Rzeczami są przedmioty majątkowe na tyle wyodrębnione, że w obrocie cywilnoprawnym mogą być traktowane jako samoistne dobro.
Wyróżniamy następujące zbiory rzecz:
? Ruchome i nieruchome,
? Oznaczone, co do gatunku i oznaczone, co do tożsamości,
? Podzielne i niepodzielne,
? Samoistne i niesamoistne.
Ruchome są rzeczy mogące zmienić położenie bez utraty dotychczasowej tożsamości. Nieruchome, zwane nieruchomościami, to powierzchnia ziemi (grunt) i rzeczy ruchome trwale połączone z gruntem. Wyróżniamy nieruchomości gruntowe, budynkowe i lokalowe.
III Element treści ? Treść stosunku cywilnoprawnego tworzą wynikające z niego uprawnienia i obowiązki podmiotów tego stosunku. Stosunki cywilnoprawne mogą być jednostronne zobowiązujące lub wzajemnie zobowiązujące. Ze stosunkiem jednostronnym mamy do czynienia, gdy jeden podmiot wyłącznie rozporządza uprawnieniami, natomiast na drugim uczestniku ciążą tylko zobowiązania. Stosunek cywilnoprawny ma charakter wzajemnie zobowiązujący, gdy każdy z podmiotów w nim uczestniczących zarazem dysponuje uprawnieniami i obciążony jest zobowiązaniami.
39. ZDOLNOŚĆ PRAWNA
To zdolność bycia podmiotem praw i obowiązków prawnych. ZDP jest atrybutem podmiotów prawa. Wyróżniamy trzy kategorie osób: *os fizyczne ?nabywają zdolność do czynności prawnych z chwilą urodzenia, * osoby prawne -co do zasady z chwila uzyskania osobowości prawnej jednostki organizacyjne mniemające osobowości Pr, którym ustawa przyznaje zdolność prawną uzyskują ja z mocy samego prawa w chwili powstania chyba ze ustawa stanowi inaczej. Art. 8 Każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną. Ustawa ta oznacza, iż nikt przez czynność prawną przez siebie dokonaną nie może ograniczyć swej zdolności prawnej lub jej wyłączyć, nie każdy może ja mieć może być ograniczona, 2 & 1 u osób, u której brak pełnej zdolności do czynności prawna odbija się to w sposób negatywny na zdolności prawnej. Zdolności prawna jest na gruncie polskiego prawa niestopniowana ? można ja mieć lub nie. Zakres, w jakim można z niej korzystać definiuje osobny atrybut podmiotu prawnego- zdolność do czynności prawnych. Utrata osobowości prawnej: * osoba fizyczna- w chwili śmierci lub w następstwie uznania za zmarłego, * jednostka organizacyjna ? z chwila likwidacji.
40. ZDOLNOŚCI PRAWNEJ ---KONIEC
Oznaczenie kiedy się kończy zdolność prawna jest bardzo wazna
nie ma takiego przepisu w KC oraz innych kodeksach, kiedy się kończy zdolność pr. Problemem jest, iż ustawodawca nie uregulował momentu śmierci. Zdolność prawna osoby fizycznej ustaje wraz z jej śmiercią. Dawniej uważana ze momentem śmierci to chwile, w której ustaje praca krwioobiegu. Obecnie przyjmuje się, iż chwila śmierci jest śmierć mózgu i w związku z tym ustaje zdolność prawna. Z końcem zdolności prawna łączą się następujące instytucje: 1. sadowe stwierdzenie zgonu- instytucja nie jest w KC, lecz w KPC naturalnym sposobem udokumentowania faktu śmierci jest sporządzenie aktu śmierci. Akt zgonu można sporządzić na 3 sposoby:- na podstawie karty zgonu to druk, który wypełnia lekarz, - na podst. pisemnego zawiadomienia organu, który w związku ze śmiercią osób fizycznej prowadził dochodzenie lub śledztwo, - na podst. naocznego stwierdzenia tego faktu przez odpowiedniego pracownika. Akt zgonu można sporządzić, jeśli są zwłoki, jeśli ich nie ma można go sporządzić i wtedy przeprowadza się postępowanie przed sadem, który wydaje orzeczenie i wydaje akt zgonu, który w wyniku postępowania uważa śmierć za najbardziej prawdopodobną, ale tylko wtedy, gdy jest ona niewątpliwa.
41 ZDOLNOŚC DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH OSÓB FIZYCZNYCH
To możliwość samodzielnego objawienia woli ze skutkiem prawnym, zdolność do tego, aby poprzez swoje akty woli nabywać samodzielnie te uprawnienia i zaciągać obowiązki. Przesłanki do zdolności do czynności prawnej: osiągniecie odpowiedniego wieku- Pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletniości, oraz nie ubezwłasnowolnienie.
42 ZDOLNOŚC DO CZYNNOŚCI PR ? PEŁNA maja osoby pełnoletnie i nieubezwłasnowolnione, skutkiem jest dokonywanie wszelkich czynności prawnych w granicy swojej zdolności do czynności prawnych. Art. 11. Pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletniości. Art. 10. 1. Pełnoletnim jest, kto ukończył lat osiemnaście. 2. Przez zawarcie małżeństwa małoletni uzyskuje pełnoletniość. Nie traci jej w razie unieważnienia małżeństwa.
43 ZDOLNOŚĆ DO CZYNOSCI PR --OGRANICZONA
1. osoby, które ukończyły lat13, lecz nie ukończyły lat osiemnastu
2. osoby częściowo ubezwłasnowolnione
3. osoby w stosunku, do których w toczącym się postępów o ubezwłasnowolnienie sad ustanowił doradcę tymczasowego- to podmiot, który ustala sad na etapie postępowania by dbał o interesy tej osoby i ustanawia go na czas trwania procesu.
Niektóre czynności prawne mogą być wykonyw przez osobe o ograniczonej ZDCP lecz do ważności potrzebana jest zgoda jej przedst. Ustawowego dotyczy to gł czynności o charakterze rozporządzającym lub zobowiązującym. Niektóre czynności maga być swobodnie wykonywane przez osob o ograniczonej ZDCP ? nie jest tu wymagana niczyja zgoda sa to swobodne czynności takie które nie maja chartka zobowiązującego ani rozporządzającego po stronie taj osoby o ograniczonej zdoln do czynn . Może zawierac umowy należących do powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach zycia codziennego.art20 KC
Niektóre czynności pr nie mogą być zupełnie dokonywane przez osobe o ograniczonej ZDCP Sporządzić i odwołać testament może tylko osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych.

44. ZDOLNOŚCI DO CZYNNOŚCI PR --- ZUPEŁNY BRAK
!. osob które sa całkowice ubezwłasnowolnione
2. osoby które nie ukończyły lat 13 art12
Art. 14. 1. Czynność prawna dokonana przez osobę, która nie ma zdolności do czynności prawnych, jest nieważna.2 . Jednakże gdy osoba niezdolna do czynności prawnych zawarła umowę należącą do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego, umowa taka staje się ważna z chwilą jej wykonania, chyba że pociąga za sobą rażące pokrzywdzenie osoby niezdolnej do czynności prawnych.
45 ZDARZENIE PRAWNE (fakt prawny)
Mówiąc w szer znaczeniu to mamy na mysli okoliczności które powoduja powstanie skutków prawnych w całym systemie prawa tzn we wszystkich jego gałęziach. Mówiąc w waskim znaczeniu to mamy na mysli okoliczności które powoduja powstanie skutków prawnych w dziedinie prawa cywilnego. Skutki te polegaja najczęściej na powstaniu, zmianie lub wygaśnięciu jakiegos stosunku cywilnoprawnego.
46. ZDARZENIA PRAWNE--- PODZIAŁ
1. zdarzenie w ścisłym tego słowa znaczeniu czyli zdarzenie sensu scritt nie podlegające już one dalszemu podziałowi. Zdarzenie prawne sensu scritto to takie okoliczności które sa niezależne od woli ludzkiej które powoduje rózne skutki w sferze prawa cywilno prawnego np poczecie, urodzenie dziecka i to może nie zależeć od woli ludzkiej i w ten sposób powstaje zdolność prawna ale nie jest to stosunek cywilnoprawny. Inym zdarzeniem może być śmierć nawet samobójstwo i jest to ustanie zdolności prawnej, może tez to być upływ czasu które powoduje rózne skutki w sferze cywilnoprawnej np. przedawnienie, nabycie własności przez zasiedzenie. Czynności zmierzające do wywołania określonych skutków prawnych sa róznego rodzaju czynności specjalne podejmowane po to żeby osiągnąć określony skutek prawny tak
2. działania które dziela się na
a) czynności zmierzajce do wywołania określonych skutków prawnych dziela się na:
-czynnosci pra w tym oświadczenia woli,
- akty administracyjne,
- orzeczenie sadowe o charakterze konstytutywnym jest to powstanie nowego stanu prawnego nowej sytuacji , jakości prawnej np. wyrok rozwodowy
b) czyny dzielimy na:
- czyny bezprawne nie podlegające dalszemu podział. Sa one sprzeczne z ogólnie pojętym porządkiem prawnym
? czyny zgodne z prawem dziela się na przejawy woli podobne do oświadczenia woli, zawiadomienia o pewnych zdarzeniach, czynności faktyczne.

47. UZNANIE ZA ZMARŁEGO regulowane jest art. 29 KC stosujemy w odniesieniu do osób zaginionych, gdyż, jeżeli osoba zaginie następuje stan niepewności prawnej i to się odbija na innych osobach prawnych np. w małżeństwie
?zaginiecie proste jest to takie zaginiecie, któremu nie towarzyszyły okoliczności przemawiające za zwiększonym prawdopodobieństwem śmierci Zaginiony może być uznany za zmarłego, jeżeli upłynęło lat dziesięć od końca roku kalendarzowego, w którym według istniejących wiadomości jeszcze żył; jednakże gdyby w chwili uznania za zmarłego zaginiony ukończył lat siedemdziesiąt, wystarcza upływ lat pięciu. Uznanie za zmarłego nie może nastąpić przed końcem roku kalendarzowego, w którym zaginiony ukończyłby lat dwadzieścia trzy.
? zaginiecie kwalifikowane nazywane szczególnym to takie, któremu towarzysza okoliczności przemawiające za zwiększonym prawdopodobieństwem śmierci. Art., 30Kto zaginął w czasie podróży powietrznej lub morskiej w związku z katastrofą statku lub okrętu albo w związku z innym szczególnym zdarzeniem, ten może być uznany za zmarłego po upływie sześciu miesięcy od dnia, w którym nastąpiła katastrofa albo inne szczególne zdarzenie.
2. Jeżeli nie można stwierdzić katastrofy statku lub okrętu, bieg terminu sześciomiesięcznego rozpoczyna się z upływem roku od dnia, w którym statek lub okręt miał przybyć do portu przeznaczenia, a jeżeli nie miał portu przeznaczenia - z upływem lat dwóch od dnia, w którym była ostatnia o nim wiadomość.
48. UBEZWŁASNOWOLNIENIA--- Rodzaje
Całkowite: ukończenie lat 13(osoba, która nie ukończy 13 lat nie ma ZDCP wiec nie można jej ubezwłasnowolnić, choroba psychiczna lub inne zaburzenia Art. 13. 1. Osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem. 2. Dla ubezwłasnowolnionego całkowicie ustanawia się opiekę, chyba, że pozostaje on jeszcze pod władzą rodzicielską
Częściowe: uzyskanie pełnoletniości, choroba psychiczna - lub inne zaburzenia. Art16Osoba pełnoletnia może być ubezwłasnowolniona częściowo z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, jeżeli stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw. Dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo ustanawia się kuratelę.

49. ZASIEDZENIE
W prawie polskim, zasiedzenie jest jedną z instytucji ?dawności?. Stanowi instrument korekty stanu prawno rzeczowego w związku z długotrwałą niezgodnością pomiędzy rzeczywistym stanem posiadania a formalnym stanem własności. Jest więc objawem prawo korygującej funkcji posiadania.
Zasiedzenie służy bowiem nabyciu własności przez posiadacza na skutek jego długotrwałego wykonywania prawa. Z drugiej strony ?opieszały właściciel? traci w tych warunkach swoje prawo własności, ponieważ swojego prawa nie wykonuje-przemilcza. Nie jest więc zasiedzenie zwyczajną instytucją pośród zdarzeń prawnych powodujących nabycie i utratę własności. Jednakże jest potrzebną instytucją?oczyszczającą?.
W trybie zasiedzenia można również nabyć prawo użytkowania wieczystego, przy analogicznym zastosowaniu przepisów o na