Sprawozdawczość i analiza finansowa banku

1 Pojęcie i klasyfikacja aktywów banku. (Aktywa banku – pojęcie, klasyfikacja i wycena )
2 Rezerwy banku: pojęcie, rodzaje i znaczenie.
3 Koszty banku i ich klasyfikacja. (Charakterystyka kosztów banku )
4 Przychody banku i ich klasyfikacja. (Charakterystyka przychodów banku )
5 Analiza rentowności banku.
6 Analiza płynności banku.
7 Analiza wypłacalności banku.
8 Sprawozdanie finansowe banku i jego charakterystyka.
(Charakterystyka rocznego sprawozdania banku )
9 Fundusze własne banku a regulacje ostrożnościowe.
10 Międzynarodowa standaryzacja sprawozdawczości finansowej banków




1 Pojęcie i klasyfikacja aktywów banku. (Aktywa banku – pojęcie, klasyfikacja i wycena )

Aktywa banku to zasoby majątkowe: kontrolowane przez bank (ale nie muszą być jego własnością), o wiarygodnie określonej wartości, powstałe na skutek przeszłych zdarzeń, generujące w przyszłości korzyści ekonomiczne.
Klasyfikację aktywów można przeprowadzić biorąc pod uwagę ich wpływ na przychody i koszty banku. I tak są to:
1.aktywa przychodowe, których celem jest generowanie przychodów pieniężnych (należności od instytucji finansowych, podmiotów niefinansowych i sektora budżetowego, dłużne papiery wartościowe, akcje i udziały w innych jednostkach).
Ze względu na ryzyko utraty zdolności do przynoszenia przychodów lub zmniejszenia wartości tych aktywów dzielimy je na :
 Aktywa pracujące – przynoszące dochody zgodnie z wcześniej zawartymi umowami (kredyty normalne)
 Aktywa niepracujące – nieprzynoszące dochodów (wbrew zapisom umów) lub/i powodujące powstanie kosztów i strat w wyniku zmniejszenia wartości (np. kredyty, w odniesieniu do których nastąpiło opóźnienie w spłacie kapitału i odsetek).
2.Aktywa nieprzychodowe, które z założenia nie przynoszą przychodu, ale są niezbędne do funkcjonowania banku. Należą do nich: środki pieniężne w kasie i nieoprocentowane należności od banku centralnego (rezerwy obowiązkowe), rzeczowy majątek trwały, rzeczowy majątek trwały

W aktywach banku znacząca grupę stanowią ekspozycje kredytowe-należności z tytułu udzielonych kredytów i pożyczek, skupionych wierzytelności, weksli i czeków, zrealizowanych gwarancji i innych wierzytelności oraz zobowiązania pozabilansowe o charakterze finansowym i gwarancyjnym z wyłączeniem odsetek odsetek prowizji Są one klasyfikowane przez bank z punktu widzenia ponoszonego ryzyka ustalonego przy zastosowaniu określonych dwóch kryteriów:
 Terminowość spłaty kapitału i odsetek;
 Sytuacji ekonomiczni-finansowej dłużnika(bez Skarbu Państwa i kredytów detalicznych)
Na tej podstawie wyróżnia się następujące ekspozycje kredytowe
1.normalne-opóźnienie w spłacie kapitału i odsetek nie przekracza 1 miesiąca (6-miesięcy detaliści, 1 rok Skarb Państwa), a sytuacja ekonomiczno finansowa dłużnika nie budzi obaw;
2.pod obserwacją – ta kategoria nie dotyczy ekspozycji kredytowych wobec Skarbu Państwa oraz wynikających z pożyczek i kredytów detalicznych . Opóźnienie w spłacie kapitału i odsetek zawiera się w przedziale 1-3 miesiące, a sytuacja ek.-fin. Dłużnika nie budzi obaw, lub które wymagają szczególnego nadzoru ze względu na ryzyko regionu, kraju, branży, grupy klientów ;
3.poniżej standardu – opóźnienie w spłacie kapitału i odsetek zawiera się w przedziale od 3-6 miesięcy miesięcy sytuacja ekon.-fin. dłużnika może stanowić zagrożenie dla terminowej spłaty należności (brak ekspozycji wobec Skarbu Państwa i detalistów);
4.wątpliwe – opóźnienie w przedziale 6-12 miesięcy ( Skarb Państwa 1-2 lata ), a sytuacja ekon.- fin. dłużnika uległa znacznemu pogorszeniu ( bez kredytów kredytów i pożyczek detalicznych);
5.stracone – opóźnienie w spłacie powyżej 12 miesięcy( klient detaliczny powyżej 6 miesięcy, Skarb Państwa 2 lata, względem dłużnika bank złożył wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, miejsce pobytu dłużnika jest nieznane a majątek nie został ujawniony, sytuacja ekon.-fin. dłużnika pogarsza się w sposób nieodwracalny prowadzący do jego upadłości, likwidacji.
2 Rezerwy banku: pojęcie, rodzaje i znaczenie.

Rezerwy to zobowiązania, których termin wymagalności lub kwota nie są pewne. Rodzaje to:
1. rezerwy celowe,- tworzone w ciężar kosztów na ekspozycje kredytowe i uwzględniane przy wycenie pozycji bilansowych oraz pozabilansowych, których dotyczą, a dotyczą:
 ekspozycji normalnych z tytułu udzielania kredytów i pożyczek detalicznych oraz ekspozycji pod obserwacją – rezerwa nie może być niższa niż 1,5 %kwoty ekspozycji
 ekspozycja poniżej standardu – rezerwa w wysokości min. 20% kwoty ekspozycji
 ekspozycji wątpliwych – rezerwa w wysokości min. 50% kwoty ekspozycji
 ekspozycji straconych – rezerwa w wysokości 100% kwoty ekspozycji

Rezerwy celowe tworzone przez banki na ekspozycje kredytowe są wyrazem realizacji przez nie zasady ostrożności. Odzwierciedlają one ryzyko, jakie wiąże się ze spłatą udzielonych przez bank kredytów, i umożliwiają rzetelną prezentację wartości wykazanych w bilansie i ewidencji pozabilansowej należności.

2. rezerwy na ryzyko ogólne – rezerwy tworzone corocznie w ciężar kosztów w wysokości nie przekraczającej 1,5% średniej kwoty nie spłacanych kredytów i pożyczek, ustalonej na koniec poszczególnych kwartałów roku obrotowego, pomniejszonych o kwotę kredytów i pożyczek, na którą bank utworzył rezerwę celową w wysokości 100% ich wartości. Odpis ten ma istotne znaczenie z punktu widzenia realności wyniku finansowego.

3. rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego- rezerwa tworzona w związku z występującymi różnicami między przepisami prawa bilansowego i podatkowego, w wyniku których powstają dodatnie różnice przejściowe między wartością bilansowa a podatkową aktywów i pasywów ; oznacza to powstanie kwot do opodatkowania w przyszłych okresach, gdy wartość bilansowa poszczególnych składników aktywów i pasywów zostanie zrealizowana lub rozliczona


3 Koszty banku i ich klasyfikacja. (Charakterystyka kosztów banku )

Koszty to uprawdopodobnione zmniejszenie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych o wiarygodnie oszacowanej kwocie w formie zmniejszenia wartości aktywów, które spowodują zmiany w kapitale własnym w inny sposób niż wycofanie wkładów przez udziałowców lub akcjonariuszy. W banku koszty dzielimy na:
 Koszty odsetek
 Koszty prowizji
 Pozostałe koszty operacyjne
 Koszty działania banku
 Amortyzacja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych
 Odpisy na rezerwy i aktualizacja wartości
 Straty nadzwyczajne
Koszty odsetek – ponoszone przez bank na rzecz instytucji finansowych, podmiotów sektora niefinansowego i budżetowego, które powierzyły bankowi swoje środki pieniężne w formie m.in. udzielonych kredytów i pożyczek, środków na rachunkach bieżących oraz depozytów terminowych, a także prze nabycie oprocentowanych instrumentów finansowych emitowanych przez bank.Do kosztów odsetkowych zalicza się odsetki, zarówno wymagalne jak i niewymagalne, przypadające na bieżący okres sprawozdawczy. Koszty odsetkowe w zasadzie w wielu bankach maja największy udział w łącznej kwocie kosztów.
Koszty prowizji – ponoszone przez bank na rzecz innych podmiotów
Pozostałe koszty operacyjne – są to pozycje niezwiązane bezpośrednio ze zwykłą działalnością banku, mogą to być zapłacone odszkodowania, kary i grzywny, należności nieściągalne, nieplanowane odpisy amortyzacyjne.
Koszty działania banku – to wynagrodzenia pracowników oraz innych osób (np. członków rad nadzorczych, z tytułu umów zleceń lub o dzieło), składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe, na Fundusz Pracy, FGŚP, a także pozostałe świadczenia na rzecz pracowników, koszty utrzymania budynków, koszty remontów, zużycie materiałów i energii, usługi obce, podatki, opłaty, ubezpieczenia. Duża część tych kosztów jest regulowana przepisami prawa.
Koszty amortyzacji rzeczowych składników majątku trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych. Udział tej grupy kosztów powinien wzrastać wraz z poprawą „usprzętowienia” działalności banku
Odpisy na rezerwy tworzone na rezerwy celowe i na ogólne ryzyko bankowe. Dodatnia różnica wartości rezerw i aktualizacji obciąża wynik na działalności bankowej kosztami pogorszenia aktywów i zobowiązań pozabilansowych.
Straty nadzwyczajne – np. z tytułu kradzieży, wypadków.


4 Przychody banku i ich klasyfikacja. (Charakterystyka przychodów banku )

Przychody to uprawdopodobnione zwiększenie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych o wiarygodnie oszacowanej kwocie w formie zwiększenia wartości aktywów lub zmniejszenia zobowiązań i rezerw, które spowodują zmiany w kapitale własnym w inny sposób niż poprzez dopłaty przez udziałowców lub akcjonariuszy.
Klasyfikacja przychodów banku to:
 Przychody z tytułu odsetek
 Przychody z tytułu prowizji
 Przychody z udziałów i akcji i innych papierów wartościowych i instrumentów finansowych
 Dodatni wynik z pozycji wymiany
 Pozostałe przychody operacyjne
 Rozwiązane rezerwy i aktualizacja wartości
 Zyski nadzwyczajne
Przychody odsetkowe stanowią zazwyczaj najważniejszą część łącznych przychodów banku. Powstają one w związku z operacjami:
 Udzielania kredytów i pożyczek oraz dokonywania lokat na rzecz podmiotów sektora finansowego, niefinansowego i budżetowego.
 Dokonywania lokat w dłużnych papierach wartościowych o stałej kwocie dochodu emitowanych przez Skarb Państwa, NBP, organy samorządowe, przedsiębiorstwa i inne banki itp.
Przychody z tytułu pobierania przez bank prowizji i opłat przy udzielaniu przez bank kredytów jak i przy wykonywaniu przez bank innych usług na rzecz podmiotów(udzielanie gwarancji).
Przychody z udziałów i akcji i innych papierów wartościowych i instrumentów finansowych do takich przychodów zalicza się w szczególności otrzymane dywidendy z tytułu posiadanych akcji, udziałów w jednostkach zależnych, współzależnych, stowarzyszonych i innych.
Dodatni wynik operacji finansowych relacji między ceną sprzedaży a wartością tych walorów a wartością tych walorów z ksiąg, a także wzrost wartości papierów wartościowych i innych instrumentów finansowych.
Dodatni wynik z pozycji wymiany uzyskany na transakcjach walutowych (kupna/sprzedaży) oraz aktualizacji wyceny dewizowych aktywów i pasywów, a także pozycji pozabilansowych i indeksowanych.
Pozostałe przychody operacyjne są niezwiązane bezpośrednio ze zwykłą działalnością banku obejmują zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych, otrzymane darowizny, odszkodowania, odzyskane należności nieściągalne.
Rozwiązane rezerwy i aktualizacja wartości – ujemna różnica dotycząca zwłaszcza należności odzyskanych i wygasłych zobowiązań warunkowych oraz odpisy wynikające ze wzrostu majątku finansowego w stosunku do jego wcześniejszej wartości ewidencyjnej
Zyski nadzwyczajne mogą to być np. otrzymane odszkodowania od instytucji ubezpieczeniowych na wyrównanie strat.



5 Analiza rentowności banku

Podstawowym kryterium oceny banku na podstawie analizy sprawozdań finansowych banku obok płynności i wypłacalności jest rentowność. Rentowność wiąże się z osiąganiem dodatnich wyników finansowych. Analiza rentowności banku obejmuje
 Analizę wyników finansowych (zysków lub strat) ujmowanych kwotowo i czynników kształtujących wielkości tych wyników. Wielkość zysku netto podlega ocenie z punktu widzenia jego wystarczalności na pokrycie wypłat dywidendy oraz zwiększenia kapitałów (funduszy własnych) w stopniu umożliwiającym zniwelowanie skutków inflacji
 Analizę wskaźników rentowności, w których wynik finansowy ustalany na różnych poziomach zestawiany z punktami odniesienia takimi jak przychody, koszty, aktywa, kapitał własny.

Wskaźniki rentowności stanowią pierwszą grupę wskaźników efektywności :
 Wskaźnik rentowności aktywów ROA, wyliczamy:

ROA= wynik finansowy
aktywa

Rentowność aktywów przedstawia efektywność wykorzystania zasobów pozostających w dyspozycji banku, odzwierciedla politykę banku finanse zakresie zarządzania nimi finanse wiąże się finanse udziałem aktywów przychodowych finanse aktywach ogółem


 Wskaźnik rentowności kapitału własnego ROE, wyliczmy:

ROE= wynik finansowy
kapitał własny

Wskaźnik rentowności kapitału własnego jest szczególnie eksponowany finanse ocenie banku przez akcjonariuszy, ponieważ wywiera on istotny wpływ na wielkość wypłacanej dywidendy oraz na wzrost wartości rynkowej akcji banku. Wskaźnik ten wyznacza ponadto możliwości zwiększenia kapitału własnego, co wiąże się, szczególnie finanse warunkach wysokiej inflacji, finanse ochroną jego realnej wartości. Wskazuje się, że poziom wskaźnika ROE nie powinien być niższy od stopy inflacji


6 Analiza płynności banku.

Podstawowym kryterium oceny banku na podstawie analizy sprawozdań finansowych banku obok rentowności i wypłacalności jest płynność, czyli zdolność do terminowego regulowania wypłat na rzecz deponentów i innych zobowiązań, a w ujęciu szerszym – także zdolność do sfinansowania potrzeb wiarygodnych klientów banku. Utrzymanie płynności jest obowiązkiem banku wynikających z przepisów prawa a jednocześnie warunkiem niezbędnym do prowadzenia działalności.Analiza płynności opiera się zarówno na pozycjach bilansowych, jak i pozycjach rachunku przepływów pieniężnych.
Wskaźniki płynności na ogół oparte są na relacji płynnych aktywów do zobowiązań krótkoterminowych, przy czym horyzont czasowy, którego wskaźniki dotycz, może być zróżnicowany (1 miesiąc, 3 miesiące). Przykładowe ujęcie płynności finanse wskaźnikach to:
 Wskaźnik płynności = aktywa płynne
Zobowiązania bieżące

 Wskaźnik płynności wg MFW = środki pieniężne+należności od banków
łączne zobowiązania

 Wskaźnik płynności strukturalnej = środki pieniężne+należności od banków +papier.wart
łączne zobowiązania

 Wskaźnik aktywów płynnych = aktywa płynne
aktywa ogółem



7 Analiza wypłacalności banku.
Podstawowym kryterium oceny banku na podstawie analizy sprawozdań finansowych obok rentowności i płynności jest wypłacalność. Wypłacalność oznacza długoterminową zdolność banku do regulowania zobowiązań, nawet w przypadku wystąpienia strat. Gwarancją wypłacalności jest odpowiednia wielkość funduszów własnych (odpowiednia wartość rynkowa aktywów banku, pozwalającą na pokrycie wszystkich zobowiązań). Wypłacalność jest elementem oceny banku w aspekcie bezpieczeństwa jego działania. Odzwierciedla efekty zarządzania ryzykiem banku. Analiza wypłacalności bazuje na współczynniku wypłacalności, uzupełniającą rolę pełni tu analiza wielkość funduszów własnych oraz struktury majątkowo – kapitałowej banku.
Współczynnik wypłacalności jest to wyrażona w procentach relacja funduszy własnych banku po powiększeniu kapitał krótkoterminowy i po pomniejszeniu o kwotę przekroczenia progu koncentracji kapitałowej do całkowitego wymogu kapitałowego z tytułu ryzyk działalności banku pomnożonego przez 12,5 (sposób wyliczenia współczynnika określają uchwały KNB).Współczynniki wypłacalności jest miarą adekwatności kapitałowej banku. Minimalny poziom współczynnika wypłacalności wynosi 8%. W bankach rozpoczynających działalność operacyjną w pierwszym roku działalności współczynnik ten nie może być niższy od 15%, a w drugim roku – od 12%.Wysoki poziom współczynnika świadczy o bezpieczeństwie banku, równocześnie jednak może oznaczać, że bank nie wykorzystuje wszystkich możliwości rozwojowych i nie osiąga dostatecznie wysokiej efektywności.


8 Sprawozdanie finansowe banku i jego charakterystyka.
Sprawozdawczość finansowa jest to usystematyzowany zbiór informacji o jego sytuacji finansowej i wynikach działalności, podporządkowany zasadom, które dotyczą całego systemu rachunkowości, uregulowany przepisami prawa.
Banki w Polsce maja obowiązek sporządzania:
 Rocznych sprawozdań finansowych unormowanych Ustawą o rachunkowości oraz Rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków.
 Dziennych, dekadowych, miesięcznych i kwartalnych sprawozdań finansowych określanych mianem sprawozdań okresowych regulowanych uchwałą Zarządu NBP w sprawie szczegółowych zasad przekazywania przez banki do NBP danych do ustalania polityki pieniężnej
Roczne sprawozdanie finansowe banku obejmuje:
 Bilans- usystematyzowane zestawienie składników majątkowych(aktywów) i źródeł finansowania (pasywów )na określoną datę.
 Rachunek zysków i strat odzwierciedlający rezultaty działalności banku w roku obrotowym, przedstawia bowiem przychody, koszty i wyniki finansowe(ujęcie memoriałowe)
 Rachunek przepływów pieniężnych obejmuje wpływy i wydatki w przekroju trzech rodzajów działalności banku- operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej w roku obrotowym(ujęcie kasowe).
 Zestawienie zmian w kapitale własnym przedstawia zwiększenia i zmniejszenia poszczególnych pozycji kapitałów własnych
 Informacja dodatkowa zawiera wprowadzenie dio sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje, objaśnienia.
Uzupełniającym elementem rocznego sprawozdania finansowego banku jest sprawozdanie z działalności banku, które powinno zawierać istotne informacje o jego sytuacji majątkowej i finansowej, ocenę uzyskanych wyników oraz wskazanie czynników ryzyka i opis zagrożeń.
Sprawozdanie finansowe banku jest źródłem nformacji dla tzw. Odbiorców zewnętrznych. Ustawowy obowiązek badania sprawozdania jest instrumentem gwarantującym wiarygodność tych informacji.


9 Fundusze własne banku a regulacje ostrożnościowe.

Występujące w bilansie kapitały(fundusze)własne są kategorią prawa bilansowego i są wykazywane wg reguł określonych Ustawą o rachunkowości oraz Rozporządzeniem Ministra Finansów (inaczej fundusze własne- określa Ustawa Prawo Bankowe oraz Uchwała KNB)Są one wielkością ustaloną dla celów nadzorczych, określoną także jako regulacyjny kapitał własny. Fundusze własne banku obejmują:
 Fundusze podstawowe –w bankach państwowych funduszu statutowego, funduszu zapasowego, funduszu rezerwowego, w banku w formie spółki akcyjnej- wpłacony i zarejestrowany kapitał zakładowy, kapitał zapasowy, kapitały rezerwowe; w banku spółdzielczym wpłacony fundusz udziałowy, fundusz zasobowy i fundusz rezerwowy.
Jak i fundusz ogólnego ryzyka, niepodzielny zysk z lat ubiegłych oraz pozycje pomniejszające fundusze podstawowe(akcje własne posiadane przez bank, wartości niematerialne i prawne, niepokryta strata z lat ubiegłych)
 Fundusze uzupełniające – kapitał(fundusz) z aktualizacji wyceny
 Pozycje pomniejszające fundusze własne banku: - brakująca kwota rezerw na ryzyko związane z działalnością banku i inne pomniejszenia związane z zaangażowaniem banku w inne banki i instytucje finansowe.
Ustaw Prawo Bankowe określa minimalną wartość funduszy własnych banku w wysokości równowartości 5 min EUR(wkłady niepieniężne nie mogą przekraczać 15% funduszy zasadniczych banku(bank spółka akcyjna) .
Wielkość funduszy własnych jest podstawą do określenia granic zaangażowania się banku w poszczególne operacje stosowane do limitów określonych w regulacjach ostrożnościowych.
Suma wierzytelności banku udzielonych jednemu lub grupie podmiotów powiązanych kapitałowo i organizacyjnie nie może przekraczać:
 20% funduszy własnych banku przy powiązaniu kapitałowym z bankiem
 25%funduszy własnych w odniesieniu do pozostałych podmiotów
Przepisy ustawy Prawo Bankowe ustalają także ograniczenia dotyczące inwestycji kapitałowych w formie progów koncentracji kapitałowejokreślonych w relacji do funduszy własnych banku
Fundusze własne banku nie mogą być niższe od sumy wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka działalności banku określonych przez KNB.
W bilansie banku fundusze własne nie są prezentowane w sposób bezpośredni. Są one uwzględnione w konstrukcji prezentowanego pod bilansem współczynnika wypłacalności.

10. Należności

Pozycję III-V aktywów bilansu stanowią należności od podmiotów finansowych, niefinansowych oraz podmiotów sektora budżetowego w podziale na należności w rachunku bieżącym i należności terminowe. Należności te są wyceniane dla celów bilansowych wg wartości netto (po pomniejszeniu o utworzone rezerwy). Podmioty każdego z wyróżnionych sektorów klasyfikuje się w podziale na rezydentów i nierezydentów.
III – należności od sektora finansowego – obejmują one środki na rachunkach bieżących w innych bankach (nostro), służące do dokonywania rozliczeń, oraz lokaty terminowe, kredyty i pożyczki. Znaczna część należności w tej grupie to lokaty na rynku międzynarodowym, wśród których dominują lokaty krótkoterminowe. W tej grupie mogą też występować przejęte od instytucji finansowych wierzytelności./ IV- należności od sektora niefinansowego – to zazwyczaj najbardziej znacząca pozycja w aktywach banku. Zawiera ona należności z tytułu wszystkich kredytów (konsumpcyjnych i gospodarczych, obrotowych i inwestycyjnych, krótko- i długoterminowych). Obejmuje ona również pożyczki, skupione wierzytelności, zrealizowane gwarancje i poręczenia. / V- należności od sektora budżetowego – stanowią zaciągnięte kredyty przez budżet państwa, budżety samorządowe oraz fundusze ubezpieczeń społecznych (ZUS, KRUS, NFZ). Wielkość zadłużenia sektora budżetowego regulują przepisy prawa dotyczące długu publicznego. / VI – należności z tytułu zakupu pap. wartościowych z przeznaczeniem odkupu – transakcje z przeznaczeniem odkupu w określonym terminie nabytych pap. wart. Mogą być zawierane przez banki z BC, podmiotami finansowymi i niefinansowymi.
Literatura:
„Sprawozdawczość i analiza finansowa banku” – Orechwa i Worobiej

Bank jako podmiot rachunkowości:
Bank jak każdy podmiot wykonuje określony rodzaj działalności gospodarczej w sposób samodzielny a jego celem jest zwiększenie wartości rynkowej w długim okresie czasu, co odbywa się przede wszystkim poprzez maksymalizację zysku.
Bank jest równocześnie instytucją zaufania publicznego i jako taki jest zobowiązany do zapewniania bezpieczeństwa środków powierzonych mu przez deponentów.
Rachunkowość banku musi wspomagać w zapewnieniu bezpieczeństwa środków.
Bank wykonuje operacje:
1. aktywne (czynne, finansujące) w ramach tych operacji bank występuje w roli wierzyciela (kredyt, pożyczka, faktoring, dłużne papiery wartościowe).
Aktywne –powiązane z rachunkowością.
W wyniku tych operacji powstają aktywa banku (lewa strona bilansu).
2. pasywne (bierne) – bank występuje w stosunku do swoich klientów w roli dłużnika (gromadzenie depozytów, zaciąganie pożyczek, emisja dłużnych papierów wartościowych, emisja akcji)
W wyniku tych operacji powstają pasywa banku (źródła finansowania) – prawa strona bilansu.
Operacje pasywne i aktywne są wykonywane na własny rachunek i na własne ryzyko.
3. pośredniczące – usługi wykonywane na zlecenie klientów.
Bank jest wykonawcą nie ponosi konsekwencji finansowych.
Nie wykonuje ich na własny rachunek i ryzyko np. przeprowadzenie rozliczeń pieniężnych.
Te trzy grupy operacji tworzą przychody i koszt banku. W związku z tym mają swoje odzwierciedlenie w rachunku zysków i strat.
Tworzą też przepływy pieniężne – odzwierciedlenie w rachunku przepływów pieniężnych.
Część operacji pasywnych odnoszących się do kapitałów własnych – odzwierciedlenie w kapitale zmian banku.
Bank jest osobą prawną utworzona zgodnie z przepisami ustaw, działająca na podstawie zezwoleń, uprawniających do wykonywania czynności bankowych, obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym.
Bank jest osobą prawną:
- może być bankiem państwowym (rozpatrzenie rady ministrów)
- może działać w formie spółki akcyjnej (założenia prawa spółka akcyjna)
- może działać jako bank spółdzielczy (prawo spółdzielcze)
Bank działa na podstawie zezwoleń – udziela Komisja Nadzoru Bankowego do końca 2007 r. od 2008 – Komisja Nadzoru Finansowego.
Bank ma prawo do prowadzenia czynności (ustawa o Prawie Bankowym art.5)
1.czynności bankowe sensu stricta (wyłącznie dla banków)
- przyjmowanie wkładów pieniężnych
- prowadzenie rachunków bankowych
- udzielanie kredytów
- udzielanie gwarancji bankowych
- otwieranie a-kredytów
- emitowanie bankowych papierów wartościowych (bony bankowe, certyfikaty depozytowe)
- prowadzenie rozliczeń pieniężnych
- operacje związane z pieniądzem elektrycznym (karty płatnicze i kredytowe)
2.czynności sensu largo mogą być wykonywane przez banki (czynności bankowe) lub inne podmioty
- udzielanie pożyczek pieniężnych oraz kredytów i pożyczek konsumenckich
- operacje czekowe i wekslowe
- nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych (factoringowe)
- czynności obrotu dewizowego(skup i sprzedaż wartości dewizowych)
- udzielanie poręczeń
3.czynności, których nie określamy czynnościami bankowymi
- nabywanie i sprzedaż akcji jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych dłużnych papierach wartościowych
- emisja dłużnych papierów wartościowych oraz akcji (jeśli bank w formie S.A.)
- nabywanie i zbywanie nieruchomości
- świadczenie usług konsultacyjno – doradczych
- świadczenie usług certyfikacyjnych
Obciążenie ryzykiem powierzonych środków:
1.ryzyko kredytowe (jest częściowo specyficzne dla banku ale też ponoszą je wszyscy którzy udzielają kredytów. Ryzyko to polega na otrzymaniu zwrotu + odsetek)
2.ryzyko płynności (ponosi bank, podmiot gospodarujący również. Bank musi być zdolny do płynności nie tylko w terminach wymagalności, ale też w każdym innym czasie)
3.ryzyko stopy procentowej (jest ryzykiem o charakterze uniwersalnym, ale dla banku jest specyficzne)
4.ryzyko rynkowe (cenowe- związane ze zmianą cen instrumentów finansowych)
5.ryzyko operacyjne (ma charakter uniwersalny, dotyczy banków i innych podmiotów)

Bank jest podmiotem, który jest poddany szczególnemu nadzorowi ze strony państwa.
Nadzór bankowy sprawowany jest przez Komisję Nadzoru Bankowego oraz Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego (komórka NBP).Sam Bank Centralny (NBP) wykonuje również pewne czynności nadzorcze.

Cele nadzoru państwa:
- zapewnienie bezpieczeństwa wkładom zgromadzonym w bankach (w związku z nadzorem banki muszą prowadzić specyficzną sprawozdawczość)
- zapewnienie zgodności działania banków z przepisami prawa (państwo dba o to żeby podmiot działał zgodnie z przepisami nie tylko dla banku ale w związku z bankiem jest to wskazane szczególnie)

Charakterystyka sprawności banku
Sprawność banku– usystematyzowany zbiór informacji o sytuacji finansowej i wynikach działalności banku. Może być podzielona na dwie grupy:
1. Roczne sprawozdania finansowe:
Przepisy, regulacje:
- ustawa o rachunkowości podaje wzory odrębne dla banków i odrębne dla innych podmiotów
- rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków
- W Unii Europejskiej od 2005r. – międzynarodowe standardy rachunkowości i międzynarodowe standardy sprawozdawczości finansowej
2. Sprawozdania dzienne, dekadowe, miesięczne, kwartalne
nie podlegają publikacji trafiają wyłącznie do organów nadzorczych

Roczne sprawozdania finansowe:
Bilans – jest usystematyzowanym zestawieniem składników majątkowych (aktywów) oraz źródeł finansowania (pasywów) na określoną datę. Jest zestawieniem statycznym, jest fotografią firmy (banku).
Po stronie aktywów kolejność ich ujmowana w bilansie jest podporządkowana regule malejącej płynności.
Płynność aktywów – łatwość zamiany na środki pieniężne (odwrotnie jak dla podmiotów nie finansowych).
Po stronie pasywów kolejność jest podporządkowana regule malejącej wymagalności (terminu zwrotu)
Góra – spłata w 1 kwartale
Dół – to co spłacie nie podlega (odwrotnie jak dla podmiotów nie finansowych).


WYKŁAD 2 2007.03.10

Bilans banku
Aktywa – są to zasoby majątkowe kontrolowane przez bank o wiarygodnie określonej wartości (zgodnie z zasadami wyceny).
Przy wycenie występuje zasada netto:
- powstaje na skutek przyszłych zdarzeń (rezultat operacji aktywnych)
- generujące w przyszłości korzyści ekonomiczne (przychody)

Pasywa – kapitały obce i kapitały własne banku.
Kapitały obce dla banku są bardziej znaczące niż własne. Kapitały obce to zobowiązania i rezerwy.

Kryterium wyodrębniania:
1. Podmiotowe – w wyniku jakich operacji aktywa lub pasywa powstały (3 pierwsze z tabelki)
2. Przedmiotowe – czyli rodzaju operacji (dalsza część tabelki)


AKTYWA PASYWA
Kasa, środki w B.C. i dłużne papiery wartościowe do redyskonta w B.C. Zobowiązania wobec B.C.
Należności od sektora finansowego Zobowiązania wobec sektora finansowego
Należności od sektora nie finansowego i sektora budżetowego Zobowiązania wobec sektora nie finansowego i sektora budżetowego
Dłużne papiery wartościowe zakupione przez bank) Zobowiązania z tytułu papierów wartościowych
Akcje i udziały w innych jednostkach (w tym stowarzyszonych, współzależnych, zależnych) Fundusze specjalne i inne pasywa. Rozliczenia między okresowe i przychody przyszłych okresów
Rzeczowy majątek trwały oraz wartości niematerialne i prawne Rezerwy
Pozostałe aktywa i rozliczenia między okresowe Kapitał własny i zobowiązania podporządkowane

Zobowiązania podporządkowane:
1.długoterminowe
2.wierzyciele zgadzają się, aby należne im sumy były regulowane w ostatniej kolejności.

Aktywa dalszy podział:
1. pracujące – przynoszą przychody, zgodnie z założeniami
2. Nie pracujące – takie, które nie przynoszą przychodów, pomimo że z założenia powinny przynosić przychody

Rozwinięta wersja bilansu:
AKTYWA PASYWA
I. Kasa, operacje z Bankiem Centralnym:
1. W rachunku bieżącym
2. Rezerwa obowiązkowa
3. Inne środki I. Zobowiązania wobec Banku Centralnego
II. Dłużne papiery wartościowe uprawnione do redyskontowania w Banku Centralnym II. Zobowiązania wobec sektora finansowego:
1. W rachunku bieżącym
2. Terminowe
III. Należności od sektora finansowego:
1. W rachunku bieżącym
2. Terminowe III. Zobowiązania wobec sektora nie finansowego:
1. Rachunki oszczędnościowe w tym (gospodarstwa domowe):
a) Bieżące (ROR)
b) Terminowe (lokaty)
2. Pozostałe (przedsiębiorstwa):
a) Bieżące
b) Terminowe
IV. Należności od sektora nie finansowego:
1. W rachunku bieżącym
2. Terminowe IV. Zobowiązania wobec sektora budżetowego
1. Bieżące
2. Terminowe
V. Należności od sektora budżetowego:
1. W rachunku bieżącym
2. Terminowe V. Zobowiązania z tytułu sprzedanych papierów wartościowych z udzielonym przyrzeczeniem odkupu
VI. Należności z tytułu zakupionych papierów wartościowych z otrzymanym przyrzeczeniem zakupu VI. Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych
VII. Dłużne papiery wartościowe:
1. Banków
2. Budżetu państwa i budżetów terenowych
3. Pozostałe VII. Inne zobowiązania z tytułu instrumentów finansowych
VIII. Udziały lub akcje w jednostkach zależnych:
1. W instytucjach finansowych
2. W pozostałych jednostkach VIII. Fundusze specjalne i inne zobowiązania
IX. Udziały lub akcje w jednostkach współzależnych:
1. W instytucjach finansowych
2. W pozostałych jednostkach IX. Koszty i przychody rozliczane w czasie oraz zastrzeżone:
1. Rozliczenia między okresowe kosztów
2.Ujemna wartość firmy
3. Pozostałe przychody przyszłych okresów oraz zastrzeżone
X. Udziały lub akcje w jednostkach stowarzyszonych:
1. W instytucjach finansowych
2. W pozostałych jednostkach X. Rezerwy:
1. Rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego
2. Pozostałe rezerwy
XI. . Udziały lub akcje w jednostkach w innych jednostkach:
1. W instytucjach finansowych
2. W pozostałych jednostkach XI. Zobowiązania podporządkowane
XII. Pozostałe Papiery wartościowe i inne aktywa finansowe XII. Kapitał (fundusz) podstawowy
XIII. Wartości niematerialne i prawne w tym:
- wartości firmy XIII. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna)
XIV. Rzeczowe aktywa trwałe XIV. Akcje własne (wielkość ujemna)
XV. Inne aktywa:
1. Przejęte aktywa – do zbycia
2. Pozostałe XV. Kapitał (fundusz) zapasowy
XVI. Rozliczenia między okresowe:
1. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
2.Pozostałe rozliczenia między okresowe XVI. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny
XVII. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe:
1. Fundusze ogólnego ryzyka bankowego
2. Pozostałe
XVIII. Zysk (strata) z lat ubiegłych
XIX. Zysk (strata) netto
AKTYWA RAZEM PASYWA RAZEM


WYKŁAD 3 2007.03.24
Pozycje pod bilansem
1. Współczynnik wypłacalności – informuje o wypłacalności banku.
Konstrukcja jego w ostatnich latach uległa zmianie a nie zmieniła się tzw. Wzorcowa jego wielkość: 15% dla banku 1-szego roku jego działalności, 12% w 2-gim roku, 8% w każdym kolejnym roku.
2. Pozycje pozabilansowa – pokazywane w celu oceny ryzyka ponoszonego przez bank, wystąpienie nie jest pewne.
2 grupy pozycji pozabilansowych:
1. Zobowiązania warunkowe – mogą się pojawiać ale nie muszą bank musi być na nie przygotowany:
- zobowiązania finansowe (otwarte linie kredytowe)
- Zobowiązania gwarancyjne ( udzielone przez bank gwarancje np. do spłaty kredytu zaciągniętego przez klienta w innym banku)
2. Zobowiązania związane z realizacją operacji kupna – sprzedaży (bank zobowiązuje się albo do kupna albo do sprzedaży instrumentów finansowych (instrumenty pochodne))

Ekspozycje kredytowe – są to różnego rodzaju aktywa, które są definiowane:
Ekspozycje kredytowe – są to należności z tytułu udzielonych kredytów, pożyczek, skupionych wierzytelności weksli i czeków zrealizowanych gwarancji i innych wierzytelności o podobnym charakterze oraz zobowiązania pozabilansowe o charakterze finansowym i gwarancyjnym.
Ekspozycje kredytowe obejmują kwoty ale bez odsetek!
Ekspozycje kredytowe w banku są klasyfikowane wg z jakimi warunkami są związane spłaty zobowiązań – ocena ryzyka.
Bierzemy pod uwagę 2 kryteria:
1. Opóźnienie w spłacie kapitału i odsetek – dotyczy wszystkich kredytów
2. Sytuacja ekonomiczno finansowa dłużnika – odnosi się tylko do kredytów na działalności gospodarczej
Zgodnie z powyższymi 2 kryteriami wyróżniamy 5 grup ekspozycji kredytowych:
1. Nominalna
2. Pod obserwacją
3. Poniżej standardu
4. Wątpliwa
5. Stracone
Z tą klasyfikacją do każdej grup musza być utworzone rezerwy celowe.

Rachunek zysków i strat:
1. Przedstawia przychody, koszty oraz wyniki finansowe banku w roku obrotowym – dotyczy nie momentu określonego ale okresu; najczęściej to jest 1 rok obrotowy
2. Regułą jest to że pozycje pokazywane są w pozycji brutto (w pełnej wysokości)
3. Zysk netto.

Przychody – jest to uprawdopodobnienie zwiększenie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych o wiarygodnie oszacowanej wartości w formie zwiększenia wartości aktywów lub zmniejszenia zobowiązań i rezerw, które spowodują zmiany w kapitale własnym w inny sposób niż poprzez dopłaty udziałów lub akcjonariuszy.

Koszty – jest to uprawdopodobnienie zmniejszenie i straty korzyści ekonomicznych o wiarygodnie oszacowanej wartości w formie zmniejszenia wartości aktywów lub zwiększenia zobowiązań i rezerw które spowodują zmiany w kapitale własnym w inny sposób niż wycofanie wkładów przez udziałowców lub akcjonariuszy.

Wynik finansowy –


Schemat rachunku zysków i strat
Wynik z tytułu odsetek
Wynik z tytułu prowizji Wynik na działalności bankowej
Przychody z udziałów i papierów wartościowych
Wynik na operacjach finansowych
Wynik z pozycji wymiany



Pozostałe przychody i koszty operacyjne
Koszty działalności banku i amortyzacja Wynik na działalności operacyjnej
Różnica wartości rezerw i aktualizacji



Wynik na operacjach nadzwyczajnych Wynik finansowy brutto



Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego Wynik finansowy netto


Rachunek zysków i strat
I. Przychody z tytułu odsetek (kredyty, pożyczki, wierzytelności)
1. Od sektora finansowego
2. Od sektora nie finansowego
3. Od sektora budżetowego - przychody z tytułu odsetek od ekspozycji normalnych – zasada memoriału (naliczone niekoniecznie czy opłacone)w pozostałych (pod obserwacją, poniżej standardu, wątpliwe i stracone) – odstępstwo od zasady memoriału ; tylko wtedy brane pod uwagę, jeśli rzeczywiście opłacone.
4. Z papierów wartościowych o stałej kwocie dochodu
II. Koszty odsetek:
1. Od sektora finansowego – w prawidłowo funkcjonującym banku ta pozycja (koszty odsetek) są głównymi kosztami
2. Od sektora nie finansowego
3. Od sektora budżetowego
III. Wyniki z tytułu odsetek (I-II) (zawsze na +)
IV. Przychody z tytułu prowizji (od czynności bankowych)
V. Koszty prowizji
VI. Wynik z tytułu prowizji (IV- V) (zawsze na +)
VII. Przychody z udziałów lub akcji pozostałych papierów wartościowych i innych instrumentów finansowych o zmiennej kwocie dochodu.
1. Od jednostek zależnych
2. Od jednostek współzależnych Nie może być ujemny. W ostateczności zero. Najlepiej dodatni.
3. Od jednostek stowarzyszonych
4. Od pozostałych jednostek
VIII. Wynik operacji finansowych
1. Papierami wartościowymi i innymi finansowymi instrumentami
2. Pozostałych (złamana zasada brutto) ( może się zdarzyć, że wynik ten będzie ujemny)
IX. Wynik z pozycji wymiany (Może być dodatni, ujemny lub zero) (dla banku jest wynikiem mniej sterowalnym, niż wynik z operacji finansowych)
X. Wynik działalności bankowej (III+VI+VII+VIII+IX)
XI. Pozostałe przychody operacyjne
XII. Pozostałe koszty operacyjne
XIII. Koszty działania banku
1. Wynagrodzenia w kosztach działania dominują koszty osobowe
2. Ubezpieczenia i inne świadczenia
3. Inne w układzie rodzajowym (koszty energii, usługi obce)
Składka na Bankowy Fundusz Gwarancyjny
- zapewnienie bezpieczeństwa wkładów, depozytów w bankach
- na każdy rok kalendarzowy ustala Rada BFG w roku 2007 wynosi: 0,05% aktywów ważonych ryzykiem i 0,025% dla zobowiązań pozabilansowych
XIV. Amortyzacja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych
Amortyzacja – zużywanie się składników majątkowych
- budynki
- prawo do oprogramowań komputerów
- licencje udostępnione przez banki – matki, spółki – matki
Amortyzacja w strukturze kosztów nie stanowi dużej kwoty
XV. Odpisy na rezerwy i aktualizacja wartości.(koszt)
1. Odpisy na rezerwy celowe i na ogólne ryzyko bankowe
2. Aktualizacja wartości aktywów finansowych
W tym rodzaju kosztów odpisy na rezerwy celowe są największe i najistotniejsze
Na skutek tych odpisów wynik na działalności banku może być ujemny, mimo, że wcześniej był zysk.
XVI. Rozwiązanie rezerw i aktualizacja wartości (przychody)
1. Rozwiązanie rezerw celowych i rezerw na ogólne ryzyko bankowe
2. Aktualizacja wartości aktywów finansowych
XVII. Różnica wartości rezerw i aktualizacji (Od kosztów odejmujemy przychody; XV minus XVI)
Koszty wynikające z aktualizacji są większe od przychodów z aktualizacji
XVIII. Wynik działalności operacyjnej (zawsze jest gorszy niż na działalności bankowej)
Jeśli bank panuje nad kosztami działania to nawet jeśli na działalności bankowej był zysk w wyniku działalności operacyjnej będzie strata.
XIX. Wynik operacji nadzwyczajnych
1. Zyski nadzwyczajne
2. Straty nadzwyczajne
XX. Zysk (strata) Brutto (Wynik finansowy brutto)
XXI. Podatek dochodowy (od osób prawnych, liniowy 19%)
XXII. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenie zysku (zwiększenie straty)
XXIII. Zysk (strata) netto (wynik finansowy netto)

Różnica między pozycjami XX i XXIII obrazuje zarządzanie bankiem.

Rachunek zysków i strat
Analiza pionowa – 100% to:
Przychody: I, IV, VII, VIII (jeśli jest +), IX (jeśli +), XI, XVI, XIX pkt 1
Koszty: II, V, VIII (jeśli -), IX (jeśli - ), XII, XIII, XIV,XV, XIX pkt. 2
Jeśli w przychodach dominują odsetki z tytułu kredytów to bank jest typowy.

Wynik na działalności bankowej III, VI, VII, IX –musi być 100%
Wynik działalności operacyjnej
Wynik netto – to wynik do podziału dla banku
WYKŁAD 4 2007.04.14

Rachunek przepływów pieniężnych (do analizy płynności)
Zawiera wpływy i wydatki banku w roku obrotowym.

Metody:
- pośrednia – 1995 r.
- bezpośrednia – 2000r
Odnoszą się do przepływów działu operacyjnego

Niezależnie od metody przepływy ujmowane są w 3 grupy:
1. Przepływy 2 działalności operacyjnej – dotyczą podstawowej działalności banku (czyli z bankowej działalności – czynności)
2. Przepływy z działalności inwestycyjnej (nabywanie lub sprzedaż aktywów trwałych)
- składniki majątku trwałego
- składniki niematerialne i prawne
- składniki finansowe
sprzedaż – rzadko; inwestycje (zakup) świadczą o rodzaju banku
3. Przepływy z działalności finansowej (przede wszystkim pozyskiwanie źródeł finansowania banku poza działalnością operacyjną oraz spłat tych źródeł finansowania)
Jeśli saldo dodatnie – to wspomaganie działalności operacyjnej

Sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych banku


Rachunek przepływów pieniężnych metoda bezpośrednia

A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej.
I. Wpływy
1. Odsetki
2. Prowizje
3. Inne wpływy operacyjne
II. Wydatki
1. Odsetki
2. Prowizje
3. Wynagrodzenia
4. Ubezpieczenia i inne świadczenia
5. Inne koszty działalności banku
6. Podatki i opłaty publiczno - prawne
7. Inne wydatki operacyjne
III. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej B. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnych.
I. Wpływy
1. Zbycie udziałów lub akcji w jednostkach zależnych
2. Zbycie udziałów lub akcji w jednostkach współzależnych
3. Zbycie udziałów lub akcji w jednostkach stowarzyszonych
4. Zbycie udziałów lub akcji w innych jednostkach
5. Zbycie wartości niematerialnych i prawnych
6. Inne wpływy inwestycyjne
II.Wydatki


WYKŁAD 5 2007.04.28

Analiza wskaźnikowa polega na badaniu wzajemnych relacji zachodzących między poszczególnymi elementami sprawozdań finansowych. Uzyskane w ten sposób informacje służą do określania pozycji banku poprzez porównania z innymi bankami.

Wady analizy wskaźnikowej:
- nie wyjaśnia przyczyn wielkości wskaźnika (jest wskaźnik ale nie wiadomo dlaczego taki)
- selekcja informacji

Wskaźniki grupujemy w zbiorach:
I. Wskaźnik efektywności
II. Wskaźnik wypłacalności płynności oraz struktury kapitałowo – majątkowe

I. Wskaźnik efektywności:
1. Najważniejszymi są wskaźniki rentowności
2. Wskaźnik marży
3. Wskaźnik obciążenia wyniku
4. Wskaźnik efektywności obciążenia


1. Wskaźnik rentowności:
- zyskowność aktywów (zwrot na aktywach, rentowność aktywów) ROA

ZYSK NETTO
ROA = PRZECIĘTNA WARTOŚĆ AKTYWÓW

Zysk jest wartością narastającą .
ROA – mówi o zyskowności posiadanych przez bank.

- Wskaźnik rentowności kapitałów własnych ROE

ZYSK NETTO
ROE = PRZECIĘTNY STAN KAPITAŁÓW WŁASNYCH

(pozycja XII –XVII)
Odpowiadana pytanie ile zysku generują kapitały własne. Wskaźnik wyrażony w %.
Przy ocenie wskaźnika opieramy się na wskaźnikach z ubiegłych lat, z innych banków.
Wskaźnik im wyższy, tym sytuacja banku lepsza.
Powinien być na tyle wysoki, żeby zniwelować skutki inflacji.


- wskaźnik zyskowności sprzedaży (rentowność obrotu) ROS

ZYSK NETTO
ROS = PRZYCHODY

Bierzemy pod uwagę wszystkie przychody występujące w sprawozdaniu (sumę)
Mówi o rentowności sprzedaży dokonywanej przez bank : ile groszy zysku przynosi 1 zł
Wskaźnik może być w %
Nie ma wzorcowego poziomu wskaźnika; na zasadzie porównawczej z latami, z innymi bankami


- wskaźnik marży zysku PM

ZYSK NETTO
PM = PRZYCHODY OPERACYJNE

Powinien być zawsze wyższy od wskaźnika ROS bo mianownik jest mniejszy!
Przychody z wyjątkiem:
- z rozwiązania rezerw i aktualizacji wartości
- zysków nadzwyczajnych
Wskaźnik PM odpowiada na pytanie jak duży zysk generują przychody związane z podstawową działalnością banku.

Wszystkie wskaźniki rentowności nie objaśniają dlaczego taki albo inny poziom wskaźnika się ukształtował.(piramida aby zanalizować)

Dekompozycja wskaźnika ROE wg D. Cole’a:

ROE = ROA * EM (wskaźnik dźwigni finansowej)

PM * AU (wskaźnik przychodowości aktywów)

Dźwignia finansowa pokazuje w jakim stopniu aktywa przewyższają wielkość kapitałów własnych .
AU informuje ile przychodów generują aktywa

2. Wskaźnik marży
- wskaźnik marży odsetkowej

WYNIK ODSETKOWY
MARŻA ODSETKOWA = AKTYWA ODSETKOWE

Wynik odsetkowy – z rachunku zysków i strat (III)
Aktywa odsetkowe – z bilansu (od II do VII) suma
Marża odsetkowa odpowiada na pytanie:
Jaki wynik, jaki zysk generują aktywa o charakterze odsetkowym? Ile netto zarabiamy na aktywach (po odtrąceniu kosztów)?

- wskaźnik rozpiętości odsetkowej

PRZYCHODY ODSETKOWE KOSZTY ODSETKOWE
ROZPIĘTOŚĆ ODSETKOWA = AKTYWA ODSETKOWE – PASYWA ODSETKOWE

Licznik: z rachunku zysków i strat
Mianownik: z bilansu
Przychody odsetkowe (I)
Koszty odsetkowe (II)
Aktywa odsetkowe (od II do VII ) suma
Pasywa odsetkowe (od II do VI) suma

Pierwszy ułamek mówi o oprocentowaniu aktywów w banku ( po pomnożeniu przez 100%)
Drugi ułamek mówi o przeciętnym oprocentowaniu obcych środków w naszym banku.
Różnica mówi o tym ile bank zarabia na procentach, po potrąceniu kosztów.
Interpretujemy porównując ze wskaźnikiem z planu, z innych lat, innych banków. Im wskaźnik wyższy ty lepiej.


II wskaźnik płynności, wypłacalności struktury kapitałowo majątkowej

AKTYWA PŁYNNE
WSKAŹNIK PŁYNNOŚCI = ZOBOWIĄZANIA BIEŻĄCE

AKTYWA: Aktywa płynne od I do III.1. Czyli łatwe do zamiany na środki pieniężne
PASYWA: Zobowiązania bieżące (do pokrycia w najbliższym czasie) II.1, III.1a, 2a, IV.1.

ŚRODKI PIENIĘŻNE = NALEŻNOŚCI OD BANKÓW
WSKAŹNIK PŁYNNOŚCI wg MFW = ŁĄCZNE ZOBOWIĄZANIA

Licznik: I + II + III (aktywa)
Mianownik: od I do VII (pasywa)
Wskaźniki płynności mówią w jakim stopniu w miarę płynne aktywa pokrywają zobowiązanie banku przy czym wskaźnik płynności dotyczy zobowiązań bieżących a wskażnik MFW dotyczy wszystkich zobowiązań

Interpretacja: porównanie z planem, ubiegłymi latami, innymi bankami. Im wyższy poziom wskaźnika tym lepsza sytuacja banku.

WSKAŹNIK PŁYNNOŚCI STRUKTURALNEJ =
ŚRODKI PIENIĘŻNE + NALEŻNOŚCI OD BANKÓW + PAPIERY WARTOŚCIOWE
ŁĄCZNE ZOBOWIĄZANIA

PW – dłużne, krótkoterminowe, z przyrzeczeniem odkupu (VI), papiery zbywalne na rynku wtórnym (obligacje).

AKTYWA PŁYNNE
WSKAŹNIK UDZIAŁU AKTYWÓW PŁYNNYCH = AKTYWA OGÓŁEM

Odpowiada na pytani: Jaką część aktywów stanowią aktywa płynne (I, II, III.2)


WSKAŹNIK UDZIAŁU ZYSKU NETTO W ŚRODKACH PIENIĘŻŹNYCH DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ =
ZYSK NETTO
ŚRODKI PIENIĘŻNE Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ

Interpretacja: jaką część z nadwyżki operacyjnej stanowi zysk netto (licznik wg zasady memoriałowej, mianownik – zasada losowa)
Ma sens jeżeli wpływy są dodatnie w stosunku do wszystkich wskaźników.


WSKAŹNIK WYDAJNOŚCI GOTÓWKOWEJ PRZYCHODÓW =
ŚRODKI PIENIĘŻNE Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ
PRZYCHODY Z DZIAŁALNOŚCI BANKOWEJ

Mianownik: I + IV +VII + VIII (jeżeli +) + IX (jeśli +)
Interpretacja: Odpowiada na pytanie jaka część przychodów banku została zrealizowana w postaci środków pieniężnych.


WYKŁAD 6 2007.05.12

Zestawienie zmian w kapitale:
Obowiązuje od 2002 roku.
Przyczyny obligatoryjności sprawozdania:
1. Więcej możliwości w zakresie przeszacowań majątkowego, monotorowanie tych przeszacowań
2. w ustawie o rachunokwości pojawia się kategoria tzw. Błedu podstawowego,
Jego wystąpienie sprawia że nie można uznać sprawozdania finansowego za poprzedni okres, albo kilka poprzednich okresów, za takie sprawozdanie które rzetelnie i jasno przedstawia sytuację majątkowo finansową oraz wynik finansowy banku.

Błąd podstawowy – musi być poprawiony, skorygować należy kapitał własny (książka str. 58 i 68)

Wyjątki z kodeksu handlowego:
1. Bank skupuje akcje własne w celu zaoferowania ich pracownikom lub innym osobom (dla członków zarządu, RN)
2. Bank skupuje swoje akcje w celu zapobieżenia zagrażającej bankowi poważnej szkodzie.
3. Bank może skupować akcje własne na własny lub cudzy rachunek w celu dalszej odsprzedaży.
4. Bank może przejąć akcje własne w drodze egzekucji w celu zaspokojenia roszczeń banku, gdy nie można tego zrealizować w inny sposób.

Fundusze własne wg prawa bankowego:
Na ich podstawie są ustalane regulacje oszczędnościowe banku.
Skład funduszy własnych.
1. Fundusze podstawowe:
- Zasadnicze – (w banku który jest w formie spółki akcyjnej będzie to kapitał zakładowy oraz kapitały rezerwowe; spółdzielczy – udziałowy, zasobowy, kapitały rezerwowy) po korektach o należne wypłaty
- Dodatkowe (fundusz na ogólne ryzyko bankowe, oraz nie podzielony zysk bądź niepokryta strata z lat ubiegłych
- pozycje pomniejszające fundusz podstawowy (akcje własne, wartości niematerialne i prawne) straty roku bieżącego, strata w trakcie zatwierdzani
2. Fundusze uzupełniające
- kapitał – fundusz z akcji wyceny
- za zgodą Komisji Nadzoru Banku zobowiązania podporządkowane
3. Pozycje pomniejszające fundusze własne banku
- brakująca kwota rezerwy – celowych

Regulacja oszczędnościowa min.
- wskaźnik koncentracji kredytów;
- współczynnik wypłacalności;
( książka str 95)

Kapitał krótkoterminowy:
1. zysk rynkowy liczony narastająco do dnia sprawozdawczego pomniejszony o znane obciążenia
2. strata liczona narastająco i nie została w jakikolwiek sposób pokryta
3. zobowiązania podporządkowane w części nie ujętej w funduszach własnych
4. Ujemna wartość kapitałów spółek zależnych

Kwota przekroczenia progu koncentracji kapitałowej – większa z dwóch kwot:
1. Łączna kwota, o którą poszczególne znaczne pakiety akcji lub udziałów posiadanych przez bank przekraczają 15 % jego funduszy własnych
2. Kwota o którą suma znacznych pakietów akcji lub udziałów przekracza 60% funduszy własnych banku

Całkowity wymóg kapitałowy – dotyczy wszystkich ryzyk poniesionych przez bank, które powinny być pokryte funduszami własnymi banku:
1. Ryzyko kredytowe
2. Ryzyko rynkowe
- ryzyka walutowego
- ryzyka cenowego
- ryzyka stóp procentowych
3. Ryzyko gwarantowania emisji papierów wartościowych
4. Ryzyka przekraczania limitu koncentracji wierzytelności (jedna z regulacji oszczędnościowych)

Informacja dodatkowa do bilansu – składa się z dwóch części:
1. Wprowadzenie do sprawozdania finansowego
- jest to taka część, która otwiera sprawozdanie
- ta część jest publikowana
Ustawa pokazuje 13 pozycji, są to pozycje bardzo ogólne w formie opisowej. Ukazujemy tu reguły rachunkowości które posłużyły do sporządzania bilansu
2. Dodatkowe informacje i objaśnienia jest to ponad 30 pozycji z podpunktami. Dokładne informacje o aktywach, pasywach, pozycjach ...............................................rachunku zysku i strat, a także informacje o zarządzaniu ryzykiem nie jest publikowana