Prywatyzacja - charakterystyka

Prywatyzacja, proces przekazywania majątku państwowego podmiotom prywatnym, przekształcania gospodarki państwowej w gospodarkę prywatną, ograniczania roli państwa w gospodarce. Proces prowadzący do zmiany kontroli nad gospodarką i zmiany własności społecznej w prywatną.Rodzaje prywatyzacji:-mała -duża -średniaPrywatyzacja przedsiębiorstw państwowych może dokonywać się wróżnych formach:Sposoby / formy prywatyzacji

1.Prywatyzacja kapitałowa- polega na sprzedaży przedsiębiorstw państwowych osobom lub firmom dysponujacym niezbędnym kapitałem. W pierwszym etapie przekształaca się przedsiębiorstwo w jednoosobową spółke skarbu panstwa a następnie właściwa prywatyzacją.Złe sytuacje finansowaia wielu przedsiebiorstw i wysoki stopień ich technicznego zacofania powoduje duże trudności ze sprzedaża tego majątku po opłacalnej cenie dla skarbu państwa.

2.Akcjonariat pracowniczy –forma własności środków produkcji instytucjonalnie gwarantująca pracownikom współwłasność lub własność przedsiębiorstwa; akcjonaiat pracowniczy stanowi kapitałowe (własnościowe) źródło udziału pracowników w zarządzaniu przedsiębiorstwem w ramach gospodarki rynkowej i różni się jakościowo od tradycyjnej partycypacji pracowniczej, której podstawą jest sam fakt zatrudnienia (pracownicze współzarządzanie). W ramach akcjonariatu pracownniczego dochodzi do połączenia pracy i własności indywidualnej — pracownicy uczestniczą w zarządzaniu przedsiębiorstwem nie tylko jako zatrudnieni, lecz także jako współwłaściciele; w prawie polskim akcjonariat pracowniczy wprowadziła ustawa z 1990 o prywatyzacji przedsiębiorstw państw.; umożliwia ona zakup na zasadach preferencyjnych do 29% akcji prywatyzowanego przedsiębiorstwa.

3.Powszechne rozdawnictwo bonów prywatyzacyjnych – pomiędzy wszystkich dorosłych obywateli karaju cieszy się duża popularnaościa jednak w ten sposób z tytułu własności zostają rozproszone między dużą liczbe anonimowych z których żaden nie miałby istotnego wpływu na przedsiębiorstwo, brak byłoby również srodków na modernizacje maszyn i urządzeń

4.Tworzenie narodowych funduszy inwestycyjnych utworzone przez skarb państwa w ramach Programu Powszechnej Prywatyzacji (PPP), działające w formie spółek akcyjnych. Majątek NFI stanowią akcje byłych przedsiębiorstw państwowych, przekształconych w spółki, wniesione do funduszy przez skarb państwa.W początkowej fazie PPP narodowe fundusze inwestycyjne są jednoosobowymi spółkami skarbu państwa. Na dalszym etapie, po wprowadzeniu akcji funduszy na giełdę, akcjonariuszami NFI zostaną polscy obywatele, którzy wcześniej nabyli świadectwa udziałowe w PPP, i którzy wymienią te świadectwa na akcje NFI. Zarządzanie majątkiem NFI zostało powierzone polsko-zagranicznym konsorcjom – tzw. firmom zarządzającym, wyspecjalizowanym w działalności doradczo-inwestycyjnej. Każdy z NFI początkowo posiada akcje wszystkich spółek, które biorą udział w PPP, w niektórych udziały wiodące – 33%, w innych mniejszościowe. Rolą NFI jest wypełnienie funkcji aktywnego właściciela, szczególnie wobec spółek, których będą posiadać znaczne pakiety akcji. Celem NFI, zapisanym w ustawie o NFI i prywatyzacji (która m.in. reguluje powstawanie i funkcjonowanie funduszy) jest pomnażanie ich majątku, w szczególności poprzez zwiększanie wartości akcji spółek, w których fundusze są akcjonariuszami. Utworzenie NFI ma być sposobem na przeprowadzenie szybkiej i efektywnej restrukturyzacji dużej liczby przedsiębiorstw, połączonej z udostępnieniem części majątku narodowego obywatelom. NFI mają dać szansę przedsiębiorstwom na dostęp do nowych źródeł kapitału, nowych rynków zbytu, nowych technologii oraz nowoczesnych metod organizacji pracy i zarządzania.

5.Reprywatyzacja proces zwrotu tytułów własności majątku przedsiębiorstw lub ich części byłym właścicielom lub ich spadkobiercom. W ujęciu tym nie jest ważne, czy przedsiębiorstwo było znacjonalizowane czy przekształcone np. w spółdzielnię, natomiast istotne jest ponowne przejęcie jego majątku (w całości lub części) przez byłych właścicieli.

Cele prywatyzacji:
1.podniesienie efektywności w skali przedsiębiorstw oraz całej gospodarki
2.Ograniczenie udziału państwa w finansowaniu gospodarki, wyeliminowanie subwencji i datacji.
3.Uniezależnienie kierownictwa przedsiębiorstw centralnych
4.Zwiększenie konkurencyjności przedsiębiorstw
5.Swobodny przepływ kapitału krajowego i zagranicznego
6.Alokacja kapitału za pomocą mechanizmu giełdowego
7.Zmniejszenie zaangażowania środków państwowych w działalność gospodarczą