Ekonomika pytania politechnika czestochowska dr Stanisław Podczarski

1. Ekonomika przedsiębiorstw i zakres jej badań
Ekonomika przedsiębiorstw jest dyscypliną naukową, która syntetyzuje całokształt wiedzy o przedsiębiorstwie.
Zajmuje się ona zasadami i metodami funkcjonowania przedsiębiorstwa.
Do jej zakresu należą:
- organizacja procesów produkcyjnych i kierownictwa
- sposoby gospodarowania poszczególnymi czynnikami produkcji
- czynniki określające decyzje gospodarcze
- metody wyznaczania zadań i oceny przedsięwzięć gospodarczych
- rozpoznanie podstawowych zależności między poszczególnymi obszarami działalności przedsiębiorstwa oraz między nim a jego otoczeniem

Ekonomika przedsiębiorstw przedstawia rolę przedsiębiorstw w gospodarce narodowej, ich system ekonomiczno- finansowy, planowanie, metody rachunku ekonomicznego oraz sposoby oceny działalności przeds i ich kierownictwa.

2. Przedmiot badań i funkcje ekonomiki przedsiębiorstw.
Przedmiot badań ekonomiki jest szeroki. Dyscyplina ta ujmowana jest trojako:
a) jako nauka o zarządzaniu
b) nauka społeczna
c) jako typowa dyscyplina naukowa
w drugim ujęciu przedsiębiorstwo traktowane jest jako system społeczny, w którym działają jednostki ludzkie,
w trzecim ujęciu przedsiębiorstwo traktowane jest jako obiekt, czyli inaczej system mikroekonomiczny, który w swoim działaniu kieruje się zasadą gospodarności.

Teoria ekonomiki przedsiębirstw pełni kilka funkcji:
-generalizującą (polega na usystematyzowaniu połączeniu w logiczą całość twierdzeń wchodzących w skład ekonomiki przedsiębiorstw)
-komunikatywną (polega na dostarczeniu informacji w jednakowo zrozumiałym języku dla wszystkich specjalistów z tej dziedziny)
-predyktywną (polega nna tym, że ekonomika przedsiębiorstw bada otoczenie przedsiębiorstwa i na tej podstawie prognozuje zmiany jakie będą zachodziły w przyszłości)
-praktyczną (polega na tym, że wiedza z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw służy praktyce podejmowania decyzji)

4. Ustawowe pojęcie działalności gospodarczej oraz ustawowe warunki jej podejmowania i prowadzenia.
Działalność gospodarcza jest to zarobkowa działalność wytwórcza, handlowa , budowlana i usługowa oraz poszukiwanie, rozpatrywanie i eksploatacja zasobów naturalnych wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Podejmowanie działaności reguluje ustawa Prawo Działalności Gospodarczej z 19 listopada 1999 roku. Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego i na równych prawach z zachowaniem warunków określonych przez przepisy prawa. W niektórcyh dziedzinach na prowadzenie działalności gospodarczej wymagana jest koncesja. Są to:
-poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie złóż kopalń
-wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją a także technologiami wojskowymi i policyjnymi
-działalność związana z paliwami i energetyką
-ochrona osób i mienia
-transport lotniczy i kolejowy
-budowa i eksploatacja płatnych autostrad
-rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych
5. Definicja podmiotu gospodarczego i podział
Podmiotem gospodarczym nazywamyokreśloną formę organizacji, która samodzielnie podejmuje decyzje kierując się przy tym swoim interesem i ryzykiem z tym związanym.
Podmiotem gospodarczym jest jednostka organizacyjna, która we własnym imieniu prowadzi działalność gospodarczą. Do podstawowych podmiotów gospodarczych należą:
-przedsiębiorstwa
-gospodarstwa rolne
-gospodarstwa domowe
-banki komercyjne
-bank centralny

6. Klasyfikacja podmiotów gospodarczych według formy własności
-państwowa (własność skarbu państwa i państwowych osób prawnych)
-komunalna (obejmuje mienie samorządów terytorialnych)
-własność prywatna osób fizycznych (własność rzemieślników i innych osób fizycznych oraz prywatna jednostka organizacyjna nie posiada osobowości prawnej, np. spółka jawna)
-własność prywatna osób prawnych (własność spółdzielni, spółek, organizacji społecznych)
-własność zagraniczna (należy do osób fizycznych i prawnych, które maja siedzibę poza granicami kraju)
Dzielimy je na sektor publiczny i prywatny


8. Charakterystyka Polskich klasyfikacji działalności, Pojęcia działalność i działalność przeważająca
Do 31.12.1993r. była stosowana krajowa klasyfikacja gospodarki narodowej (KGN)
Od 01.01.1994r. w Polsce zostało wprowadzona europejska klasyfikacja działalności (EKD)- obowiązywała do 1997r. Od 1998r została wprowadzona Polska klasyfikacja działalności (PKD)- struktura PKD podobna jest do EKD. Od 2008r jest stosowana polska klasyfikacja działalności 2007 (PKD 2007).
Działaność przeważająca to taka działalność mająca największy udział w ogólnej działalności podmiotu mierzona kryterium sprzedaży, liczby pracujących lub zapisana w statucie podmiotu nieprowadzącego działalności gospodarczej.

10. Podmioty gospodarcze prawno - organizacyjne. Wymienić i opisać szczegółowo (przedsiębiorstwo państwowe, komunalne, spółdzielcze)
Są to:
-przesiębiorstwa państwowe
-przedsiębiorstwa państwowe tworzone na podstawie odrębnych ustaw
-przedsiębiorstwa komunalne
-przedsiębiorstwa samorządowe
-przedsiębiorstwa spółdzielcze
-przedsiębiorstwa w formie spółek
-i inne jednostki organizacyjne

Przedsiębiorstwem państwowym jest przedsiębiorstwo, które jest własnością ogólnonarodową i zostało utworzone w celu uzyskania dodatnich wyników ekonomicznych poprzez produkcje dóbr, świadczenie usług lub przez inną działalność. Jest ono samodzielną, samorządną i samofinansująca się jednostką gospodarczą posiadającą osobowość prawną

Przedsiębiorstwem państwowym tworzonym na podstawie odrębnej ustawy jest Polskie Przesiębiorstwo Lotnicze LOT.

Przedsiębiorstwa komunalne są własnością władz lokalnych. Są one organizowane w dziedzinach użyteczności publicznej związanej gospodarką komunalną danego regionu lub miasta. Powstały one z wyodrębnionego majątku ogólnonarodowego. Ich organem załozycielskim jest gmina, a zarządzają nimi rady gmin.

Przedsiębiorstwo spóldzielcze stanowi formę spólki 10 osób, jeżeli jej założycielami są osoby fizyczne lub 3 osób jeżeli są to osoby prawne. Spółdzielnie są tworzone dla realizacji wspólnych celów zarobkowych lub gospodarczych na podstawie prawa spółdzielczego. Zgodnie z nim spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, która w interesie swoich członków prowadzi działalność gospodarczą

11. Co to jest spółka i jak ja definiujemy oraz kryteria powstawania spółek.
Spółka z ekonomicznego punktu widzenia jest zrzeszeniem osób lub kapitału w celu prowadzenia wsólnej działalności gospodarczej. W sensie prawnym jest to umowa zawierana przez wspólników w celu prowadzenia wsólnego przedsiębiorstwa zarobkowego lub osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego. Wyróznia się 2 kryteria podziału spółek:
a) Podsawa ekonomiczna utworzenia spółki i zakres odpowiedzialności wspólników za jej zobowiązania
b) Źródło prawa regulujące powstanie i działalność spółki
Zgodnie z pierwszym kryterium spółki dzielą się na:
-osobowe
-kapitałowe
Natomiast zgodnie z drugim kryteriu na:
-cywilne
-handlowe

Spółki osobowe to takie, które swoją działalność opierają na pracy osobistej wspólników i wraz ze spółką ponoszą pełną odpowiedzialność majątkową za zobowiązania spółki. Są to spółki: cywilne, jawne, komandytowe, partnerskie, a także komanytowo-akcyjne

Spółki kapitałowe to takie, w których podmiotem odpowiedzialnym za zobowiązania jest spółka całym swoim kapitałem, bez majątków wspólników. Sa to spółki zoo i akcyjna

Spółki cywilne inaczej prawa cywilnego są regulowane kodeksem cywilnym art 870-875.

Spółki handlowe natomiast są regulowane kodeksem handlowym i zalicza się do nich spóki:
jawne, zoo, komandytowe i akcyjne


14. Specyficzne formy podmiotów gospodarczych. Scharakteryzuj franchising.
Do specyficznych form podmitów gospodarczych zaliczamy:
-franchising
-holding
-zagraniczne podmioty gospodarcze

Franchising jest formą wsółpracy przedsiębiorstw, którym jedno posiada kapitał (franchisingobiorca), a drugie gwarancje sukcesu, znaki firmowe, tajne technologie (franchisingodawca). Polega on na prawie do oferowania i sprzedaży określonych towarów i usług w ramach innego przedsiębiorstwa z wykorzystaniem nazwy, znaków towarowych i doświadczeń tego przedsiębiorstwa. Franchisingobiorca i franchisingodawca zawierają umowę franchisingową. Dzięki niej franchisingobiorca może wykorzystywać doświadczenia franchisingodawcy, może uzyskać od niego pomoc w zakresie organizacji i prowadzenia przedsiębirstwa, a także zmniejsza ryzyko wynikające z podjęcia działalności gospodarczej.
Natomiast wadą tego typu umowy jest przeniesienie trudności finansowych na franchisingobiorcę oraz dla franchisingodawcy nie dotrzymanie standartów przedsiębiorstwa przez franchisingobiorcę

15. Holding i jego rodzaje
Holding tworzą spólki akcyjne, które mają za zadanie zarządzanie w innych spółkach akcyjnych. W holdingu wyróżnia się kontolowaną i kontolującą spółkę z punktu widzenia prawa. Spółki tworzące holding są samodzielnymi podmiotami, a między nimi występuje stosunek podległości, kiedy jedna spółka jest właścicielem cześci innej spółki i kontroluje skład jej władz. Spółke podporządkowaną nazywa się córką. Do kształtowania składu władz spółki córki przez spółkę macierzystą potrzebne jest 51% akcji.
Holdingi dzielimy na:
-jawne (takie w których spółka macierzysta posiada przynajmniej 51% akcji
-ukryte (polegające na istnieniu wielu zależności z tytułu posiadania akcji nie posiadających prawa głosu lub rozproszenia akcji danej spółki. Dzieli się on na personalny, finansowy oraz mieszany)
Holding personalny polega na zachowaniu więzi między własnością, a zarządem poprzez pełnienie przez te same osoby naczelnych funkcji kierowniczych w różnych spółkach, które powiązane są ze sobą związkami personalnymi. Np: spółki rodzinne.
Holding finansowy stanowi związek instytucji finansowych np: banków w ceklu obniżenia kosztów, poprawy jakości usług i wzmocnienia pozycji na rynku.
Holding mieszany tworzony w celu zapobiegania przejęcią dużych spółek akcyjnych przez konkurentów międzynarodowych.

16. Formy prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce przez zagraniczne podmioty gospodarcze.
Zagraniczne podmioty gospodarcze moga prowadzić działalnośc gospodarczą w Polsce w następującej formie:
-w formie spólki handlowej z udziałem polskiego przedsiębiorstwa państwowego, osoby prawnej lub fizycznej zamieszkującej w Polsce. Są to spólki joint venture, czyli o połączonym ryzyku lub interesie. Zgodnie z przepisami w tym przypadku możliwe jest uruchomienie spólki akcyjnej lub z.o.o.
-w formie samodzielnej jednoosobowej spólki z.o.o. z siedzibą w Polsce utworzoną prze zagraniczną osobę prawną, fizyczną lub przez spółkę nie posiadającą osobowości prawnej.
-w formie przedstawicielstwa handlowego utworzonego przez zagraniczny podmiot w postaci polskiej osoby fizycznej lub pranej. Może ono świadczyć usługi sprzedawać towary, a także po uzystkaniu odpowiednich pozwoleń może utworzyć skład celny lub konsygnacyjny.
-w formie samodzielnego podmiotu gospodarczego na wolnych obszarach celnych w Polsce

17. Prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych i wymienić rodzaje
Prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych stwarza warunki rozwoju mechanizmów gospodarki rynkowej. Przekształcenia własnościowe dokonują się na podstawie następujących aktów prawnych:
-ustawa z dnia 25 listopada 1981 o przedsiębiorstwach państwowych
-ustawa z dnia 13 lipca 1990 o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych
-ustawa z dnia 5 lutego 1993 o przekształceniach niektórych przedsiębiorstw pańswowych mających szczególne znaczenie w gospodarce
-ustawa z dnia 30 sierpnia 1996 o komercjalizacji i prywatyzacj przedsiębiorstw państwowych obowiązująca od dnia 8 kwietnia 1997 według której prywatyzacja przedsiębiorst handlowych polega na zbywaniu należących do skarbu państwa akcji i udziałów spółek powstałych w wyniku komercjalizacji oraz rozporządzanie wszystkimi składnikami materialnymi i niematerialnymi przedsiębiorstw pańswowych lub spółek powstałych w skutek komercjalizacji przez sprzedaż przedsiębiorstw, wcielenie ich do spółki lub oddanie do odpłatnego korzystania. Dzieli się na:
- pośrednią (przekształcenie w spółkę akcyjną i sprzedanie akcji)
- bezpośrednią (sprzedanie przedsiębiorstwa, wcielenie do innej spółki, oddanie do odpłatnego korzystania)
18. Scharakteryzuj rodzaje prywatyzacji
-prywatyzacja pośrednia polega komercjalizacji, czyli na przekształceniu przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę skarbu państwa, tzw. akcyjną lub z.o.o, a następnie na zbyciu przez skarb państwa akcji lub udziału w tej spółce. Pełna prywatyzacja ma miejsce wtedy, gdy zostaną zbyte w ręce prywatne wszyskie akcje lub udziały Skarbu państwa. Prywatyzacji tej podlegają średnie i duże przedsiębiorstwa. Komercjalizacja dokonuje się na wniosek organu założycielskiego, dyrektora i rady pracowniczej lub z incjatywy ministra skarbu państwa.
-prywatyzacja bezpośrednia może nastąpic porzez sprzedaż przedsiębiorstwa na drodze przetargu publicznego lub rokowań podjętych na podstawie publicznego zaproszenia.
Przez wniesienie przedsiębiorstwa do spółki z podmiotem krajowym lub zagranicznym, a następnie zbyciu akcji. Lub też oddanie przesiębiorstwa do odpłatnego korzystania na podstawie umowy lisingu lub dzierżawy z możiwością stopniowego wykupu

19. Więzi organizacyjne. Opisać, wymienić i je scharakteryzować.
Więziami organizacyjnymi relacje i współzależności zachodzące pomiędzy elementami struktury, które mają znaczenie dla realizacji celów całego przedsiębiorstwa. Więzi organizacyjne wyrażają się przepływem informacji albo rzeczy, inaczej zasileń między częściami przedsiębiorstwa. Dzielą się na więzi:
-służbowe, czyli zależność podwładnych od przełozonych wyrażających się w uprawnieniu przełozonych do wyznaczania zadań podwładnym
-funkcjonalne wyrażające się w pomaganiu i doradzaniu przy wykonywaniu funkcji realizowania zadań
-techniczne polegające na wzajemnym udzielaniu się członków zepołu w działalności wymiaiany informacji i zasileń
-informacyjne polegające na jednostronym lub wzjalemnym informowaniu o stanach rzeczy i ich zmianach

20. Co to jest struktura organizacyjna, rodzaje struktury organizacyjnych, definicja przedsiębiorstwa oraz podział przedsiębiorstwa
Przez pojecie struktury organizacyjnej rozumiemy rozmieszczenie elementów składowych i zespół relacji zachodzących miedzy nimi charakterystyczny dla danego systemu, inaczej jest to ogół stosunków między częściami jakieś całości i między nimi a całością. Struktury dzielimy na: techniczną, produkcyjną, informacyjną, społeczną i organizacyjną. Strukturę możemy ujmować:
-dynamicznie (są to powiązania czynnościowe i funkcjonalne oraz obiegi strumieni zasileniowych, energetycznych materiałowych i informacyjnych)
-statycznie (układ stanowisk pracy, jednostek, komórek organizacyjnych, pionów funkcjonalno-kompetencyjny, a także zależności zachodzące między nimi w zakersie podziału pracy, kompetencji i odpowiedzialności)
Przedsiębiorstwo składa się z poszczególnych jednostek organizacyjnych, w skład których wchodzą ich wewnętrzne komórki organizacyjne, które składają sie z poszczególnych stanowisk pracy. Przesiębiorstwo ma 2 sfery:
-wewnętrzną (tworzy ją wszystko to co jest objęte jego struktura wewnętrzną)
-zewnętrzną (składa się na nią wymiana zasileń informacjyjnych, energetycznych i materiałowych między przesiębiorstwem, a jego otoczniem, a także wymianę efektów od przedsiębiostwa do otoczenia)

21. Restrukturyzacja i jej rodzaje.
Restrukturyzacje orkeśla się jako złozony proces istotnych zmian w przedsiębiorstwie, którego celem jest bieżące, operacyjne i strategiczne kształtowanie cech jego podmiotowości pod kątem zmianian w otoczeniu i wewnętrznych potrzeb przedsiębiorstwa. Po przez restrukturyzacje rozumieny zmiany struktury produkcyjnej, organizacyjnej, technologi, systemu zarządzania, a także statusu prawno organizacyjnego. Rozróżniamy kilka rodzajów restrukturyzacji :
a) z punktu widzenia dostosowania bieżącego i rozwoju przedsiębiorstwa wyróżniamy:
-naprawczą (poprawienie płynności i wyniku finansowego, trwa od 1 do 2 lat)
-rozwojową (zmiany jakościowe i strukturalne, inwoacyjność techniczna, produkcyjna i marketingowa, ponadprzeciętne ryzyko podejmowanych decyzji. Trwa od 2 do 5 lat)
b) z punktu widzenia zmian wyróżniamy:
-operacyjną (zmiany w produkcji, handlu i usługach, a także zasobach ludzkich, rzeczowych i organizacji. Wyraża się zyskiem lub stratą operacyjną)
-finansową (obejmuje zmiany w kapitale pieniężnym, kosztach i źródłach finansowania)
Uzupełnieniem ich jest restrukturyzacja własnościowa, czyli sprywatyzowanie przedsiębiorstw państwowych.

24. Pojęcie kooperacji oraz mierniki kooperacji w produkcji
Kooperacja jest to stała współpraca przedsiębiorstw w wykonaniu określonego zadania produkcyjnego, wpólpraca tawyraża się w dostawach półwyrobów, części, wyrobów gotowych lub wspólnym wykonaniu niektórych procesów technologicznych. Do określenia stopnia rozwoju kooperanta stosuje się mierniki:
-udział w koszcie własny, wartość dostaw otrzymywanych z kooperacji lub przeznaczonych na kooperację
-lista przedsiębiorstw kooperujących z danym przedsiębiorstwem

25. Prognozowanie, rodzaje prognoz i metody
Prognozowanie jest to przewidywanie oparte na naukowych podstawach przypuszczalnego lub najbardziej prawdopodobnego zachowania się i stanu obiektu w przyszłości. Obiektem prognozowania może byc dowolne zjawisko, proces, a także przedsiębiorstwo. Wynik porognozowania, czyli prognoza może byc obiektywna, gdy dokonywana jest metodami czysto matematycznymi lub subiektywna, gdy prognoza stawiana jest przez ludzi.
Rodzaje prognoz to:
a) ze względu na długość:
-krótkoterminowe,
-średnioterminowe,
-długoterminowe
b) ze względu na strukturę prognozy i charakter obiektu:
-jakościowe
-ilościowe
c) ze względu na zakres
-całościowe
-częsciowe
d) ze względu na metode opracowania:
-badawcze
-ostrzegawcze
-normatywne
e) ze względu na możliwość kształtowania przyszłych zjawisk gospodarczych:
-dotyczące zjawisk świadowego kształtowania
-dotyczące zjawisk nie podających się interwencji człowieka
-mieszane
Metody to: eksploatacyjne, ankietowe, analogowe i modelowe.
26. Pojęcie programowania w przedsiębiorstwie. składniki procesu programowania i składniki programu rozwoju przedsiębiorstwa
Programowanie jest to proces wyboru rozwiązań kształtujących przyszłość. Programowanie rozwoju przedsiębiorstwa jest to proces jest to proces przygotowania decyzji w planowaniu rozwoju przedsiębiorstwa. W programowaniu wyznacza się wrianty pożądanych celów rozwojowych oraz nakładów przedsięwzięć zapewniających osiągniecie tych celów. Wynikiem programowania jest program zawierający cele, środki, warunki i przedsięwzięcia operacyjne. Program rozwoju przedsiębiorstwa może być oparty na 2 założeniach:
-maksymalizacji realizacji celu przy ograniczonych nakładach środków
-minimalizacji nakładów środków przy założonych celach

27. Scharakteryzować planowanie. Różnica między prognozą, programem, a planem. Rodzaje planowania.
Planowanie jest procesem informacyjno decyzyjnym skierowanym na wypracowanie celów przedsiębiorstwa i sposobu ich realizacji. Celem planowania jest sformułowanie planu jako narzędzia kształtowania przyszłości. Plany są oparte na prognozach i programach, kształtują przyszłość, a także ją przewidują.
Różnica między prognozą, programem, a planem polega na tym, że prognozy są dominantami, programy są projektami, a plany decyzjami. Prognozy i programy stanowią przesłanki do opracowania planu. Wynikające z nich zadania nabierają charakter decyzyjny w planach.

30. Klasyfikacja środków trwałych według:
a) rodzaju
b) tytułu własności
c) przeznaczenia
ze względu na rodzaj dzielimy je na 9 grup : grunty i melioracje,budynki, budowle, kotły i maszyny energetyczne, maszyny i urządzenia ogólnego przeznaczenia, maszyny i urządzenia specjalne branżowe, urządzenia technicze, środki transportu, oraz urządzenia przyrządy ruchomości i wyposażenia
ze względu na tytuł własności są to środki do których przedsiębiorstwo ma prawo własności, a także środki obce dzierżawione, otrzymane w trwały zarząd użytkowaniem dóbr, a także na wieczystą dzierżawę bądź umowę najmu, lisingu lub dzierżawy
ze względu na przeznaczenie możeby podzielić na nieprodukcyjne związane działanością ochrony zdrowia, socjalną, oświatową lub kulturową, ale nie mającą bezpośreniego wpływu na proces produkcyjny. A także na produkcyjną wykorzystywane w działalności operacyjnej przedsiębiorstwa w fazie zopatrzenia, produkcji i zbytu.

31. Sklasyfikować środki trwałe według:
a) podporządkowania organizacyjnego,
b) sposobu wykorzystania,
c) gotowości produkcyjnej
ze względu na podporządkowanie organizacyjne możemy wyróżnić środki trwałe podporządkowane komórkom ruchu, czyli przede wszystki maszyny i urządzenia, które są w dyspozycji wydziałów i oddziałów produkcyjnych oraz środki trwałe zainstalowane w komórkach funkcjonalnych stanowiących wyposażenie komórek realizujących procesy pomocnicze
ze względu na sposób wykorzystania ich w procesie produkcyjnym dzielimy je na”
-czynne, czyli środki trwałe eksploatowane w przedsiębiorstwie lub po za nim, stale lub sezonowo
-remontowalne zbędne i wydzierżawione
-trwałe nieczynne, które nie są wykorzystywane w okresach dłuzszych niż pół roku
ze względu na gotowość produkcyjną środki trwałe możemy podzielić na:
-zainstalowane, to takie, które w każdej chwili są gotowe do produkcji
-niezainstalowane, to takie które zostały zakupione lub otrzymaliśmy je nieodpłatnie, które jeszcze nie zamontowano i nie podłączonoich do źródła energii.

32. Zużycie środków trwałych i ich podział
Zuzycie środków trwałych polega na utracie ich wartości uzytkowej lub wartości wymiennej. Jest wynikiem uzytkowania środków trwałych w procesie produkcyjnym. Może ono także wynikać z działań niezależnych od tego procesu, np: w skutek klęski zywiołowej. Zużycie dzielimy na:
-fizyczne, mające charakter materialny. Powoduje ono głównie zmniejszenie wartości uzytkowej środka trwałego. Wywołuje zmiany fizyczne i chemiczne podczas użytkowania go w procesie produkcyjnym poprzez ściranie się, pękanie, gniciu, korozji oraz zmianie struktury wewnętrznej używanych urządzeń. Wzależności od poziomu zużycia może być odwracalne lub nieodwracalne. Jego skutkami są zmniejszenie wydajności pracy i produkcji, pogorszenie się jej jakości i częstsze przerwy spowodowane awariami. Konsekwencją są wyższe koszty produkcji, konserwacji, a także gorszy wskaźnik techniczno ekonomiczny.
-ekonomiczne, mające charakter niematerialny. Powoduje ono zniszczenie wartości wymiennej środka trwałego i nie dotyczy wszystkich środków trwałych. Jego przyczyną jest postęp techniczny. Powoduje on potanienie analogicznych środków trwałych, powoduje zmniejszenie przydatności niektórych środków trwałych. Zużycie ekonomiczne zależy również od tempa i kolejności wprowadzania nowych technologi do przedsiębiorstwa

33. Sposoby likwidacji zużycia fizycznego i ekonomicznego środków trwałych. Mierniki zużycia środków trwałych.
Likwidacja zużycia fizycznego polega na naprawie lub wymianie zużytych części, czyli na remoncie lub odnowieniu całego środka trwałego, czyli jego odtworzeniu. Natomiast likwidacja zużycia ekonomicznego polega na modernizacji, czyli rekonstrukcji, unowocześnieniu, przebudowie środka trwałego lub całkowitej jego wymianie.
Do mierzenia stopnia wykorzystania środków trwałych służy kilka mienrników:
-syntetyczne (wskaźnik produktywności środków trwałych oraz wskaźnik wykorzystania zdolności produkcyjnej)
-cząstkowe (współczynik stopnia wykorzystania kalendarzowego czasu pracy)
-szczegółowe

34. Pojęcie kapitału przedsiębiorstwa i majątku przedsiębiorstwa. Wymienić formy występowania kapitału przemysłowego.
Majątek ze względu na różne jego formi i zdolność do tworzenia nowej wartości jest nazywany kapitałem. Kapitał jest to posiadany majątek mogący przynosić dochody, jest to wartość, która wytwarza wartość dodatkową w postaci zysku przemysłowego, hadlowego lub procentu. Kapitał przemysłowy jest to kapitał, którego jedną z faz jest frodukcja, a przez to wytwarzanie wartości i jej powiększanie. Kapitał ten przechodzi przez fazę pieniężną, produkcyjną i towarową i przyjmuje fromy kapitału:
-pieniężny
-produkcyjny
-towarowy

35. Scharakteryzować kapitał pieniężny
Kapitał pieniężny występuje w postaci pieniądza i może on przyjmować formę:
-kapitału pożyczkowego (w postaci pożyczki udzielonej przez właściciela do korzystania dla innych użytkowników wzamian za procent. Kapitał pozyczkowy podlega zwrotowi, a procent to przyrost kapitału dla jego właściciela)
-kapitału lokacyjnego (w postaci lokaty w papierach wartościowych o dochodzie stałym (np: obligacje) lub zmiennym (np: akcje) nie podlegającym wykupowi)

36. Scharakteryzować kapitał produkcyjny i towarowy
Kapitał produkcyjny dzieli się na stały (wydatkowany na zakup środków produkcji, jego wartość nie wzrasta w procesie produkcyjnym i jest przenoszona na wytwarzany produkt) i zmienny (wydatkowany na zakup siły roboczej, czyli opłcenie pracowników. Wartość jego wzrasta w procesie produkcyjnym)
Według kryteriów zużywania się kapitał produkcyjny dzielimy na trwały (środki trwałe zużywające się stopniowo w czasie procesu produkcyjnego, uczestniczące w wielu cyklach produkcyjnych, np: maszyny, budynki) lub obrotowy (czylo te środki, które zużywają się całkowicie w czasie jednego cyklu produkcyjnego, np: materiały, surowce).
Produkty przeznaczone na sprzedaż stają się towarami, a masa towarowa staje się kolejnym kapitałem, czyli kapitałem towarowym. Sprzedany towar przynosi właścicielowi kapitału produkcyjnego wartość dodatkową w postaci zysku przemysłowego.

37. Cechy strukturalne majątku trwałego przedsiębiorstwa
Na cechy strukturalne majątku trwałego przedsiębiorstwa składają się majątek trwały i obrotowy w ujęciu kapitałowym z kapitału trwałego i obrotowego
Na majątek trwały składają się 3 grupy:
-rzeczowe i zrównane z nimi składniki majątku trwałego (czyli grunty, budynki, budowle, maszyny, wyposażenie handlowe, inne środki trwałe, inwestycje rozpoczęte, należności z tytułu zaliczek)
-wartości niematerialne i prawne (czyli koncesje, patenty, licencje, znaki towarowe, wartość firmy, należności z tytułu zaliczek na wartości niematerialne i prawne)
-finansowe składniki majątku (czyli udziały w obcych jednostach, długoterminowe pożyczki i długoterminowe papiery wartościowe oraz inne finansowe składniki majątku trwałego)

39. Majątek przedsiębiorstwa w ujęciu finansowym
W ujęciu finansowym majątek przedsiębiorstwa państwowego jest zgromadzony w postaci funduszu założycielskiego i funduszu przedsiębiorstwa, czyli kapitału pieniężnego wygospodarowanego przez przedsiębiorstwo w formie zysku. Fundusz załozycielski i majątek własny tworzą fundusze własne, po za nimi istnieją fundusze obce, czyli kredyty którko, średnio i długoterminowe oraz zobowiązania


40. Majątek przedsiębiorstwa u ujęciu rzeczowym
W ujęciu rzeczowym majątek przedsiębiorstwa ma następujące cechy:
-środki trwałe w postaci środków pracy służą do celów produkcyjnych przez dłuższy okres i zachowują przy tym swoją naturalną postać fizyczną. W toku eksploatacji stopniowo zużywają się i stopniowo przenoszą swoją wartość na wytwarzane wyroby
-środki obrotowe zmieniają swoją postac w krótkim okresie

43. Mierniki efektywności wykorzystania kapitału przedsiębiorstwa
Wykorzystanie kapitału przedsiębiorstwa można oceniać za pomocą wskaźników efektywności. Efektywnośc kapitału wyznacza poziom możliwej wartości przychodów ze sprzedaży uzyskany jako rezultat zaangażowania kapitału produkcyjnego. Do oceny mogą być stosowane mierniki:
-cząstkowe (RUA=S/A lub ROS=Z/S)
RUA -stopa efektywności wykorzystania kapitału
S –wartość sprzedaży
A –kapitał przedsiębiorstwa
ROS –rentowność sprzedaży
Z –zysk bilansowy netto lub brutto
-ogólny (ROI=ROS*RUA lub ROI=Z/S*S/A =Z/A)
ROI –stopa zwrotności kapitału

44. Mierniki efektywności wykorzystania majątku trwałego
Do oceny efektywności wykorzystania majątku trwałego stosuje się produktywność środków trwałych i stopę efektywności środków trwałych
-produkcyjność (E=P/M)
P –wartość produkcji
M –wartośc środków trwałych

-stopa efektywności (SE=P/M:Km/M=P/Km)
Km –koszt wykorzystania środków trwałych
Km/M –współczynik kapitałochłonności środków trwałych (KST)

46. Pojęcie płynności finansowej przedsiębiorstwa. Scharakteryzować mierniki płynności finansowej (w tym wzory i ich interpretacja).
Płynność finansowa przedsiębiorstwa jest to zdolnośc od wywiązywania się z krótkoterminowych zobowiązań. Do oceny płynności przedsiębiorstwa stosuje się:
-wkaźnik bieżącej płynności przedsiębiorstwa (Wpb= Ab / Pb)
Ab – aktywa
Pb– pasywa
Pokazuje on ile bieżące aktywa pokrywają bieżące zobowiązania. Poziom zadowaljący tego wskaźnika jest 1.2 - 2.0
-wskaźnik szybki (Wps= Ab–Z / Pb)
Z – zapasy
Pokazuje on stopień pokrycia zobowiązań krótkoteminowych, aktywów o dużym stopniu płynności, powinien on być na poziomie 1.0

47. Wynik finansowy przedsiębiorstwa i zysk
Wynik finansowy przedsiębiorstwa w ogólnym ujęciu stanowi różnice między przychodami, a kosztami ich uzyskania. Dodatni wynik jest zyskiem, a ujemny stanowi strate przedsiębiorstwa.
Zysk jest źródłem zasilania finansowego, a atkże podstawowym kryterium oceny gospodarowania przedsiębiorstwem. Podlega on podziałowi między właścicieli, budżet państwa, pracowników i potrzeby rozwojowe przedsiębiorstwa.
48. Kształtowanie (proces tworzenia) wyniku finansowego w przedsiębiorstwie i jego podział (w tym wzór na wynik finansowy)
Podstawowym składnikiem tworzenia wyniku finasowego są przychody uzyskiwane z działalności produkcyjnej i usługowej
-źródłem dochodu może tez byc wolny kapitał dowolnie zagospodarowany np: w banku na procent
-źródłem przychodów mogą byc także dochody z dzierżawy lub najmu składników majątkowych przedsiębiorstwa (np: maszyn, budynków, itp)
- na wynik finansowy może wpłynąć saldo zysków i strat, korygowane na plus lub minus. Występują straty nadzwyczajne lub zyski nadzwyczajne.
-mozna go zapisać równaniem
Wynik finansowy (zysk lub strata) = przychody – koszty uzyskania przychodów – podatek dochodowy (+-) saldo zysków lub strat nadzwyczajnych

49. Co to jest cena i funkcje
Cena stanowi przeciętne wyrażenie wartości towarów i usług, jej poziom może sioę odchylać w górę lub w dól od wartości towarów i usług w zależności od kształtowania się popytu i podaży.
Funkcje ceny to:
-informacyjna – informuje producenta o popycie na wytwarzane produkty, a także o opłacalności wyrobów lub usług wytwarzanych lub produkowanych.
-stymulacyjna – polega na oddziaływaniu na podaż wyrobów,a co za tym idzie na jego ilość i jakość
-redystrybucyjna – kształtuje dochód przedsiębiorstw poprzez przesuwanie go od jednych grup społeczny do innych i do budżetu państwa
-równoważąca – poprzez odziaływanie praw rynku, w wyniku działania popytu i podaży

50. Scharakteryzować tradycyjne metody ustalania cen wyrobów
Najczęsciej stosujemy 4 metody ustalania cen:
-kosztowa –opiera się na kalkulacji kosztów produkcji wyrobu
-podażowo popytowa –polega na ustaleniu cen, które równoważą popyt z podażą
-oceny efektu użytkowego –opeira się na związku między przyrostem efektu uzytkowego, a kosztami uzyskania tego efektu
-opierająca się na cenach miedzynarodowych –są one podstawą ustalania cen krajowych

52. Koszty
Koszty to wszystkie wydatki jakie ponosi przedsiębiorstwo związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, stanowią one pieniężny wyraz zużytych czynników wytwórczych i są określane jako koszyt całkowite

54. Definicja rachunku kosztów w przedsiębiorstwie
Jest to ogół działań zmierzających do odzwierciedlenia procesów zaopatrzenia produkcji i zbytu zachodzących w przedsiębiorstwie. Dzielimy go na systematyczny rachunek kosztów i rachunki problemowe kosztów

57. Zadania rachunku kosztów.
-kontroli gospodarności
-kalkulacji cen
-podejmowania decyzji gospodarczych
-ustalania wyniku finansowego przedsiębiorstwa
-wyceny zapasów
-ustalanie efektywności wariantów produkcyjnych
-mierzenie rentowności wytworzonych wyrobów i usług
-analiza i obserwacja zmian strukturalnych w przedsiębiorstwie, w miarę jego rozwoju
-ewidencja i wycena procesów gospodarczych
-analiza międzyzakładowa oraz racjonalizacja kosztów

58. Pojęcie zatrudnienia i zasobów pracy ludzkiej. Podstawowe cele gospodarowania zasobami pracy i charakterystyka rodzajów zasobów pracy.
Zaytrudnieni określa się jako aktywność zawodową, charakteryzującą się odpłatnym zaangażowaniem pracownika w procesie pracy, w wyniku której powstają dobra i usługi zaspokajające potrzeby człowieka
Zasoby pracy określa się jako tę część społeczeństwa, która jest nośnikiem potencjału pracy, czyli ludzi zdolnych do pracy, którymi może dysponować gospodarka narodowa.
Charakterystyka zasobów pracy:
-rekrutację i selekcję – rekrutacja oznacza pozyskiwanie kandydatów do pracy w przedsiębiorstwie, może mieć formę zewnętrzną i wewnętrzną; selekcja kandydatów na pracowników polega na wyborze najlepszych kandydatów na wolne stanowiska pracy
-ocenę pracy – ocena pracy pracowników składa się z wartościowania pracy i oceny efektów pracy, obejmuje ilościowe i jakościowe oceny rezultatu pracy, które są związane z systemem wynagrodzenia
-wynagrodzenia pracownicze – podstawowe ustalenia dotyczące wynagrodzeń pracowników są zawarte w prawie pracy, obejmują zasady wynagrodzenia wynikające e stosunku pracy i gwarancję dla pracownika dotyczące czasu pracy
-kształcenie i rozwój pracowników – ma na celu uzupełnienie wiedzy oraz doskonalenie umiejętności niezbędnych do właściwej realizacji zadań w przedsiębiorstwie


Nieponumerowane:

Klasyfikacja podmiotów gospodarczych według formy własności

Cechy kapitału obrotowego.

definicje przedsiębiorstw cena i funkcje ceny i coś tam o PKD

Dr. Stanisław Podczarski pytania egzamin Politechnika Częstochowska