Żywienie, cholesterol i miażdżyca
Metabolizm: przemiana materii i energii, szereg zmian prowadzący do powstania innych związków na poziomie komórki (metabolizm komórkowy) lub na poziomie wielokomórkowego organizmu (metabolizm organizmu), w ramach metabolizmu wyróżniamy anabolizm i katabolizm.
Anabolizm: reakcja endoenergetyczna, do jej zajścia potrzebna jest energia, synteza związków bardziej złożonych z prostszych, np. synteza tłuszczu z kwasów tłuszczowych, w komórce w retikulum endoplazmatycznym i aparacie Golgiego
Katabolizm: reakcja egzoergiczna, uwalniająca energię, rozpad, np. oddychanie i trawienie (w trawieniu cała energia ulega rozproszeniu, w oddychaniu część jako ATP, reszta jako cieplna) w komórce w mitochondriach i lizosomach
Podstawowa przemiana materii (ppm): ilość energii potrzebna do utrzymania temp. Ciała, czynności życiowych (bez ruchu)
ppm= 1 kcal/ kg/ h
na ppm wpływa:
- płeć ( u mężczyzn ↑)
- wiek ( u dzieci ↑)
- skład ciała (stosunek mięśnie/ tłuszcz)
- stan zdrowia (gorączka o 1˚ w górę wzrost o 30%)
- wysokość n. p. m. ( w górach ↑)
- szerokość geograficzna (na większej po 1/2 roku ↑ o 10%)
całkowita przemiana materii: wydatek energii na całą dobę, ppm i siła robocza
dla kobiet: 2800- 3000 kcal
dla mężczyzn: 3100-3300 kcal
CHOLESTEROL
- poziom 180-200-220 (na czczo)
- tłuszcz ma otoczkę białkową- lipoproteidy, po rozkładzie z acetyloCoA ( z nadmiaru tłuszczu) przechodzi w cholesterol
- LDL- proteidy o niskiej gęstości- zły cholesterol, gdy jest więcej niż trzeba wymienić w komórce miażdżycotwórczy
- HDL- proteidy o wysokiej gęstości- dobry cholesterol, odbierają tłuszcz z komórek do wątroby, z niego kw. żółciowe, rozbijają LDL, chronią przed zwałem, jego poziom podwyższa regularna praca fizyczna
- adypocyty- komórki tk. tłuszczowej, powstają w okresie dzieciństwa, gdy dziecko do 5 lat ma dużo tk. tłuszczowej potem ma skłonności do tycia
- cholesterol pokarmowy prawi nie jest wchłaniany, ten w org. pochodzi z tłuszczów
- lecytyna białko rozkładające cholesterol
MIAŻDŻYCA
- jady bakteryjne uszkadzają śródbłonek, płytki krwi robią skrzep, ściana nie jest gładka, makrofagi przyłączają się- zawierają dużo receptorów LDL, gdy dużo LDL wyłapują go, wchłaniają i pękają, powoduje to chropowatość naczyń krwionośnych i narastanie płytek miażdżycowych
- HDL potrafi rozkładać płytki, ale to długo trwa
- aby zapobiegać: NNKT + A, E, C, + ruch