Żywienie osób starszych
Żywienie osób starszych
1. Charakterystyka organizmu osób starszych.
Starzenie się jest naturalnym procesem biologicznym. Organizm starzeje się od 40 roku życia, natomiast objawy uwydatniają się po 60 roku życia. Zmiany w starzejącym się organizmie możemy podzielić na:
· zewnętrzne:
- zwiotczenie skóry i mięśni
- zmarszczki
- siwienie
- wypadanie włosów
- wypadanie zębów
- obniżenie sprawności ruchowej
- osłabienie wzroku
· wewnętrzne:
- zaburzenia układu pokarmowego przejawiające się upośledzeniem czynności
wydzielania soku żołądkowego, zmniejszeniem się wydzielania soków
trawiennych, znacznym zahamowaniem ruchów robaczkowych (perystaltyki) jelit
- zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej
- zwiększenie utraty wapnia i fosforu co doprowadza do odwapnienia
i kruchości kości
- zaburzenia układu krążenia – miażdżyca naczyń
- obniżenie sprawności umysłowej
Po przekroczeniu 64 roku życia zapotrzebowanie kaloryczne zmniejsza się. Wartość kaloryczna dziennych posiłków powinna się mieścić w granicach 1800-2200kcal.
2. Zasady żywienia ludzi starszych – wskazania ogólne.
W miarę upływu lat funkcje trawienne są coraz mniej sprawne, dlatego jednym z warunków prawidłowego żywienia ludzi starszych jest bezwarunkowo utrzymanie diety na takim poziomie, aby zawarte w niej produkty nie przekraczały rzeczywistego zapotrzebowania.
Pożywienie osób starszych powinno być przede wszystkim:
· urozmaicone
· lekko strawne
· wysoko wartościowe, ale o niższej wartości energetycznej niż dla młodych
Powinno ono zawierać dostateczną ilość białka, witamin i soli mineralnych zwłaszcza wapnia, potasu i żelaza. Ludzie starsi powinni jadać częściej, ale mniejsze objętościowo posiłki 4-5 razy dziennie. Przy sporządzaniu potraw należy uwzględnić stan uzębienia i układu trawiennego. Ludzie w wieku starczym nie mogą się przejadać. Zalecane są wysoko wartościowe oleje roślinne, zawierające niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT). Zmniejszają one zawartość cholesterolu w surowicy krwi, przez co zapobiegają przedwczesnemu starzeniu się naczyń.
Należy spożywać dużo białka, zwłaszcza zwierzęcego. Jego dostateczne ilość zapobiega zanikowi mięśni i innych tkanek, co przeciwdziała równocześnie przedwczesnemu starzeniu się.
W jadłospisie osób starszych powinny często występować takie produkty jak:
· chude mięso
· twaróg
· sery
· słodkie i zsiadłe mleko
· owoce i warzywa (zawarta w nich celuloza wspomaga perystaltykę jelit, a wit. C unieszkodliwia cholesterol zamieniając go a kwasy żółciowe).
Bardzo ważny jest również sposób przygotowanie potraw. Przede wszystkim podaje się potrawy gotowane bądź duszone z małą ilością tłuszczu.
3. Przeciwwskazania diety.
Osoby starsze nie mogą spożywać potraw ciężko strawnych, tłustych i wzdymających. Należy ograniczyć tłuszcze zwłaszcza zwierzęce. Aby zapobiec przedwczesnemu starzeniu się naczyń ogranicza się spożycie żółtek i mięsa wieprzowego. Ponadto ogranicza sie cukier w jego widzialnej postaci, słodycze i słodzone napoje.
Osoby starsze powinny wykluczyć picie alkoholu, mocnej kawy i herbaty oraz palenia tytoniu.