Teoria konfliktowa społeczeństwa

MAKROSTRUKTURALNA TEORIA KONFLIKTU
Funkcjonalna teoria rozwoju społeczeństwa, człowiek jest z natury rzeczy istotą dobrą, łagodną, pragnącą pokoju i bezpieczeństwa. Społeczeństwo składające się z takich jednostek jest bezpieczne i stabilne.

Zwolennicy teorii konfliktowej społeczeństwa zakładają, że człowiek jest zły, miotany emocjami.

Założenia teorii funkcjonalnej:
1. Każde społeczeństwo jest względnie trwałą, stabilną strukturą elementów.
2. Każde społeczeństwo jest integrowaną strukturą elementów.
3. Każdy elem. społeczeństwa jest funkcjonalny tzn. że przyczynia się do utrzymania społ. jako systemu.
4. Każde struktura społeczna opiera się na zgodnym podzielaniu jej członków wartości i dóbr.

Założenia teorii konfliktowej społeczeństwa.
1. Każde społeczeństwo w każdym momencie podlega procesowi zmiany, zmiana jest wszechobecna.
2. W każdym społeczeństwie w każdym momencie występuje konflikt. Konflikt jest wszechobecny.
3. Każdy element w społeczeństwie przyczynia się do jego dezintegracji i zmiany.
4. Każde społ., a zwłaszcza podział w nim dóbr opiera się na przymusie stosowanym przez jednych w stosunku do drugich.


RALF DARENDORF
Jego teoria wpisuje się w ujęcie makrostrukturalne konfliktu. Źródeł konfliktu upatruje w strukturze społecznej. Głównym źródłem jest występowanie nierównowagi, dystrybucji zwierzchnictwa. Zdanie Darendorfa można mówić o występowaniu tzw. ZIS-ów (Związków Imperatywnie Skoordynowanych). Jedni pełnią pozycje zwierzchnie drudzy podporządkowane.

ZIS charakteryzuje się:
1. Stosowanie zwierzchnictwa są zawsze stanowiska nad i podrzędne.
2. Tam gdzie są ZIS-y elem. nadrzędnym kontroluje zawsze za pomocą nakazów ostrzeżeń i zakazów. Zachowanie elementu podległego.
3. Kontrola ta wiążę się ze względnie trwałymi pozycjami społ. a nie charakterem jednostki, zatem ma charakter prawomocny. Prawomocność wynika z pozycji a nie charakteru jednostki.
4. Wskazane są zawsze wyraźnie osoby, które podlegają kontroli i sfery w których ta kontrola jest dozwolona.
5. Skoro zwierzchnictwo jest stosunkiem prawomocnym to brak posłuszzeństwa wobec niego może być karalny.

Może my mówić o istnieniu 2 rodzajów związanych z ZIS
- jednostki zajmujące pozycje nad lub podrzędną zawsze związane są interesem.
- Jednostki nadrzędne zainteresowane są utrzymaniem status quo, natomiast podrzędne, zmiany pozycji lub uzyskania większej swobody.

Dwa grupy interesu związane z ZIS-em:
1. Jednostki zajmujące dane pozycje w ZIS-e nie zdają sobie z ich sprawy, są nieuświadomione. Są to interesy UTAJONE.
2. Interesy JAWNE, pojawia się wówczas gdy jednostka uświadamia sobie na czym ich interes polega i czyni sobie z niego cel.

Dwa rodzaje grup związanych z interesem.
1. Quasi grupy – jednostki, które łączy jedynie to, że wypełniają podobne role społeczne i zajmują podobną pozycję w ZIS –ie.
2. Grupy interesu – członków tej grupy łączy jawny uświadomiony interes.

Nigdy cała quasi grupa przekształca się w grupę interesu, gdyż część nie uświadamia sobie interesu. Grupy interesu rekrutują się z quasi grupy. Nie zawsze są to te same grupy interesu. Tym co je różnicuje, może to być środek służący do przejścia z jednej do drugie grupy.

Warunki wyłaniania się grup interesu z quasi grupy.

1. Warunki techiczne przekształcania się grupy.
a. personel – najbardziej aktywna grupa, która stawia sobie za zadanie stworzenie grupy interesu np. zrzeszenie, walka o realizacje tych celów. Grupa aktywna. Zwykle ten personel rekrutuje się z quasi grupy, ale bywa tak, że są rekrutowani z zewnątrz.
b. karta – to system wartości dla których realizacji jednostki łączą się w grupy interesu, jest to zwykle zbiór postulatów, który przeradza się w program, ideologie.

2. Warunki polityczne
a. swoboda wypowiedzi
b. wolność zrzeszanie się
c. istnienie opozycji - aby grupy mogły się przekształcać muszą być spełnione minimalne warunki polityczne.

3. Warunki społeczne
a. warunek łączności – członkowie grupy muszą mieć zapewniony swobodny przepływ informacji.

CECHY KONFLIKTU
1. Natężenie – jest związane z przyczynami konfliktu. O dużym natężeniu mówimy gdy strony zaangażowane w konflikt przywiązują wagę do przegranej lub wygranej. O natężeniu decyduje również skala wartości uwikłanych w konflikt.
2. Gwałtowność – wynika środków zaangażowanych w konflikt, wiąże się z przejawami.

Przeważnie natężenie jest wysokie, gwałtowność niska.

Możliwość regulowania konfliktów
Na gruncie teorii konfliktowej nie można mówić, ponieważ ZIS jest stały.
1. Całkowita wymiana w strukturze ZIS –u. Zmiana rewolucyjna.
2. Do zajmowania pozycji nadrzędnej dopuszczona jest część osób o pozycji podrzędnej. Następuje kooptacja.
3. Nie następuje żadna zmiana strukturalna ZIS-u, natomiast zostaje spełniona część postulatów grupy podporządkowanej.

Teoria Darendorfa należy do makrostruktury zatem źródła konfliktu należy szukać w społeczeństwie.
Następstwem obiektywnej sprzeczności jest konflikt, ale gdy sprzeczność zostaje uświadomiona.

Do teorii konfliktu można zaliczyć poglądy Marksa i Tofflera



MIKROSTRUKTURALNE UJĘCIE KONFLIKTU.
Źródła konflikt związane są z subiektywnym nastawieniem jednostek. Pojawia się sprzeczność celów
CEL w praksologii to zdarzenie zamierzone przed sprawą.

Rodzaje sprzeczności.
1. Logiczna – cel jednostki jest udaremnieniem osiągnięcia celu przez drugą jednostkę.
2. Warunkowa – pojawia się w określonym kontekście sytuacyjnym. Musi się pojawić również grupa warunków:
- sprzeczność naturalna – pojawia się wówczas kiedy ograniczenie zasobów uniemożliwia spełnienie celów, zaspokojenie wszystkich potrzeb.
- sprzeczność kulturowa – pojawia się wówczas kiedy zrealizowanie celów dwóch lub więcej jest nie możliwe ze względu na panujące uwarunkowania kulturowe.
- sprzeczność ex definitione (z def.) – pojawia się gdy ludzie wchodzą ze sobą w pewne relacje po to aby rywalizować.
To połączenie sprzeczności naturalnej z logiczną. Pragnienie dominacji.

Sprzeczność ma charakter subiektywny. Konstrukcja subiektywnej sprzeczności obiektywizuje się.