Spółki cywilne

Funkcje spółek cywilnych
Spółki oprawa handlowego




Spółki osobowe Spółki kapitałowe
-Spółki jawne -akcyjna
-partnerska -z o.o.
-komandytowa
-komandytowo – akcyjna

podział opiera się na kryterium substratu ich działalności i istnienia:
 Substrat osobowy (wspólnicy) – osobowe – cechuje je osobista (majątkowa) odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki i osobiste prowadzenie praw spółki. Prowadzenie spraw spółki należy co do zasady do wspólników, chyba, że w umowie postanowią inaczej

 Substrat rzeczowy (kapitał) – kapitałowe – posiadają osobowość prawną, za swoje zobowiązania odpowiadają własnym majątkiem, z wyłączeniem osobistej odpowiedzialności wspólników. Wspólnicy z reguły odsunięci są od bezpośredniego prowadzenia spraw spółki – prowadzi je zarząd, oraz od bezpośredniej kontroli działalności spółki (wykonuje je organ – rada nadzorcza lub komisja rewizyjna), natomiast organem reprezentującym wspólników jest Zgromadzenie Wspólników.


SPÓŁKI
KAPITAŁOWE OSOBOWE
-Substrat rzeczowy kapitał wspólnicy
-Osobowość prawna posiada nie posiada
-Odpowiedzialność NIE MA JEST
własnym majątkiem
za zobow. Spółki
wspólnicy co do zasady -wspólnicy nie prowadzą
sami prowadzą sprawy spółki spraw spółki -- wspólnicy prowadzą nadzór


SPÓŁKA JAWNA

Jest to spółka osobowa, którą prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą a nie jest inną spółką handlową. Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczeń całym swoim majątkiem solidarnie ze swymi wspólnikami oraz ze spółką.

Umowa sp.j. zawiera:
- firmę i jej siedzibę
- określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartości
- przedmiot działalności spółki
- czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony

Umowa spółki - zawarta zostaje na piśmie pod rygorem nieważności.

Firma (nazwa) spółki jawnej powinna zawierać nazwiska lub firmy wszystkich wspólników albo nazwiska lub firmę jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie „spółka jawna”.
Dopuszczalne jest używanie „sp.j.”
Każdy wspólnik ma prawo i obowiązek
- zgłoszenia do rejestru sp.j.
- reprezentować spółkę, prawo do reprezentowania dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych. Prawa reprezentowania spółki nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich.

Umowa sp. może przewidywać, że wspólnik jest pozbawiony prawa jej reprezentowania albo że jest uprawniony do jej reprezentowania z innymi wspólnikami. Pozbawienie wspólnika prawa reprezentowania sp. może nastąpić wyłącznie z ważnych powodów na mocy prawomocnego orzeczenia sądu.

Osoba przystępująca do spółki odpowiada za zobowiązania sp. powstałe przed dniem jej przystąpienia. Osoba, kt. zawiera umowę sp. j. z przedsiębiorcą 1-osobowym odpowiada za zobowiązania powstałe przy prowadzeniu przedsiębiorstwa przez tego przedsiębiorcę przed dniem utworzenia spółki.

STOSUNKI WEWNĘTRZNE SPÓŁKI:
- nie można powierzyć prowadzenia spółki - każdy wspólnik ma prawo i obow. prowadzić sprawy spółki
- każdy wspólnik ma prawo prowadzić sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności sp.
- prowadzenie spraw spółki może być powierzone jednemu lub kilku wspólnikom – na podstawie umowy sp. lub późniejszej uchwały wspólników. Za prowadzenie spółki wspólnik nie otrzymuje wynagrodzenia
- prawo prowadzenia spółki może być odebrane na podstawie orzeczenia sądu
- w razie wątpliwości uważa się, że wkłady wspólników są równe, wkład może podlegać przeniesieniu lub obciążeniu
- wspólnik nie jest uprawniony do podwyższania umówionego wkładu
- udział kapitałowy wspólników jest równy wartości wkładu określonego w umowie sp.
- wspólnik mają prawo do równego udziału w zyskach sp., uczestniczy w stratach bez względu na wielkość wkładu
- umowa sp. może zwolnić wspólnika od udziału w stratach
- wspólnik może zażądać podziału i wypłaty całości zysku z końcem roku obrotowego
- wspólnik nie może prowadzić działalności sprzecznej z interesami spółki, nie może zajmować się bez zgody wspólników interesami konkurencyjnej firmy, w szczególności uczestniczyć w sp. konkurencyjnej jako wspólnik sp. cywilnej, jawnej, jako partner, komplementariusz lub członek organu sp. kapitałowej.

Rozwiązanie sp. i wystąpienie wspólnika
Rozwiązanie sp. powodują:
- przyczyny nieprzewidziane w umowie sp.
- jednomyślna uchwała wszystkich wspólników
- ogłoszenie upadłości spółki
- śmierć wspólnika lub ogł. Jego upadłości
- wypowiedzenie umowy sp. przez wspólnika lub wierzyciela sp.
- prawomocne orzeczenie sądu
- każdy wspólnik może z ważnych powodów żądać rozwiązania sp. przez sąd
wspólnik może wypowiedzieć umowę sp. jeżeli zawarta była na czas nieokreślony – na 6 m-cy przed końcem roku obrotowego – forma pisemnego oświadczenia, kt należy złożyć pozostałym wspólnikom albo wspólnikowi uprawnionemu do repr. sp.

LIKWIDACJA
- prowadzi się ją pod firmą spółki z dodaniem oznaczenia „w likwidacji”
- likwidatorami są wszyscy wspólnicy – mogą też powołać likwidatorów (tylko nielicznych spośród siebie jak i osoby spoza swego grona; uchwała wymaga jednomyślności, chyba że umowa stanowi inaczej)
- do sądu rejestrowego należy zgłosić – otwarcie likwidacji, nazwiska i imiona likwidatorów oraz ich adresy, sposób reprezentowania sp. przez likwidatorów
- w sprawach w których wymagana jest uchwała likwidatorów rozstrzyga większość – chyba że wspólnicy lub sąd stanowią inaczej
- likwidatorzy muszą zakończyć bieżące interesy sp. – ściągnąć wierzytelności, wypełnić zobowiązania i upłynnić majątek sp.
- otwarcie likwidacji powoduje wygaśnięcie prokury
- z majątku sp. spłaca się zobowiązania – pozostały majątek dzieli się między wspólników w stosunku do umowy
- rozw. sp. następuje z chwilą wykreślenia z rejestru





SPÓŁKA PARTNERSKA
Spółka osobowa utworzona przez wspólników w celu wykonywania wolnego zawodu.

W spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą (nazwą):
- partnerami w spółce mogą być tylko osoby fizyczne uprawnione do wykonywania wolnego zawodu – adwokata, aptekarza, architekta, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, księgowego, lekarza, stomatologa, weterynarza, notariusza, pielęgniarki, położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego, tłumacza przysięgłego
- do sp. partnerskiej stosuje się przepisy sp. cywilnej, chyba, że ustawa stanowi inaczej
- nazwa sp. partnerskiej powinna zawierać
*nazwisko co najmniej 1 partnera
*dodatkowe oznaczenie „i partner”, „i partnerzy”, albo „spółka partnerska, oraz określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce
dopuszczalne jest używanie „sp.p.”

Umowa powinna zawierać:
 określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach spółki
 przedmiot działalności spółki
 nazwiska i imiona partnerów, kt. Ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, w przypadku przewidzianym w art. 95&2
 w przypadku, gdy sp. p. reprezentują tylko niektórzy partnerzy, nazwiska i imiona tych partnerów
 nazwę i siedzibę firmy
 czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony
 określenie wkładów wnoszonych przez każdego partnera i ich wartości
 umowa powinna być zawierana w formie aktu notarialnego
 sp.p. powstaje z chwilą wpisania do rejestru

STOSUNEK do osób trzecich
1. partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania sp. powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu wspólnicy jak i zobowiązania spółki będące następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez sp. na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które podlegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności sp.
2. umowa spółki może przewidywać, że 1 lub więcej partnerów godzą się na ponoszenie odpowiedzialności tak, jak w sp.j.
3. każdy partner ma prawo reprezentować spółkę samodzielnie chyba, że umowa sp. stanowi inaczej
4. pozbawienie wspólnika prawa reprezentowania spółki może nastąpić tylko z ważnych powodów kwalifikowaną większością głosów



ZARZĄD:
Umowa może przewidywać, że prowadzenie spraw i reprezentacja sp. zostaje powierzona zarządowi:
 zarząd składa się z jednego albo większej liczby członków
 do zarządu mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich grona
 członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników – członek może być odwołany w każdym czasie
 jeżeli zarząd jest wieloosobowy, spośród reprezentowania określa umowa spółki. Jeżeli umowa nie zawiera żadnych postanowień w tym przedmiocie, do składania oświadczeń w imieniu spółki wymagany jest współudział 2 członków zarządu
 członek zarządu nie może działać w firmie konkurencyjnej
zakaz ten obejmuje członków zarządu, kt. mają więcej niż 10% udziałów lub akcji tej spółki albo prawa do powołania co najmniej jednego członka zarządu

ROZWIĄZANIE SPÓŁKI
- jednomyślna uchwała
- ze względu na przyczyny przewidziane w umowie spółki
- utrata przez wszystkich partnerów prawa do wykonywania wolnego zawodu
- prawomocne orzeczenie sądu
- jeżeli w spółce pozostaje jedne partner, sp. ulega rozwiązaniu najpóźniej z upływem roku od zaistnienia któregoś ze zdarzeń
- partner, kt. utracił prawo do wykonywania zawodu, zobowiązany jest do wystąpienia ze spółki do końca roku obrotowego



SPÓŁKA KOMANDYTOWA – spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden ze wspólników odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika jest ograniczona (komandytariusz)

Nazwa spółki komandytowej powinna zawierać:
 nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz oznaczenie „spółka komandytowa”
 dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „sp.k.”
 nazwisko komandytariusza nie może być zamieszczone w nazwie spółki. W przypadku zamieszczenia nazwiska lub firmy (nazwy) komandytariusza w nazwie sp., komandytariusz staje się komplementariuszem

UMOWA zawiera:
 nazwę i siedzibę firmy
 przedmiot działalności spółki
 czas trwania jeżeli jest oznaczony
 oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość
 oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli (sumę komandytową)
 umowa zawarta przed notariuszem
 jeżeli wkładem komandytariusza jest świadczenie niepieniężne, umowa sp. określa przedmiot tego świadczenia (aport), jego wartość, jak i osobę wspólnika wnoszącego
 spółka powstaje z chwilą wpisania do rejestru
 wkład może być niższej wartości niż suma komandytowa – jeżeli umowa nie stanowi inaczej

Stosunek do osób trzecich:
 spółkę reprezentują komplementariusze, którzy nie są pozbawieni prawa reprezentowania spółki. Komandytariusz możę reprezentować spółkę tylko jako pełnomocnik
STOSUNKI WEWNĘTRZNE SPÓŁKI
 komandytariusz nie ma prawa prowadzić spraw sp. chyba że umowa stanowi inaczej
 w sprawach przekraczających zwykły zakres czynności spółki potrzeba zgody komandytariusza
 komand. uczestniczy w zysku sp. proporcjonalnie do wkładu rzeczywistego wniesionego do spółki, chyba, że umowa stanowi inaczej. W razie wątpliwości komandytariusz uczestniczy w stracie jedynie wartości umówionego wkładu


SPÓŁKA KOMANDYTOWO – AKCYJNA
Spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem:
- kapitał zakładowy powinien wynosić co najmniej 50000 zł.
- Nazwa powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz oznaczenie „spółka komandytowo – akcyjna” lub „S.K.A.”
- Akcjonariusz jest zobowiązany jedynie do świadczeń zawartych w statusie

Powstanie spółki
 Osoby podpisujące statut są założycielami spółki (wszyscy komplementariusze)
 Statut zawiera:
- wysokość kapitału zakładowego
- sposób zebrania, wartość nominalną akcji i liczbę, czy akcje są imienne czy na okaziciela
- l. akcji poszczególnego rodzaju i związane z nimi uprawnienia
- nazwiska i imiona albo firmy komplementariuszy oraz ich siedziby (adresy)
 statut pozostaje sporządzony w formie aktu notarialnego
 komplemenratiusz może wnieść do spółki wkład – wniesione wkłady nie zwalniają komplementariusza z jego obowiązków
 spółkę reprezentują komplementariusze, którzy nie są pozbawieni prawa reprezentowania spółki.

Sytuacja wewnętrzna
Rada Nadzorcza musi występować, gdy w spółce występuje więcej niż 25 akcjonariuszy – członków powołuje walne zgromadzenie
Komplementariusze oraz akcjonariusze uczestniczą w zysku proporcjonalnie do wniesionych wkładów

Wystąpienie wspólników, likwidacja, rozwiązanie
 przyczyny przewidziane w statucie
 uchwała zgromadzenia o likwidacji
 śmierć jednego ze wspólników
 akcjonariusz nie może wypowiedzieć umowy spółki


SPÓŁKA Z O.O.
Może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, nie może być zawiązana wyłącznie przez inną, jednoosobową spółkę
z o.o.

Powstanie
 zawarcie umowy spółki
 wniesienie przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego, a w razie objęcia udziału za cenę wyższą od wartości nominalnej, także wniesienia nadwyżki
 powołanie zarządu
 ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, jeżeli wymaga tego ustawa lub umowa spółki
 wpis do rejestru

UMOWA musi obejmować:
 siedzibę firmy
 przedmiot działalności spółki
 wysokość kapitału zakładowego
 czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział
 liczba i wartość nominalną udziałów
 umowa sporządzona w formie aktu notarialnego

spółkę określa się nazwą „spółka z o.o.”

Przedmiot działalności:
 Kapitał spółki dzieli się na udziały o równej albo nierównej wartości nominalnej. Umowa spółki stanowi, czy wspólnik może mieć tylko jeden, czy więcej udziałów.
 Kapitał zakładowy powinien wynosić ci najmniej 50000
 Wartość nominalna nie może nie może być niższa niż 500 zł.
 Kapitał może zostać pokryty poprzez pieniądze lub poprzez aport
 jeżeli wkładem jest świadczenie niepieniężne, umowa sp. określa przedmiot tego świadczenia (aport), jego wartość, jak i osobę wspólnika wnoszącego
 umowa może zobowiązywać do dopłat w granicach liczbowo oznaczonej wysokości w stosunku do posiadanych udziałów. Wysokość i terminy dopłat oznaczane są w miarę potrzeby uchwałą wspólników
 w spółce prowadzona jest przez zarząd księga udziałów gdzie wpisuje się imię lub firmę i siedzibę wspólnika, adres
ORGANY SPÓŁKI
ZARZĄD
Prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę. Składa się z jednego albo większej liczby członków. Do zarządu mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich grona. Członek jest powoływany o odwoływany uchwałą wspólników, chyba, że umowa stanowi inaczej
- prawa członka zarządu nie można ograniczyć w sprawach reprezentowania
- jeśli zarząd jest wieloosobowy, spośród reprezentowania określa umowa spółki
- każdy członek zarządu ma prawo prowadzenia spraw spółki
- członek zarządu nie może beż zgody prowadzić interesów konkurencji w sp. cywilnej, spółce jawnej, nie może być członkiem sp. komandytowej, lub członkiem zarządu, lub rady nadzorczej w konkurencyjnej sp. z o.o.
- zakaz ten obejmuje członków zarządu, kt. mają więcej niż 10% udziałów lub akcji tej spółki albo prawa do powołania co najmniej jednego członka zarządu
- umowa spółki może ustanowić radę nadzorczą lub komisję rewizyjną
- w sp., których kapitał zakładowy jest większy niż 500 000, a wspólników jest więcej niż 25, wtedy trzeba powołać organ nadzorczy
- członkiem rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej nie może być zatrudniony w tym zakładzie członek zarządu, prokurent, likwidator, kierownik oddziału lub zakładu, główny księgowy, radca prawny lub adwokat
SPÓŁKA AKCYJNA
a) zawiązać ją może jedna albo więcej osób. Nie może być zawiązana wyłącznie przez jednoosobową spółkę z o.o.
b) statut spółki sporządzony w formie aktu notarialnego
- osoby podpisujące są założycielami
- akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki
STATUT:
- przedmiot działalności
- firma i siedziba
- czas trwania spółki jeśli jest określony
- wysokość kapitału zakładowego oraz kwotę wpłaconą przed zarejestrowaniem na pokrycie kapitału zakładowego
- wartość nominalną akcji i ich liczbę ze wskazaniem czy akcje są imienne czy na okaziciela
- liczbę akcji poszcz. Rodzajów i związane z nimi uprawnienia, jeżeli mają być wprowadzone akcje różnych rodzajów
- nazwiska i imiona albo firmy założycieli
- liczbę członków zarządu i Rady Nadzorczej albo co najmniej min. lub max. Liczbę członków tych organów oraz podmiot uprawniony do ustalenia składu zarządu lub RN
- co najmniej przybliżoną wielkość wszystkich kosztów poniesionych lub obciążających spółkę w związku z jej utworzeniem ustaloną na dzień zawiązania spółki
- pismo do ogłoszeń, jeżeli spółka zamierza dokonywać ogłoszeń również poza Monitorem Sądowym i Gospodarczym

c) kapitał zakładowy dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej
d) w spółce 1 osobowej jedyny akcjonariusz wykonuje wszystkie uprawnienia walnego zgromadzenia zgodnie z przepisami z niniejszego działu
- w przypadku, gdy wszystkie akcje spółki przysługują jedynemu akcjonariuszowi albo akcjonariuszowi i spółce, oświadczenie woli występuje w formie pisemnej
e) firma spółki powinna zawierać oznaczenie „Spółka akcyjna” lub „S.A.”
f) kapitał zakładowy c. 5000000 zł.
g) Zarząd zgłasza zawiązanie spółki so sądu rejestrowego właściwego ze względu na siedzibę spółki

PRAWA I OBOWIĄZKI AKCJONARIUSZY
Dokument sporządzony na piśmie
- siedziba spółki, adres, firma
- oznaczenie sądu rejestrowego i nr pod którym spółka jest wpisana do rejestru
- data rejestracji i wystawienia akcji
- wartość nominalna, serię, nr, rodzaj danej akcji, uprawnienia szczególne z akcji
- wysokość dokonanej wpłaty – akcje imienne
- ograniczenia co do rozporządzania akcją
- postanowienia statutu o związanych z akcją obowiązkami wobec spółki

Dokument akcji – opatrzony pieczęcią spółki, podpisem zarządu (może być mechanicznie odtwarzany):
- akcjonariusz nabywa roszczenie o wydanie dokumentu akcji w terminie miesiąca od dnia rejestracji spółki
- zobowiązany do wniesienia pełnego wkładu na akcje. Wpłaty dokonywane równomiernie na wszystkie akcje
- akcje ą zbywalne

ZARZĄD SPÓŁKI
a) zobowiązany prowadzić księgę akcji i świadectw tymczasowych – księga akcyjna
b) prowadzi sprawy spółki, reprezentuje spółkę
c) składa się z 1 lub więcej członków:
- do zarządy powoływane mogą być osoby z grona akcjonariuszy lub spoza
- członków powołuje i odwołuje Rada Nadzorcza, chyba że…
- członek może być odwołany lub zawieszony w czynnościach także przez walne zgromadzenie
- okres sprawowania funkcji nie dłuższy niż 5 lat (kadencja)
- jeżeli zarząd jest wieloosobowy, wszyscy jego członkowie są obowiązani są do wspólnego prowadzenia spraw spółki, chyba….
- Prawo do reprezentowania dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki. Prawa reprezentowania nie można ograniczyć ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich
- Jeżeli zarząd wieloosobowy – sposób reprezentowania określa statut
d) członek zarządu nie może bez zgody zajmować się interesami innej konkurencyjnej spółki, ani uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik: spółka cywilna, osobowa; jako członek organu spółki kapitałowej; nie może mieć więcej niż 10% akcji lub prawa powoływania co najmniej 1 członka zarządu spółki konkurencyjnej

NADZÓR
a) rada nadzorcza: ocena sprawozdań zarządu, sprawozdań finansowych w zakresie ich zgodności z księgami finansowymi
b) kompetencje zawieszania z ważnych powodów w czynnościach poszczególnych członków zarządu oraz delegowania członków RN do czasowego wykonywania czynności członków zarządu
c) składa się z cn 3 członków powoływanych przez walne zgromadzenie. Statut może przewidywać inny sposób.
d) RN wykonuje obowiązki kolegialne, może jednak delegować swoich członków do samodzielnego pełnienia czynności nadzorczych
- Członkiem nie może być zatrudniony w tym zakładzie członek zarządu, prokurent, likwidator, kierownik oddziału lub zakładu, główny księgowy, radca prawny lub adwokat