Zakażenia noworodków

Zakażenia okresu noworodkowego stanowią bardzo istotny problem medyczny.
Dotyczą 5 na 1000 wszystkich żywo urodzonych, częściej wcześniaków.
Każde zakażenie noworodka, ze względu na specyfikę wieku, zagraża rozwojem posocznicy.
Zakażenia noworodków
Powodem do uogólnienia zakażenia są:
Niski poziom immunoglobulin IgA, IgE, IgM, i taki tylko poziom IgG, jaki jest w stanie przekazać matka.
Niski poziom komplementu w surowicy.
Mniejsza zdolność do ograniczania procesu zapalnego w tkankach.
Kolonizacja noworodka zależy od środowiska, w którym zostaje on umieszczony (dom-bakterie przyjazne; szpital-zarazki oporne).
Wcześniactwo.
Płeć męska.
Zakażenia noworodków
Noworodek może ulec zakażeniu wewnątrzmacicznie, w czasie porodu lub po porodzie w pierwszych godzinach lub dobach życia.
Czynnikami etiologicznymi mogą być bakterie, wirusy, pierwotniaki, grzyby.
Zakażenia mogą odbywać się przez łożysko, lub drogą wstępującą przy wczesnym pęknięciu błon płodowych.
W pierwszym trymestrze drogą przez łożysko obserwuje się zakażenia TORCH (toksoplazmoza, różyczka, cytomegalia, opryszczka)
W drugim głównie kiłą, a w trzecim oraz w czasie trwania porodu wirusem ospy wietrznej, żółtaczką typu B, coxackie B, echowirusami oraz bakteriami takimi jak paciorkowce B o hemolizie beta, Listeria monocytogenes, Haemophilus influence.
Zakażenia noworodków
Zakażenia występujące po pęknięciu błon płodowych uznano za najczęstszą postać zakażeń wewnątrzłonowych.
Etiologię stanowią tu bakterie: E. coli, Klebsiella sp., Pseudomonas, Proteus, Streptococcus Faecalis, B beta hemol., i A, czasem Staphylococcus aureus oraz bakterie beztlenowe.
W kanale rodnym noworodek może ulec zakażeniu znajdującymi się tam zarazkami jak: opryszczka typu II, Neisseria gonorrhea, Hepatitis B, Chlamydia trachomatis, candida albicans, Streptoccocus B beta-hemolizujący.
Zakażenia nabyte po urodzeniu to najczęściej zakażenia wewnątrzoddziałowe zarazkami szpitalnymi: beztlenowcami, salmonellami, rotawirusem, coxackie, RSV, adeno i echowirusami, kandydiozą.
TORCH ( toksoplazmoza, różyczka, cytomegalia, opryszczka i inne)
Grupa chorób objętych tym mianem ze względu na szereg podobnych objawów klinicznych, u noworodków analizowana i diagnozowana jest łącznie.
Zakażenia TORCH w pierwszym trymestrze ciąży mogą prowadzić do licznych zaburzeń rozwojowych.
Jeśli ma to miejsce później, noworodek może urodzić się z zakażeniem uogólnionym, któremu często towarzyszy żółtaczka, powiększona wątroba i/lub śledziona, anemia, trombocytopenia.
TORCH ( toksoplazmoza, różyczka, cytomegalia, opryszczka i inne)
Inne objawy: zwapnienia wewnątrzczaszkowe, mikrocefalia, wodogłowie, głuchota, nieprawidłowe dermatoglify, wady serca, zapalenie mięśnia sercowego, uszkodzenia kości, zapalenie płuc, zapalenie siatkówki, naczyniówki, zaćma, małoocze, zapalenie mózgu.
TORCH ( toksoplazmoza, różyczka, cytomegalia, opryszczka i inne)
Celem ustalenia wrodzonego zakażenia u noworodka należy:
Przeanalizować przebieg ciąży i zakażeń u matki,
Wykonać badania serologiczne w kierunku TORCH u matki i dziecka,
Zbadać mocz na CMV pod mikroskopem (sowie oczka),
Wykonać USG (ewentualnie rtg) OUN celem wykrycia ewentualnych zwapnień w toksoplazmozie, cytomegalii i różyce,
Wykonać rtg kości długich, celem wykrycia nawarstwień okostnej w kile, a osteopatii w różyczce i cytomegalii.
Przeprowadzić badanie oftalmoskopowe oczu celem wykazania zapalenia siatkówki i małoocza w różyczce,
Wykonać posiewy z gardła, nosa, krwi, moczu, kału i płynu mózgowo-rdzeniowego.
Zakażenia noworodka w czasie porodu
Zakażenie noworodka w czasie porodu jest bardzo trudne do rozpoznania.
Wskazywać na nie może gorączka i leukocytoza u rodzącej, zakażenia płynu owodniowego, przedłużanie się porodu ponad 12 godzin oraz obserwowane zaburzenia tętna płodu.
Zakażenia bakteryjne nabyte podczas porodu i bezpośrednio po nim, rozwijają się zwykle w 3 dobie życia.
Objawy niespecyficzne: gorączka lub hipotermia, senność, niechęć do ssania, niepokój i ciągły płacz, hipotonia, zaburzenia oddychania, bezdechy, sinica, żółtaczka, powiększenie wątroby, wzdęcie brzucha, wymioty, biegunka, wysypka, zaburzenia krążenia.
Zakażenia noworodka w czasie porodu
Źródłem zakażenia może być matka, osoby towarzyszące przy porodzie, personel szpitala, bielizna, kurz, inne chore noworodki.
Najczęściej zakażenie dotyczy dróg oddechowych i płuc. Infekcje układu moczowego występują u 3: 1000 noworodków.
W następnej kolejności stwierdza się: zapalenie spojówek, pępowiny i tkanki okołopępkowej, skóry, tkanki okołopaznokciowej i przewodu pokarmowego.
Często dochodzi do uogólnienia procesu.
Zakażenia noworodka paciorkowcem grupy B o hemolizie beta (Infectio GBS)
Paciorkowiec B beta hemolizujący jest znajdowany w pochwie u 20-30% ciężarnych.
Kolonizacja nim dotyczy około 10% noworodków, ale tylko 0,3/ 1000 z nich rozwija zakażenie, które może przebiegać jako:
Posocznica wczesna (w pierwszych 3 dobach życia) przebiegająca z zaburzeniami oddychania, wstrząsem i DIC- w ciągu 24 godzin u 40-80% chorych kończąca się zgonem,
Posocznica późna, rozwijająca się po 5-7 dobie życia, najczęściej między 2-4 tygodniem życia, zwykle z zajęciem OUN. Konsekwencją tego zakażenia często jest wodogłowie. Zgony w tej postaci to 10-15%,
Około 20% noworodków zakażonych okołoporodowo paciorkowcem B, wykazuje tylko miejscowe objawy, bez uogólnienia infekcji. Występują u tych noworodków ropnie skóry i tkanki podskórnej, zapalenie spojówek, uszu, płuc, czasem wsierdzia, kości i stawów.
Rozpoznanie choroby może być ustalone testem aglutynacji lateksowej. Leczeniem z wyboru-penicylina z glikozydami.
Posocznica noworodków (sepsis neonatorum)
5:1000 żywych urodzeń i 1: 250 wcześniaków.
Warunkiem rozpoznania jest obecność klinicznych objawów uogólnionej odpowiedzi zapalnej (SIRS), której może ale nie musi towarzyszyć bakteriemia.
Posocznicę mogą wywołać bakterie, rzadziej wirusy, grzyby lub pierwotniaki.
W Polsce wśród najczęściej identyfikowanych drobnoustrojów znajdują się gronkowce, E.coli, paciorkowce, Haemophilus inf., Klebsiella pn., Proteus, beztlenowce, Candida albicans lub Listeria monocytogenes i Chlamydia.
Posocznica może wystąpić w związku z zakażeniem wewnątrzłonowym, w czasie porodu lub później jako skutek zakażenia szpitalnego.
Posocznica noworodków (sepsis neonatorum)
Występowanie posocznicy do 5 dnia życia uznano za zakażenie wczesne, które może mieć początek u płodu lub w czasie porodu.
Ujawnienie się choroby po 5 dobie życia klasyfikowane jest jako posocznica późna, wewnątrzszpitalna.
Dla rozpoznania wystarczy stwierdzenie przyspieszonej czynności serca, duszności, zaburzeń ciepłoty ciała/ hiper lub hipotermii, leukocytozy lub leukopenii. W następnej kolejności występuje kwasica, hipoksemia, skąpomocz, zaburzenie świadomości i może dojść do wstrząsu septycznego.
Posocznica noworodków (sepsis neonatorum)
Wstrząs septyczny jest etapem w rozwoju ciężkiej posocznicy. Charakteryzuje go obniżenie ciśnienia krwi, niewydolność mięśnia sercowego i rozszerzenie naczyń żylnych, co powoduje zaleganie krwi w narządach.
W początkowej fazie wstrząsu czasem udaje się uzyskać poprawę i stopniowy powrót do zdrowia leczeniem farmakologicznym i infuzją odpowiednich płynów. Jeśli po pierwszej godzinie leczenia, nie uzyskuje się spodziewanej odpowiedzi hemodynamicznej, to noworodek wchodzi w następną fazę wstrząsu.
Posocznica noworodków (sepsis neonatorum)
Późna faza wstrząsu charakteryzuje się dalszym zmniejszeniem pojemności wyrzutowej serca, co w konsekwencji prowadzi do niedokrwienia i niedotlenienia ważnych dla życia narządów.
Zespół dysfunkcji wielonarządowej (MODS) charakteryzuje się zaburzeniem czynności mózgu, serca, nerek, wątroby, nadnerczy, płuc.
Mimo intensywnego leczenia co czwarty noworodek umiera.
Posocznica noworodków (sepsis neonatorum)
Rozpoznanie posocznicy polega na:
Ocenie stanu dziecka i pracy jego narządów wewnętrznych.
Badaniach mikrobiologicznych dostępnego materiału zakaźnego.
Ocenie wskaźników zapalenia: leukocytozy z rozmazem, CRP, CYTOKIN, elastazy granulocytarnej.
Ocenie układu krzepnięcia, zachowania płytek krwi.
Ocenie powtarzanych badań serologicznych.
O posocznicy u noworodka świadczy wystąpienie DIC, NEC, zapalenia kości, opon i mózgu.
Posocznica noworodków (sepsis neonatorum)
Leczenie posocznicy:
Wczesna empiryczna antybiotykoterapia zgodnie z przewidywana etiologią.
Antybiotyki powinny być podawane dożylnie.
Zalecana kontrola poziomu leku we krwi.
We wczesnych posocznicach zaleca się ampicylinę i aminoglikozyd.
W późnych posocznicach ampicylina i cefotaksim.
W NEC- ampicylina, gentamycyna, klindamycyna, wankomycyna, metronidazol.
Posocznice wywołane drobnoustrojami szpitalnymi powinny być leczone zgodnie z sytuacją epidemiologiczna oddziału.
Okres leczenia posocznicy wynosi 2 tygodnie, przy lokalizacji zmian w oponach- 3, w kościach 4 tygodnie.

Posocznica noworodków (sepsis neonatorum)
W przypadku dodatnich hodowli bakterii- leczenie ukierunkowane.
Sulfonamidy tylko w przypadku toksoplazmozy i listeriozy.
Teracykliny wyłącznie miejscowo.
Aminoglikozydy- przestrzeganie dawek, leczenie do 5 dni.
Większość cefalosporyn nie przechodzi przez barierę krew- mózg.
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
W pierwszym miesiącu życia u 1: 1000 noworodków i występuje częściej niż w jakimkolwiek innym okresie życia dziecka.
92% TO ROPNE BAKTERYJNE ZAPALENIA OPON.
Początek i przebieg zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych nie są charakterystyczne.
W pierwszych 48 godzinach życia zapalenie opon o etiologii paciorkowcowej przebiega z reguły pod postacią wstrząsu i/lub RDS.
Inne objawy: senność, niechęć do ssania, hiper lub hipotermia, wymioty, biegunka, żółtaczka, wzdęcia brzucha, napięte ciemię, przeczulica.
Tętnienia ciemiączka, drgawki, opistotonus, powiększenie obwodu głowy i śpiączkę zalicza się do późnych objawów zapalenia opon u noworodków.
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
Rozpoznanie:
Badanie płynu mózgowo-rdzeniowego: liczba krwinek białych, stężenie białka, poziom cukru i chlorków, badania bakteriologiczne bezpośrednie i posiewy na podłożach, które tylko w 50% wypadają dodatnio.
Posiewy krwi.
Ocena leukocytozy lub leukopenii.
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
Leczenie:
Antybiotykoterapia,
Monitorowanie czynności serca i płuc,
Leczenie obrzęku mózgu,
Kontrola drgawek,
Podawanie hormonów kory nadnercza,
Włączenie oddechu wspomaganego lub mechanicznego,
Okres leczenia: 2-3 tygodnie i 2 tygodnie od ostatniego ujemnego posiewu płynu mózgowo-rdzeniowego.
W czasie leczenia i po jego zakończeniu noworodek powinien być zbadany przez okulistę, neurologa i mieć oceniony słuch.
Kontrola lekarska aż do czasu pójścia do szkoły.

Listerioza- Listeria monocytogenes
U kobiet w ciąży występuje z częstością 12: 100 000, a ryzyko choroby wzrasta od 100-300 razy u osób z niedoborami immunologicznymi.
Listerioza u ciężarnej może przebiegać z objawami grypopodobnymi lub bezobjawowo i doprowadzić do obumarcia płodu albo porodu przedwczesnego.
Możliwość zakażenia płodu prze matkę ocenia się na 90-95%.
Infekcja u noworodka może mieć przebieg uogólnionego zakażenia z grudkowo-plamistą wysypką na skórze, hepatomegalią, zaburzeniami krążenia i oddychania prowadzącymi do wstrząsu.
Zajęcie OUN- śmiertelność 60-70%.
Listerioza- Listeria monocytogenes
Postać wczesna: przed 5 dobą życia,
Postać późna: między 2-4 tygodniem życia,
W zakażeniach listeriozowych łatwo dochodzi do uogólnienia się procesu.
Podstawę rozpoznania stanowi diagnostyka bakteriologiczna i izolacja bakterii z pobranych posiewów.
Leczeniem z wyboru jest ampicylina, penicylina i bactrim.
Kiła wrodzona- lues congenita
Kiła wrodzona jest zawsze następstwem zakażenia płodu krętkiem bladym przez chorą matkę. Do zakażenia dochodzi drogą krwi przez łożysko.
Do zakażenia płodu może dojść dopiero po 16 HBD.
Rozwija się u niego posocznica krętkowa, w wyniku której powstają swoiste zmiany zapalne w płucach, wątrobie, chrząstkach, kościach i na skórze.
W wyniku zakażenia może dojść do obumarcia płodu, poronienia i porodu przedwczesnego.
Pozornie zdrowe dziecko może się urodzić jeśli do zakażenia doszło w III trymestrze ciąży.
Objawy u noworodka: hepatosplenomegalia, żółtaczka cholestatyczna, osutka pęcherzowa na skórze, stopach, dłoniach, sapka (koryza), oddzielenie nasad od trzonów kości, mogą ulec powiększeniu węzły chłonne.
Kiła wrodzona- lues congenita
Diagnostyka: VDRL (miano antygenów kardiolipinowych), FTA-ABS (fluorescencyjna absorpcja przeciwciał krętkowych), TPHA,
Pomocna w rozpoznaniu może być diagnostyka rtg kości.
Leczenie matki z kiłą w ciąży powoduje równoczesne leczenie płodu. W leczeniu noworodka stosuje się penicylinę.
Rzeżączka noworodków
Chorobą wywołuje Neisseria gonorrhoea,
Noworodek zakaża się rzeżączką od chorej matki w czasie trwania porodu przy przejściu przez kanał rodny oraz przez płyn owodniowy.
Choroba może przebiegać jako zapalenie ropne spojówek, zapalenie stawów lub pod postacią posocznicy.
Przy stosowaniu profilaktyki azotanem srebra, zapalenie spojówek występuje tylko u 2% noworodków urodzonych przez chore matki.
Zapalenie stawów będące wynikiem bakteriemii ujawnia się 1-4 tygodnie po porodzie. Dotyczy najczęściej stawów kolanowych.
Przy zakażeniu płynu owodniowego rzeżączką, przebieg choroby u noworodka może być ciężki i zakończyć się zgonem.
Leczenie- penicylina.
Zapalenie kości i stawów u noworodka
Zapalenie kości jest jedną z lokalizacji zakażenia uogólnionego i jest krwiopochodne jednoogniskowe lub w 40% wieloogniskowe.
Najczęściej dotyczy kości długich kończyn i dużych stawów w kolejności: biodrowy, kolanowy, barkowy, łokciowy i skokowy.
Odrębności przebiegu u noworodków spowodowane są różnicami w ukrwieniu kości w tym okresie życia i łatwością przebicia się ogniska ropnego do torebki stawowej. U noworodka istnieją połączenia między układem naczyń krwionośnych nasady i przynasady, które zanikają około 1 roku życia. Później chrząstka wzrostowa staje się naturalna barierą.
Zapalenie kości i stawów u noworodka
Dzięki bogatemu unaczynieniu tkanki kostnej, rzadziej u noworodków dochodzi do powstania martwicy kości.
Niszczenie jąder kostnienia oraz stawów jest najpoważniejszym ciężkim powikłaniem zapalenia kości u noworodków.
Zapaleniu kości u noworodków sprzyjają wszelkie manipulacje związane z naruszeniem ciągłości powłok, nakłucia naczyń centralnych i długotrwałe utrzymywanie w nich cewników oraz urazy.
Podejrzenie zapalenia kości nasuwają: niechęć do ruchu kończyną, pseudoporażenie, ból także przy ruchu biernym, obrzęk tkanek miękkich, narastające ograniczenie ruchomości, a w końcu zaczerwienienie i wzrost ucieplenia skóry („przebijanie się” ku powierzchni).
Zapalenie kości i stawów u noworodka
Zwyżka ciepłoty ciała może, ale nie musi towarzyszyć procesowi zapalnemu kości u noworodka, a tym bardziej u wcześniaka.
Rozpoznanie na początku choroby jest trudne.
Pomocne mogą być: zwyżka OB., leukocytoza, ocena obrazu krwi.
Badaniem usg po tygodniu, rentgenowskim po 2-3 tygodniach najwcześniej, można wykazać zmiany sugerujące zapalenie kości i stawów.
Leczenie: wybór leku zależy od przewidywanej etiologii i wrażliwości szczepu.
Równolegle prowadzi się leczenie ortopedyczne polegające na unieruchomieniu kończyny i zajętego stawu.
Zakażenia chlamydiowe
W większości pochodzą od matki, z jej dróg rodnych.
Ujawniają się jako zapalenie spojówek, gardła i płuc.
Okres wylęgania choroby wynosi od 3-21 dni, ale rozwój zapalenia zdarza się 6-12 tygodni od urodzenia.
Przebieg choroby może być bezgorączkowy lub ze zwyżką ciepłoty ciała do 38,5 stopni C z różnym nasileniem niewydolności oddechowej.
W rtg płuc- cechy zapalenia śródmiąższowego.
Leczeniem z wyboru jest erytromycyna stosowana ogólnie lub miejscowo w kroplach do spojówek.
Leczenie trwa 10 dni do 4 tygodni.
Zakażenia mykoplazmowe
Najlepiej poznane są zakażenia dróg oddechowych i płuc wywołane przez Mycoplazma pneumonie (Mp).
Noworodek zakażony Mp w łonie matki może wykazywać zapalenie płuc już we wczesnym okresie po urodzeniu.
Do zakażenia po porodzie dochodzi u noworodka drogą kropelkową od dorosłych lub dzieci.
Choroba trwa przeciętnie 2-3 tygodnie.
Inne mykoplazmy także mogą być przyczyną wrodzonych i nabytych zapaleń płuc u noworodków.
Leczeniem z wyboru są makrolidy.
Różyczka wrodzona
Jeśli do zakażenia różyczką dojdzie przed 8 tygodniem ciąży, to 85% noworodków będzie miało objawy choroby, między 9-12 tygodniem- 52%, a między 13-20 tygodniem już tylko 16%. Zakażenie po 20 tygodniu ciąży nie ma znaczenia dla kształtowania się wad u płodu.
Wirus różyczki powoduje przewlekłą infekcję łożyska i płodu. Może ona zakończyć się resorpcją płodu, poronieniem samoistnym, martwym porodem, licznymi wadami wrodzonymi lub zakażeniem bezobjawowym.
Najczęstsze uszkodzenia dotyczą serca, oczu i słuchu.
U 50% noworodków zakażonych wewnątrzłonowo wirusem różyczki obserwuje się: zapalenie węzłów chłonnych, zapalenie wątroby, żółtaczkę, powiększenie śledziony, anemię, trombocytopenię, zapalenie mózgu, serca i płuc.
Różyczka wrodzona
Rozpoznanie:
Posiewy z nosa, gardła, spojówek, moczu, kału, płynu mózgowo-rdzeniowego. Noworodek wydala wirusy różyczki do roku, a nawet 2 lat po przebytej infekcji wewnątrzłonowo.
Badanie płynu mózgowo-rdzeniowego.
Rtg kości.
Nieznane jest leczenie przyczynowe różyczki. Zapobieganie polega na szczepieniu odpowiednich populacji.
Nie szczepi się kobiet w ciąży.
Bierna podawanie przeciwciał matce nie zapobiega zakażeniu płodu.
Cytomegalia wrodzona
Wirus cytomegalii (CMV) jest bardzo rozpowszechniony wśród ludzi.
Im gorsze warunki socjalne, tym wyższe jego nosicielstwo, nawet do 85% u kobiet w wieku rozrodczym.
CMV łatwo przez barierę łożyska, a do zakażenia płodu może prowadzić tak infekcja pierwotna, jak i wtórna zawsze w przebiegu wiremii. Wirus przemieszcza się drogą krwi, często wewnątrz leukocytów. Po przejściu przez łożysko osiedla się w OUN, oczach, wątrobie, płucach i nerkach płodu.
W czasie porodu CMV może przejść do noworodka z kolonii szyjkowych, być przekazany z krwią matki, a po porodzie z mlekiem matki.
Cytomegalia wrodzona
Ryzyko zakażenia płodu w wyniku infekcji u matki CMV wynosi 40%.
Z cytomegalią wrodzoną przychodzi na świat 3-4 na 1000 noworodków, ale tylko 10% z nich wykazuje objawy kliniczne w pierwszym okresie życia.
Objawy: powiększenie wątroby i śledziony, hiperbilirubinemia, cholestaza, trombocytopenia z/lub bez wybroczyn, zwapnienia w mózgu, mikrocefalia, zapalenie naczyniówki i siatkówki oka, zapalenie płuc, głuchota, anemia hemolityczna z leukopenią, limfocytozą i atypowymi limfocytami.
U 90% zakażonych wewnątrzmacicznie choroba może ujawnić się w ciągu 2 lat i dotyczy to 5-15% z nich.
Zgony w cytomegalii dotyczą 25% noworodków z wczesną postacią choroby manifestującą się po drugim tygodniu życia.
Cytomegalia wrodzona
Rozpoznanie:
Hodowla wirusa z wydzieliny z gardłą, i z moczu.
Oznaczanie genomu wirusa.
Wykazanie wczesnych antygenów CMV.
Pomocne jest znalezienie w moczu noworodka tzw. „sowich oczek”, stwierdzenie atypowych limfocytów i zwyżki bilirubiny.
Leczenie: gancyklowir.
Ospa wietrzna
Ospa wietrzna u matki tydzień przed porodem i 5 dni po porodzie niesie szczególne niebezpieczeństwo dla noworodka. (brak przeciwciał)
Zachorowanie noworodka na ospę w 30% kończy się zgonem.
Noworodkowi podaje się specyficzne immunoglobuliny.
Zakażenie ospą w pierwszym i drugim trymestrze ciąży rzadko jest przyczyna wrodzonych uszkodzeń płodu. Noworodek nie wymaga izolacji po porodzie, jeśli przebył chorobę w łonie matki.
Zakażenie po porodzie manifestuje się chorobą między 10 a 28 dniem od zakażenia.

Zakażenie wirusem opryszczki
Zakażenie zdarza się u 1:1000 do 1:5000 noworodków w zależności od okresów epidemicznych.
W 75% są to zakażenia typem genitalnym- typ II.
Wirus HSV może powodować: zakażenia miejscowe- skóry, spojówek, rogówki. Zmianom ocznym w 25% towarzyszy rozwój choroby w OUN.
Postać rozsiana charakteryzuje się: wymiotami, niestabilnością ciepłoty, żółtaczką, sennością, zaburzeniami oddechowymi, narastającymi objawami wstrząsu.
Bez leczenia 80% noworodków z postacią rozsianą umiera.
Zakażenie wirusem opryszczki
Połowa z tych, które przeżyją wykazuje zaburzenia neurologiczne i upośledzony rozwój umysłowy i intelektualny.
Diagnostyka:
Posiewy w kierunku wirusa,
Badanie zawartości pęcherzyków opryszczki na komórki olbrzymie z wtrętami,
Badania serologiczne,
Ocena płynu mózgowo-rdzeniowego,
Badanie EEG,
TC i MRI.
URATOWANIE ŻYCIA , NIE OZNACZA OCALENIA ZDROWIA
Zakażenie wirusem zapalenia wątroby- typ B
Ostre zakażenie HBV kobiety w III trymestrze ciąży powoduje u 70% płodów rozwój choroby.
Do zakażenia może dojść:
Czynnik zakaźny pokonuje barierę łożyska,
Transmisja razem z krwią, np. w zagrażającym poronieniu,
W trakcie porodu,
Po porodzie, przez pokarm matki,
Zakażenie może doprowadzić do rozwoju różnych postaci zapalenia wątroby, a nawet marskości i pierwotnego raka wątroby.
Transmisji zakażenia HBV zapobiega się przez jego immunizację czynną i bierną. Noworodkowi urodzonemu przez matkę chorą lub nosicielkę do 12 godzin po porodzie podaje się immunoglobulinę anty-B i równocześnie się go szczepi w drugie udo
Zakażenie wirusem zapalenia wątroby- typ C
Zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C przenosi się głownie drogą krwi.
U kobiety w ciąży w czasie wiremii HCV w około 10% choroba może być przekazana płodowi. Po urodzeniu rzadko dochodzi do zakażenia mlekiem chorej matki.
Objawy kliniczne są nietypowe, a żółtaczka występuje sporadycznie.
U 20-70% zakażonych HCV noworodków, zapalenie wątroby przechodzi w proces przewlekły i może doprowadzić do marskości lub raka wątroby.
W przypadku HCV nie ma skutecznej profilaktyki czynnej ani biernej.
Toksoplazmoza wrodzona
1: 1000 żywo urodzonych noworodków,
Miejscem lokalizacji Toxoplazma gondii jest głównie mózg, oczy i mięśnie poprzecznie prążkowane.
Im zakażenie następuje wcześniej, tym cięższe uszkodzenia płodu.
Choroba może ujawnić się zaraz po porodzie jako zapalenie opon i mózgu, albo nawet po kilku latach jako tzw. Postać oczna prowadząca do ślepoty.
Rozpoznanie: badanie płynu mózgowo-rdzeniowego; testy serologiczne; badania obrazowe: Rtg czaszki, CT mózgu, oftalmoskopia.
Toksoplazmoza wrodzona
Głównym źródłem zakażenia toksoplazmozą kobiet w ciąży jest surowe mięso, smażone mięso, surowe jaja, odchody kota.
Przechorowanie przez kobietę toksoplazmozy teoretycznie powinno chronić płód w drugiej ciąży przed chorobą. Istnieje jednak możliwość przechowania otorbionych form toksoplazmy pod błoną śluzową macicy i zakażenia przez nie płodu.
Zakażenie rzęsistkiem pochwowym
Do zakażenia może dojść wydzieliną z pochwy od matki już w czasie porodu.
Po przedostaniu się w okolicę narządów moczopłciowych noworodka, rzęsistek mnoży się u niego i jest przyczyna powstawania ropnej, cuchnącej wydzieliny i zapalenia dróg moczowych, co powoduje zaburzenia w oddawaniu moczu.
Leczenie: metronidazol przez 10 dni.
Zakażenia grzybicze wywołane przez Candida albicans
Do zakażenia grzybem może dochodzić od matki, z jej dróg rodnych, lub przez stosowany sprzęt.
Zakażenie miejscowe ujawnia się jako tzw. pleśniawica błon śluzowych jamy ustnej lub skóry.
Zakażenie uogólnione może dotyczyć wszystkich narządów i układów noworodka.
Szerzeniu się grzybicy sprzyja wcześniactwo, osłabienie odporności, antybiotykoterapia, żywienie paraenteralne, długotrwała kaniulacja, wejścia centralne, intubacja.
Zakażenia grzybicze wywołane przez Candida albicans
W OUN C.albicans powoduje zapalenie opon, mikroropnie, a uszkadzając ścianę naczyń sprzyja powstawaniu tętniaków.
Leczenie polega na podawaniu leków przeciwgrzybiczych miejscowo i wczesnym likwidowaniu zakażenia.

Zakażenia szpitalne
Zakażenie szpitalne jest zakażenie, które rozwija się w czasie pobytu chorego w szpitalu lub po jego wypisaniu, niezależnie od tego czy czynnik chorobotwórczy jest endogenny lub egzogenny.
Zakażenia wewnątrzszpitalne wirusem Hepatitis B może ujawnić się pół roku po wypisie.
Zakażenia szpitalne dotyczą około 5% leczonych noworodków, a w OIOM ryzyko wzrasta do 25%.
U noworodka zakażeniu sprzyja kikut pępowiny, zanieczyszczony sprzęt używany do odsysania i resuscytacji, cewnikowanie, płyny infuzyjne, inkubatory, ręce personelu, sztuczny pokarm.
Zapalenia płuc u noworodków
W pierwszych 3 dobach życia dotyczą 1,2% noworodków, w okresie późniejszym 3,8%.
W 70% udaje się ustalić czynnik etiologiczny.
Zapalenie płuc może imitować posocznice lub być jednym z ognisk uogólnionego zakażenia. Przebiega z hipo lub hipertermią, tachykardią, przyspieszonym oddechem lub bezdechami, wzdęciem brzucha, sinicą.
Różnicowanie zapalenia płuc jest trudne. Wyłącz się RDS, niedodmę, zachłyśnięcie, rozedmę, krwotok do płuc.
Leczenie zależy od etiologii.
Zapalenia oskrzelików
Etiologia jest różnorodna.
Pierwszym objawem są zwykle bezdechy. Następnie narasta duszność i objawy niewydolności oddechowej. Sinica jest objawem późnym i źle rokującym.
Każdy noworodek z zapaleniem oskrzelików powinien być przyjęty do szpitala.
Leczenie ma charakter wspomagający. W większości przypadków kontrolowane podawanie tlenu i utrzymywanie homeostazy ratują życie chorego.
Umieralność noworodków hospitalizowanych w 1 miesiącu życia sięga 1%.