Żywienie noworodków

Żywienie noworodków-zapotrzebowanie energetyczne
W 1 tygodniu życia noworodek donoszony potrzebuje 100 kal/kg/dobę, wcześniak 120, a z dystrofią wewnątrzłonową 140 kal/kg/dobę. W mleku kobiecym głównym węglowodanem dostarczającym 40% kalorii jest laktoza rozkładana enzymatycznie przez laktazę do glukozy i galaktozy.
Żywienie noworodków-zapotrzebowanie energetyczne
Zapotrzebowanie na tłuszcze wynosi 4,0-6,0 g/kg/dobę, z czego donoszony noworodek przyswaja 90%, a wcześniak 75-80%.
Nienasycone kwasy tłuszczowe są lepiej przyswajane niż nasycone, a trójglicerydy średniołańcuchowe lepiej niż długołańcuchowe.
Żywienie noworodków-zapotrzebowanie energetyczne
Tylko 10% energii noworodek pokrywa białkiem.
Zapotrzebowanie dzienne na białko obliczono na 2,5-3,0 g/kg/dobę jako maksymalne.
Mleko kobiece zawiera głównie białka serwatkowe z przewagą laktoalbuminy i niewielką ilość kazeiny, co w konsekwencji determinuje skład aminokwasów.
Żywienie noworodków-zapotrzebowanie energetyczne
Wiedza dotycząca jonów istotna jest głównie u chorych i u żywionych paraenteralnie ze względu na monitorowanie ich poziomu w surowicy.
Sód w pierwszym tygodniu życia, szczególnie u noworodków ze skrajnie niską masą ciała, może być tracony z moczem w większej ilości niż ma dostarczone z pokarmem i wtedy istnieje potrzeba zwiększenia jego podaży ponad podane wartości.

Żywienie noworodków-zapotrzebowanie energetyczne
Potas uzupełnia się dopiero po ustabilizowaniu czynności nerek.
Jod, kobalt, selen powinny być w wystarczającej ilości zawarte w pokarmie kobiecym (o ile matka nie ma niedoborów).
Fluor ważny dla rozwoju zębów zaleca się u tych noworodków, które pochodzą z okolic, gdzie woda nie zawiera tego związku. Nadmiar fluoru może powodować fluorozę zębów.
Żywienie noworodków-zapotrzebowanie energetyczne
Po urodzeniu wszystkie dzieci mają wystarczającą ilość żelaza, aby podwoić masę hemoglobiny.
Jeśli później niemowlę nie dostaje właściwej dawki żelaza w diecie, to rozwija się anemia z jego niedoboru: u wcześniaków w 3 miesiącu, a u donoszonych w 5 miesiącu życia.
Karmienie piersią zabezpiecza zdrowe niemowlęta nawet do 9 miesiąca przed anemią z niedoboru żelaza.
Natomiast wcześniaki, zanim wystąpi u nich anemia, powinny otrzymywać dodatek żelaza przez okres 9-12 miesięcy, co najmniej 4 mg żelaza elementarnego na dobę (albo 45 mg w połączeniach jako związki żelaza).
Noworodki karmione wyłącznie piersią, albo paraenteralnie są zagrożone w 1 tyg. życia niedoborem witaminy K i krwawieniami.
Zapotrzebowanie dzienne na minerały
Zapotrzebowanie dzienne na minerały
Żywienie noworodków
Żywienie noworodków-karmienie naturalne
Pokarm matki jest idealnym pożywieniem dla noworodka. Nie wymaga przygotowania, nie ulega zanieczyszczeniu, zmniejsza liczbę chorób alergicznych, przewodu pokarmowego, zawiera przeciwciała uodporniające.
Mleko kobiece wczesne zgodnie z potrzebą noworodka zawiera więcej sodu i białek.
Stężenie laktozy wzrasta w nim wraz z dojrzewaniem laktazy.
Mleko matki, która urodziła wcześniaka różni się od pokarmu dojrzałego dodatkowo zwiększoną zawartością sodu, białka i immunoglobulin A i zmniejszoną ilością tłuszczu i laktozy.
Żywienie noworodków-karmienie naturalne
Pierwszy pokarm matki, czyli siara zawiera szczególnie dużo wydzielniczych IgA, poza tym makrofagi, komórki wielojądrzaste, limfocyty T i B.
Zawarty w pokarmie LIZOZYM powoduje lizę błony komórkowej bakterii E.coli, chroniąc noworodka od pierwszych godzin życia przed zasiedleniem się chorobotwórczych szczepów.
Dzięki interferonowi produkowanemu przez limfocyty pokarm kobiecy broni przed wirusami.
Stolce noworodka karmionego piersią mają odczyn bardziej kwaśny niż karmionego sztucznie, a to dzięki rozwojowi pałeczek kwasu mlekowego. Ma to znaczenie w hamowaniu rozwoju bakterii szkodliwych dla noworodka.
Żywienie noworodków-karmienie naturalne
W mleku matki jest dość dużo cholesterolu- który w okresie wczesoniemowlęcym bierze udział w dojrzewaniu układu nerwowego.
Mleko kobiece zawiera dwa razy mniej białka niż krowie i składa się ono głównie z bardzo łatwo przyswajalnych laktoalbumin.
W mleku kobiecym nie występuje betalaktoglobulina, która uznawana jest za jeden z głównych alergenów pokarmowych (występuje natomiast w mleku krowim).
W mleku kobiecym jest mniej soli mineralnych niż w mleku krowim. Jest to zjawisko korzystne, ponieważ organizm niemowlęcia nie potrzebuje tak dużych ilości minerałów jakie znajdują się w mleku krowim.
Mleko krowie jest miażdżycorodne, co u osób, które były karmione sztucznie, częściej wywołuje w późniejszym wieku choroby serca i naczyń.
Żywienie noworodków-karmienie naturalne
Karmienie piersią ma także znaczenie psychiczne. Polega ono na najbliższym kontakcie matki z dzieckiem od pierwszych chwil życia. Brutalność porodu, która przerywa najbardziej ścisły kontakt matki i dziecka-przez karmienie piersią- łagodzona.
Częsty, bliski kontakt matki z dzieckiem podczas karmienia dostarcza jedynych w swoim rodzaju przeżyć, które mają ogromny wpływ na rozwój osobowości zarówna dziecka jak i matki. Matki karmiące są spokojniejsze, pogodniejsze. Pomagają w tym hormony relaksujące, uwalniające się podczas ssania piersi przez niemowlę.
Stany i powikłania występujące rzadziej, jeżeli dziecko jest karmione pokarmem matki
Zakażenia przewodu pokarmowego
Zakażenia uogólnione
Martwicze zapalenie jelit (NEC)
Hipokalcemia okresu noworodkowego
Niedokrwistość z niedoboru żelaza
Wyprysk dziecięcy
Otyłość
Nadciśnienie
Choroba Hirschsprunga
Próchnica zębów
Zespół śmierci łóżeczkowej (SIDS)
Przeciwwskazania do karmienia piersią (przystawiania do piersi)
Ze strony matki:
Galaktozemia
Fenyloketonuria
Zakażenie gruźlicą , HIV, krztuścem lub WZW (jeżeli nie podjęto leczenia zapobiegającego)
Podawanie niektórych leków matce
Nadużywanie alkoholu i tytoniu
Zmiany na skórze o charakterze ropnym
Wyniszczająca choroba nowotworowa
Ostre choroby infekcyjne (na krótko eliminują karmienie)
Przeciwwskazania do karmienia piersią (przystawiania do piersi)
Ze strony noworodka:
Zaburzenia oddechowe
Wcześniactwo
Wady rozwojowe w zakresie twarzoczaszki
Powikłania okresu noworodkowego
Żywienie noworodków-karmienie naturalne
Konieczność podawania leków w okresie karmienia jest ważnym problemem, ponieważ leki mogą ulegać koncentracji w mleku i przechodzić do noworodka w stężeniu wyższym niż ma je matka we krwi.
Wpływ maja na to lipidy, w których mogą rozpuszczać się leki oraz niskie pH (6,6-7,4) mleka kobiecego sprzyjające gromadzeniu się w nim aminofiliny, opiatów, zwiazków antyhistaminowych i antydepresyjnych.
Leki mające niską masę molekularną i łatwo wiążące się z albuminami oraz niezjonizowane zwykle przechodzą do pokarmu kobiecego w stężeniach szkodliwych dla noworodka.
Warunkowo można stosować aminoglikozydy, biseptol, INH, etambutol, diuretyki, klonidynę, leki nantydepresyjne, fenytoinę, doustne leki antykoncepcyjne, tiouracyl, teofilinę, leki antyhistaminowe.
Żywienie noworodków-karmienie naturalne
Ostrożnie można w razie potrzeby stosować: paracetamol, aspirynę, kodeinę, cefalosporyny, erytromycynę, metronidazol, penicylinę, rifampicynę, betablokery, digoksynę, heparynę, hydralazynę, barbiturany, kortykosterydy, leki przeczyszczające.
U noworodków z niedoborem dehydrogenazy glukozo-6-fosforowej, po podaniu nitrofurantoiny, bądź innych sulfonamidów może dojść do ostrej hemolizy erytrocytów.
Żywienie noworodków-karmienie naturalne
Technika karmienia piersią:
Karmić noworodka tak szybko po porodzie jak to jest możliwe, tak w dzień jak i w nocy i trzymać przy piersi aż do najedzenia.
Po każdym karmieniu na wrażliwe sutki matki można stosować lanolinę lub tłusty krem.
Matka powinna przebywać z noworodkiem przez całą dobę.
Jeśli dziecko nie wysysa całego pokarmu, potrzebny jest masaż ręczny piersi lub odsysanie pompą elektryczną.
Ocena ilości wyssanego pokarmu przez ważenie noworodka przed i po karmieniu zalecana jest wyjątkowo i nie może to być próba jednorazowa.

Żywienie noworodków-karmienie naturalne
Technika karmienia piersią:
Przy mlekotoku zleca się karmienie na leżąco. Pozycja ta zmniejsza wypływ mleka i ułatwia noworodkowi połykanie.
Przy obecności krwi w mleku zrobić 4-godzinną przerwę w karmieniu i spróbować znaleźć przyczynę (np. uszkodzenia mechaniczne brodawki).
Pęknięte brodawki sutkowe najlepiej goja się przy wietrzeniu i ogrzewaniu w przedłużonych przerwach między karmieniami.
Przez około 3 dni przystawiać dziecko do karmienia na krótko stopniowo przez 5-7-10 minut, dopóki uszkodzenia się nie wygoją.
Żywienie noworodków-karmienie naturalne
Technika karmienia piersią:
Przy wklęsłych brodawkach noworodek może ssać, trzeba tylko umiejętnie podawać mu pierś, a matkę nauczyć wyciągania ich poprzez ćwiczenia.
W czasie każdego karmienia należy dziecku podawać do ssania obie piersi.
Jako pierwszą należy podać tę pierś, która była opróżniana jako ostatnia w poprzednim karmieniu. Takie postępowanie daje prawidłową stymulację laktacji.
W pierwszych 10 minutach dziecko wypija swoją porcję z jednej piersi, pozostały czas poświęca na zabawę.
Następną zasadą jest wyłączne karmienie piersią. Nie trzeba poić słodką wodą, dokarmiać mieszankami.
Żywienie noworodków-karmienie naturalne
Technika karmienia piersią:
Podczas karmienia piersią należy unikać sytuacji wywołujących napięcia i niepokoje. Stres i zdenerwowanie mogą utrudniać opróżnianie piersi, ponieważ blokują tzw. Odruch samoistnego wypływu pokarmu. Odruch ten pojawia się zwykle po kilku ruchach ssących dziecka i powoduje przemieszczenie się mleka z tkanki gruczołowej w kierunku brodawki sutkowej. (oksytocyna)
Żywienie noworodków-karmienie naturalne
Technika karmienia piersią:
Pozycja klasyczna- dziecko przytulone brzuszkiem do brzucha matki. Jego główka, plecy i pośladki powinny być w linii prostej.
Spod pachy (przy dużym biuście)- dziecko zwrócone brzuszkiem do boku mamy.
Leżąca na boku (tuż po porodzie)
Krzyżowa- zapewnia dobrą kontrolę nad główką dziecka. Zalecana u wcześniaków i niemowląt z obniżonym napięciem mięśniowym.
Leżąca na wznak (po cesarskim cięciu)- głowa matki dość wysoko podparta. Dziecko podtrzymywane z boku ramieniem.
Żywienie noworodków-karmienie naturalne
Przechowywanie pokarmu:
Jeśli ściągniemy pokarm do wysterylizowanej butelki, możemy przechowywać go:
W lodówce przez 24 do 48 godzin bez szkody dla dziecka
W temperaturze pokojowej pokarm przechowujemy do 12 godzin
W zamrażalniku lodówki (-10 C) można przechowywać mleko kobiece 7 do 10 dni
W temperaturze (-18 C) można przechowywać pokarm nawet 6 miesięcy.
Tak przechowywanego pokarmu nie należy gotować przed podaniem niemowlęciu, wystarczy podgrzać do temperatury ok. 37 C. Po odmrożeniu pokarmu nie zamrażać go powtórnie. Dlatego lepiej jest przechowywać małe porcje w oddzielnych naczyniach.
Żywienie noworodków-karmienie naturalne
SIARA (młodziwo, colostrum)- pokarm wydzielany przez pierwsze 2-4 dni po porodzie. Mleko to jest żółte, gęste, zawiera dużo białka. Połowę tego białka stanowią immunoglobuliny, w tym głównie wydzielnicze IgA, których znaczenie jest ogromne w przekazywaniu odporności i zabezpieczaniu noworodka przed chorobami. W siarze znajdują się również krwinki białe odpornościowe (makrofagi), które są zdolne do syntezy komplementu, lizozymu i laktoferryny. Siara hamuje wzrost E.coli w jelicie. Zawiera czynnik wzrostu.
Żywienie noworodków-karmienie naturalne
ocena skuteczności działania:


Wzrastająca liczba matek decydujących się na karmienie piersią jest dowodem odpowiedniego propagowania i zachęty ze strony pracowników służby zdrowia.
Żywienie noworodków-karmienie sztuczne
Podstawą karmienia sztucznego jest mleko krowie modyfikowane, upodabniane składem do pokarmu naturalnego lub mieszanki lecznicze.
Objętość podawanego pokarmu wynika z zapotrzebowania na płyn i kalorie.
W pierwszym miesiącu życia zdrowy noworodek otrzymuje mleko początkowe w ilości od 90-110 ml na porcję z przerwą 3-godzinną, jeśli jego masa nie przekracza 3000g i 4 godzinną, jeśli waży więcej niż 3000g.
Mieszanki przyrządzane ściśle wg wskazań producenta zawierają około 65-70 kal. w 100 ml i mają podaną zawartość i skład białek, węglowodanów, tłuszczów oraz minerałów i witamin, oraz czego są pozbawione.
Żywienie noworodków-karmienie sztuczne
Modyfikacja mleka krowiego polega między innymi na obniżeniu zawartości białka oraz zmianie jego jakości przez zmniejszenie białek kazeinowych na korzyść białek serwatkowych, jakości tłuszczu na roślinne i zwiększeniu laktozy albo dodaniu sacharozy. Składniki mineralne zwłaszcza sód są obniżone, a dodane żelazo i witaminy.
Żywienie noworodków-karmienie sztuczne
Nawet u niemowlęcia karmionego wyłącznie piersią mogą wystąpić objawy alergii (zmiany skórne, kolka jelitowa, biegunka, nieżyt nosa, nawracające zapalenia dróg oddechowych) spowodowane minimalną ilością antygenów pokarmowych przechodzących do pokarmu z diety matki. Zalecana jest wówczas dieta eliminacyjna u matki.
Żywienie noworodków-karmienie sztuczne
Dieta eliminacyjna matki karmiącej dziecko z alergią polega na eliminacji:
Mleka krowiego i przetworów mlecznych
Cielęciny i wołowiny
Jaja kurzego (szczególnie białka)
Ryb
Orzechów
Soi
Niektórych owoców, np. cytrusów, poziomek, truskawek
Czekolady, kakao
Żywności z dodatkiem chemicznych konserwantów, sztucznych aromatów i barwników.
Żywienie noworodków-karmienie sztuczne
Dieta eliminacyjna niemowlęcia- stosowana przy braku efektów stosowania diety eliminacyjnej przez matkę oraz gdy matka nie może karmić piersią.
Skutecznym w leczeniu alergii na białko mleka krowiego jest preparat zastępczy z serii BEBILON, który zawiera zhydrolizowane białko serwatkowe.
Żywienie noworodków-karmienie sztuczne
Preparat ten jest idealny już dla najmłodszych niemowląt z alergią, gdyż tak jak mleko matki:
Zaspokaja potrzeby żywieniowe dziecka
Zawiera laktozę, która: zapewnia optymalne wchłanianie wapnia i magnezu; korzystnie wpływa na rozwój psychoruchowy dziecka; stymuluje rozwój korzystnej flory jelitowej
Posiada odpowiedni stosunek wapnia do fosforu 2:1 (preparat początkowy) który zapewnia prawidłową mineralizację kośćca
Zawiera selen i β-karoten, naturalne przeciwutleniacze, które pełnią istotną rolę w utrzymaniu odporności dziecka.
Żywienie noworodków-karmienie sztuczne
Bebiko 1- modyfikowane mleko w proszku, wzbogacone w witaminy i składniki mineralne, w tym żelazo.
Bebiko 1 jest bezglutenowym, pełnowartościowym, modyfikowanym mlekiem w proszku, przeznaczonym dla niemowląt od urodzenia.
Bebiko 1 zawiera pełnowartościowe i łatwo przyswajalne białko mleka, laktozę, tłuszcz mleka, tłuszcz roślinny oraz wzbogacone w składniki mineralne i witaminy.
Inne mleka: Bebiko Omneo, HA 1, sojowe, Bebiko 0, Humana 0.
Żywienie noworodków-mieszanki stosowane w dietach eliminacyjnych
Prosobee-sobee: jest preparatem bezmlecznym, pozbawionym laktozy i sacharozy. Zawiera izolowane białko soi wzbogacone L-metioniną. Osmolalność 205 mOsmol/kg wody. Zalecane w alergii na białka mleka, nietolerancji laktozy i sacharozy, w galaktozemii i fruktozemii, przejściowo w zespołach złego wchłaniania. Może ta mieszanka być wykorzystana jako test diagnostyczny w podejrzeniu o nietolerancje mleka. Mieszanka ta jest słodzona polimerami glukozy, a tłuszcze to olej kukurydziany i kokosowy.
Żywienie noworodków-mieszanki stosowane w dietach eliminacyjnych
Nutramigen : jest hydrolizatem kazeiny, bez laktozy, sacharozy i galaktozy wzbogaconym w dodatkowe aminokwasy: L-cystynę, L-tyrozynę i L-tryptofan oraz taurynę. Węglowodany stanowią skrobia z kukurydzy i polimery glukozy, a tłuszcz olej z kukurydzy. Osmolalność 295 mOsmol/kg/H20.
zastosowanie: alergia na białko mleka, nietolerancja laktozy i sacharozy, galaktozemia, zespoły upośledzonego wchłaniania.
Żywienie noworodków-mieszanki stosowane w dietach eliminacyjnych
Lofenalac : jest hydrolizatem białkowym o zmniejszonej zawartości fenyloalaniny. Przeznaczony jest dla dzieci chorych na fenyloketonurie. Stosowany ściśle na zlecenie lekarza i pod kontrolą poziomów fenyloalaniny we krwi.
Żywienie noworodków-mieszanki stosowane w dietach eliminacyjnych
Portagen: najważniejszą cechą tego preparatu jest rodzaj zawartych w nim tłuszczów. Są to: trójglicerdy MCT (medium chain trigliceride- średniej długości łańcucha węglowego) stanowiące 87%. Są one szybko i łatwo hydrolizowane i wchłaniane oraz przenoszone przez układ żyły wrotnej do wątroby. Pozostałe 13% tłuszczu to oleje kukurydziane. Inne składniki to kazeinian sodowy, polimery glukozy i sacharoza. Osmolalność 250 mOsmol/kg/H2O.
główne zastosowanie preparatu to niewydolność trzustki, cholestaza, zespół krótkiego jelita, nieprawidłowy transport tłuszczów.
Żywienie noworodków-mieszanki stosowane w dietach eliminacyjnych
Lonalac : preparat składem odpowiada pełnemu mleku, z obniżoną zawartością sodu.
Osmolalność 205 mOsmol/kg/H2O.
stosowany jestw: nerczycy, niewydolności krążenia, hiperaldosteroniźmie, nadczynności kory nadnerczy, nadciśnieniu tętniczym, marskości wątroby.
Płyny i elektrolity noworodka

Zaburzenia elektrolitowe u noworodków należą do najważniejszych i częstych problemów.
Specyfika tego okresu życia polega na:
Innych proporcjach części stałych ciała do płynów
Innych proporcjach poszczególnych przestrzeni płynowych do siebie
Znacznej łatwości utraty wody
Różnicy w czynności nerek
Różnicy w endokrynnej kontroli płynów
Dodatkowo w tej specyfice należy uwzględnić niedojrzałość wcześniaka. Im bardziej niedojrzały płód, tym proporcjonalnie mniej w ciele zawiera wody, procentowo mniej płynu pozakomórkowego, a więcej płynu komórkowego.


Kationy plazmy to głównie sód, potas, wapń i magnez, a aniony to chlor, białka i węglany. Płyn śródmiąższowy od plazmy różni się tylko mniejszą zawartością protein.
W składzie płynu wewnątrzkomórkowego głównymi kationami są potas i magnez, a anionami fosfór organiczny i nieorganiczny oraz w małej ilości węglowodany.
Skład płynów i elektrolitów u noworodka jest zdeterminowany głównie jego wiekiem i dojrzałością.
Im mniejszy i bardziej niedojrzały noworodek, tym łatwiej i szybciej traci wodę. Utrata niedostrzegalna wody przez skórę wynosi 70%, a przez płuca 30%. Na tę utratę wody ma wpływ szereg czynników jak: szybkość i głębokość oddechów, temperatura i wilgotność otoczenia, uszkodzenia skóry, promieniowanie ciepła, aktywność ruchowa, płacz, sposób ubrania i rodzaj tkaniny.

Endokrynną kontrolę płynów w ustroju sprawują:
Przysadka przez ADH- hormon antydiuretyczny produkowany przez tylną część przysadki. ADH prawidłowo jest na wysokim poziomie wydzielany u noworodków i wcześniaków.
Kora nadnerczy przez aldosteron-mineralokortykoid, którego synteza jest regulowana przez system renina- angiotensyna, ACTH oraz stężenie potasu i sodu w plazmie.
Przytarczyce poprzez parathormon (PTH) regulują stężenie jonu wapnia.
Wpływ na poziom wapnia ma również prokalcytonina produkowana w tarczycy.
Stężenie PTH i kalcytoniny u noworodków i wczesniaków bezpośrednio po urodzeniu jest niskie i narasta w ciągu kilku dni




Nerki w gospodarkę wodno-elektrolitowa u noworodka i wcześniaka włączają się stopniowo poprzez dojrzewanie czynności kłębków i kanalików.

Terapia płynami i elektrolitami u noworodka obejmuje:
Wyrównanie deficytów.
Obliczenie zapotrzebowania na wodę i elektrolity
System monitorowania płynów i jonów.
Noworodki z 5% izotonicznym odwodnieniem (Na= 130-150 mmol/l) mają suche śluzówki, ciemię poniżej poziomu kości, oligurię
Z 10%- poza wyżej wymienionymi objawami mają zimne kończyny, osłabione napięcie skóry, znaczną oligurię
Z 15%- mają obniżone ciśnienie krwi, przyspieszoną czynność serca, zaburzenia czucia i rozwija się szybko wstrząs.

W odwodnieniu hipertonicznym poziom sodu w surowicy krwi przekracza 150 mmol/l, a w hipotonicznym obniża się od 130 mmol/l w dół.
W ocenie deficytów pomagają częste ważenie noworodka, dobowa zbiórka moczu, hematokryt, badanie poziomu elektrolitów w surowicy i ocena gazometryczna krwi.
Wyrównywanie deficytów u noworodków powinno być powolne.
Połowa ubytku wody podawana jest w ciągu pierwszych 8 godzin, a druga połowa przez następne 16 godzin.
Sód także wyrównuje się w ciągu 24 godzin, a potas wolniej, przez 48-72 godziny sprawdzając równocześnie czynność nerek i objętość oraz osmolalność moczu.
Utrata wody u noworodka
W pierwszych dniach życia utrata wody ze stolcami jest niewielka i wynosi 5-10 ml/kg/dobę, ale już po 5 dniach narasta do 20 ml/kg/dobę.
Utrata z moczem 1-2 ml/kg/godz. i stopniowo narasta do 300ml/dobę. Objętość oddawanego moczu przez noworodka zależy w pewnym stopniu od strat tzw. niewidocznych płynu przez skórę i oddech, które średnio wynoszą 20 ml/kg/dobę.
Utrata wody u noworodka
W trakcie przemian ustrojowych noworodki produkują 5-10 ml/kg wody, a zatrzymują w związku z przybytkiem masy ciała i wzrostem 10 ml/kg/dobę.
Nadmierna, nieraz znaczna utrata płynów i elektrolitów ma miejsce w wymiotach, biegunce, drenażu, przetokach, z płynem mózgowo-rdzeniowym.
Równowaga kwasowo-zasadowa
Wcześniaki łatwiej tracą dwuwęglany z moczem.
Hiperwentylacja sprzyja alkalozie oddechowej i spotykana jest w mechanicznej wentylacji, a hipowentylacja sprzyja kwasicy oddechowej, często występującej np. w RDS.
Utrata chloru i jonu wodorowego z wymiotami powoduje alkalozę metaboliczną.
Wszystkie typy zaburzeń gospodarki kwasowo-zasadowej są kompensowane przez płuca i nerki, tak że pH krwi jest na wartości zbliżonej do 7,4.
Równowaga kwasowo-zasadowa
U noworodków do zaburzeń gospodarki płynami , elektrolitami i równowagi kwasowo-zasadowej najczęściej prowadzą: RDS, niedotlenienie okołoporodowe, uszkodzenie OUN, nieprawidłowa sekrecja ADH, posocznica, NEC, biegunka, wymioty.
Uzupełnienie strat odbywa się na zasadzie wyliczenia zapotrzebowania dobowego, z dodatkiem na ubytki.
Szybkość infuzji u noworodków nie powinna przekraczać 25 ml/godzinę.
Zbyt szybkie podanie płynów obciąża serce i płuca, a zbyt duża objętość nawet wolno podawanego płynu, obciąża nerki.
Oznaczenie ciężaru właściwego moczu co 8 godzin jest pomocne w ocenie nawodnienia lub przewodnienia noworodka.
Prawidłowy ciężar moczu u noworodka wynosi 1005-1015.