Polityka społeczna a gospodarcza przykład:Irlandia
Głównym zadaniem polityki społecznej jest poprawa warunków życia i pracy, wzrost zatrudnienia, sprzyjanie równości szans i rozwój opieki społecznej. Polityka ta dotyczy kwestii płacowych, równego traktowania kobiet i mężczyzn, ochrony zdrowia, spraw związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy itd.
Już w traktacie rzymskim (1957) powołującym do życia EWG, przewidziano utworzenie Europejskiego Funduszu Socjalnego, mającego wspomagać wzrost zatrudniania i poprawę standardu życia społeczeństw państw członkowskich.
W grudniu 1991 r. państwa członkowskie WE (z wyjątkiem Wielkiej Brytanii) przyjęły Kartę Podstawowych Praw Socjalnych, która została dołączona do traktatu z Maastricht. Protokół ten obejmuje m. in. takie kwestie, jak: swobodę przemieszczania się pracowników, "uczciwą zapłatę", poprawę warunków pracy, ochronę socjalną, swobodę stowarzyszeń, prawo do zbiorowych negocjacji, szkolenie zawodowe, jednakowe traktowanie mężczyzn i kobiet, ochronę zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy. Wielka Brytania przyjęła ten dokument na szczycie w Amsterdamie w czerwcu 1997 r.
Wzrost bezrobocia w państwach UE sprawił, że w czasie negocjowania traktatu amsterdamskiego kwestię wspierania zatrudnienia uznano za jeden z priorytetów przyjmując Europejską Strategię Zatrudnienia.
ESZ opiera się na czterech filarach:
- zatrudnialność - umożliwianie powrotu do pracy bezrobotnym, a także promocja rynku pracy otwartego dla wszystkich, poprzez wzmacnianie kształcenia ustawicznego, wspieranie programów szkoleniowych i przekwalifikowań, opracowanie programów doradczych, pomoc w dostosowywaniu programów edukacyjnych do zmieniających się potrzeb rynku pracy
- przedsiębiorczość - dążenie do ułatwiania obywatelom UE zakładania firm, prowadzenia ich oraz zatrudniania innych osób
- Zdolność adaptacyjna pracowników i pracodawców - promocja modernizacji organizacji pracy, uelastycznienie czasu pracy, przyjmowanie różnorodnych form zatrudnienia, unowocześnianie kontraktów o pracę, utrzymywanie zdolności dostosowawczych przedsiębiorstw poprzez szkolenia pracowników przeprowadzane w firmach
- równość szans - dążenie do pogodzenia życia zawodowego z życiem rodzinnym, chodzi głównie o wyrównywanie szans między zatrudnianiem kobiet i mężczyzn, a także o ułatwianie powrotu na rynek pracy po dłuższej przerwie, tworzenie warunków pracy dla osób niepełnosprawnych.
W 1999 r. na szczycie w Kolonii podpisano Pakt na rzecz zatrudnienia, zapowiadający dalsze zacieśnianie współpracy w tej dziedzinie.
W styczniu 2003 Komisja Europejska przedstawiła komunikat w sprawie znowelizowanej Europejskiej Strategii pełnego zatrudnienia i lepszych miejsc pracy dla wszystkich. W lipcu 2003 roku Rada Europejska przyjęła Wytyczne Polityki Zatrudnienia dla państw członkowskich. Przyjęto trzy nowe główne cele:
- pełne zatrudnienie
- poprawa jakości i produktywności pracy
- wzmocnienie spójności społecznej i integracji
Regiony według stopnia gospodarczego dzielimy na rozwinięte i rozwijające się. Te drugie na rozwijające się dynamicznie i harmonijnie. Regiony dysponują warunkami do przyśpieszania procesu wzrostu i regiony wymagające harmonizacji rozwoju wzrostu
Regiony opóźnione w rozwoju dzielimy na regiony wymagające aktywizacji nowych możliwości, oczekujące i obszarów przygranicznych, Drugi typ wymaga… i wymaga generalnej restrukturyzacji
Celem polityki regionalnej jest świadoma i celowa działalność organów władzy publicznej zmierzająca do rozwoju regionalnego czyli jest to polityka oddziaływania władzy publicznej na przebieg procesów społeczno-gospodarczych w regionach w celu wspierania rozwoju gospodarczego, budowania pozycji konkurencyjnej na arenie międzynarodowej oraz podnoszenie poziomu dobrobytu obywateli.
Powiązania z całością gospodarki narodowej - obszarem specjalizującym się, specjalizacja wyznacza działalność wiodącą w regionie. Specjalizacja zależy od warunków środowiska gospodarczego i historycznego
Polityka gospodarcza
Sukces gospodarczy Irlandii w Unii Europejskiej spowodował, że do kraju wróciły dziesiątki tysięcy emigrantów zarobkowych, a młodzi Irlandczycy nie chcą już wyjeżdżać.
W ciągu dekady z kraju stosunkowo biednego jak na unijne warunki Irlandia przekształciła się w drugi po Luksemburgu najbogatszy kraj Unii. Jednak jej pierwsze lata w Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej (poprzedniczce Unii) wcale nie były pasmem sukcesów. Irlandia stała się członkiem EWG w 1973 r. i była wówczas najbiedniejszym krajem "ósemki" - tylu członków miała wtedy Wspólnota.
Dochód na głowę mieszkańca wynosił zaledwie 60 proc. średniego poziomu dzisiejszej Unii.
Członkostwo w klubie bogatych wcale nie zaowocowało przyśpieszeniem. Przez pierwsze lata Irlandia rozwijała się w tempie niemal identycznym jak EWG, czyli stosunkowo wolnym - średnio 1,9 proc. rocznie, a inflacja dochodziła do 20 proc. rocznie. Co gorsza, rosło bezrobocie, które w połowie lat 80. przekroczyło 15 proc. i aż do roku 1996 było wyższe niż średnia unijna. Marzenia o cudzie gospodarczym nie spełniły się.
Dlaczego tak się stało? Irlandia prowadziła złą politykę gospodarczą, wzorując się na krajach znacznie bogatszych. Ale to, co bogatym uchodziło na sucho (do czasu), w Irlandii przynosiło opłakane wyniki. W ciągu pierwszych 13 lat obecności w EWG bardzo szybko rosły wydatki państwa, co tylko częściowo było usprawiedliwione wzrostem cen ropy naftowej. Rosły też płace i wydatki socjalne, które przekraczały wzrost wydajności pracy. Pracodawcy skarżyli się - tak jak w Polsce - na klin podatkowy (podatki i składki socjalne obciążające płace), który podwyższa koszty pracy. Irlandczycy żyli ponad stan - państwo się zadłużało, a jednocześnie rosły podatki. Najwyższa stawka podatku od dochodów osobistych wzrosła z 35 do 60 proc. Jednocześnie Irlandia zsuwała się w dół w rankingach wolności gospodarczej.
W 1986 r. dług publiczny osiągnął 116 proc. PKB, co było wówczas niechlubnym rekordem w EWG. Konieczne były reformy.
Gospodarka Irlandii wskazuje wysokie tempo wzrostu gospodarczego mierzonego zarówno w wartościach względnych jak i bezwzględnych. Poniżej zamieszczony wykres ilustruje tempo wzrostu PKB. Jako 100 przyjęte jest średnie tempo wzrostu UE (dla lat 2003 i 2004 przewidywane wartości). Faktem godnym zauważenia jest to, że iż już od kilku lat tempo wzrostu PKB Irlandii jest wyższe od średniego tempa wzrostu PKB UE, a od 2002 r. jest od niego o ponad 20% wyższe.
Potwierdza to jednoznacznie, że Irlandia ma wyższe tempo wzrostu gospodarczego niż UE już od wielu lat, nawet w momentach kryzysu gospodarczego, z którym mamy od pewnego czasu do czynienia.
Wraz ze wzrostem gospodarczym wzrasta zatrudnienie i spada wskaźnik bezrobocia. W związku z faktem, że Irlandia rozwija się dynamiczniej niż UE, stopa bezrobocia w tym kraju osiąga niższe wartości, niż w UE. Zjawisko to przedstawia poniższy wykres. Do 1996 roku stopa bezrobocia w UE była niższa niż w Irlandii. 1997 rok to data przełomowa to właśnie wtedy stopa bezrobocia w UE przewyższyła analogiczną stopę w UE. Nawet w latach kryzysu gospodarczego widać wyraźnie, że Irlandia radziła sobie zdecydowanie lepiej niż UE.
Konkurencyjność gospodarki Irlandii.
Irlandia zajmuje wysokie pozycje w rankingach konkurencyjności. Jest to wynikiem stworzenia dogodnych warunków dla inwestorów zagranicznych.
Według The World Competitiveness Yearbook 2001 Irlandia zajmuje 10 miejsce na Świecie pod względem konkurencyjności. W The Global Competitiveness Irlandia plasuje się na 11 miejscu. Poza rankingami konkurencyjności wyliczane są różne wskaźniki odzwierciedlające różne aspekty prowadzenia działalności gospodarczej. Irlandia zajmuje czwartą pozycje ze względu na Index of Economic Freedom. HDI, czyli Human Development Indem, kładzie większy nacisk na społeczeństwo, niż na czynniki ekonomiczne. Według wskaźnika rozwoju społecznego Irlandia zajmuje 18 miejsce.
Otwarta polityka gospodarcza i inwestycyjna
Już w latach 60-tych Irlandia rozpoczęła proces liberalizacji handlu. Towarzyszyła temu polityka zagraniczna aktywnie promująca inwestycje zagraniczne. Jako główne czynniki przyciągające inwestycje zagraniczne można wymienić sprzyjającą politykę finansową i podatkową, konkurencyjne koszty pracy, wykwalifikowaną anglojęzyczną siłę roboczą, dobrą infrastrukturę telekomunikacyjną.
Obecność Irlandii w UE to nie tylko wspólny rynek, który jak wcześniej wspomniałem, jest cennym atutem przyciągającym inwestorów, ale także pomoc ze strony wspólnoty. Irlandia zaczęła otrzymywać znaczące środki z UE w latach 90-tych. Dzięki efektywnemu wykorzystywaniu w szczególności funduszy strukturalnych z Unii poprawiona została infrastruktura oraz poprawiony został poziom kwalifikacji siły roboczej. Tym samym wzrósł potencjał gospodarki i jej atrakcyjność dla inwestorów zagranicznych.
Wysoki poziom przyrostu naturalnego gwarantuje, że społeczeństwo nie będzie się przynajmniej w najbliższym czasie starzeć.
Nie tylko struktura wieku stawia Irlandię w dobrym świetle, ale także fakt, że posiada ona najlepszy system edukacyjny w Europie. Zapewnia to dobrze wykwalifikowaną siłę roboczą, która spełnia oczekiwania inwestorów, a tym samym zachęca do dalszych inwestycji.
W stosunkowo krótkim okresie gospodarka Irlandii przeszła gwałtowną transformacje. W latach 90-tych Irlandia miała już najwyższe wskaźniki wzrostu gospodarczego wśród tych państw. Irlandia spełniając wszystkie warunki przystąpiła do strefy Euro w 1999 roku, czyli w momencie jej powstania. Od 1994 do 2000 roku poziom wzrostu gospodarczego wynosił średnio 8% rocznie. W 2001 roku wzrost gospodarczy wyniósł 6,8%.
BIBLIOGRAFIA
www.idaireland .ie
www.europa.eu.int/comm/eurostat/