Unia Europejska a Polska

Unia Europejska
a
Polska

Spis Treści

1. ..NARODZINY INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ
• Traktat Paryski 3
• Traktaty Rzymskie 4
• Jednolity Akt Europejski 6
• Traktat o Unii Europejskiej 7
• Traktat Amsterdamski 7
• Traktat Nicejski 8
2. .HISTORIA W SKRÓCIE 9
3. CO TO JEST EURO? 11
• Które kraje należą do "strefy euro"? 11
• Czy Euro wejdzie do obiegu w Polsce? 11
• Wzory Euro 12
4. NEGOCJACJE 14
5. TRUDNOŚCI 27
• Legislacja 27
• Jak usunąć zaległości? 28
• Najważniejsze projekty ustaw do przyjęcia przez rząd. 28
• Rolnictwo 29
• Gospodarka 30
• Leki niezarejestrowane 30
6. STRUKTURA PROCESU NEGOCJACJI 31
7. PROCEDURA PROCESU AKCESYJNEGO 33
8. POLSKIE KOMÓRKI ODPOWIEDZIALNE ZA INTEGRACJĘ 34
9. EUROPEJSKIE KOMÓRKI ODPOWIEDZIALNE ZA
NEGOCJACJE 35
10. WEJŚCIE DO UE, – co zmieni się w życiu przeciętnego Polaka 36
• Podróże i praca 36
• Edukacja 37
• Konsumenci 37
• Czy wzrosną ceny? 38
• Przedsiębiorcy 38
• Co najbardziej może interesować przedsiębiorców w związku z wejściem Polski do UE? 38
• Samorządy 39
11. PODRĘCZNY SŁOWNIK TERMINÓW UNIJNYCH 40
12. BIBLIOGRAFIA 45


1. NARODZINY INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ
Tragiczne doświadczenia II wojny światowej sprawiły, iż proces unifikacji kontynentu europejskiego może być jedynym skutecznym środkiem przeciwdziałania konfliktom zbrojnym. W tym czasie i kontekście pojawiła się myśl stworzenia struktury, która umożliwiłaby kierowanie przemysłem węglowym w Europie. Wybór tego właśnie sektora gospodarki nie był przypadkowy: kontrola nad bazą surowcową przemysłu ciężkiego stawała się niejednokrotnie zaczynem konfliktów zbrojnych w Europie.
Ideę tę rozwinął francuski polityk Jean Monnet (1888-1979), były wysoki urzędnik działającej w okresie międzywojennym Ligi Narodów. Świadomy niedoskonałości tej organizacji, wiedział, że po II wojnie światowej współpraca europejska powinna opierać się na strukturze organów niepodlegających władzy poszczególnych rządów. Zainspirowany tymi poglądami francuski minister spraw zagranicznych Robert Schuman ogłosił 9 maja 1950 roku deklarację, która stała się podstawą Planu Schumana, uchodzącego za oficjalny początek historii Wspólnot Europejskich.
Inicjatywy przedstawione w Planie Schumana spotkały się z pozytywnym przyjęciem sześciu rządów europejskich: Francji, Niemieckiej Republiki Federalnej, Belgii, Holandii, Luksemburga i Włoch. Stały się one podstawą wszczęcia negocjacji przez sześć wymienionych państw, które doprowadziły do podpisania, w dniu 18 kwietnia 1951 roku, Traktatu Paryskiego ustanawiającego Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (EWWiS). Traktat ten wszedł w życie 25 lipca 1952 roku.
TRAKTAT PARYSKI
Według Traktatu Paryskiego, do głównych zadań Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali należy racjonalizacja produkcji oraz dystrybucji w ramach wspólnego rynku węgla, stali i żelaza. Składający się z preambuły i 100 artykułów Traktat Paryski określił podstawowe zasady współpracy między państwami członkowskimi, które opierają się na czterech zakazach:
• nakładania ceł eksportowych i importowych, opłat o podobnym charakterze lub ograniczeń ilościowych w obrocie węglem i stalą;
• stosowania środków lub praktyk dyskryminujących niektórych producentów, nabywców lub konsumentów;
• przyznawania subwencji lub innych form pomocy państwowej;
• stosowania praktyk restrykcyjnych dotyczących podziału lub eksploatacji rynków.
Traktat ustanowił ponadpaństwową strukturę organizacyjną Wspólnoty. Jej organami odtąd były:
• Wysoka Władza - organ egzekucyjny;
• Specjalna Rada Ministrów - organ odpowiedzialny za harmonizację działań Wysokiej Władzy i rządów państw członkowskich;
• Wspólne Zgromadzenie, w skład którego wchodziło 78 członków, sprawujących kontrolę polityczną Wspólnoty;
• Trybunał Sprawiedliwości zapewniający poszanowanie i zastosowanie Traktatu oraz przepisów wykonawczych.
Ponieważ Traktat o EWWiS podpisano na 50 lat od momentu wejścia w życie, wygaśnie on w dniu 23 lipca 2002 roku. Wolą państw członkowskich jest nie przedłużanie czasu jego obowiązywania i włączenie treści tego aktu w ramy Traktatu o ustanowieniu Wspólnoty Europejskiej.
Zachęcone sukcesami EWWiS, państwa członkowskie nie ustawały w poszukiwaniu nowych formuł integracyjnych. Jednak nie wszystkie z nich doszły do skutku. Nie ziściły się, między innymi, plany wojskowego zintegrowania państw członkowskich w ramach Europejskiej Wspólnoty Obronnej (EWO), zainicjowane w lutym 1951 roku, ani nieco późniejsze plany politycznego zintegrowania poprzez powołanie Europejskiej Wspólnoty Politycznej (EWP). Projekt Traktatu o EWP został przyjęty w 1953 roku, lecz nie został on ratyfikowany przez Francję. Tak, więc zarówno sukcesy, jak i porażki, które zdeterminowały proces integracji, doprowadziły z jednej strony do rezygnacji z integracji politycznej i wojskowej, z drugiej zaś do zacieśnienia współpracy państw członkowskich w kolejnych dziedzinach gospodarki.
W dniach 1-2 czerwca 1955 roku w Messynie odbyło się spotkanie ministrów spraw zagranicznych państw członkowskich EWWiS. Podjęto tam decyzję o poszerzeniu zakresu materialnego integracji gospodarczej poprzez utworzenie nowych wspólnot (tzw. rezolucja z Messyny). Na konferencji powołano komitet międzyrządowy pod kierownictwem ministra spraw zagranicznych Belgii Paula-Henriego Spaaka, który zajął się opracowaniem koncepcji stworzenia integracji sektorowej w dziedzinie energii atomowej oraz wzmocnienia współpracy gospodarczej mającej doprowadzić do powstania wspólnego rynku. Efektem prac był tzw. Raport Spaaka z 1956 roku, który stał się podstawą negocjacji zmierzających do opracowania nowych traktatów integracyjnych.
W dniu 25 marca 1957 roku w Rzymie sześć państw członkowskich należących do EWWiS podpisało Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG) oraz Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (EURATOM). Oba Traktaty Rzymskie weszły w życie 1 stycznia 1958 roku.
TRAKTATY RZYMSKIE
Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą, liczący w wersji oryginalnej 248 artykułów, wyposażył Wspólnotę w osobowość prawną, umożliwiając jej podejmowanie działań zarówno w sferze prawa krajowego państw członkowskich, jak i na arenie międzynarodowej. Ponadto, w odróżnieniu od Traktatu Paryskiego mającego obowiązywać przez 50 lat, Traktat o EWG został zawarty na czas nieokreślony, co sprawia, że utworzenie Wspólnoty i przeniesienie na nią praw suwerennych jej członków jest nieodwołalne i nieograniczone czasowo.
Głównymi celami przyświecającymi sygnatariuszom Traktatu było:
• popieranie harmonijnego rozwoju działalności gospodarczej całej Wspólnoty;
• promowanie stałego rozwoju gospodarczego Wspólnoty i stabilizacji gospodarek państw członkowskich;
• dążenie do systematycznego i szybkiego podnoszenia poziomu życia społeczeństw tych państw;
• stopniowe zbliżanie polityk gospodarczych państw członkowskich w celu utworzenia wspólnego rynku.
Stworzenie wspólnego rynku dla wszystkich towarów i usług, nie zaś tylko dla wyselekcjonowanych sektorów gospodarki, stało się odtąd podstawowym zadaniem ekonomicznym i politycznym. Traktat o EWG postulował w tym celu potrzebę stopniowego znoszenia wszelkich barier i ograniczeń dotychczas dzielących rynki sześciu państw członkowskich, tak, aby ostatecznie wprowadzić wspólną taryfę celną i ustanowić Unię Celną, (co nastąpiło 1 lipca 1968 roku). Traktat o EWG wprowadził ponadto cztery podstawowe swobody mające za zadanie zwiększenie elastyczności funkcjonowania Wspólnoty. Były to:
• swoboda przepływu towarów;
• swoboda przepływu osób;
• swoboda przepływu usług;
• swoboda przepływu kapitału.
Traktat przewidywał realizację celów Wspólnoty przez, między innymi:
• ustanowienie wspólnej polityki handlowej, Wspólnej Polityki Rolnej oraz wspólnej polityki transportowej;
• wprowadzenie reżimu niezakłóconej konkurencji;
• utworzenie Europejskiego Funduszu Społecznego;
• powołanie Europejskiego Banku Inwestycyjnego.
Traktat ustanowił cztery instytucje Wspólnoty:
• międzyrządową Radę Ministrów jako organ prawodawczy;
• ponadnarodową Komisję pełniącą funkcje wykonawcze;
• międzyparlamentarne Europejskie Zgromadzenie Parlamentarne będące organem deliberującym i w pewnym zakresie kontrolnym;
• ponadnarodowy Trybunał Sprawiedliwości.
Funkcje pomocnicze miały ponadto pełnić Komitet Gospodarczy i Społeczny (ECOSOC) oraz Trybunał Obrachunkowy.
Drugi z Traktatów Rzymskich ustanawiający EURATOM, w przeciwieństwie do Traktatu o EWG, regulował wyłącznie problematykę jednego specyficznego sektora - produkcji i eksploatacji energii atomowej. Traktat ten, liczący 225 artykułów, został zawarty na czas nieokreślony, zaś głównym jego zadaniem było zapewnienie szybkiego wzrostu przemysłu nuklearnego i tym samym ukształtowanie wspólnego rynku energii atomowej. Cel ten miał być wspierany przez rozwój badań, ujednolicenie norm bezpieczeństwa oraz ułatwianie inwestycji służących rozwojowi energetyki jądrowej we Wspólnocie. Traktat o EURATOMIE przewidział powołanie odrębnych struktur organizacyjnych, odzwierciedlających układ instytucjonalny zaproponowany przez Traktat o EWG.
Od chwili wejścia w życie Traktatów Rzymskich funkcjonowały równolegle trzy wzajemnie powiązane Wspólnoty: EWWiS, EWG i EURATOM. Utrzymywanie olbrzymiego aparatu administracyjnego, powielanego w strukturze i odrębnego dla każdej ze Wspólnot nie było właściwym rozwiązaniem, dlatego też, wraz z podpisaniem Traktatów Rzymskich, przeprowadzono fuzję niektórych instytucji Wspólnot, mianowicie Zgromadzeń Parlamentarnych i Trybunałów Sprawiedliwości. W konsekwencji pojawił się jednolity Parlament Europejski (ta nazwa obowiązywała od 1962 roku) i wspólny dla wszystkich trzech organizacji Trybunał Sprawiedliwości. Fuzja pozostałych instytucji nastąpiła w momencie podpisania Układu o Fuzji w dniu 8 kwietnia 1965 roku. Na mocy tego Traktatu utworzono jednolitą Radę Ministrów Wspólnot i jednolitą Komisję Europejską.
JEDNOLITY AKT EUROPEJSKI
Rozwój terytorialny Wspólnot oraz materialne postępy w procesie integracji sprawiły, iż od połowy lat 80-tych, pilnym zadaniem stała się rewizja struktur i celów współpracy między państwami członkowskimi. W maju 1985 roku Konferencja w Mediolanie formalnie rozpoczęła cykl negocjacji nad zmianami podstaw funkcjonowania Wspólnot oraz nad przygotowaniem nowego traktatu o współpracy politycznej i bezpieczeństwie europejskim.
Dyskusja trwała do lutego 1986 roku. Pomimo panującej zbieżności poglądów wśród uczestników rozmów, nie zwyciężyły odważniejsze projekty konstrukcji przyszłej Unii. Wobec tego, skupiono się na budowaniu realnych podstaw dla osiągnięcia tego celu w przyszłości. Realnym efektem negocjacji stał się Jednolity Akt Europejski, podpisany w Luksemburgu 17 lutego 1986 roku i w Hadze 28 lutego tego samego roku. Akt wszedł w życie 1 lipca 1987 roku.
Jednolity Akt Europejski to Traktat stosunkowo krótki, liczy zaledwie 34 artykuły. Stanowi on jednak najbardziej istotny dokument prawny o charakterze konstytucyjnym od czasu powołania Wspólnot. Znaczący jest fakt, że już w artykule 1 dokumentu, jego sygnatariusze dają wyraz swej zdecydowanej woli przekształcania całości łączących ich stosunków w Unię Europejską. Jednolity Akt Europejski daje ponadto wyraz ideologii leżącej u podstaw systemów politycznych państw członkowskich. Deklaruje on:
• poszanowanie zasad demokratycznych w stosunkach krajowych;
• przestrzeganie prawa;
• poszanowanie praw człowieka;
• konieczność utrzymania pokoju na arenie międzynarodowej;
• zapewnienie bezpieczeństwa w Europie;
• zapewnienie wzajemnej solidarności w wyrażaniu wspólnych interesów oraz niezależności w ich obronie.
Ponadto, na podstawie Jednolitego Aktu Europejskiego został rozwinięty i zmodyfikowany system prawa Wspólnot poprzez:
• zwiększenie uprawnień Parlamentu Europejskiego wskutek wprowadzenia wymogu współdziałania Parlamentu z Radą Ministrów (ówczesna Rada Unii Europejskiej) przy określonych zagadnieniach;
• poszerzenie katalogu spraw podlegających głosowaniu przy zastosowaniu kwalifikowanej większości głosów w Radzie Ministrów;
• stworzenie podstaw prawnych dla działania Rady Europejskiej, Europejskiej Współpracy Politycznej oraz Sądu Pierwszej Instancji (utworzonego 1 stycznia 1989 roku);
• rozwinięcie materialnych kompetencji Wspólnot w celu osiągnięcia wspólnego rynku wewnętrznego do końca 1992 roku oraz wzmocnienia współpracy w zakresie kształtowania Unii Gospodarczej i Walutowej.
TRAKTAT O UNII EUROPEJSKIEJ
Jednolity Akt Europejski stał się nowym impulsem do pogłębiania więzi integracyjnych, które miały w rezultacie doprowadzić do stworzenia Unii Europejskiej. Po przeprowadzeniu wstępnej debaty, podjęto decyzję o zorganizowaniu szeregu równoległych konferencji międzyrządowych dotyczących przede wszystkim podstawowych założeń Unii Gospodarczej i Walutowej oraz Unii Politycznej. Pierwsze dwie konferencje rozpoczęły swe obrady w Rzymie 15 grudnia 1990 roku.
Negocjacje przygotowawcze wyraźnie pokazały, że nie da się zrealizować koncepcji Unii bez wzajemnych ustępstw i kompromisów ze strony państw członkowskich. Wyrazem takich ustępstw i kompromisów stał się Traktat o Unii Europejskiej podpisany w Maastricht 7 lutego 1992 roku. Traktat ostatecznie wszedł w życie po jego ratyfikowaniu przez wszystkie państwa członkowskie w dniu 1 listopada 1993 roku.
Główne cele Traktatu z Maastricht zostały określone następująco:
• popieranie zrównoważonego wzrostu gospodarczego i społecznego poprzez tworzenie przestrzeni bez granic wewnętrznych;
• wzmocnienie spójności gospodarczej i społecznej;
• wprowadzenie Unii Gospodarczej i Walutowej, która pociągnie za sobą ustanowienie jednolitej waluty;
• urzeczywistnianie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa;
• zdefiniowanie Wspólnej Polityki Obronnej, która mogłaby sukcesywnie doprowadzić do utworzenia wspólnych sił zbrojnych;
• wzmożenie ochrony praw i interesów obywateli państw członkowskich poprzez wprowadzenie instytucji obywatelstwa Unii Europejskiej;
• rozwijanie ścisłej współpracy w zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych.
Konstrukcja Traktatu z Maastricht opiera się na trójczłonowej strukturze tematycznej, podzielonej na "filary". Pierwszy filar tworzą przepisy powiększające zakres kompetencji już istniejących Wspólnot Europejskich. Drugi filar stanowią postanowienia dotyczące Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, zaś trzeci filar obejmuje postanowienia dotyczące koordynowania polityk w ramach wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych.
TRAKTAT AMSTERDAMSKI
Mimo głębokich zmian jakie wprowadzono w Maastricht wiele kwestii pozostało otwartych lub niesprecyzowanych. Sam Traktat o Unii Europejskiej przewidywał wyraźnie konieczność zwołania kolejnej konferencji międzyrządowej w 1996 roku (Maastricht 2), chociaż nie ustalał dokładnie problematyki, którą miałaby się ona zająć. Spotkanie inauguracyjne konferencji odbyło się 29 marca 1996 roku w Turynie. Zasadnicze rozbieżności między państwami członkowskimi doprowadziły do przyjęcia projektu nowelizacji Traktatów Założycielskich Wspólnot oraz Unii Europejskiej dopiero 17 czerwca 1997 roku, podczas szczytu Rady Europejskiej w Amsterdamie. Ostateczny tekst Traktatu zaaprobowano 2 października 1997 roku. Po zakończeniu trwającej ponad półtora roku procedury ratyfikacyjnej Traktat wszedł ostatecznie w życie w dniu 1 maja 1999 roku.
Traktat Amsterdamski, liczący 11 artykułów, odwołuje się do struktury trzech filarów Unii, zmieniając nieco ich zawartość. Na przykład pewne kwestie dotyczące polityki imigracyjnej i azylowej zostały przesunięte z filara trzeciego do filara pierwszego, i tym samym poddane jurysdykcji Trybunału Sprawiedliwości.
Jednakże oczekiwania, które łączono z tym Traktatem zostały, pod wieloma względami, niespełnione. Przede wszystkim nie zdołano wypracować kompromisu, co do reform instytucjonalnych, jak również struktur decyzyjnych w Unii. Dotyczyło to zwłaszcza kwestii:
• określenia nowej zasady ważenia głosów w Radzie UE;
• zwiększenia roli głosowania większością kwalifikowaną w Radzie UE;
• zredukowania efektu "deficytu demokracji" w pracach Parlamentu Europejskiego;
• zmniejszenia ilości komisarzy i deputowanych do Parlamentu Europejskiego w związku z perspektywą rozszerzenia Unii.
Stosunkowo niewielkie zmiany instytucjonalne zmodyfikowały jedynie zakres uprawnień Parlamentu Europejskiego oraz wzmocniły pozycję Przewodniczącego Komisji Europejskiej. Przewidziano również powołanie Wysokiego Przedstawiciela do Spraw Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, pełniącego jednocześnie obowiązki Sekretarza Rady UE.
Niemniej jednak, szczyt Amsterdamski wskazał główne kierunki dalszych reform Unii, które miały się skupić na zagadnieniach dotyczących:
• praw podstawowych obywateli Unii;
• swobody poruszania się w obrębie Unii;
• ograniczenia przestępczości;
• walki z bezrobociem;
• ochrony środowiska naturalnego.
TRAKTAT NICEJSKI
Wobec pewnych niedostatków Traktatu Amsterdamskiego, kwestie koniecznej reformy instytucjonalnej stały się głównym priorytetem państw członkowskich. Ponadto, należało również sformalizować zamiar rozszerzenia Unii Europejskiej. W związku z tymi postulatami, Komisja Europejska przedstawiła na szczycie Rady Europejskiej w Luksemburgu, w dniu 13 grudnia 1997 roku, dokument zwany Agendą 2000. Określa on strategię wzmocnienia Unii Europejskiej w kontekście rozszerzenia, a ponadto, zakłada przeprowadzenie reformy systemów zatrudnienia, wspólnej polityki rolnej i instytucji Unii. Dodatkowo, Agenda 2000 podkreśliła konieczność rozwoju badań naukowych, społeczeństwa informacyjnego i skutecznej ochrony środowiska naturalnego. Po wielu sporach i dyskusjach, Agenda 2000 została ostatecznie zaaprobowana przez Radę Europejską na szczycie w Berlinie w dniach 24 - 25 marca 1999 roku. Z kolei na szczycie w Kolonii, który odbył się 4 czerwca 1999 roku, ustalono, iż nowa konferencja międzyrządowa poświęcona kwestiom instytucjonalnym odbędzie się w roku 2000.
Seria konferencji międzyrządowych rozpoczęła się w dniu 14 lutego 2000 roku pod patronatem prezydencji portugalskiej, a dalsze przygotowania prowadzono pod nadzorem prezydencji francuskiej. Doprowadziły one do szczytu Rady Europejskiej w Nicei, w dniach 7 - 11 grudnia 2000 roku, gdzie został ostatecznie zatwierdzony tekst nowego Traktatu.
Traktat Nicejski, podobnie jak Traktat Amsterdamski, jest serią zmian nowelizujących Traktat z Maastricht oraz Traktat o ustanowieniu Wspólnoty Europejskiej. Poprawki wniesione do istniejących Traktatów dotyczą między innymi:
• procedury stosowanej w wypadku groźby naruszenia przez państwo członkowskie podstawowych zasad, na których opiera się Unia Europejska;
• kwestii związanych z tworzeniem Wspólnej Polityki Europejskiej w dziedzinie Bezpieczeństwa i Obrony;
• przyjęcia Europejskiej Agendy Socjalnej;
• utworzenia i przyszłej roli EUROJUST, jednostki zajmującej się współpracą narodowych organów ścigania państw członkowskich.
Poza poprawkami do poszczególnych artykułów poprzednich Traktatów, podjęto również nowe postanowienia dotyczące ściślejszej współpracy pomiędzy państwami członkowskimi. Większość zmian jest wynikiem rozszerzenia zakresu decyzji podejmowanych przy zastosowaniu większości kwalifikowanej. Zmiany te dotyczą funkcjonowania Parlamentu Europejskiego, Komisji Europejskiej, Trybunału Obrachunkowego, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów. W sposób zasadniczy zmodyfikowano przede wszystkim zasady funkcjonowania Trybunału Sprawiedliwości i Sądu Pierwszej Instancji. Zmiany te nie są bezpośrednio uzależnione od faktu rozszerzenia Unii Europejskiej i staną się obowiązujące wraz z wejściem w życie Traktatu Nicejskiego.
Ponadto, szczyt Nicejski przedstawił rozwiązania powiązane wprost z perspektywą przyjęcia nowych członków do Unii Europejskiej. Dotyczą one przede wszystkim procedur głosowania i podziału wpływów w poszczególnych instytucjach rozszerzonej Unii. Na przykład, zmiana w ważeniu głosów w Radzie UE spowodowała przyznanie Polsce takiej samej liczby głosów, którą dysponować będzie Hiszpania (27), sytuując Polskę w gronie sześciu największych państw członkowskich, mających zasadniczy wpływ na decyzje podejmowane w ramach Rady
..HISTORIA W SKRÓCIE

19.09.1946 Winston Churchill przedstawia w Zurychu program utworzenia Stanów Zjednoczonych Europy.
1.01.1948 Powstanie Unii Celnej Beneluksu (Belgia, Holandia, Luksemburg)
5.05.1949 Powstanie Rady Europy (Londyn)
4.11.1950 Rada Europy uchwala konwencję o ochronie praw człowieka. Powołanie Europejskiej Komisji Praw Człowieka i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
18.04.1951 Traktat Paryski o ustanowieniu Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (Belgia, Holandia, Luksemburg, Francja, Włochy, RFN - tzw. "Szóstka”), (EWWiS)
27.05.1952 Powstanie Europejskiej Wspólnoty Obronnej - nie dochodzi do skutku ze względu na veto francuskiego Zgromadzenia Narodowego.
23.10.1954 Utworzenie Unii Zachodnioeuropejskiej
25.03.1957 Traktaty rzymskie - kraje EWWiS ustanawiają Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG) i Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Euroatom)
1965 Połączenie organów wykonawczych EWWiS, EWG i Euroatomu - Układy o fuzji.
1.07.1968 Unia celna - wspólna taryfa dla państw spoza EWG (CCT)
1970 Przedstawienie planu Unii Gospodarczej i Walutowej - plan Wernera
1970-73 Przyjęcie do Wspólnot Europejskich Danii, Norwegii (referendum narodowe odrzuci decyzję o wstąpieniu), Wielkiej Brytanii i Irlandii, stowarzyszenie z Turcją i Maltą
1975 Propozycja przekształcenia EWG w Unię Europejską (UE) - raport Tindemansa.
13.03.1979 Wejście w życie Europejskiego Systemu Walutowego
7-10.06.1979 Pierwsze powszechne wybory do Parlamentu Europejskiego
19.06.1983 Rada Europejska podpisuje deklarację w sprawie projektu powstania UE
1.02.1985 Wyłączenie z obszaru integracji Wspólnot Grenlandii, (czego, zabraniały traktaty rzymskie)
14.06.1985 Układ z Schengen między Belgią, Holandią, Francją, Luksemburgiem i RFN o zniesieniu kontroli na wspólnych granicach, (do którego w kolejnych latach przystąpiły Hiszpania, Portugalia, Grecja i Włochy)
9.05.1986 Symboliczne wywieszenie w Brukseli flagi europejskiej i odegranie hymnu Europy.
1.07.1987 Wejście w życie Jednolitego Aktu Europejskiego
25.06.1988 Podpisanie deklaracji EWG-RWPG, początek kontaktów Wspólnot z krajami Europy Œrodkowo-Wschodniej
26-27.07.1989 Rada Europejska uchwala realizację Unii Gospodarczej i Walutowej
3.10.1990 Zjednoczenie Niemiec
16.12.1991 Podpisanie Układów europejskich - Polska, Czechosłowacja i Węgry stowarzyszone ze Wspólnotami Europejskimi
7.02.1992 Podpisanie traktatu z Maastricht o utworzeniu Unii Europejskiej (wszedł w życie 1.11.1993)
2.05.1992 Utworzenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego
1.02.1993 Rozpoczęcie negocjacji z Austrią, Finlandią i Szwecją o członkostwo we Wspólnotach Europejskich
1.01.1995 Przystąpienie Austrii, Finlandii i Szwecji do UE
16.07.1997 Przedstawienie Parlamentowi Europejskiemu programu Agenda 2000
2.10.1997 Traktat amsterdamski (wszedł w życie 1.06.1999)
31.03.1998 Komisja Europejska rozpoczyna rozmowy akcesyjne z Polską
22-23.03.1999 Zatwierdzenie Agendy 2000 na szczycie UE w Berlinie.
08.11.2000 Opublikowanie raportu Komisji Europejskiej o postępach Polski i innych państw członkowskich w drodze do UE
07-11.2000 Szczyt w Nicei podejmuje próbę reformy wewnętrznej UE. Powstaje traktat z Nicei. Przywódcy 15-tki zadecydowali, że od momentu jego wejścia w życie UE będzie gotowa przyjąć nowych członków.
07.06.2001 Referendum w Irlandii odrzuca traktat z Nicei.
01.01.2002 Do obiegu wchodzą banknoty i monety Euro.


CO TO JEST EURO?

Euro to nowa, wspólna waluta państw Europejskiej Unii Walutowej (European Monetary Union -EMU), która stała się pełnoprawnym środkiem płatniczym w chwili powstania EMU czyli 01.01.1999, zastępując przy tym ECU w stosunku 1:1. Do 2002 r. euro funkcjonowało wyłącznie w obrocie bezgotówkowym. Po tej dacie euro weszło do obrotu gotówkowego. Waluty narodowe powinny zostać wycofane najdalej w lipcu 2002r. Symbol euro to grecka litera epsilon przekreślona dwoma równoległymi liniami (€). 1 euro dzieli się na 100 Eurocentów, jego kodem ISO jest EUR.

Które kraje należą do "strefy euro"?

Członkami Europejskiej Unii Walutowej jest 12 krajów EU: Austria, Belgia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Portugalia i Włochy. Aby móc przystąpić do EMU należało spełnić 5 poniższych warunków (kryteria konwergencji):
• deficyt budżetowy nie wyższy niż 3% PKB
• długoterminowa stopa procentowa nie może przekroczyć więcej niż 2 punkty procentowe średniego poziomu stóp procentowych w 3 krajach EU o najniższej inflacji
dług publiczny nie większy niż 60% PKB
• stopa inflacji nie wyższa niż 1,5 punktu procentowego ponad średnią stopę inflacji w 3 krajach EU z najniższym poziomem
• waluta krajowa musi być uczestnikiem Europejskiego Mechanizmu Kursów Walutowych, ERM (w okresie ostatnich 2 lat przed przystąpieniem kraju do EMU) oraz nie powinna w tym okresie podlegać dewaluacji z inicjatywy rządu danego kraju

Grecja nie spełniła kryteriów konwergencji i dołączyła do krajów EMU (European Monetary Union) później. Wielka Brytania, a w ślad za nią Dania odmówiły wprowadzenia na ich terytorium Euro. Szwecja nie należy do Europejskiego Systemu Walutowego.

Czy Euro wejdzie do obiegu w Polsce?

€uro pojawiło się w obrocie gotówkowym w bankach oraz kantorach od dnia 01.01.2002. Jeśli Polska wejdzie do UE w 2004r., a następnie spełni kryteria konwergencji (patrz wyżej) nizbędne dla wprowadzenia wspólnej waluty na jej terenie, to ma szanse wstąpić do Europejskiej Unii Monetarnej (european Monetary Union -- EMU) nie wcześniej niż w 2006r. Od tego czasu być może €uro stanie się środkiem płatniczym w Polsce. W związku z tym NBP oraz Rada Polityki Pieniężnej utracą większość swych uprawnień na rzecz Europejskiego Banku Centralnego.


W styczniu 2002 roku w obiegu pojawiły się:
• 8 monet euro o nominałach 1, 2, 5, 10, 20, 50 centów; 1 i 2 euro
• 7 banknotów euro o nominałach 5, 10, 20, 50, 100, 200 i 500 euro,
M o n e t y:
Monety euro mają wspólny awers, natomiast na rewersie znajdują się symbole narodowe kraju, w którym monety zostały wyprodukowane (monety są bowiem bite przez mennice krajów członkowskich). Nie oznacza to jednak, że obieg "narodowych" monet będzie ograniczony tylko do terytorium danego kraju, będzie można ich używać we wszystkich krajach UGW.
• 1 euro składa się ze 100 eurocentów, symbolem euro według ISO jest EUR.
AWERSY
2 EURO 1 EURO
50 EURO CENTÓW 20 EURO CENTÓW
10 EURO CENTÓW 5 EURO CENTÓW
2 EURO CENTY 1 EURO CENT


NARODOWE REWERSY
AUSTRIA BELGIA
FINLANDIA FRANCJA
HISZPANIA HOLANDIA
IRLANDIA LUKSEMBURG
NIEMCY PORTUGALIA
WŁOCHY

B a n k n o t y:

Banknoty mają jednakowy dla wszystkich krajów członkowskich awers i rewers; nie zawierają symboli narodowych. Motywami graficznymi banknotów są elementy architektury w postaci okien i bram oraz mostów, które symbolizują otwartość, chęć do współpracy i porozumienia między krajami.


5 EURO



10 EURO



20 EURO


50 EURO



100 EURO



500 EURO



NEGOCJACJE

13 grudnia 2002 roku rząd zakończył trwające 4 lata negocjacje z Unią Europejską. Został osiągnięty kompromis, którego szczegóły przedstawione są poniżej. Rozmowy dotyczyły w sumie 30 rozdziałów negocjacyjnych.

1. SWOBODNY PRZEPŁYW TOWARÓW
2. SWOBODNY PRZEPŁYW USŁUG
3. SWOBODNY PRZEPŁYW OSÓB
4. SWOBODA PRZEPŁYWU KAPITAŁU
5. PRAWO SPÓŁEK
6. POLITYKA KONKURENCJI
7. ROLNICTWO
8. RYBOŁÓWSTWO
9. POLITYKA TRANSPORTOWA
10. PODATKI
11. UNIA GOSPODARCZA I WALUTOWA
12. STATYSTYKA
13. POLIYKA SPOŁECZNA I ZATRUDNIENIE
14. ENERGETYKA
15. POLITYKA PRZEMYSŁOWA
16. MAŁE I ŚREDNIE PRZEDSIĘBIORSTWA
17. NAUKA I BADANIA
18. EDUKACJA I SZKOLENIA
19. TELEKOMUNIKACJA I TECHNOLOGIE INFORMACYJNE
20. KULTURA I POLITYKA AUDIOWIZUALNA
21. POLITYKA REGIONALNA
22. OCHRONA ŚRODOWISKA
23. OCHRONA KONSUMENTA I ZDROWIA
24. WSPÓLNA POLITYKA ZAGRANICZNA I BEZPIECZEŃSTWA
25. UNIA CELNA
26. STOSUNKI ZEWNĘTRZNE
27. WSPÓŁDZIAŁANIE W ZAKRESIE WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI I SPRAW
WEWNĘTRZNYCH
28. KONTROLA FINANSOWA
29. FINANSE I BUDŻET
30. INSTYTUCJE

1. SWOBODNY PRZEPŁYW TOWARÓW

Gwarancja swobodnego przepływu towarów to pierwszy z czterech filarów jednolitego rynku. Unijny rynek wewnętrzny pozbawiony jest barier celnych, co umożliwia swobodny obrót towarami. Te podlegają również jednakowemu systemowi norm i certyfikatów. Ten obszar negocjacji odnosi się do wszelkiego rodzaju towarów.

Otwarcie rozdziału: 21 VI 1999 r.
Zamknięcie rozdziału: 29 III 2001r.

Okresy przejściowe:

1. Polska wystąpiła o okres przejściowy dotyczący rejestracji leków. Do końca 2008 roku Polska ma czas na wprowadzenie specjalnej unijnej procedury rejestracji leków, jaka obowiązuje w państwach Unii Europejskiej.

2. SWOBODNY PRZEPŁYW USŁUG

Ten rozdział dotyczy swobody świadczenia usług i możliwości zakładania przedsiębiorstw w dowolnych krajach Unii. Dotyczy to usług ubezpieczeniowych, inwestycyjnych, czy bankowych, jak również usług w handlu i innych: rolnictwo, gastronomia, turystyka itp.

Otwarcie rozdziału: 12 XI 1999 r.
Zamknięcie rozdziału: 14 XI 2000 r.


Warunki członkostwa:
1. Obowiązkowy, minimalny poziom funduszy własnych w bankach spółdzielczych (art. 5 dyrektywy 2000/12/EC), który w Unii Europejskiej obowiązuje na poziomie 1 mln. euro, został w pierwszych latach obniżony dla Polski. Obecnie wynosi on 300 000 euro. Do końca 2005 roku wyniesie 500 000 euro, a do końca 2007 roku musi zrównać się z poziomem obowiązującym w UE.

3. SWOBODNY PRZEPŁYW OSÓB

Swoboda przepływu pracowników to możliwość nieskrępowanego przemieszczania się w obrębie Wspólnoty i podejmowania pracy w dowolnym kraju. Państwo, w którym przebywa dana osoba zobowiązane jest wtedy do zapewnienia jej takich samych warunków jak własnym obywatelom tj: dostępu do rynku pracy, praw wyborczych, uznawania dyplomów i kwalifikacji itd. Jest to jeden z czterech filarów jednolitego rynku.
Do końca 2002r. zobowiązaliśmy się wdrożyć prawo wspólnotowe w tym zakresie. Są jednak dwie kwestie sporne.


Otwarcie rozdziału: 26 V 2000 r.
Zamknięcie rozdziału: 21 XII 2001 r.

Warunki członkostwa:
1. Kraje Unii Europejskiej otrzymały prawo zamknięcia swoich rynków pracy dla obywateli z państw kandydujących, począwszy od pierwszego dnia członkostwa do maksymalnie 7 lat. Ograniczenie to zostało przyjęte w formie 2+3+2, czyli po 2 latach dany kraj będzie mógł znieść ograniczenie, jeżeli nie dostrzeże niebezpieczeństwa zalewu rynku pracy obcokrajowcami. Jeżeli uzna takie zagrożenie za realne będzie mógł przedłużyć ograniczenie na kolejne 3 lata. W odniesieniu do tego okresu przejściowego Polska otrzymała klauzulę wzajemności. Znaczy to, iż w przypadku krajów ograniczających dostęp do rynku pracy dla Polaków, Polska może zastosować analogiczne ograniczenia.

2. Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej wzajemnie uznawane będą dyplomy pielęgniarskie. Magisterskie oraz licencjackie. W przypadku dyplomów szkół średnich o profilu pielęgniarskim, aby kwalifikacje pielęgniarek i położnych zostały uznane za granicą, muszą one mieć za sobą 5 lat praktyki w zawodzie

4. SWOBODA PRZEPŁYWU KAPITAŁU

Swobodny przepływ kapitału to ostatni z czterech filarów jednolitego rynku. Odnosi się do przepływu płatności i kapitału drogą elektroniczną przez wewnętrzne granice Unii a także stara się przeciwdziałać procederowi prania brudnych pieniędzy. Obejmuje takie zagadnienia jak: nabywanie nieruchomości przez obywateli Unii, kwestie odnoszące się do inwestycji zagranicznych, prywatyzację czy emisje papierów wartościowych.

W tym rozdziale występujemy o okres przejściowy w kwestii dotyczącej nabywania nieruchomości przez cudzoziemców, na okres 12 lat w przypadku zakupu ziemi rolnej. Strona polska uzasadnia tak długi okres różnicami cen ziemi pomiędzy Polską a krajami Unii.

Otwarcie rozdziału: 15 VII 1999 r.
Zamknięcie rozdziału: 22 III 2002 r.

Warunki członkostwa:
1. Cudzoziemcy chcący nabyć grunty w Polsce muszą występować o specjalne zezwolenia, które nie obowiązują w większości obywateli polskich. Zezwolenia wydaje Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Nie muszą się o nie ubiegać zainteresowani kupnem gruntów pod cele inwestycyjne.

2. W przypadku nieruchomości rolnych i leśnych, występować o zezwolenia muszą wszyscy obywatele państw Unii Europejskiej zainteresowani nabyciem takich terenów w Polsce. Taki stan rzeczy utrzyma się przez 12 lat od chwili przystąpienia Polski do UE w województwach zachodnich.

3. Z wymogu występowania o zezwolenie w celu nabycia gruntów rolnych lub leśnych, wyłączeni są rolnicy indywidualni, osiedlający się i prowadzący działalność w Polsce na zasadzie samo zatrudnienia, pod warunkiem dzierżawy i korzystania z gruntu przez okres 3 lat. Niektórych województw (warmińsko – mazurskie, pomorskie, kujawsko – pomorskie, zachodniopomorskie, lubuskie, wielkopolskie, dolnośląskie, opolskie) dotyczy okres przejściowy w wysokości 7 lat.

5. PRAWO SPÓŁEK

Rozdział "Prawo spółek" obejmuje zasady prowadzenia spółek, rachunkowość oraz ochronę własności intelektualnej i przemysłowej. Unijne przepisy przewidują także pełną jawność dokumentów spółek, czego w Polsce się nie praktykuje.

Otwarcie rozdziału: 19 V 1999 r.
Zamknięcie rozdziału: 28 XI 2001 r.

Warunki członkostwa:
Polskie prawo jest w znacznej mierze zgodne z dorobkiem wspólnotowym i nie występowaliśmy o okresy przejściowe.

6. POLITYKA KONKURENCJI

Ten rozdział negocjacji odnosi się zarówno do przedsiębiorców jak i do państwa. Celem polityki konkurencji jest zapobieganie praktykom ograniczającym zasady wolnego rynku, działaniom monopolistycznym i dotowaniu przez państwo przedsiębiorstw, co jest nierównym traktowaniem podmiotów w gospodarce. W odniesieniu do przedsiębiorstw polskie prawo jest w większości zgodne z prawem Unii Europejskiej. Harmonizacji wymaga jedynie prawo polityki konkurencji w odniesieniu do państwa. Obejmuje to zasady pomocy publicznej, przyspieszanie rozwoju gospodarczego i zasady restrukturyzacji.

Otwarcie rozdziału: 19 V 1999 r.
Zamknięcie rozdziału: 20 XI 2001 r.

Warunki członkostwa:
1. Działalność Specjalnych Stref Ekonomicznych (SSE) została dopuszczona, jednak w zmienionej formie niż przed 2000 rokiem.

2 Małe i średnie przedsiębiorstwa zachowają korzyści z istnienia SSE do czasu zwrotu określonego pułapu procentowego inwestycji lub najpóźniej do 2011 roku.

3. Duże przedsiębiorstwa zachowają korzyści z istnienia SSE do czasu zwrotu określonego pułapu procentowego inwestycji lub najpóźniej do 2010 roku.

4. Duże przedsiębiorstwa, które uzyskały zezwolenia na działalność przed końcem 1999 roku zachowują prawo do zwrotu inwestycji w postaci zamrożenia podatku dochodowego w wysokości 75 proc. Przedsiębiorcy, którzy uzyskali zezwolenia po 1 stycznia 2000 roku mają prawo do 50 proc. umorzenia. Pomoc naliczana będzie od 1 stycznia 2001 roku. W przypadku małych i średnich przedsiębiorstw sytuacja wygląda analogicznie, jednak mają oni prawo do 65 proc. umorzenia zamiast 50 proc.

5. Sektor motoryzacyjny ma prawo do maksymalnie 30 proc. umorzenia.

6. Uzgodniono zasady restrukturyzacji hut. Przewidziano redukcję etatów i mocy produkcyjnych. Sektor ma osiągnąć rentowność w 2006 roku.

7. ROLNICTWO

Polityka unijna ma (wraz z polityką strukturalną) na celu rozwój rynku pracy na obszarach wiejskich, kształcenie ludności wiejskiej, poprawę warunków technicznych i wspieranie administracji na tych terenach. Przewidziano na to środki w budżecie, jak i środki zagraniczne z programu Sapard.

Otwarcie rozdziału: 14 VI 2000 r.
Zamknięcie rozdziału: 13 XII 2002 r.

Warunki członkostwa:
1. Dopłaty bezpośrednie w latach 2004 – 2006 wyniosą kolejno 25, 30 i 35 proc. w pierwszych trzech latach członkostwa, średniej unijnej dopłat dla rolników. W 2007 roku wyniosą 40 proc., i następnie, co roku będą wzrastać o 10 proc. aż do pełnego wymiaru.

2. Polska uzyskała możliwość podniesienia dopłat bezpośrednich dla rolników w pierwszych trzech latach kolejno do poziomu 55 proc., 60 proc. i 65 proc. Środki zasilające pochodzić mają z przesunięcia części pieniędzy z funduszy na rozwój wsi oraz z budżetu państwa.

3. Po akcesji Polski do Unii Europejskiej będzie obowiązywał uproszczony system wypłacania dopłat bezpośrednich. Znaczy to, że gospodarstwa rolne dostaną dofinansowanie nie na podstawie wielkości produkcji, ale na podstawie wielkości terenu, powierzchni gospodarstwa, bez względu na rodzaj produkcji. Polska może stosować taki system przez 5 lat.

4. Instrument wsparcia finansowego dla gospodarstw niskotowarowych został ustalony na poziomie 1250 euro rocznie na indywidualne gospodarstwo.

5. Polska uzyskała prawo uruchomienia klauzuli ochronnej na towary rolne pochodzące z UE w przypadku, gdyby okazało się, że po akcesji sektor rolniczy przeżywa większe kłopoty niż przed członkostwem.

6. Polska wynegocjowała również szereg limitów produkcyjnych na poszczególne towary rolne oraz kilka pomniejszych okresów przejściowych korzystnych dla rolników.

8. RYBOŁÓWSTWO

Polityka Unii Europejskiej w zakresie rybołówstwa zapobiec ma nadmiernej eksploatacji żywych zasobów morskich. Roztacza kontrolę na przetwórstwo i handel produktami morskimi. W odniesieniu do Polski negocjacje obejmowały zarządzanie zasobami morskimi oraz pomoc państwa dla niedofinansowanego sektora

Otwarcie rozdziału: 19 V 1999 r.
Zamknięcie rozdziału: 10 VI 2002 r.

Warunki członkostwa:
1. Polscy rybacy z chwilą członkostwa będą objęci Wspólną Polityką Rybacką. Otrzymają dostęp do łowisk należących do UE.

2. Konieczna jest restrukturyzacja sektora. Występuje w nim nadwyżka zatrudnienia, co grozi naruszeniem zasobów morskich w Bałtyku. Restrukturyzacja przeprowadzana jest przy wsparciu Finansowego Instrumentu Sterowania Rybołówstwem.

9. POLITYKA TRANSPORTOWA

Na ten obszar negocjacji składa się wiele tematów. Dotyczy on transportu kolejowego, lotniczego, drogowego, morskiego, kombinowanego, żeglugi śródlądowej oraz pomocy państwa dla całego sektora transportowego.

Otwarcie rozdziału: 12 XI 1999 r.
Zamknięcie rozdziału: 10 VI 2002 r.

Warunki członkostwa:
1. Do 31 grudnia 2010 roku Polska otrzymała okres przejściowy na dopuszczenie do ruchu zwiększonych unijnych limitów wagowych dla pojazdów. Wiąże się to z gorsza infrastrukturą drogową niż ta w Unii Europejskiej.

2. Polscy przewoźnicy nie mogą wykonywać usług drogowego transportu kabotażowego w Unii przez 3 lata od momentu członkostwa z możliwością przedłużenia do 5 lat. Analogicznie unijni przewoźnicy nie mogą takich usług wykonywać w Polsce.

10. PODATKI

Rozdział dotyczy podatku VAT i akcyzy oraz podatków bezpośrednich. Określanie wysokości stawek podatkowych nie należy do kompetencji Komisji Europejskiej, ale do państw członkowskich. Unia jedynie ustala stawki minimalne. Służyć ma to ujednolicaniu rynku i wyrównywaniu zasad konkurencji.

Otwarcie rozdziału: 7 XII 1999 r.
Zamknięcie rozdziału: 21 marca 2002 r.

Warunki członkostwa:
1. Obniżona stawka VAT na usługi budowlane i remontowe w wysokości 7 proc. obowiązywać będzie do końca 2007 roku.

2. Obniżona stawka VAT na środki do produkcji rolnej, produkty i usługi rolne, w wysokości 3 proc. obowiązywać będzie do końca 2008 roku.

3. Obniżona stawka VAT na niektóre książki i czasopisma specjalistyczne w wysokości 0 proc. obowiązywać będzie do końca 2007 roku.

4. Obniżona stawka VAT na paliwa ekologiczne do końca 2004 roku.

5. Dojście do wysokości akcyzy na wyroby tytoniowe obowiązującej w Unii Europejskiej trwać będzie do końca 2008 roku.

3. Obniżona stawka VAT na międzynarodowe przewozy pasażerskie w wysokości 0 proc. obowiązywać będzie stale.

11. UNIA GOSPODARCZA I WALUTOWA

Na obszar negocjacyjny "Unia Gospodarcza i Walutowa" składają się kwestie dotyczące: polityki fiskalnej państwa, koordynacji polityki gospodarczej i współpracy z Międzynarodowym Funduszem Walutowym, Światową Organizacją Handlu i Europejskim Bankiem Centralnym oraz polityki walutowej.

Otwarcie rozdziału: 30 IX 1999 r.
Zamknięcie rozdziału: 7 XII 2002 r.

Nie występowaliśmy o żadne okresy przejściowe. Nie było to konieczne z uwagi na zgodność naszej polityki fiskalnej z unijną. Najbliższy cel dla Polski to spełnienie kryteriów konwergencji, aby móc zastąpić złotówkę euro, czyli stać się pełnoprawnym członkiem Unii Gospodarczej i Walutowej. Zdaniem analityków będzie to możliwe najwcześniej w 2007 roku.

12. STATYSTYKA

Prowadzenie statystyk w Unii Europejskiej opiera się na metodach Eurostatu. Chodzi tu o zasady gromadzenia danych, metody badania itp., które są zresztą bardzo podobne do polskich. Wynika to ze współpracy między Eurostatem, a Głównym Urzędem Statystycznym i polskimi urzędami centralnymi sięgającej 1991r.

Otwarcie rozdziału: 19 IV 1999 r.
Zamknięcie rozdziału 19 IV 1999 r.

Polskie zasady prowadzenia badań statystycznych są zbieżne z unijnymi i w związku z tym nie występowaliśmy tutaj o okresy przejściowe. Otwarcie i zamknięcie rozdziału „statystyka” nastąpiło tego samego dnia.

13. POLIYKA SPOŁECZNA I ZATRUDNIENIE

Ten dział negocjacji jest wyjątkowo obszerny i dotyczy zarówno prawa pracy, polityki zatrudnienia, warunków, jakie spełniać musi zatrudniający, higieny i bezpieczeństwa pracy itp. jak i spraw społecznych: walki z dyskryminacją, rasizmem, ksenofobią, ochrony osób niepełnosprawnych.

Otwarcie rozdziału: 30 IX 1999 r.
Zamknięcie rozdziału: 1 VI 2001 r.

Warunki członkostwa:
1. Polska uzyskała okres przejściowy do końca 2005 roku w kwestii spełnienia minimalnych wymagań bezpieczeństwa i higieny użytkowania sprzętu przez pracowników.

14. ENERGETYKA

Prawo energetyczne zakłada pełną liberalizację sektora energetycznego i funkcjonowanie w warunkach pełnej konkurencji ze strony zakładów unijnych. Harmonizacja prawa w tym obszarze jest łatwiejsza, a w niektórych obszarach prawa energetycznego nawet niepotrzebna. Ustawodawstwo było przygotowywane po złożeniu przez Polskę wniosku o członkostwo w Unii Europejskiej, i pod uwagę wzięto późniejszą konieczność dostosowania.

Otwarcie rozdziału: 12 XI 1999 r.
Zamknięcie rozdziału: 27 VII 2001 r.

Warunki członkostwa:
1. Do 1 stycznia 2009 roku Polska musi stworzyć i utrzymywanie obowiązkowe, 90-dniowych strategiczne rezerwy paliw płynnych

15. POLITYKA PRZEMYSŁOWA

Polityka przemysłowa Unii Europejskiej polega na zwiększaniu konkurencji między przedsiębiorstwami, i jak największej liberalizacji rynku. Unia zmierza do zwiększenia znaczenia europejskiego przemysłu, szczególnie względem Stanów Zjednoczonych i Japonii. Przepisy zawierają ogólne dyrektywy, co do kierunków rozwoju określonych gałęzi przemysłu.

Otwarcie rozdziału: 29 X 1998 r.
Zamknięcie rozdziału: 19 V 1999 r.

Polska nie wystąpiła o okresy przejściowe. Dorobek prawny Wspólnot Europejskich w tym obszarze zobowiązaliśmy się przyjąć do końca 2002 roku.


16. MAŁE I ŚREDNIE PRZEDSIĘBIORSTWA

Przyjęcie przez Polskę prawa odnoszącego się do małych i średnich przedsiębiorstw ma zapewnić im jednakowe warunki, co firmom zachodnim w korzystaniu z jednolitego rynku. Oznacza to łatwiejszy dostęp do europejskiego konsumenta, brak certyfikatów i zezwoleń, ale jednocześnie konieczność spełnienia unijnych norm higieny i bezpieczeństwa eksportowanych produktów.

Otwarcie rozdziału: 29 X 1999 r.
Zamknięcie rozdziału: 29 X 1999 r.

Polska nie wystąpiła o okresy przejściowe. Dorobek prawny Wspólnot Europejskich w tym obszarze zobowiązaliśmy się przyjąć do końca 2002 roku.

17. NAUKA I BADANIA

Polityka Unii w tym zakresie ma wspierać rozwój technologiczny – a co za tym idzie – gospodarczy państwa. Unia wspiera finansowo badania nad nowoczesnymi technologiami, pomaga w prowadzeniu wspólnych badań, wspiera współpracę między ośrodkami badawczymi, uniwersyteckimi i przedsiębiorstwami.

Otwarcie rozdziału: 10 XI 1998 r.
Zamknięcie rozdziału: 10 XI 1998 r.

Polski sektor badawczy, na dwa lata przed członkostwem Polski w Unii, w pełni zintegrował się z sektorem badawczym Wspólnot. Współpraca między kandydatami a Unią odbywa się na takiej samej zasadzie jak wewnątrz Wspólnoty.

18. EDUKACJA I SZKOLENIA

Polityka Unii Europejskiej w tym zakresie zmierza do podnoszenia jakości kształcenia i upowszechniania języków. Przewiduje wymianę młodzieży, wychowawców, a także międzynarodową akceptację dyplomów. Częścią unijnej polityki edukacji i kształcenia są programy wspólnotowe: Młodzież (program wymiany uczniów, studentów, pedagogów. Posiada także własny wolontariat wysyłający młodzież do różnych zadań na terenie UE.), Sokrates (promuje współpracę między ośrodkami akademickimi w całej Europie) oraz Leonardo (wspiera jakość kształcenia zawodowego i języków obcych).

Otwarcie rozdziału: 10 XI 1998 r.
Zamknięcie rozdziału: 10 XI 1998 r.

Polska nie wystąpiła o okresy przejściowe. Dorobek prawny Wspólnot Europejskich w tym obszarze zobowiązaliśmy się przyjąć do końca 2002 roku.

19. TELEKOMUNIKACJA I TECHNOLOGIE INFORMACYJNE

Celem wspólnotowej polityki w tym zakresie jest stworzenie europejskiej sieci telekomunikacyjnej, co wymaga ujednolicenia standardów świadczenia usług zarówno telekomunikacyjnych, jak i np. pocztowych. Unia Europejska pragnie doprowadzić do pełnej liberalizacji rynku, otwarcia się na konkurencję, wprowadzenia przejrzystych zasad koncesjonowania, przestrzegania zasad "otwartej sieci", czyli równego dostępu podmiotów świadczących usługi do infrastruktury telekomunikacyjnej.

Otwarcie rozdziału: 29 X 1998 r.
Zamknięcie rozdziału: 22 VI 1999 r.

Warunki członkostwa:
1. Polska otrzymała czas do końca 2005 roku na dostosowanie się do tzw. „dyrektywy pocztowej” (2002/39/WE). Przewiduje ona liberalizację rynku poprzez obniżenie limitu wagowego dla przesyłek zastrzeżonych wyłącznie dla Poczty Polskiej z 350 g. do 100 g. Po tym okresie nastąpi dalsza liberalizacja i obniżenie limitu do 50 g.


20. KULTURA I POLITYKA AUDIOWIZUALNA

Polityka wspólnotowa w tej dziedzinie ma wspierać rozwój kultury w państwach członkowskich przy zachowaniu różnorodności narodowej. Taka polityka otwiera możliwości wśród polskich twórców na uzyskanie wsparcia finansowego w ramach programów kulturalnych.

Otwarcie rozdziału: 29 X 1998 r.
Zamknięcie rozdziału: 4 XII 2001 r.

Warunki członkostwa:
1. Zobowiązaliśmy się dostosować ustawę o radiofonii i telewizji do wymogów Unii Europejskiej, czyli do tzw. dyrektywy telewizji bez granic lub „otwartej telewizji”.

21. POLITYKA REGIONALNA

Sposób wdrażania ustawodawstwa w zakresie polityki regionalnej należy do państw członkowskich. Środki z funduszy pomocowych, przyznane Polsce w ramach "polityki regionalnej", zostaną przeznaczone między innymi na:
- poprawę konkurencyjności gospodarki
- rozwój ochrony środowiska regionów
- modernizacja, rozbudowa dróg i kolei
- przeciwdziałanie bezrobociu
- przeciwdziałanie marginalizacji obszarów wiejskich
Polityka regionalna w pierwszej kolejności dotyczy słabo rozwiniętych obszarów kraju. Powstał Narodowy Plan Rozwoju, przygotowany wspólnie przez pięć resortów (Ministerstwo Gospodarki, Rolnictwa, Pracy, Transportu i Gospodarki Morskiej oraz Ochrony Środowiska). Można go znaleźć m.in. na strona Ministerstwa Gospodarki. NPR omawia szczegółowo kierunki dysponowania funduszami strukturalnymi w pierwszych trzech latach członkostwa.

Otwarcie rozdziału: 6 IV 2000 r.
Zamknięcie rozdziału: 1 X 2001 r.

Warunki członkostwa.
1. Polska w pełni dostosuje się do polityki regionalnej Unii Europejskiej, tak, aby móc w pełni korzystać z instrumentów finansowych na identycznych warunkach, co inni członkowie.
2. Znany jest podział Polski na regiony zgodnie z obowiązującym w UE systemem NUTS.
3. Kwestie finansowe dotyczące polityki regionalnej zostały przesunięte do obszaru negocjacyjnego „budżet i finanse”
4. W latach 2004 – 2006 Polska uzyska 7,635,3 mld. euro w ramach funduszy strukturalnych oraz 3,733,3 mld. euro w ramach funduszy spójności ( fundusz kohezyjny).

22. OCHRONA ŚRODOWISKA

Rozdział negocjacyjny „ochrona środowiska” dotyczy inwestycji ekologicznych, ochrony wód, lasów, gospodarowania odpadami. W związku z koniecznością spełnienia unijnych wymogów z zakresu ochrony środowiska potrzebne są dodatkowe środki finansowe.

Otwarcie rozdziału: 7 XII 1999 r.
Zamknięcie rozdziału: 26 X 2001 r.

Warunki członkostwa:
1. Polska uzyskała 4 okresy przejściowe dotyczące oczyszczania ścieków komunalnych w zależności od wielkości aglomeracji.
2. 65 dużych przedsiębiorstw przemysłowych w skali kraju ma czas do 31 XII 2010 r. na ograniczenie zanieczyszczania otoczenia. Lista przedsiębiorstw została załączona do stanowiska negocjacyjnego i znajdzie swoje miejsce w traktacie akcesyjnym.
3. Polska ma czas do 1 lipca 2012 roku na modernizacje lub budowę nowych składowisk odpadów.
4. Zawartość siarki w paliwach płynnych powinna zostać zredukowana do 31 XII 2007 r.
5. W sumie Polska otrzymała prawo do 9 okresów przejściowych w rozdziale „środowisko”.

23. OCHRONA KONSUMENTA I ZDROWIA

Celem polityki ochrony konsumenta jest zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego, wspieranie konkurencji, na której korzysta konsument, wzmocnienie jego pozycji w warunkach jednolitego rynku. Ten dział zawiera także programy wspólnotowe dotyczące ochrony zdrowia takie jak: profilaktyka, zapobieganie chorobom zakaźnym, walka z AIDS.

Otwarcie rozdziału: 19 IV 1999 r.
Zamknięcie rozdziału: 19 V 1999 r.

Polska nie wystąpiła o przejściowe regulacje dotyczące tego rozdziału. Braki w ustawodawstwie krajowym mają być uzupełnione do czasu uzyskania członkostwa.

24. WSPÓLNA POLITYKA ZAGRANICZNA I BEZPIECZEŃSTWA

"Wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa" powołał do życia Traktat z Maastricht z 1992 r. Służyć ma ona poprawie bezpieczeństwa zewnętrznego państw UE, integracji politycznej i militarnej. Polega na wzajemnej wymianie informacji, konsultacjach i koordynacji działań.

Otwarcie rozdziału: 10 XI 1998 r.
Zamknięcie rozdziału: 6 IV 2000 r.

Polska polityka zewnętrzna jest zgodna z polityką unijną. Nie występowaliśmy o okresy przejściowe.

25. UNIA CELNA

Ten rozdział negocjacyjny przewiduje zapewnienie przez Polskę pełnej kontroli na zewnętrznych granicach celnych, czyli na wschodzie i północy. Będzie to najdłuższa granica zewnętrzna w historii Wspólnoty. W ramach unii celnej kontakty handlowe wewnątrz Unii pozbawione są barier celnych. Mogą one natomiast obowiązywać w kontaktach z państwami z poza układu.

Otwarcie rozdziału: 21 VI 1999 r.
Zamknięcie rozdziału: 29 III 2001 r.

Polska nie wystąpiła o okresy przejściowe w tym rozdziale.

26. STOSUNKI ZEWNĘTRZNE

Rozdział stosunki zewnętrzne dotyczy umów członków Unii Europejskiej z państwami trzecimi. Część umów wymaga renegocjacji. W tym rozdziale umieszczone zostały zagadnienia wielostronne i dwustronne, takie jak umowy handlowe, sankcje, porozumienia o ruchu bezwizowym itp.

Otwarcie rozdziału: 19 V 1999 r.
Zamknięcie rozdziału: 12 XI 2001 r.

Dostosowania wymagają układy z Japonią i ze Stanami Zjednoczonymi. Nie występowaliśmy o okresy przejściowe.

27. WSPÓŁDZIAŁANIE W ZAKRESIE WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI I SPRAW WEWNĘTRZNYCH

Rozdział dotyczący wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych przewiduje współpracę międzynarodową policji i innych służb w zwalczaniu przestępczości zorganizowanej, terroryzmu, przestępstw gospodarczych, ścieżek przerzutu narkotyków itp. Obejmuje także kwestie migracji, azylu, granic zewnętrznych itd.

Polskie prawo w tej kwestii jest zgodne z unijnym i nie wymaga od nas ubiegania się o okresy przejściowe.

Otwarcie rozdziału: 6 V 2000 r.
Zamknięcie rozdziału: 30 VII 2002 r.

Warunki członkostwa
1. Strona polska zobowiązała się wprowadzić wizy dla obywateli: Rosji, Ukrainy, Białorusi oraz Macedonii.
2. Zostaną zwiększone nakłady na inwestycje graniczne związane przede wszystkim z obowiązkiem wydawania większej ilości wiz.
3. Dodatkowe przeszkolenie dotyczy 5 tysięcy nowych funkcjonariuszy służb granicznych.
4. Decyzja o przystąpieniu Polski do obszaru Schengen należy do Komisji Europejskiej, i jest indywidualna wobec każdego nowego członka Unii Europejskiej.

28. KONTROLA FINANSOWA

Do zadań polityki kontroli finansowej należy ochrona interesu finansowego państw członkowskich i samej Unii Europejskiej. Ten dział negocjacji ma za zadanie potwierdzić zdolność danego kraju do ograniczenia nielegalnego wypływu pieniędzy z własnego budżetu. Dostosowanie prawa w tej kwestii jest jednym z głównych obowiązków Polski.

Otwarcie rozdziału: 6 IV 2000 r.
Zamknięcie rozdziału: 14 VI 2000 r.

Nie wystąpiliśmy o okresy przejściowe.

29. FINANSE I BUDŻET

Ten rozdział negocjacji dotyczy budżetu Unii oraz środków własnych i finansowania instytucji pozabudżetowych (Europejski Bank Centralny, Europejski Bank Inwestycyjny, Europejski Fundusz Rozwoju). Budżet Unii Europejskiej opiera się na składkach państw członkowskich, których wysokość określona jest zdolnościami gospodarczymi kraju.

Otwarcie rozdziału: 26 V 2000 r.
Zamknięcie rozdziału: 13 XII 2002 r.

Warunki członkostwa:
1. Ramy finansowe rozszerzenia Unii Europejskiej, określone w Berlinie w 1999 r. nie zostaną przekroczone.
2. Na dostosowanie granic zewnętrznych i lotnisk międzynarodowych do wymogów Schengen Polska otrzyma dodatkowo 280 mln. euro w latach 2004 – 2006.
3. Kompensata budżetowa w latach 2004 – 2006 ma wynieść 1 443 000 000 euro. Pieniądze te pochodzą z przesunięcia innych zobowiązań Unii Europejskiej.

30. INSTYTUCJE

Rozdział instytucje określa warunki dostępu państw kandydujących do instytucji unijnych. Określa skład, ilość przedstawicieli, podział głosów oraz języki urzędowe.
Otwarcie rozdziału: 22 IV 2002 r.
Zamknięcie rozdziału: 22 IV 2002 r.

Warunki członkostwa:
1. Parlament Europejski – spośród 732 deputowanych, 54 przypadnie na Polskę.
2. Rada Unii Europejskiej – spośród 321 wszystkich głosów, 27 przypadnie na Polskę. Od 1 listopada 2004 r. będzie to 8 głosów na 124.
3. Komisja Europejska – jeden przedstawiciel w kolegium zgodnie z obowiązującą procedurą.

4. Trybunał Sprawiedliwości i Sąd I Instancji – w TS najwyżej jeden sędzia nominowany z Polski a w Sądzie I Instancji, co najmniej jeden.
5. Trybunał Rozrachunkowy – jeden członek z Polski.
6. Komitet Ekonomiczno – Społeczny i Komitet Regionów – 21 miejsc dla Polski w każdym z komitetów.
7. Europejski Bank Centralny – prezes NBP reprezentuje Polskę w Radzie Ogólnej.
8. Europejski Bank Inwestycyjny – jeden członek z Polski w zarządzie banku + personel kierowniczy w Radzie Dyrektorów.
9. Język polski po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej uzyska moc języka oficjalnego.


TRUDNOŚCI

Legislacja

Proces wprowadzania unijnego dorobku prawnego (acquis communautaire) do polskiego prawa nie został jeszcze zakończony. Ba, daleko mu do tego. Tymczasem - gdy będziemy wchodzić do UE 1 maja 2004 r. - teoretycznie 100 proc. unijnych przepisów powinno mieć odzwierciedlenie w polskich ustawach i rozporządzeniach. W praktyce żadne państwo Unii nie nadąża za zmianami unijnych przepisów, ale 90-95 proc. zgodności prawa krajowego z acquis to granica przyzwoitości. Rząd wyliczył, że jest 67 ustaw, które muszą w najbliższych miesiącach trafić do Sejmu - tak by zdążył on je przyjąć jeszcze w tym roku. Sam rząd nie uporał się do tej pory z zaległościami. Na koniec 2002 r. przyjęto 530-540 rozporządzeń, ale pozostaje ich jeszcze 170. Bez nich wiele ustaw to jedynie martwe zapisy.

Nie został dotrzymany grudniowy termin stworzenia książki procedur systemu RASFF (zapewnia on w Unii bezpieczeństwo żywności). Ma w pełni działać najpóźniej w czerwcu 2003 r. - zapewnia Główny Inspektorat Sanitarny.

Drobniejsze opóźnienia w dostosowywaniu prawa gospodarczego do unijnego:
Wymogi językowe w ustawie Prawo bankowe (termin minął w listopadzie). Polska spiera się z Unią, czy osoby zatrudnione na najwyższych stanowiskach w bankach muszą mówić po polsku;

Komisja Europejska zaakceptowała tylko siedem z... 52 programów udzielania pomocy publicznej. Na podstawie tych dokumentów Komisja wydaje zgodę, by udzielić wsparcia przedsiębiorstwom z publicznych pieniędzy (ulgi podatkowe, dotacje ekologiczne i inwestycyjne itp.). 45 planów Komisja odrzuciła, bo ma wątpliwości, czy są zgodne z prawem unijnym, albo dostała niekompletne informacje. Dała nam jednak drugą szansę - do marca mamy ostatecznie przekazać poprawione plany. - Prawdopodobnie nie wszystkie uda się podłączyć do traktatu akcesyjnego - przyznaje nasz informator z UKIE. Komisja może wyjątkowo przymknąć oko na pomoc publiczną niepodpartą żadnym planem, ale wówczas ryzykujemy, że któreś z państw UE taką pomoc zaskarży.

Nie udało się przyjąć nowych standardów kształcenia stomatologicznego. Mieliśmy to zrobić w grudniu, ale projekty tych standardów są dopiero na etapie uzgodnień Ministerstwa Zdrowia i Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego.

Jak usunąć zaległości? Nie ma tu czego renegocjować z Unią, więc jest tylko jedna metoda - instytucje państwowe muszą wziąć się do pracy. Nadrobienie zaległości to jednak nie wszystko. Każdy miesiąc to kolejne terminy, których trzeba dotrzymać. Najważniejsze:

czerwiec: Polska musi wysłać do Brukseli pierwszy raport o wykorzystaniu pomocy publicznej przez huty;

lipiec: zakończenie wdrażania tzw. dyrektyw nowego podejścia, które wprowadzają nowe prawo certyfikacji wyrobów;

koniec marca: przygotowanie koncepcji walki z piractwem i podrabianiem towarów, ze szczególnym uwzględnieniem bazaru na Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie (to centrum pirackiej sprzedaży muzyki, filmów i oprogramowania na skalę Europy). - Ta koncepcja powstanie na czas - zapewnia Wojciech Dziomdziora, zastępca dyrektora departamentu prawno-legislacyjnego Ministerstwa Kultury. - Kompleksowa koncepcja intensyfikacji walki z piractwem de facto już istnieje. Każda służba, która się tą walką zajmuje, świetnie wie, co zrobić. Teraz trzeba je tylko skoordynować.

Najważniejsze projekty ustaw do przyjęcia przez rząd.

Resort odpowiedzialny - Ministerstwo Pracy i Gospodarki:
Nowelizacja ustawy o terminach zapłaty w obrocie (wyznaczony termin przyjęcia przez Radę Ministrów - styczeń);
Nowelizacja ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (marzec);
Nowelizacja ustawy o systemie oceny zgodności (kwiecień);
Nowelizacja ustawy o pomocy społecznej (lipiec);

Ministerstwo Rolnictwa:
Nowelizacja ustawy o ubezpieczeniach społecznych rolników (styczeń);
Ustawa o organizacji rynku cukru (lipiec);

Ministerstwo Finansów:
Ustawa o podatku akcyzowym (marzec);
Ustawa o podatku od towarów i usług (VAT) - (czerwiec);

Ministerstwo Kultury:
Nowelizacja ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (czerwiec).









Rolnictwo
Odpowiedzialni: wicepremier i minister rolnictwa Jarosław Kalinowski, prezes ARiMR Aleksander Bentkowski

Opóźnienia widać zwłaszcza w przygotowaniach Zintegrowanego Systemu Zarządzania i Kontroli (IACS). W listopadzie rząd wyznaczył Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa blisko 30 zadań. Kilku nie wykonano w terminie:

do końca grudnia ARiMR miała opracować procedury realizacji poszczególnych elementów Wspólnej Polityki Rolnej - z wzorami dokumentów. Jednak Agencja jest dopiero na etapie rozpatrywania uwag do "książki procedur";

do końca grudnia miała się zakończyć masowa akcja kolczykowania bydła - termin trzeba było przesunąć na marzec;

jeszcze w listopadzie ARiMR miała ustalić etapowy harmonogram wykonania tzw. ortofotomapy (potrzebnej do stworzenia "pełnego" IACS-u).

Zagrożone opóźnieniem są kolejne zadania Agencji:

w marcu upływa termin wdrożenia systemu finansowo-księgowego (zwłaszcza w lokalnych biurach), potrzebnego do wypłacania dopłat rolnikom;

w kwietniu upływa termin zakończenia pierwszego etapu budowy Systemu Identyfikacji Działek Rolnych;

także w kwietniu upływa termin zakończenia (!) budowy docelowej struktury organizacyjnej agencji, wraz z systemem zarządzania;

pod znakiem z