Prawo Administracyjne
Administracja – szerokie pojęcie różnie interpretowane.
Administracja – urząd administracyjny.
Administracja:
kryterium przedmiotowe – co robi administracja, jakie czynności są związane z wykonywaniem administracji,
kryterium podmiotowe – kto wykonuje ten rodzaj działalności.
Kryterium podmiotowe (kto?) – administracja to system organów państwowych, instytucji i innych podmiotów, które na podstawie obowiązującego prawa wykonują zadania administracji publicznej. Głównym celem ich działalności jest wykonywanie administracji, specjalnie powołane do wykonywania zadań administracji publicznej (5 tys. Organów, 400 tys. Osób). Funkcjonowanie państwa i społeczeństwa bez administracji jest niemożliwe. Bardzo ważna jest jakość administracji, która podejmuje decyzje w imieniu państwa.
Kryterium przedmiotowe – przez administrację należy rozumieć funkcje organizatorskie państwa polegające na działalności celowej, konkretnej i bezpośredniej mających na celu realizację zadań publicznych określonych przez prawo – organizowanie nowych stosunków społecznych i działających na rzecz społeczeństwa (zmienia się organizacja, potrzeby, należy z wyprzedzeniem wypracować metody rozwiązywania problemów).
Administracja dysponuje największą bazą danych, które powinny służyć podejmowaniu przedsięwzięć.
Administracja ma rozwiązywać problemy przede wszystkim o charakterze publicznym, zbiorowym, sprawy indywidualne powinny być marginalne.
Zadania administracji – zależą w głównej mierze od ustroju, sposobu organizacji, kondycji państwa.
Porównując różne państwa – występują różne zakresy.
Zakres zadań administracji w Polsce – w dawnym ustroju administracja państwowa dominowała we wszystkich dziedzinach. Doprowadziło to do upadku ustroju ze względu na obciążenie kosztami.
Zadania:
1. Zapewnienie bezpieczeństwa zewnętrznego i wewnętrznego.
2. Funkcja reglamentacyjno – porządkowa:
działania związane z rozdzielnictwem praw i wolności wobec społeczeństwa – decyzje, zezwolenia, nakazy, zakazy.
działając w imieniu państwa wymusza obowiązki, utrzymanie w dyscyplinie.
3. Funkcja administracji świadczącej (socjalnej):
zapewnienie ochrony zdrowia (dostępu),
tworzenie systemu oświaty i nauki,
kultura w szerokim rozumieniu,
pomoc społeczna,
świadczenia w dziedzinie rent i emerytur,
4. Zarządzanie majątkiem ogólnonarodowym.
5. Stanie na straży urzeczywistniania praw i wolności obywateli.
Administracja – władza wykonawcza – jest dominującą w systemie państwa. Projekty ustaw przedkładane są przez administrację – władza ustawodawcza je uchwala. Wdrożenie i wykonanie ustaw ponownie wraca do realizacji rządowi i administracji. Każda ustawa wymaga doprecyzowania – rozporządzenia wydawane przez rząd, ministra – a więc administrację.
Prawo administracyjne – jest to gałąź prawa, która reguluje działalność administracji publicznej podejmowana w celu wykonania funkcji administracji oraz działalność wszystkich tych podmiotów, które wchodzą w stosunki prawne z tym organem.
Reguluje prawo nie tylko tych organów, ale tych wszystkich, do których to prawo może się odnosić.
Do prawa administracyjnego należy zaliczyć te wszystkie formy, które prowadzą do powstania lub wygaśnięcia stosunku prawnego.
Trudno jest wyłonić te normy z ogółu przepisów.
Grupy norm:
1. Normy ustrojowe – traktują o budowie struktur i ich działaniu (zakres kompetencji, struktura wewnętrzna organu).
2. Normy prawa materialnego – konkretne regulacje szczegółowo określające zakres działania (co robić).
3. Normy proceduralne – tryb działania przy korzystaniu z norm prawa materialnego (jak robić – postępowanie administracyjne zawarte w KPA).
Część dziedzin prawa ma własną kodyfikację. W przypadku postępowania administracyjnego kodeksu nie ma ze względu na dużą różnorodność podmiotów i spraw.
Status prawny obywatela – reguluje 9 ustaw, ochrona środowiska – 12 ustaw, działalność administracji – ok. 450 ustaw.
Stosunek prawny w prawie administracyjnym.
Stosunek prawny – stosunek społeczny zachodzący, pomiędzy co najmniej dwoma podmiotami.
Każdy stosunek prawny składa się z 3 elementów:
podmiot – co najmniej 2,
przedmiot,
treść.
Podmioty – co najmniej 2 – 1 jest z góry określony – musi to być podmiot administracji.
Drugim podmiotem może być:
osoba fizyczna,
osoby posiadające osobowość prawną,
inne organy państwowe, jednostki państwowe,
organizacje społeczne, stowarzyszenia, związki wyznaniowe itp.
Podstawowa cecha – wyodrębnienie organizacyjne.
Organ znajduje się w pozycji nadrzędnej nad drugą stroną.
Nadrzędność – to organ kształtuje treść stosunku prawnego, który powstanie. Druga strona nie ma na to wpływu. (np. uzyskanie prawa do czegoś – złożenie podania, organ przejmuje inicjatywę – wydaje decyzję, może wprowadzić pewne dodatkowe warunki).
Przedmiot stosunku – sprawa leżąca w płaszczyźnie działania organu administracji.
Treść – ogół praw i obowiązków występujących między stronami postępowania (np. prawo jazdy – od chwili wydania cały czas trwa stosunek prawny, umożliwienie poruszania się po drodze publicznej, obowiązki – zachowanie przepisów, – jeżeli nie – działanie organu – odebranie pozwolenia, dodatkowy egzamin).
Rodzaje stosunków administracyjno – prawnych.
proceduralny,
materialny,
sporno – administracyjny.
Proceduralny – rozpoczyna się od wszczęcia postępowania (przyjęcie do wiadomości żądania strony, obejmuje szereg czynności do momentu ostatecznego rozstrzygnięcia w I instancji – do decyzji ostatecznej – bez możliwości odwołania się).
Materialny – po proceduralnym rozpoczyna się stosunek materialny, do chwili wygaśnięcia.
Sporno – administracyjny – może zaistnieć w momencie, kiedy powstanie stosunek materialny – ostateczne rozwiązanie. Strona nie zgadza się na warunki – powstaje spór. Rozwiązanie jego – poza administracją – NSA. (skarga – wstrzymanie wykonania decyzji). Strony są na równym poziomie – rozstrzyga sąd.
Wygaśnięcie stosunku.