Polityka

Polityka-przejaw życia społecznego sztuka rządzenia państwami oraz utrzymywania i rozwijania stosunków międzynarodowych; zasady i plany postępowania osób sprawujących władzę program polityczny rozmieszczenie w czasie i przestrzeni celów konkretnych działań politycznych podawanych zazwyczaj do publicznej wiadomości doktryna polityczna-uporządkowany zbiór poglądów dotyczących społeczeństwa i państwa wyznacza praktyczne metody ich realizacji w ściśle określonym miejscu i czasie rodzaje: rewolucyjne konieczność dokonywania zmian na drodze rewolucyjnej czyli przez gwałtowne obalenie istniejącego porządku społe i polity najczęściej przy użyciu siły konserwatywne niechęć do zmian i dążenia do utrzymania istniejących stosunków społecznych i politycznych reformistyczne opowiadają się za ewolucyjnym sposobem wprowadzenia reform społe i polity reakcyjne chęć do powrotu do porządku społeczno-politycznego sprzed rewolucji podkreślają wartość stosunków uznawanych w danym momencie za postarzałe demokracja forma ustroju państwa w której obywatele tego państwa sprawują rządy bezpośrednio lub za pośrednictwem wybranych przedstawicieli Zasada suwerenności narodu Rousseau sprawowanie władzy przez naród najwyższej władzy której przejawem jest podejmowania ostatecznej decyzji władza może być sprawowana bezpośrednio lub pośredni konstytucjonalizm ustrój oparty na konstytucji a także sprawowanie władzy zgodnie z ustawą zasadnicza pluralizm zasada poszanowania odrębności poglądów społe polity i gospodarczych różnych grup społecznych oraz praw do ich swobodnego działania rodzaje: polityczny zapewnia warunki działalności partii politycznych reprezentujących różne ideologie doktryny polityczne ekonomiczne zapewnia swobodę działania podmiotów gospodarczych stwarza warunki konkurencyjności rynku Wartości demokratyczne wolność ma różne rodzaje i jest pojęciem wieloznacznym można je rozpatrywać w sferze fizycznej jako nie skrępowaną aktywność fizyczną równość układ stosunków społecznych który zapewnia obywatelom podobne szanse życiowe sprawiedliwość uwarunkowane jest ogólnym poziomem dobrobytu społeczeństwa i skutecznością działania organizacji ukierunkowanych na wyrównanie szans konformizm dostosowanie się do wymogów otoczenia oraz postępowanie zgodnie z uznanymi w danym społeczeństwie normami wartościami formy demokracji bezpośrednie referendum powszechne głosowanie obywateli mających czynne prawo wyborcze; inicjatywa ludowa przyznanie określonej liczbie obywateli inicjatywy ustawodawczej czyli możliwości zgłoszenia projektu ustawy; samorządność samodzielność i niezależność w zarządzaniu; zgromadzenia manifesty pośrednie inicjatywy obywatelskie pełną formą są komitety wyborcze kandydatów na senatorów lub senatorów niezwiązanych z żadnym ugrupowaniem politycznym; system przedstawicielski, organizacje społeczne i polityczne; listy otwarte, petycje system totalitarny Mussolini ingerencja państwa we wszystkie sfery życia społecznego i jednostki system autorytarny władza sprawowana przez jednostkę lub wąska grupę osób zakres władzy jest niczym nieograniczony obowiązki obywatelskie poszanowanie praw innych, przestrzeganie prawa, wierność RP, obowiązek obrony kraju, płacenie podatków wolontariat bezinteresowna i dobrowolna systematyczna praca na rzecz potrzebujących kultura polityczna ogół postaw i poglądów społeczeństwa grup jednostek wobec polityki charakterystyczna dla danego okresu i ukształtowanych pod wpływem tradycji historycznych KultPolit rodzaje zaściankowa ograniczenie zainteresowań politycznych jednostek grup i społeczeństwa jedynie do spraw najbliższych podporządkowania zainteresowanie członków społeczeństwa sferą polityczną jednoczesnym podporządkowaniem się władzy uczestnictwa aktywne uczestnictwo większości jednostek i grup społecznych w życiu publicznym państwo trwała wspólnota ludzi zajmująca określone terytorium poddane zwierzchniej władzy; polityczna władza jest podmiotem, który organizuje i koordynuje współprace grup społecznych zarządza nimi tworzy i utrzymuje ład społeczny suwerenna państwo jest podmiotem prawa międzynarodowego niezależnym od innych państw, władza zwierzchnią która sama może decydować o swym zakresie terytorialna obejmuje ludzi związanych ze ściśle określonym terytorium przymusowa przynależność jednostki do danego państwa określa się mianem obywatelstwa i ma charakter sformalizowany koncepcje genezy państwa umowa społeczna Lock Rousseau zawarcie umowy między członkami danego społeczeństwa bądź między nimi a władcą podbój i przemoc Gumplowicz państwo powstaje w następstwie podboju plemion słabszych przez plemiona silniejsze lepiej zorganizowane teistyczna władza państwowa wywodzi się od istoty nadprzyrodzonej marksistowska Engels państwo powstało w wyniku rozpadu wspólnoty pierwotnej podział na klasy pojawienie się własności prywatnej władza państwowa najszersza forma władzy politycznej adresatem jej decyzji są obywatele danego państwa a sferą całokształt aktualnych zagadnień polity społe i gospod chcąc wyegzekwować swoje decyzje można zastosować środki przymusu i użyć siły legitymizacja uznanie przez jakieś społeczeństwo określonego systemu politycznego za najbardziej odpowiedni dla niego rodzaje legalna przekonanie że rządzący zdobywają i sprawują władzę na mocy obowiązującego prawa tradycyjna utrwalona tradycją dająca określonym osobom prawo do dziedziczenia władzy charyzmatyczna oparcie na przeświadczeniu o wyjątkowości osoby sprawującej władzę funkcja państwa całokształt działalności prowadzonej przez państwo w określonych dziedzinach życia społecznego zewnętrzna obejmuje aktywność państwa na arenie międzynarodowej dotyczy wszelkich rzutujących na stosunki z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi wewnętrzna polega na zapewnieniu porządku i bezpieczeństwa wewnątrz państwa obejmuje jednostki grupy społeczne instytucje prawodawcza polega na tworzeniu przez państwo systemu prawnego obowiązującego na danym terytorium porządkowa polega na podejmowaniu przez właściwe organy działań mających na celu zapewnienie ładu porządku publicznego administracyjna określa organy państwowe zarządzające odpowiednimi dziedzinami życia publicznego gospodarczo – organizatorska polega na organizowaniu gospodarki i oddziaływaniu na nią przez państwo socjalna dążenie państwa do zapewnienia obywatelom min egzystencji w polepszeniu warunków pracy życia kulturalna działalność państwa w zakresie budowy i koordynowania systemu oświaty forma państwa sposób sprawowania władzy i organizowaniu życia publicznego i społecznego sprawowanie rządów monarchia stanowisko głowy państwa należy do monarchy sprawuje ją dożywotnio władzę uzyskuje poprzez dziedziczenie lub w wyniku wyborów republika organy władzy wybierane są na czas określony przez ogół lub grupy obywateli w wyborach reżim polityczny demokratyczne władza oparta na konstytucyjnych zasadach: suwerenność 3j podział władzy pluralizm polityczny wyznawane są wartości tolerancja sprawiedliwość: liberalne czołowa pozycja parlamentu wśród organów gwarantuje nienaruszalność własności prywatnej socjalne duża aktywność państwa w sferze gospodarczej i polityce socjalnej autorytarne organizacja opiera się na silnej władzy wykonawczej w rękach jednostki i na rozwiniętym aparacie przymusu totalitarne władza skupiona jest w rękach jednej partii kontrola życia społecznego jednostki podporządkowane interesowi partii formy ustroju terytor utylitarne jednolity wewnętrzne porządek prawny i społeczny jednostki admini-teryt podporządkowane centralnym organom władzy złożone prawie zupełna samodzielność części składowych możliwość posiadania własnego systemu prawodawczego wykonawczego i sadowniczego federacja części składowe mają samodzielność prawną nie mogą samodzielnie nawiązywać stosunków międzynarodowych ani ich utrzymywać konfederacja związek państw połączonych ze sobą dla realizacji określonych celów politycznych