Funkcje prawa,rola konstytucji,prawo stanowione ,prawo naturalne
funkcje prawa
W ramach swojej podstawowej funkcji regulatora życia społeczeństwa prawo spełnia lub może spełniać różne funkcje szczegółowe. Niektóre z nich spełniane są przez cały system prawa, niektóre łączą się bardziej z określonymi jego kategoriami lub dziedzinami. Prawo danego państwa spełnia funkcję ochronną i stabilizacyjną. Z funkcją stabilizacyjną łączy się ściśle wychowawcza funkcja prawa. Wyrabia ono u jego adresatów odpowiednie skłonności i nawyki, dzięki którym zachowania społeczne są obliczalne i przewidywalne. prawo na ogół zmienia się poprzez dostosowanie się do zmian zachodzących w społeczeństwie, dlatego mówimy o funkcji dynamizacyjnej.
Istotną rolą prawa jest realizowanie funkcji organizacyjnej. Z prawem karnym łączy się szczególnie funkcja represyjna. Jest to ustanawianie podstawy do karania za naruszenie norm prawa.
Z kolei prawo podatkowe i prawo ubezpieczeń społecznych, również w mniejszym stopniu prawo pracy i prawo cywilne, pełni funkcję redystrybucyjną Wyróżnia się wreszcie rolę prawa jako regulatora i arbitra konfliktówRola konstytucji w państwie
Podstawy ustrojowe większości państw demokratycznych określone są w konstytucji. Reguluje ona sposób funkcjonowania najwyższych organów władzy w państwie oraz zawiera katalog praw i wolności obywatelskich.ęPrawo stanowione najczęściej nie odnosi się do norm obyczajowych, istnieje między nimi ostra granica. Mają one odzwierciedlenie z prawie zwyczajowym. Są to normy obyczajowe uznawane przez państwo, które zmieniają jej charakter na normę prawną. Uznanie to może być dokonane przez jakikolwiek organ państwowy. Państwa szanują normy obyczajowe i z reguły nie zabraniają ich przestrzegania chyba, że są one sprzeczne z wartościami uznanymi przez państwo lub prawem obowiązującym w państwie. Czasem regulują postępowanie ludzi normami stanowionymi odmiennie niż normy zwyczajowe. Dzieje się to np. w przypadku modernizacji gospodarki, życia społecznego kiedy konieczne jest wykorzenienie norm obyczajowych np. dobrowolność zawierania małżeństw w krajach gdzie zwyczajem było kupowanie czy porywanie przyszłej żony. Normy prawa stanowionego są bardziej dokładne, bardziej precyzyjne niż obyczajowe i nimi się je zastępuje.
Moralność: to historycznie ukształtowany zespół norm postępowania, wg których ocenia zachowanie ludzi wobec siebie, społeczeństwa, państwa i innych organizacji społecznych, oraz przyrody jako dobre lub jako złe czyli aprobowane lub dezaprobowane. Moralność zmienia się na przestrzeni dziejów wraz ze zmianami w psychice człowieka. Normy moralne odnoszą się do zachowań człowieka nie tylko zewnętrznych ale i jego przeżyć emocjonalnych. W różnych klasach społecznych istnieje różny sposób oceniania dobra czy zła.ęPrawo naturalne - zespół zasad mających kierować światem przyrody i życiem człowieka. Prawo naturalne jest wspólne wszystkim kulturom. Ono łączy wszystkich ludzi oraz - pomimo wielu różnic kulturowych - zakłada pewne wspólne zasady postępowania. Jest trwałe, nie zmienia się pośród zmian historycznych, zmieniających się poglądów i obyczajów. Prawa tego nie można człowiekowi ani wyrwać, ani go zniszczyć, bo oparte zostało na jego naturze. Ono broni ludzkiej godności, określa fundamentalne prawa i obowiązki człowieka.Podstawowe jest prawo do wolności osobistej, prawo do pracy, prawo do utrzymania życia.