Pojęcie i klasyfikacja ubezpieczeń

Ludzie, a także siły wytwórcze i środki konsumpcji, są narażone na różne sytuacje występujące w życiu oraz niebezpieczeństwa klęsk żywiołowych i wypadków. Właściwe gospodarowanie wymaga więc stosowania środków i metod mających na celu przeciwdziałanie skutkom nieprzewidzialnych zjawisk zakłócających procesy produkcyjne, obrotu i konsumpcji. W tym celu tworzy się specjalne rezerwy w postaci funduszy ubezpieczeniowych, których podstawowym zadaniem jest pomoc w różnych sytuacjach życiowych oraz naprawianiu szkód wyrządzonych przez wypadki losowe.
Ubezpieczenia polegają na gromadzeniu funduszy przeznaczonych na wspieranie działań ludzkich w różnych trudnych sytuacjach życiowych oraz na wyrównywaniu strat i zaspokajaniu potrzeb wywoływanych przez zdarzenia losowe, to jest przez klęski żywiołowe i nieszczęśliwe wypadki. Fundusze ubezpieczeniowe powstają ze składek ubezpieczeniowych wnoszonych do zakładów ubezpieczeń (ubezpieczycieli). Zakłady ubezpieczeń przeznaczają fundusze na wypłatę świadczeń i odszkodowań na rzecz ubezpieczonych. Składka ubezpieczeniowa musi być wyliczona w takiej wysokości, aby wpływ od wszystkich ubezpieczonych starczył na pokrycie odszkodowań oraz kosztów działalności zakładów, a także na prowadzenie działalności prewencyjnej (zapobiegającej zdarzeniom losowym).
Rozróżniamy następujące rodzaje ubezpieczeń
 społeczne (pracowników i innych osób oraz rolników indywidualnych),
 zdrowotne,
 majątkowe i osobowe.
Ponadto rozróżnia się ubezpieczenia obowiązkowe i dobrowolne.
Ubezpieczenia są szczegółowo uregulowane przepisami prawnymi (ustawami i rozporządzeniami), tworząc określone systemy ubezpieczeń.