Partie polityczne

Polska jest krajem demokratyczny. Zgodnie z konstytucją obywatele mają prawo do zrzeszania się i tworzenia różnych organizacji społecznych i samorządowych. (np. partie polityczne, związki zawodowe, stowarzyszenia) Warunek jest jeden- muszą być one zgodne z prawem.
*PARTIE POLITYCZNE:
-PARTIA POLITYCZNA- jest to dobrowolna organizacja, która dąży do zdobycia i utrzymania władzy w państwie. Jej celem jest realizacja przygotowanego programu.
-Partie umożliwiają obywatelom uczestnictwo w sprawowaniu władzy publicznej w państwie.
-partie powstały w XIX i XX wieku i dzisiaj są w każdym państwie.
*CECHY PARTII:
-dążenie do zdobycia władzy w państwie i utrzymanie jej po to, żeby móc zrealizować program.
*PROGRAM PARTII:
- często przedstawia problemy występujące w państwie i przede wszystkim probozycje ich rozwiązania
-program partii oparty jest na ideologii partii.
*RODZAJE PARTII:
-PARTIA LIBERALNA
-dla tej partii najważniejsza jest wolność i dobro jednostki.
-za podstawowe prawa człowieka liberałowie uznają wolność osobistą, słowa, sumienia itp.
-uznają też zróżnicowanie społeczeństwa (np. bogaci , biedni) uważają ,że jest to naturalne i wzięło się z rywalizacji jednostek.
-liberałowie popierają gospodarkę wolnorynkową. (wolność ekonomiczna jednostki i własność prywatna)
-liberałowie uznają państwo demokratyczne, z trójpodziałem władzy (ustawodawcza, wykonawcza, sądownicza)
-prawo powinno być praworządne, sprawne i mieć niewielki zakres kompetencji
-zadaniami państwa są: tworzenie prawa, strzeżenie bezpieczeństwa obywateli i tworzenie warunków gwarantujących wolność obywateli i nietykalność własności prywatnej.
-przykłady- Partia Wolnych Demokratów w Niemczech , Liberalna Partia w Wielkiej Brytanii
-PARTIA KONSERWATYWNA:
-odwołuje się do tradycji
-podkreśla rolę religii w życiu człowieka, traktuje ją jako zbiór zasad dobrego ,moralnego postępowania.
-podział społeczeństwa jest tłumaczony tym, że ludzie mają różne zdolności.
-każdy człowiek ma prawa i obowiązki, każdy odgrywa ważną rolę w społeczeństwie i każdy powinien dążyć do pokoju i ładu na Świecie.
-dobro ogółu jest stawiane nad dobro jednostki.
-konserwatyści są zwolennikami gospodarki wolnorynkowej. Szczególnie wspierają prywatną przedsiębiorczość (np. małe firmy)
-prawo własności uznają za naturalne prawo człowieka.
-zwolennicy systemu parlamentarnego z silną władzą wykonawczą.
-przeciwni rewolucją, ponieważ niszczą one porządek publiczny.
-przykłady partii: Partia Konserwatywna w Wielkiej Brytanii
-PARTIA CHRZEŚCIJAŃSKA:
-odwołuje się do wartości religijnych, zasad moralnych i tradycji rodzinnych.
-najważniejszymi prawami wg tej partii są prawa do życia, do swobodnych praktyk religijnych ,do życia rodzinnego, do posiadania własności i odpowiednich warunków pracy.
-są zwolennikami gospodarki rynkowej z zachowaniem uprawnień socjalnych (szczególnie dla uboższych grup społecznych)
-popierają silne państwo z silną władzą wykonawczą.
-przykłady Unia Chrześcijańsko- demokratyczna i Unia Chrześcijańsko-Społeczna w Niemczech ,Włoska Chrześcijańska Demokracja.
-PARTIA SOCJALDEMOKRATYCZNA
-zwolennicy sprawiedliwości społecznej (sprawiedliwy podział dóbr ,równość społeczna = równość szans, równość wobec prawa.
-aprobują katalog praw i swobód obywatelskich
-akcentują znaczenie praw socjalnych i ekonomicznych dla człowieka i społeczeństwa.
-zwolennicy państwa demokratycznego ,w którym istotną rolę odgrywa parlament reprezentujący interesy całego społeczeństwa.
-popiera gospodarkę rynkową z możliwością interwencjonalizmu państwowego.
-przykłady partii: Socjaldemokratyczna Paria Niemiec, Partia Pracy w Wielkiej Brytanii.
*FUNKCJE PARTII:
Dla państwa demokratycznego: partie zapewniają obywatelom udział w sprawowaniu władzy państwowej
W państwach niedemokratycznych- partie rządzące zmierzają do podporządkowania społeczeństwa rządzącym.
OGÓLNE FUNKCJE PARTII:
- funkcja kształtowania opinii społecznej (tworzenie pozytywnego wizerunku partii w celu uzyskania zwolenników)
- -funkcja wyborcza partii (budowanie programów, wyłanianie kandydatów, organizowanie kampanii wyborczej
- funkcja rządzenia –realizowana przez partię która wygrała wybory i sprawuje władze w państwie. Pozostałe partie tworzą opozycję.
*SYSTEM PARTYJNY:
-System partyjny- układ partii politycznych działających w państwie oraz zachodzące między nimi relacje a także stosunki między partiami i państwem. (aparatem państwowym)
*SYSTEM WIELOPARTYJNY:
-przykłady- Belgia, Holandia, Włochy, Polska
-w państwie działa wiele partii ,które rywalizują ze sobą w celu przejęcia władzy
-tworzą się rządy koalicyjne ,ponieważ żadna z partii nie jest w stanie zdobyć takiego poparcia w parlamencie, aby samodzielnie utworzyć rząd.
-ten system świadczy o zróżnicowaniu społeczeństwa.
-system wielopartyjny daje społeczeństwu możliwość pełniejszej reprezentacji poglądów politycznych w parlamencie.
-jednak taka duża ilość partii politycznych, może być zagrożeniem dla rządu. (prowadzi do częstych zmian rządów)
-system wielopartyjny może też utrudniać rozwiązywanie istotnych problemów społecznych i tworzyć konfliktowe sytuacje w państwie.
*SYSTEM DWUPARTYJNY:
-działa w nim wiele partii, ale tylko dwie rywalizują miedzy sobą o władze.
-ostatecznie spośród tych dwóch partii wygrywa jedna i tym samym sprawuje władze. (np. Partia Republikańska lub Partia Demokratów w USA czy Partia Konserwatywna lub Partia Pracy w Wielkiej Brytanii)
-system ten stwarza korzystne warunki stabilizacji władzy ,ponieważ rządy są utrzymywane przez stała kadencję.
-system ten nie opiera się na koalicji.
-w tym systemie ugrupowania partyjne mają bardzo małe znaczenie.
*SYSTEM JEDNOPARTYJNY:
-władzę sprawuje tylko jedna partia rządząca , działalność innych jest zakazana.
*KOALICJA WYBORCZA-Sojusz lewicy demokratycznej- powstała w lipcu 1991r
-odbudowanie zaufania społecznego
-zdobycie dobruch wyników w wyborach
-utworzenie tej partii wymuszała konstytucja z 1997r w której jest zapis że prawo zgłaszania kandydatów w wyborach mają tylko partie polityczne.
*ZWIZKI ZAWODOWE:
Związek zawodowy- dobrowolna i samorządna organizacja ludzi pracy, powołana do reprezentowania i obrony ich praw zawodowych i socjalnych.
-działają we wszystkich państwach.
-związki zawodowe w Polsce zrzeszają ludzi pracy o podobnych zawodach. Mogą one łączyć się w federacje.
-związek zawodowy w działalności statutowej jest niezależny od administracji państwowej, samorządu terytorialnego, organizacji pracodawców oraz innych organizacji.
-związki zawodowe mają prawo do prowadzenia sporów zbiorowych ,które mogą dotyczyć warunków pracy, świadczeń socjalnych, a także praw i wolności związkowych.
-związek zawodowy prowadzi spory wg reguł określonych prawem
-broniąc praw związki zawodowe stosują różne formy- negocjacje, marsze protestacyjne, protest głodowy, pogotowie strajkowe i strajki.
-działalność związku zawodowego nadzoruje sąd.
*ORGANIZACJE PRACODAWCÓW
organizacje pracodawców- samorządne i niezależne w swej działalności statutowej od organów administracji państwowej, samorządu terytorialnego oraz innych organizacji
Pracodawcy mają prawo tworzyć związki i łączyć się w federacje i konfederacje. Pracodawcy zrzeszają się dla reprezentowania swoich interesów i ochrony praw wobec organów władzy i administracji państwowej, organów samorządu terytorialnego i związków zawodowych. Związki pracodawców mają prawo do reprezentowania swoich członków i w ich imieniu wypowiadania się o projektach ustaw i aktów wykonawczych dotyczących pracodawców oraz występowania z wnioskiem o ich zamiany.
Organizacje pracodawców w Polsce:
-Konfederacja Pracodawców Polskich
-Polski Związek Pracodawców Prywatnych
STOWARZYSZENIA
Stowarzyszenie-dobrowolne i samorządne zrzeszenie ludzi w celu prowadzenia działalności społecznej, niezarobkowej.
Są to stowarzyszenia o charakterze kulturalnym, gospodarczym, charytatywnym, turystycznym, sportowym i inne. Samodzielnie ustalają swoje cele i program działania, zgodnie z zainteresowaniami członków. Ich działalność określa ustawa o stowarzyszeniach.
FUNDACJE
Fundacje-forma aktywności społecznej. Są one tworzone w celu realizacji zadań o charakterze publicznym np. fundacje naukowe, oświatowe, socjalne
POLITYKA-sztuka zarządzania państwem
-celem polityki jest wspólne dobro obywateli
-dbałość o wspólne dobro wymaga mądrego zarządzania państwem
-zarządzanie państwem jest sztuką wymagającą wiedzy i odpowiednich umiejętności
KULTURA POLITYCZNA-ogół postaw wartości i wzorów zachowań które dotyczą wzajemnych stosunków władzy i obywateli.
Do kultury politycznej zalicza się:
-wiedzę o polityce
-znajomość faktów
-ocenę zjawisk politycznych, sądy wartościujące, dotyczące sprawowania władzy
-wzory zachowań politycznych
Typy:
-parafialna-obojętność polityczna społeczeństwa. Dla plemion afrykańskich
-poddańcza-władza centralna,
-uczestnicząca-ingerencja obywateli w życie społeczne
Cechy:
-obejmuje wartości i postawy o standardach demokratycznych i humanistycznych
-akceptuje pluralizm i wolną grę partii pod warunkiem przestrzegania wolności
-jest wrażliwa na sprawy socjalne i poziom życia ludzi