Program profilaktyczny

Program profilaktyczny

Publicznego Gimnazjum nr 1
W Złotoryi

Opracowały: Agnieszka Hankiewicz
Anita Hankiewicz
Joanna Sokół



I. Program profilaktyczny dla Gimnazjum nr 1 w Złotoryi.

Nauczyciele naszej szkoły postanowili przeciwdziałać narastającym problemom związanym ze stosowaniem środków uzależniających. Chcemy, żeby nasza szkoła była wolna od papierosów, alkoholu, narkotyków, a nasi uczniowie dorastali bez nałogów.
Pragniemy, aby młodzież Publicznego Gimnazjum nr 1 w Złotoryi była świadoma zagrożeń i konsekwencji płynących z uzależnień, dlatego chcemy wyposażyć uczniów w wiedzę i umiejętności, pozwalające na dokonywanie właściwych wyborów. Naszymi działaniami chcemy również objąć uczniów, którzy potrzebują pomocy z naszej strony.
Wierzymy, że młodzież naszej szkoły jest mądra, otwarta, nowoczesna i chce przeżywać swoją młodość na trzeźwo, bez trucizny. Chcemy nauczyć i umocnić w uczniach postawy asertywne.
Nie godzimy się na:
- posiadanie,
- częstowanie
- zachęcanie,
- sprzedawanie,
- używanie, alkoholu, narkotyków, palenie papierosów przez naszą młodzież.
W szkole, na terenie szkoły, jak również poza szkołą używaniu papierosów, alkoholu, narkotyków – mówimy NIE.
Ustaliliśmy sposoby postępowania wobec uczniów, którzy nie będą
przestrzegać zasad, niszcząc zdrowie swoje oraz innych kolegów i koleżanek. Zależy nam na wszechstronnym rozwoju wszystkich uczniów. Pragniemy, aby w nasze działania włączyli się rodzice. Ich zaangażowanie pomoże nam w skuteczniejszym realizowaniu celów. Chcemy, aby czynnie włączyli się w realizację naszych zamierzeń wszyscy uczniowie, aby nasza szkoła była strefą wolną od nałogów.
Pragniemy, aby ta postawa – życie bez nałogów była przenoszona również w życie poza szkołą, ponieważ poza murami nadal są to nasi uczniowie lub absolwenci Publicznego Gimnazjum nr 1 w Złotoryi.


II. WYCHOWAWCZY KONTEKST PROFILAKTYKI


„LEPIEJ ZAPOBIEGAĆ NIŻ LECZYĆ”


Wychowanie- jest to proces wspomagania dziecka w rozwoju, ukierunkowanym na osiągnięcie pełnej dojrzałości w czterech obszarach:

 fizycznym
 psychicznym
 społecznym
 duchowym

Profilaktyka- jest to proces wspomagania człowieka, w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, a także ograniczanie
i likwidowanie czynników, które blokują prawidłowy rozwój i zaburzają zdrowy styl życia.

Uzależnienie - nabyta silna potrzeba wykonywania jakiejś czynności lub zażywania jakiejś substancji. W praktyce określenie to posiada kilka znaczeń.

Podstawy prawne szkolnego programu profilaktycznego

 Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej – art. 72
 Konwencja o prawach Dziecka – art. 3, art. 19, art.33
 Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich
 Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. Ust. nr 35 poz. 230 z p.zm.)
 Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. Ust. z 1996 r. nr 67 poz. 329 z późniejszymi zmianami)
 Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994 r.
 Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
 Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. Ust. nr 24 poz. 198)
 Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. Ust. nr 51 poz.458)
 Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. Ust. nr 10 poz. 96)
 Rozporządzenie MENiS z dnia 19 lipca 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu nauczania oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (Dz. Ust. nr 121 poz. 1037)
 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego
 Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
 Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii
 Krajowy Program Zapobiegania Zakażeniom HIV
 Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem
 Krajowy Program Zapobiegania Niedostosowaniu Społecznemu i Przestępczości Wśród Dzieci i Młodzieży z dnia 13 stycznia 2004r


II. Termin realizacji programu profilaktycznego.

Realizację programu profilaktycznego przewiduje się na okres 3 lat ( od września 2007 r. do czerwca 2010 r.). Ma on charakter otwarty może więc być modyfikowany i dostosowywany do potrzeb.

III. Dokumentacja programu.

 scenariusze zajęć,
 kwestionariusze ankiet

1. SCENARIUSZE ZAJĘĆ PRZEPROWADZONYCH Z GRUPĄ WYCHOWAWCZĄ


 Temat: „W pętli uzależnienia” – zajęcia profilaktyczne

Miejsce: pracownia polonistyczna
Czas: 60 min
Nauczyciel prowadzący: Elwira Wojtasik
Zadania opiekuńczo – wychowawcze:
zapobieganie patologiom społecznym
wdrażanie do życia w społeczeństwie
kształtowanie więzi grupowej, chęci współpracy i zrozumienia
uczenie wyrażania własnych myśli, emocji i uczuć
Cele zajęć:
zapoznanie młodzieży z definicją uzależnienia
uświadomienie wychowankom wpływu środków uzależniających na życie człowieka
przygotowanie do świadomych wyborów dotyczących własnego zdrowia
integracja grupy
Metody:
dyskusja „słoneczko”
rozmowa kierowana
drama
ćwiczenia i zabawy aktywizujące
Formy:
organizacyjne: indywidualna, zespołowa, zbiorowa
przedmiotowe: poznawcza, twórcza, zabawowa
Środki dydaktyczne:
kolorowe flamastry, szary papier, brystol, karteczki samoprzylepne, kartonowe pudełeczka, trzy torby z różną zawartością (w jednej z nich powinny znaleźć się elementy sugerujące uzależnienie właściciela).

PRZEBIEG ZAJĘĆ

1. Wychowawca wita wychowanków. Nie podaje tematu zajęć, zwraca natomiast uwagę grupy na torby stojące na stoliku. Prosi o dokładne sprawdzenie ich zawartości i krótkie scharakteryzowanie ich właścicieli. Jedna z toreb zawiera elementy wskazujące na to, że posiadacz jest osobą uzależnioną. Wychowawca informuje, że tematem dzisiejszych zajęć są właśnie uzależnienia.
2. Prowadzący umieszcza na środku kartkę z hasłem: „UZALEŻNIENIE”. Zadaniem wychowanków jest wypisanie na nich skojarzeń ze słowem uzależnienie. Każda osoba odczytuje swoje skojarzenia i układa przy haśle tak, aby odpowiedzi podobne bądź takie same utworzyły promienie. Wspólne stworzenie definicji uzależnienia.
3. „PORTRET OSOBY UZALEŻNIONEJ” – Wychowawca dzieli grupę na dwa zespoły, których zadaniem jest stworzenie portretu psychologicznego osoby uzależnionej (narkomana, alkoholika) z uwzględnieniem cech wewnętrznych i zewnętrznych tej osoby. W tym celu prowadzący rozdaje arkusze szarego papieru i prosi o odrysowanie na nim konturów jednej osoby z grupy. Wychowankowie opisują rysunek.
Pytania pomocnicze:
 Co człowiek uzależniony ma w głowie?
 Co mówią jego oczy, twarz?
 Jaką ma postawę?
 Co czuje?
Każda grupa relacjonuje efekty swojej pracy.
Podsumowanie: Bez względu na to jakie uzależnienie weźmiemy pod uwagę objawy są bardzo podobne. Uzależnienie jest nie tylko stanem ducha, ale również umysłu.
4. „BUDUJEMY DOM” – Każdy wychowanek otrzymuje kolorowe pudełko, na którym wypisuje wartości, marzenia, pragnienia, które są dla niego najważniejsze. Następnie uczestnicy wspólnie budują z tych pudełek budowlę. Prowadzący bierze do ręki każdy kartonik i analizuje go z grupą. Wspólnie zastanawiają się, co z wypisanymi na nim wartościami robi alkohol (np.: rodzina – awantury, bite dzieci, roztrwonione pieniądze). Po dokonaniu analizy kartonik jest odrzucany na bok. Tak rozbierana jest cała budowla. Zadaniem wychowanków jest odbudowanie jej na nowo, aby wyglądała ona tak jak przed rozbiórką.
5. Drama – Wychowawca zaprasza na środek z klasy cztery osoby chętne. Aktorzy dzielą się między sobą rolami: ojciec, matka, dzieci. Odgrywają wspólnie jakąś scenkę z życia rodziny np.: niedzielny obiad. W pewnym momencie wychowawca zasłania ojcu twarz chustką symbolizującą uzależnienie – nie uprzedzając o tym wcześniej nikogo. Pozostała część grupy obserwuje scenkę. Wychowawca prosi obserwatorów o komentarz do obejrzanej scenki. (ćwiczenie dodatkowe).
6. „WALIZKA” - Wychowankowie wypisują na karteczkach samoprzylepnych odpowiedzi na pytanie: Co zabieram ze sobą z dzisiejszych zajęć? Następnie wklejają je do walizki narysowanej na kartonie.
7. Podziękowanie wychowankom za udział w zajęciach.

 Temat: Uświadamiamy sobie przyczyny i skutki palenia papierosów.

1. Główne zagadnienia:

-ustalenie przyczyn palenia papierosów,
- uświadomienie skutków palenia papierosów,
- wybór najbardziej słusznej decyzji.

2. Cele lekcji

Uczeń:
- wymienia główne przyczyny palenia papierosów,
- wymienia najczęstsze choroby spowodowane paleniem papierosów,
- zdaje sobie sprawę z ujemnych skutków palenia papierosów,
- dostrzega korzyści płynące z niepalenia papierosów,

3. Metody pracy:

- pogadanka
- praca w grupach
- mini wykład

4. Przebieg lekcji:
Czynności nauczyciela Przewidywane czynności ucznia

Na dzisiejszej lekcji chcemy uzyskać odpowiedź na pytanie : – „ Dlaczego sięgamy po papierosy oraz czy warto palić papierosy ?”

Z głównymi składnikami dymu tytoniowego oraz ich wpływem na nasze zdrowie zapoznają nas uczniowie którzy wcześniej mieli za zadanie przygotować przy pomocy literatury lub Internetu krótkie informacje na ten temat.

Jak myślicie dlaczego te wszystkie badania nie mogą przekonać ludzi do tego żeby nie palić i są tylko pustymi słowami? (czy jeden papieros potrafi spowodować takie choroby ?)

Na choroby będące skutkiem palenia musimy czekać od 15 do 20 lat, a niektórzy – zaledwie 30% palaczy nie choruje wcale ( ale 70% na pewno zachoruje na jedną z tych śmiertelnych chorób ). Oszukujemy się nie chcąc widzieć tych którzy chorują i umierają, zasłaniając się nielicznymi (jak mówią badania) przypadkami długiego życia w zdrowiu mimo palenia papierosów.

Gdzie nie wolno palić papierosów ?

Paląc w palarniach zapewniamy sobie maksymalne stężenie dymu tytoniowego o którego składzie i szkodliwości już wspominaliśmy.

Paląc na ulicy zanieczyszczamy środowisko(każdy papieros daje 800 cm3 dymu – prawie litrowy karton od mleka ).

Paląc w domu narażamy na jeszcze większe ryzyko zachorowania najbliższych gdyż składniki rakotwórcze znajdują się zarówno w głównym strumieniu dymu jak i w większym stężeniu w jego bocznym strumieniu ( 30% nowotworów złośliwych płuc u osób niepalących jest związane z paleniem biernym, gdyż w strumieniu bocznym znajduje się 5 razy więcej tlenku węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy więcej substancji rakotwórczych).

Gdzie wolno palić papierosy ?

Dlaczego zaczynamy palić w młodym wieku ?
wnioski należy wyraźnie zapisać na tablicy i spróbować uświadomić uczniom, ze w modzie jest zdrowy styl życia, nie należy zabiegać o akceptację grupy osób które zachowują się „źle”, palenie jest oznaką braku dojrzałości itp.


Zadania do pracy w grupach (nauczyciel dzieli klasę na 3 grupy, kieruje pracą grup omawiając z każdą grupą indywidualnie jej zadanie oraz naprowadzając na uzyskanie odpowiedniego rezultatu pracy)

GRUPA I
Jakie korzyści płyną z palenia papierosów i w jaki sposób można zastąpić papierosa ?

GRUPA II
Przyjmując przeciętną cenę jednej paczki 5zł oraz to że przeciętny palacz w Polsce wypala paczkę dziennie policzmy ile tracimy i co moglibyśmy zyskać nie paląc !

GRUPA III
Spróbujmy wymienić cechy charakterystyczne w wyglądzie zewnętrznym palacza (mam na myśli jego twarz, paznokcie, palce, dłonie, włosy, jamę ustną i zęby, odzież ) tzn. czym różni się osoba paląca od niepalącej ?


PRZERAŻAJĄCE LICZBY
- 9 mln Polaków to nałogowi palacze,
- co trzeci palacz umiera (w Polsce 70 tyś. rocznie – 100 szkół takich jak nasza)
- średnia różnica długości życia między osobami niepalącymi a palaczami wynosi 15 lat
- długość naszego życia w 60% zależy od stylu życia jaki prowadzimy.

Każdy człowiek ma wolność wyboru - może wybrać palenie lub zrezygnować z niego. Skutki palenia papierosów są trwałe, papierosy niszczą zdrowie, skracają życie i narażają nas na straty finansowe. Dokonując w przyszłości wyboru – palić czy nie należy kierować się roztropnością !

Uczeń pierwszy

Nikotyna w postaci dymu jest przyswajana przez nasz organizm tylko w 10%, natomiast podana dożylnie dawka nikotyny zawarta w jednym papierosie spowodowała by śmierć dorosłego człowieka. Dawka przyswajana z jednego papierosa powoduje uszkodzenie wszystkich narządów wewnętrznych a w szczególności
układu nerwowego
układu krążenia
układu oddechowego
układu pokarmowego
Grozi nam między innymi - choroba serca (zagrożenie zawałem), udar mózgu, rozedma płuc, miażdżyca kończyn (kończąca się w większości przypadków ich amputacją), impotencja (115 tys. Polaków około czterdziestki cierpi na impotencję spowodowaną paleniem), zaburzenie płodności u kobiet !
Poza tym nikotyna ma ujemny wpływ na naszą sprawność umysłową (trudniej uczymy się, mamy problemy z koncentracją) i sprawność fizyczną ( problemy z oddychaniem ).

Uczeń drugi
Substancje smoliste czyli rakotwórcze - dym tytoniowy rozpoczyna oraz pobudza rozwój nowotworów. Zawiera około 60 substancji rakotwórczych. Możemy zachorować głównie na raka płuc, krtani, błon śluzowych jamy ustnej, gardła, przełyku.
oprócz wspomnianych najczęstszych chorób mają one też działanie toksyczne i trwale uszkadzając nasze DNA ( u kobiety palącej w czasie ciąży mogą wystąpić zaburzenia w rozwoju płodu i w następstwie częstsze zgony noworodków).

Dlatego, że choroby będące skutkiem palenia nie pojawiają się szybko, tylko po latach trzeba długo czekać żeby przekonać się na własnej skórze, że palenie jest szkodliwe, mamy też nadzieję, że nas to nie dopadnie bo znamy przypadki długiego życia w zdrowiu mimo palenia papierosów.

We wszystkich miejscach publicznych, szkołach, placówkach służby zdrowia, w poczekalniach dworcowych i peronach, w pociągach, autobusach, tramwajach, zakładach pracy, w barach, restauracjach.......

Jedynie w palarniach – specjalnie wyznaczonych miejscach, we własnym domu i na ulicy.

- palenie jest modne,
- daje akceptację grupy rówieśniczej
- jest symbolem dojrzałości,
- zaczynamy palić z ciekawości

Każda grupa wyznacza lidera, który krótko referuje zadanie i jego rozwiązanie.

- palenie daje uspokojenie nerwowe (herbatka z melisy),
- palenie relaksuje (gorąca kąpiel),
- palenie zapobiega różnym bólom np. zębów (tabletka przeciwbólowa, wizyta u lekarza),
- palenie sprawia przyjemność (czekolada),
- palenie łagodzi stres (techniki relaksacyjne)

Po przemnożeniu przez 30 dni - 150 zł
40 litrów dobrego soku, co miesiąc flakon firmowych perfum.
Po 12 miesiącach – 1800 zł
Np. telewizor 29 cali 100Hz.
Po 2 latach wczasy za granicą.
Po 15 latach całkiem niezły samochód
Palenie naraża nas na ogromne straty finansowe !!!

- szara cera
- żółte palce w których trzymamy papierosa i żółte dłonie
- żółte, łamliwe paznokcie
- łamliwe i matowe włosy
- żółte zęby podatne na próchnicę
- nieświeży oddech przez cały dzień
- nieprzyjemny zapach odzieży
- ciągle towarzyszący kaszel, szczególnie ranne odksztuszanie.

 Temat: „Zachowaj trzeźwy umysł”.

Cele:

- Dostarczenie uczniom podstawowej wiedzy na temat alkoholu, papierosów i narkotyków oraz zawartych w nich substancji szkodliwych dla zdrowia i ich oddziaływanie na organizm człowieka.
- Uświadomienie uczniom zagrożeń dla zdrowia, wynikających z używania alkoholu, palenia papierosów, zażywania narkotyków.
- Sprostowanie obiegowo przyjętych opinii na tematy związane z uzależnieniami.
- Wpływ uzależnień na kontakty z otoczeniem.
- Propagowanie zdrowego stylu życia

1. Wchodzą na scenę uczniowie z hasłami, transparentami... Okrzyki: „Precz z nikotyną”, „Precz z alkoholem”, „Precz z narkotykami”. Prowadzący czytają hasła:
a) – Elegancka dziewczyno – nie pachnij nikotyną!
b) – Zachwyca mnie szalenie moda na niepalenie!
c) – Nie przestawaj z palaczami – rzuć palenie i bądź z nami!
d) – Jeszcze mleko ma pod nosem, a już buzia z papierosem!

2. Prowadzący 1: - Cóż to dzisiaj za święto? Co znaczy ten pochód?
Prowadzący 2: - Nie wiesz? Dzisiaj protestujemy przeciwko alkoholowi, narkotykom i nikotynie.

3. Prowadzący 1: -Na początek poprosimy o poprowadzenie quizu na temat profilaktyki uzależnień.

Uzależnienia – konkurs
1. Jakie czynniki potęgują działanie alkoholu?
2. Z ilu związków chemicznych składa się dym tytoniowy?
3. Ile związków rakotwórczych zawiera dym tytoniowy?
4. Wymień 3 substancje rakotwórcze zawarte w dymie tytoniowym.
5. Wymień 5 chorób grożących palaczowi.
6. Na czym polega bierne palenie?
7. Jakie mogą być skutki biernego palenia?
8. Jakie reakcje w organizmie człowieka wywołuje nikotyna?
9. Jaka jest śmiertelna dawka nikotyny dla osoby niepalącej?
10. Co to jest ETOH?
11. Jak alkohol działa na mózg?
12. Przy jakiej zawartości alkoholu we krwi zachodzi stan „po użyciu alkoholu”?
13. Przy jakiej zawartości alkoholu we krwi zachodzi stan „nietrzeźwości”?
14. Jaka zawartość alkoholu we krwi wywołuje zagrożenie życia?
15. Od czego zależy stężenie alkoholu we krwi?
16. W jakich okolicznościach alkohol szkodzi?
17. Jakie uszkodzenia mózgu powoduje alkohol?
18. Jakie uszkodzenia wątroby powoduje alkohol?
19. Jakie uszkodzenia serca powoduje alkohol?
20. Jakie uszkodzenia przewodu pokarmowego powoduje alkohol?
21. Czy prawdą jest, że Ci, którzy mają mocną głowę mogą pić spokojnie?
22. Czy prawdą jest, że alkohol może być dobrym lekarstwem na różne dolegliwości?
23. Wymień 3 objawy choroby alkoholowej.
24. Wymień (3) najczęstsze schorzenia w obrębie układu krążenia spowodowane zażywaniem narkotyków.
25. Jakie konsekwencje dla układu nerwowego niesie zażywanie narkotyków?
26. Wymień choroby układu oddechowego spowodowane zażywaniem narkotyków.
27. Jakie zmiany w układzie mięśniowo szkieletowym wywołują narkotyki?
28. Wymień choroby wątroby spowodowane zażywaniem narkotyków.
29. U osób zażywających substancje psychoaktywne drogą dożylną często pojawiają się choroby skóry. Jakie?
30. Co to jest speed?
31. Co to jest skun?
32. Co to jest crack?
33. Co to są opiaty?
34. Co to są barbiturany?
35. Jak nazywa się stowarzyszenie udzielające pomocy rodzinom alkoholików?
36. Wymień 3 narkotyki pochodzenia syntetycznego.

4. Prowadzący 2: - Z nałogami walczymy śmiechem, humorem i satyrą. Oto kilka scenek kabaretowych:

I scenka – „W krainie palaczy”

Kraina palaczy

Osoby : Narrator, Naukowiec , Osobnik, Uczeń, Nauczyciel, Dyrektor

Szkoła. Pod ścianą popielniczki. Wokół nich ubrani na czarno, ucharakteryzowani uczniowie – palacze z ogromnymi papierosami. Palą. Nagle zauważają zbliżającego się niepewnie naukowca.

Uczeń: ( wskazując na zbliżającego się niepewnie naukowca )Hi ! Hi ! Hi ! ( pokłada się ze śmiechu ) Patrzcie, taki duży a jeszcze nie pali ! Co za dziwak!

Naukowiec ( podbiega do ucznia, szarpie go za ucho) : Jeszcze nie odrósł od ziemi, a już pali ! Ja cię oduczę ! ( wyrywa mu papierosa, niszczy go)

Uczeń: Na pomoc. Obcy zniszczył mi papierosa ! Ratunku ! Ratunku !

Naukowiec : Wzywaj sobie mamusię, wujka, dziadka, babcię, to pomogą mi przetrzepać ci tyłek. Zasługujesz na to.

Nauczyciel : (wchodzi z ogromnym papierosem) : Co tu się dzieje?!

Uczeń: (podbiega do nauczyciela, płacze) : Idę sobie grzecznie korytarzem i palę, jak mamusia przykazała, a ten wyrywa mi nagle papierosa !

Nauczyciel: (do ucznia) To wróg palenia tytoniu, czyli nasz wróg ! (z ubolewaniem, głaszcząc ucznia po głowie) Co za czasy, dziecku odbierają papierosa od ust... (do Naukowca) powinniście być aresztowani ! Ale najpierw proszę do dyrektora ! (kurtyna)

Narrator: Oj, nasz bohater, jak sami widzieliście, znalazł się w nieciekawej sytuacji. Nieznajomość obyczajów panujących w Nikotyńskiej Republice Tabackiej stała się źródłem poważnych problemów. Ale miejmy nadzieję, że jakoś z niej wybrnie (kurtyna).

Odsłona II

Naukowiec – krztusi się od dymu – niepewnie podchodzi do biurka dyrektora

Naukowiec : Panie dyrektorze, przepraszam za zakłócenie porządku w szkole, ale jestem z kraju, w którym dzieci nie mogą palić. Czy mógłby mi pan opowiedzieć o zasadach panujących w tej republice?

Dyrektor : Ależ oczywiście z największą przyjemnością. Proszę usiąść. Do wspaniałego aromatu nikotyny dzieci przyzwyczaja się u nas już w czasie życia płodowego. Przyszłym matkom zalecamy bowiem palenie podwójnej liczby papierosów, otrzymują na to specjalne ulgi podatkowe. Po urodzeniu dziecka postępowi rodzice dbają o to, by w pomieszczeniach, w których przebywa dziecko, nigdy nie zabrakło dobrego jakościowo dymu. Dalszą edukacją zajmuje się szkoła. Tu uczymy budowy papierosów, składu chemicznego, wyrobu fajek, popielniczek, szkolimy technikę palenia...

Naukowiec : A co jeszcze mógłby mi pan powiedzieć o tutejszym społeczeństwie?

Dyrektor : (z dumą) Cóż, średnia wieku jest bardzo wysoka: 30 – 40 lat. Nasi mieszkańcy, dzięki zbawczemu działaniu nikotyny, nie rozrastają się nadmiernie, nie są potężnymi, obrzydliwymi, rumianymi cielcami (zerka wymownie na naukowca) . Mają piękną, ziemistą cerę, rzadkie włosy, żółte zęby, ochrypły głos.

Naukowiec : Dziękuję panu bardzo za rozmowę. Z pewnością opowiem o tej krainie, gdy wrócę do mojego świata. (kurtyna)

5. Prowadzący 1: Scenka antyalkoholowa:

Scenka antyalkoholowa

Głos I:
Popatrzcie, oto jest człowiek,
produkt finalny,
skomplikowany i niebanalny,
złożony z różnych kości, tkaneczek,
skóry, układów, cząstek, cząsteczek.
Wolę, uczucia i dar myślenia
dano mu po to, żeby świat zmieniał.
Stąd homo sapiens – człowiek myślący,
więc niepalący,
więc niepijący.

Głos II:
Spożywanie alkoholu i palenie tytoniu są niebezpieczne. Alkohol i nikotyna poprzez krwioobieg docierają do wszystkich organów powodując w ludzkim ciele szkody organiczne i duchowe. Są absorbowane przez wątrobę, którą uszkadzają. Przyczyniają się do powstawania stanów zapalnych trzustki. Powodują zapalenie i owrzodzenie jelit. Uszkadzają mięsień sercowy. Podrażniają błonę śluzową żołądka, prowadzi do jej uszkodzenia, a wreszcie zniszczenia. Wpływają ujemnie na funkcjonowanie nerek. Zresztą niech na ten temat wypowiedzą się same narządy:

MÓZG:
Pamiętać pragnę, że człowieczy jestem
i chociaż znana mi maksyma taka:
„NIC CO LUDZKIEGO NIE JEST MI OBCE”,
to się pilnuję, by nie „zalać robaka”.
Bo jaki będzie miał ze mnie pożytek
człek zamroczony oparami wódki?
Wszak znane jest mi i takie przysłowie,
że to „od wódki rozum jest krótki”.

SERCE:
Ja jestem organ do życia niezbędny,
któremu alkohol nie jest potrzebny.
Muszę pracować w pocie czoła,
bić równym rytmem od rana do wieczora.
By „homo sapiens” miał chęć do życia,
tak więc nieskore jestem do picia.
Alkohol przecież szkodzi - nie służy
a mnie się życie wcale nie dłuży.

NERKI:
Wymienić wprawdzie mnie już,
bo medycyna zaszła daleko.
Lecz, czy wierzycie by pod nóż
szedł ktoś ochoczo i z miną tęgą?
A więc szanujmy nerek zdrowie,
bo jak są cenne, wtedy się dowiesz,
gdy cię urolog weźmie w swe sidła,
wtedy ci życie całkiem obrzydnie.
Dobra to rada, pomyślcie sami
zanim się leczyć zaczniecie ziołami.


TRZUSTKA:
A mnie wymienić nie można wcale,
stąd moje bardzo gorzkie żale
pod tych adresem, co piją do woli
nie bacząc wcale, że i mnie to boli.
Bo pijąc niszczą narząd niezbędny do życia,
bez którego człowiek wart tyle, co czek bez pokrycia.
Chrońmy więc zdrowie trzustki przed świata pokusami,
bez trzustki bowiem, rady żyć nie damy.

JELITO:
Ja jestem rurka najważniejsza,
co różne treści w sobie mieści.
Więc dzisiaj mam wam do powiedzenia,
że martwią mnie te owrzodzenia,
które nabyłem w trakcie picia
przez długie lata mego właściciela życia.
Służyć chcę innemu celowi
więc się nie dam pokonać alkoholowi !

WĄTROBA:
I ja chcę dobrze funkcjonować,
więc stół biesiadny mierzę bystrym wzrokiem.
To co mi służy – przyswajam sobie,
wódkę – omijam szybkim krokiem,
bo dobrze wiem, że jestem narządem
wydzielania wewnętrznego,
którego się nie da wymienić, niestety, kolego.

ŻOŁĄDEK:
Każdy, czy mały, czy też duży
wie, do czego żołądek służy.
Najprościej: jest to worek pełen pożywienia
gdzie to, co zjadamy, w czynniki pierwsze się zamienia
pod wpływem soków żołądkowych.
Ale źle się dzieje, gdy zamiast mleka wódkę weń się leje.
Ta niszczy błony śluzowe powoli,
Żołądek kurczy się, choruje, boli
i choć z pozoru wszystko jest w porządku
diagnoza bywa taka – wrzody na żołądku !

Wszystkie narządy:

Żyj w trzeźwości człeku, oto nasza rada.
Czyń co powinieneś, a nie co wypada.
Weźmy wszyscy razem
się do tego dzieła,
aby nasza Polska
w wódce nie tonęła.

ZAKOŃCZENIE

Wszyscy razem śpiewają:

Świat nie jest taki zły,
Alkohol suszy łzy,
Ale ludziom potrzeba powiedzieć:
Że od wódki rozum krótki,
A w koniaku nie ma smaku,
Przy kawie też można posiedzieć.



6. „WEEKEND PO POLSKU”- scenka kabaretowa

Kiedy ześlą nam z nieba trochę ciepłą, to trzeba gdzieś za miastem urządzić majówkę. Towarzystwo wziąć klawe, na zieloną murawę, no i jakąś wałówkę.

Bo wiadomo jest przecie, że na całym już świecie – w Anglii, w USA, w Polsce i wszędy, kulturalne narody dla swej własnej wygody urządzają niedzielne weekendy.

Tegoż zdania był Felek, więc nie tracąc chwil wiele skompletował wycieczkę za miasto, by z okazji niedzieli wszyscy byli weseli, każdy kumpel ze swoją niewiastą. Skoro dzionek zaświtał, pojechali powitać nasze swojskie zielone kobierce, każdy wesół mój Boże, każdy w świetnym humorze, każdy pełne radości ma serce.

Więc Alojzy z Lolitą, swoją żoną niby to, Zosia z piękną koroną na zębie, Bolek, Jola i Maniek, Stacho, Zyga dwie łanie i Jaś, który hoduje gołębie.

Felek również, a jakże nie zapomniała o szwagrze, co przed kinem największy jest konik i zaprosił też Wacka, z którym każdy się cacka, bo nikt nie gra jak on na harmonii.

Jaka cudna sielanka! Tonie w słońcu polanka, leśny ptaszek piosenki swe śpiewa…

Oni koce wyjęli, po czym ważni, weseli, rozłożyli się wkoło przy drzewach. Wacek zagrał „Bezame”, Stacho pyta swą damę i siedzącą przy Bolku niewiastę, czy nie będą od tego, aby strzelić jednego, by powitać przyrodę toastem.

Panna Frania się wzbrania, ale zgadza się Jania, mówiąc – „Wóda humoru mi doda!”. Zadźwięczały butelki, już się gwar podniósł wielki i polała się wódka jak woda.

Las roztacza swe czary, dobrze się bawią pary. Coraz milej i coraz weselej. Felek trzyma komendę – sam nalewać wam będę. Ty pokrako na ziemię mi nie lej! – Kto pokraka? – rzekł Stacho i przez łeb Felka flachą, potem jeszcze zaprawił go w ciemię.

Felek pływa jak błogi, już zwiotczały mu nogi i jak kłoda się zwalił na ziemię.

Biegnie szwagier z odsieczą, w ręku trzyma coś niecoś, za nim Wacek z Zygmuntem i Maniek.

Już zakwita łacina, bój ogólny się wszczyna.
Jak wesoło na leśnej planie!

Umilkł ptak złotogłosy, oni rwą sobie włosy, okładają się tęgo po głowie. Już
POLICJĘ ktoś sprowadza, radiowozem jedzie władza, a za władzą trop w trop pogotowie…
A ci leją się dalej i w bojowym zapale lecą flaszki, kamienie i słówka…
Tak zakończył się pierwszy, opisany tu wierszem weekend, , czyli po polsku – majówka!

7. „Z pamiętnika narkomanki” – fragm. powieści Barbary Rosiek czytany przez uczennicę.

8. Wyniki quizu i konkursu plastycznego „ Stop nałogom”. Rozdanie nagród .

Źródła:
- „Młodość – trzeźwość” zbiór scenariuszy wydanych przez MEN,
- internet,
- „Z pamiętnika narkomanki” B. Rosiek,
- „Biblioteka w szkole”,
- pomysły własne .

2. Ankieta

A N K I E T A
WZORY I POWODY PICIA ALKOHOLU, PALENIA PAPIEROSÓW
ORAZ ZAŻYWANIA NARKOTYKÓW


1.Czy kiedykolwiek próbowałeś pić?
- jaki rodzaj alkoholu ?
2.Czy kiedykolwiek próbowałeś palić papierosy
3.Czy kiedykolwiek próbowałeś palić marihuanę ?
4.Czy kiedykolwiek zażywałeś narkotyki ?
5.W jakim wieku po raz pierwszy piłeś alkohol, zapaliłeś pierwszego papierosa, zażyłeś narkotyków ? – pytania nr: 5;6;7;8.
6.Czy kiedykolwiek byłe(a)ś naprawdę pijany(a) ?
7.Gdzie ostatnio: piłeś alkohol, paliłeś papierosy, marihuanę, bądź zażywałeś „twarde” narkotyki ? – pyt nr: 10; 11; 12; 13.
8.Czy ktoś namawiał cię do: picia alkoholu, palenia papierosów lub marihuany, zażywania innych narkotyków ? – pyt nr: 15; 16; 17; 18.
9.Czy Twoim zdaniem alkohol, papierosy i narkotyki szkodzą ? –
pyt nr: 20; 21; 22.
10.Gdybyś miał(a) określić wiek to spożywać alkohol i palić papierosy mogłyby osoby, które ukończyły: - pyt nr 23 i 24

IV. Harmonogram działań w obszarach zagrożeń

1.Zagrożenie kontaktem z substancjami zmieniającymi świadomość
Lp. Działania Osoby odpowiedzialne Czas działania
1. Spotkanie dla rodziców uczniów kl.I
dotyczące zapoznania z procedurami postępowania, obowiązującymi w naszej szkole, odnośnie uczniów mających kontakt z tymi substancjami, wyrażenie zgody na prowadzenie przez szkołę takich działań wychowawcy,
pedagog,
do XI
2. Przestrzeganie opracowanych procedur postępowania cały personel cały rok szkolny
3. Spotkanie z uczniami j. w. I semestr
4. Spektakl dla uczniów pedagog w porozumieniu z Dyrekcją W miarę możliwości organizacyjnych, jak najszybciej
5. Ewentualne interwencje i konsultacje
dla uczniów i rodziców, organizowanie grup edukacyjnych i grup wsparcia wychowawcy, pedagog, psycholog w razie potrzeby
6. Pedagogizacja rodziców wychowawca
we współpracy z pedagogiem i psychologiem zebranie
z rodzicami

7. Ocena z zachowania zostaje obniżona wychowawca koniec semestrów


2. Palenie papierosów
Lp. Działania Osoby odpowiedzialne Czas działania
1. Lekcje na temat szkodliwości nikotyny wychowawca, nauczyciel biologii, chemii listopad
2. Pedagogizacja rodziców wychowawca
we współpracy z pedagogiem i psychologiem zebranie
z rodzicami

3. Kontrola boiska, toalet i okolicy szkoły cały personel,
nauczyciele dyżurujący cały rok
4. Szybka interwencja, natychmiastowe powiadomienie rodziców wychowawca, pedagog cały rok
5. Ocena z zachowania zostaje obniżona wychowawca koniec semestrów

IV. Cele programu.

Celami programu jest przekazanie informacji o mechanizmach uzależnień i środkach uzależniających oraz wspieranie rozwoju osobowości uczniów tak, aby byli zdolni do podejmowania racjonalnych decyzji i radzenia sobie z trudnościami bez sięgania po środki uzależniające oraz :
- zapobieganie zachowaniom agresywnym
- motywowanie do prowadzenia zdrowego stylu życia
- poznanie szkodliwości środków odurzających
- rozwijanie u uczniów postaw tolerancji życzliwości, empatii, sprawiedliwości, uczciwości, altruizmu
- budowanie własnego systemu wartości
- nabywanie właściwej umiejętności komunikacji międzyludzkiej
- nabycie umiejętności radzenia sobie ze stresem
- edukacja w zakresie uzależnień i problemów młodzieży dla rodziców i nauczycieli
- włączenie do działań profilaktycznych nauczycieli i rodziców.

V. Treści programowe

- dostarczanie informacji o pozytywnych wymiarach zdrowego stylu życia
- przekazanie informacji o szkodliwości stosowania używek
- uczenie, jak odmawiać bez obawy przed odrzuceniem
- ukazanie prawnych i moralnych skutków używania środków odurzających
- eliminacja zachowań agresywnych
- promowanie postaw asertywnych
- budowanie poczucia własnej wartości
- opanowanie podstawowych zasad komunikacji interpersonalnych
- podnoszenie własnej samooceny – ćwiczenia afirmujące
- nabywanie umiejętności rozwiązywania konfliktów w grupie
- rozwijanie umiejętności współdziałania w grupie
- wyrabianie umiejętności mówienia „nie” w trudnych sytuacjach,
- uczenie reagowania na zjawiska przemocy,
- uczenie się zastępowania agresji,
- wyrabianie zdolności pozytywnego myślenia o sobie i dalszej drodze kształcenia,
- dostarczanie adresów i telefonów osób i instytucji zajmujących się pomocą młodzieży,
- wyrabianie umiejętności radzenia sobie ze stresem.


VI. Odbiorcy

Program jest skierowany głównie do uczniów, ale także do rodziców, nauczycieli i wychowawców Gimnazjum nr 1 w Złotoryi.

VII. Współpraca

1. Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno - Pedagogicznej w Złotoryi
www.cmppp.edu.pl
2. Mirosława Stachowicz Złotoryja, tel.:(65) 529-30-35 , (65) 529-64-42
Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna
3. Dr Krzysztof Ostaszewski
Instytut Psychiatrii i Neurologii
Zakład Promocji Zdrowia Psychicznego
Pracownia Profilaktyki Młodzieży „Pr-M”
Al. Sobieskiego 1/9
59-500 Złotoryja
Tel.:/Fax (22) 321-33-30
e-mail -ostasz 2 ipin.edu.pl.

4. Poradnie Psychologiczno - Pedagogiczne w naszym województwie
ul. polna 46a
59-500 Złotoryja
5. Iwona Błaszkowska Inspektor Wydziału Oświaty Urzędu Miasta w Złotoryi
ul. Kopernika 20 tel. ( 056) 62 25 306
6. Wizytatorzy KO koordynujący działania w zakresie tworzenia programów profilaktyki:
Lilia Kopczyńska Delegatura KO we Wrocławiu Plac Teatralny 2 tel. (0 56) 62 18 206
7. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej ul. B. Chrobrego 7 59-500 Złotoryja
8. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie ul. Kwiatowa 21 59-500 Złotoryja
9. Ośrodek Zdrowia Dla Osób Uzależnionych ul. Szpitalna 12 59 –500 Złotoryja
10. Współpraca z innymi szkołami polegająca na wymianie doświadczeń.

VIII. Spodziewane efekty

Wychodząc z założenia, że jednym z podstawowych źródeł uzależnień są deficyty rozwoju emocjonalnego oraz zła adaptacja do ról i warunków życiowych, przewidujemy, iż realizacja powyższego programu dostarczy uczestnikom informacji i doświadczeń sprzyjających lepszemu rozumieniu siebie, budowaniu dobrych relacji z innymi i radzeniu sobie w trudnych sytuacjach bez sięgania po środki odurzające.

W wyniku działań profilaktycznych uczeń potrafi:
- Radzić sobie w sytuacji przemocy, stresu i zagrożenia,
- Być asertywnym,
- Zna konsekwencje zażywania narkotyków, palenia, picia i wpływu używek na własne zdrowie,
- Prowadzić zdrowy styl życia,
Ocenić swoje możliwości i szanse na dalsze kształcenie

IX. Sposoby realizacji.

Treści SPP w większości realizuje się na godzinach wychowawczych i poszczególnych przedmiotach. Można je realizować podczas szkolnego festynu, zajęć pozalekcyjnych, wycieczkach i zajęciach terenowych. Nauczyciel sam decyduje o metodzie służącej do realizacji celu, przeważnie będą to zajęcia warsztatowe, pogadanki, dyskusje, „burze mózgów”.
Formą realizacji będzie też propaganda wizualna, czyli gazetki informacyjne, plakaty, ulotki informacyjne, wystawy i projekty.

X. Ewaluacja programu.

Ocenie poddawane są następujące elementy:
- Realizacja programów profilaktycznych
- Realizacja tematyki profilaktyki zawartych w planach pracy wychowawców klas
- Pedagogizacja rodziców uczniów na spotkaniach z wychowawcami klas
- Występowanie czynników, rodzajów i przyczyn zachowań ryzykownych
- Występowanie czynników chroniących: więź z rodzicami, opieka dorosłych, zainteresowanie nauką i własnym rozwojem, aktywność, ciekawość poznawcza, praktyki religijne, zakorzenienie w tradycji społeczności i szacunek dla jej norm, konstruktywna grupa rówieśnicza, autorytety.