Mikroekonomia

Przeciętny koszt całkowity ATC average total cost, całkowity koszt przypadający na jednostkę produktu
Koszt krańcowy MC marginal cost, to wzrost kosztów całkowitych wywołany wzrostem produkcji o jednostkę
Koszty księgowe BC book cost, zarejestrowane w księgach rach. Przedsiębiorstwa wydatki pieniężne w danym okresie celem uzyskania przychodów ze sprzedaży
Koszt ekonomiczny EC economic cost, to suma kosztów księgowych oraz kosztów alternatywnych kapitału i kosztów pracy właściciela
Utarg krańcowy MR marginal revenue, to przyrost utargu całkowitego przedsiębiorstwa w wyniku przyrostu sprzedaży o jednostkę
Płaca nominalna jest pieniężnym wynagrodzeniem za jednostkę czasu pracy, stanowi koszyk dóbr, które pracownik może nabyć za dana płacę nominalna, przy danych cenach dóbr konsumpcyjnych
Renta ekonomiczna to dodatkowa wypłata jaką otrzymuje dany czynnik produkcji ponad dochód transferowy konieczny do skłonienia go do świadczenia swych usług właśnie w tym zastosowaniu.
Inwestycje brutto, to produkcja nowego i ulepszanie istniejącego kapitału rzeczowego
Inwestycje netto, to inwestycje brutto pomniejszone o zużycie istniejącego zasobu kapitału rzeczowego.
Funkcja popytu (demand function) jest funkcja wielu zmiennych, czyli wieloznacznikowi funkcja popytu.
Wieloczynnikowa funkcja popytu wyraża zależność ilości danego dobra(która mogłaby zostać nabyta przez nabywców na danym rynku i w danym czasie)od ceny danego dobra i od czynników niecenowych. Nabywcy dążą do maksymalizacji korzyści z konsumpcji przy ograniczonych dochodach. Funkcja popytu jako funkcja wielu zmiennych, ma postać QDA=D(PA, PB,…PZ, I,T,Y) gdzie: q- ilość nabywanego dobra A; D-popyt; PA-cena danego dobra; PB…PZ- ceny innych dóbr konsumpcyjnych, I- dochód konsumentów; T- gusty konsumentów; Y- pozostałe czynniki. Stosując zasadę cetris paribus można kolejno badać wpływ poszczególnych czynników niecelowych na poziom popytu. Wyróżnia się przy tym dobra: substytucyjne i komplementarne
Funkcja podaży (supply function) ,podobnie jak funkcja popytu , jest funkcja wieloczynnikową, gdyż producenci, podobnie jak nabywcy, podejmują decyzje rynkowe nie tyko pod wpływem ceny danego dobra,lecz biorąc pod uwagę także i inne czynniki niecenowe. Wieloczynnikowa funkcja podaży jest zapisywana następująco
QSA=S(PA,O1…PN,Te,X) gdzie QSA- ilość dobra A oferowana na sprzedaż, S- podaż; Pa – cena dobra A; P1…Pn – ceny czynników produkcji; Te- poziom techniczny produkcji X- pozostałe czynniki ; funkcja ta wyraża zależność ilości danego dobra, oferowanej na sprzedaż na danym rynku i w danym czasie, od ceny danego dobra i od innych czynników, które nazywa się czynnikami niecelowymi. W warunkach funkcjonowania rynku konkurent doskonalej producenci dążą do wytworzenia dobra po możliwie niskich kosztach, stosując technologie oszczędzające czynniki produkcji. Producenci, którzy z rożnych powodów nie są w stanie sprostać warunkom konkurencji, są eliminowane z rynku, na który stale wchodzą nowi, konkurencyjni względem dotychczasowych. Pod wpływem czynników niecelowych następuję zmiana podaży (czyli ukształtowanie się nowych ilości dóbr oferowanych na sprzedaż przy rocznych cenach). Jej wyrazem jest przesuniecie się krzywej podaży( w prawo, w dół jeżeli przy danej cenie następuje wzrost podaży; w lewo, w gore, jeżeli przy danej cenie następuje spadek podaży.
Cenowa elastyczność popytu –elastyczność funkcji służy do mierzenia reakcji zmiennej zależnej na zmianie jednej ze zmiennej niezależnych. Stosując założenie ceteris paribus, można mierzyć za pomocą elastyczności popytu, reakcje popytu naumiane poszczególnych czynników określających go. Korzystając z tego założenia ustala się następujące rodzaje elastyczności popytu:
1) Elastyczność cenowa popytu (price elastiityof demand):
2) elastyczność mieszana popytu(cross elasticity of demad)
3) elastyczno dochodowa popytu( Inom elasticity of demand)
kazda z tych trzech miar elastyczności, wyraża stopień reakcji popytu na dane dobro względem zmian odpowiednich czynnikow w ujeciu relatywnym. Wobec tego elastyczno cenowa popytu jest miara relatywenj zmiany nabywanej ilości danego dobra, wzgledem relatywnej zmiany ceny tego dobra ceteris paribus (jeżeli cena danego dobra roni, o ilość nabywana maleje i odwrotnie). A. Marshall stosując elastyczność do badania właściwości funkcji popytu, aby uniknąć liczb ujemnych definiowal elastyczność cenowa stosując wzor

współczynnik cenowej elastyczności popytu informuje o sile reakcji konsumenta na zmieniające się ceny towarow na rynku. Znajomość elastyczności cenowej popytu na dane dobro ma istotne znaczenie dla ocen sytuacji rynkowej przez producenta i sprzedawce gdyz przychod ze sprzedazy (total revenue-TR) jest iloczynem ilosci danego dobra, nabytej w danym czasie jego oceny: TR=QDA*PA . wyznaczenie cenowej elastyczności popytu ma szczególne znaczenie dla tych producentow, którzy mogą wywierac wpływ na ceny (np. monopolistow). Znając elastyczność popytu na dane dobro, można ocenic, czy i w jakim stopniu zmiana ceny wplynie na zmiane przychodow producenta. Elastyczność popytu zalezy od tego ile czasu potrzebuja nabywcy na dostosowanie się do zmienionej ceny. Im dłuższy kres bierze się pod uwage, tym pelniejsze jest dostosowanie i tym wieksza jest elastyczność. Długość kresu umożliwiającego pelne dostosowanie zalezy od rodzaju dobra.

Konkurencja oligopolistyczna: cenowa i nie cenowa. Różnorodność sytuacji oligopolistycznych utrudnia wyjaśnienie konkurencji oligopolistycznej za pomoca tylko jednej teorii. Produkty oferowane są zróżnicowane, konkurencja nie cenowa bardzo rozbudowana, manipulowanie ceną ryzykowne. Lider i satelita, satelita podejmuje decyzje o ilości produkcji i o cenie na podstawie decyzji drugiej firmy, a lider mający dominującą pozycję narzuca swoje decyzje innym. Firmy w oligopolu tworzą bariery dla potencjalnej konkurencji.. Strategie cenowe lidera w oligopolu:
-strategia niedopuszczenia na rynek nowych firm-wyznacza cene na poziomie nie zapewniającym jednostkowego ekonomicznego zysku mniejszy firmom, które chca wejsc do branzy.
-strategia wyeliminowania z branzy mniejszych producentow (wynacza cene na poziome nie pokrywającym kosztu stałego).
Tu bardziej korzystne jest porozumienie i współpraca oligopolistów (fuzja, porozumienie kartelowe-w zakresie ustalania cen, ilosci produkcji i podzialu rynku; kartel może być niejawny (gentelmens agrement), lub formalny(OPEC) milcząca zgoda) niż bezwzględna rywalizacja
Próg rentowności producenta w konkurencji doskonałej


*Pnukt C wyznacza próg rentowności producenta (break even point). *Krzywa długookresowej podaży jest to część krzywej położonej na prawo od C, który odpowiada cenie P3. przy każdej niższej od P3 cenie przedsiębiorstwo nie może znaleźć poziomu produkcji przy którym cena pokrywałaby długookresowe koszty przeciętne LAC. Cena p3 odpowiada najniższemu punktowi na LAC i jest to cena wejścia lub wyjścia. Nie istnieja wtedy bodzce do wchodzenia do gałęzi. Przy P3 przedsiębiorstwo wytwarza produkcję Q3 i osiąga próg rentowności BreakEvenPoint. Przy cenie P3 przeds. osiąga zysk normalny, nie ma strat ani nadzwyczajnych zysków. Każda cena poniżej P3 w długim czasie skłoni przeds. do wyjścia z gałęzi. Przy cenie większej od P3 przeds. może ustalić taki długookresowy poziom produkcji (np. Q4)który pozwoli powoli osiągać zyski nadzwyczajne.
*przedstaw na wykresach i objaśnij decyzje producenta w krotkim okresie czasu
Decyzje producenta w krótkim czasie KONKURENCJA DOSKONAŁA
*Krótkookresowy koszt krańcowy SMC = utarg krańcowy MR = cena P
*Przeds. zostanie zamknięte gdy cena po której może sprzedać wyrób nie pokrywa nawet krótkookresowych kosztów. *Krzywą krótkookresowej podaży jest krzywa krótkookresowych kosztów marginalnych SMC, powyżej punktu A, w którym krzywa SMC przechodzi przez najniższy punkt krzywej krótkookresowych przeciętnych kosztów zmiennych SAVC.
*Punkt A wyznacza punkt likwidacji przedsiębiorstwa bo poniżej punktu A nie jest ono w stanie pokryć krótkookr. Przeciętnych kosztów zmiennych SAVC wytworzenia produkcji, cena P1 to cena zamknięcia, zatem przedsiębiorstwo powinno produkować wyroby po każdej cenie wyższej od P1 *cena P4 pozwala na osiągnięcie przez przedsiębiorstwo zysku ekonomicznego. Wówczas wielkość produkcji wynosi Q4 i cena P4 przewyższa krótkookresowe przeciętne koszty zmienne SAVC i przeciętne krótkookresowe koszty całkowite ekonomiczne SATC. Przy cenie P4 zysk równa się odcinkowi DG * Między punktami A i C przeds. będzie ponosiło krótkookresowe straty, gdyż cena jest niższa od krótkookresowych przeciętnych kosztów całkowitych SATC.

Decyzje producenta w krótkim czasie
KONKURENCJA MONOPOLISTYCZNA
*W krótkim okresie firma wyznacza ilość produkcji i cenę zgodnie z punktem Cournota, stosując warunek MC = MR (koszt marginalny = marginalny przychód). Jeżeli krzywa jego kosztu przeciętnego ekonomicznego jest położona poniżej krzywej popytu to firma osiągnie zysk. * w krótkim czasie przedsiębiorstwo monopolistyczne ma do czynienia z popytem DD i ustala koszt marginalny MC na poziomie marginalnego przychodu MR, wytwarzając wielkość produkcji Q0 przy cenie P0. * zyski wynoszą Q0 (P0 – AC0)
*MC krzywa kosztów marginalnych, AC krzywa kosztów przeciętnych, DD krzywa popytu, MR krzywa utargu marginalnego
Decyzje producenta w krótkim czasie
PEŁNY MONOPOL
*Ustalając wielkość podaży, maksymalizujący zysk monopolista wybiera taką wielkość produkcji przy której koszt marginalny MC równy jest utargowi marginalnemu MR. MC = MR * monopolista nie ma krzywej podaży, która jednocześnie określałaby wielkość produkcji przy każdej cenie. Stosunek cen i utargu marginalnego zależy od położenia krzywej popytu. Zysk na jednostce wyznacza różnica między ceną a kosztami przeciętnymi produkcji równej Q1