Zakład pracy jako środowisko społeczne.
Zakład pracy jako środowisko społeczne.
Zakład pracy jest pewnym systemem społecznym.
System społeczny:
1. Morfologia- budowa wewnętrzna, która odnosi się do struktury organizacyjnej,
2. Układ funkcji i pozycji, czyli każdy człowiek powinien mieć miejsce i pełnić określoną funkcję,
3. Hierarchia zależności czyli kto komu podlega
4. Układ wartości, czyli pewne wspólnie podjęte cele
5. Zdolność adaptacji czyli przystosowanie się do zmiennych warunków.
Zakład pracy (systemy):
1. System techn-prod – zastosowanie takich środków pracy, które by sprzyjały celom
2. System ekonomiczny – przychody i wydatki
3. System społeczny
Trzy rodzaje pracownika:
1. Wzorzec przeciętny
2. Wzorzec negatywny
3. Wzorzec pozytywny
Role na terenie zakładu pracy:
1. rola pracownika
2. role zawodowe:
- kierownicze
- kontrolujące
- funkcje specjalistyczne
- administracyjne
- produkcyjne.
Te role mogą mieć dwa źródła:
- role przypisane
- role osiągnięte (np. awans).
Więzi międzyludzkie w pracy:
1. Typ rzeczowy – związany z wykonywanymi czynnościami zawodowymi.
2. Typ osobisty –niezwiązane bezpośrednio z wykonywaną pracą.
Więzi wewnątrzzakładowe:
- więzi zawodowe,
- więzi pracy, wynikające z faktu że razem pracujemy,
- więź hierarchii
- więź instytucjonalna
Grupy pracownicze (5 cech):
1. Muszą być zasoby
2. Każda grupa musi mieć wspólny cel (nie musi być akceptowany przez wszystkich)
3. Struktura czyli sposób podporządkowywania elementów:
- strukt władzy,
- strukt komunikacji, czyli sposób przenoszenia wiadomości
4. Normy czyli reguły postępowania:
- formalne (prawne),
- zwyczajowe (nieformalne).
5. Interakcje – emocje społeczne.
Pracownicy gr społ w wyniku interakcji mogą tworzyć podgrupy:
1. Grupa pracownicza
2. Grupa zadaniowa utworzona po to, aby wykonać zadanie,
3. Grupa technologiczna (typ wykonywanej pracy, np. pielęgniarki, portierzy).
Grupy społeczne wg efektu aktywności zawodowej:
1. Grupy apatyczne, mała efektywność pracy,
2. zachowawcze, rzetelnie wykonują swe obowiązki,
3. strategiczne, mające wpływ na strategię firmy, wprowadzają coś nowego,
4. zmienne, są wypadkową tych trzech powyższych.
Podział grup wg ukierunkowanego działania:
1. Grupy celowe, w konkretnym celu, zespoły zadaniowe, komórka zw zawodowych,
2. spontaniczne, gr które się utworzyły z różnych względów, z inicjatywy własnej:
- gr koleżeńskie,
- kolektywy pracownicze – grupa inicjatywna
- kliki pracownicze (hermetyczna, zamknięta grupa),
- grupy nacisku.
Podział grup wg kryterium rekrutacji:
1. Gr inkluzyjne, grupy otwarte, które specjalnych wymagań nie stawiają,
2. Gr ekskluzywne.