Białowieski Park Narodowy

BIAŁOWIESKI PARK NARODOWY

POŁOŻENIE:
Białowieski Park Narodowy leży we wschodniej części Polski w centralnej części Puszczy Białowieskiej w województwie podlaskim, przy granicy z Białorusią.
HISTORIA POWSTANIA PARKU
Historia utworzenia parku narodowego rozpoczyna się 29 grudnia 1921r., tj. od utworzenia leśnictwa "Rezerwat",
przekształconego 17 sierpnia 1932r. w Park Narodowy w Białowieży.
Utworzony rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 21 listopada 1947r. (Dz. U Nr 74, poz. 469 z późn. zm.) w województwie podlaskim. Ponownie zmieniono nazwę, która obowiązuje po dzień dzisiejszy.
Warto wiedzieć, iż już leśnictwo "Rezerwat" spełniało wymogi obecnie obowiązującej międzynarodowej definicji parku narodowego.
STATUS PARKU: (ważne wydarzenia)
W 1977 r. Białowieski Park Narodowy uzyskał status Światowego Rezerwatu Biosfery
W 1979 r. jako jedyny obiekt przyrodniczy w Polsce wpisany został na listę Światowego Dziedzictwa Ludzkości – UNESCO.
W 1996 r. do parku przyłączono 5 155 ha, tworzących Obręb Ochronny Hwoźna.
W 1997 r. Park jako pierwszy w Polsce został wyróżniony Dyplomem Europy.
POWIERZCHNIA PARKU:

Powierzchnia parku 10 502 ha
Powierzchnia otuliny parku 3 224 ha Długość szlaków turystycznych 21 km

·1 Ścisła
·2 Czynna
·3 Krajobrazowa

·
·
· Liczba turystów w roku 102 tyś.
Powierzchnia całej puszczy: 125 tyś. ha
Powierzchnia puszczy w części Polskiej
58 tyś. ha
Powierzchnia lasów 9 594 ha
Pozostała powierzchnia 825 ha
Jest to najstarszy Park Narodowy w Polsce i jeden z pierwszych w Europie.
Ze względu na bogactwo lasów obszar parku jak i całej puszczy nazywany jest „zielonymi płucami Europy”.
Park obejmuje część Puszczy Białowieskiej, stanowiącej największy w Europie prabór niżowy, zachowany w stanie naturalnym.

W SKŁAD PARKU WCHODZĄ :
· Ścisły rezerwat przyrody o powierzchni 5 726 ha
Obszar Ochrony Ścisłej (położony w centralnej części Puszczy)
a) to najcenniejszy i najstarszy obszar Parku położony w widłach rzek Hwoźnej i Narewki,
b) Główną funkcją obszaru ochrony ścisłej jest ochrona wszystkich elementów przyrodniczych, a więc:
· gleb,
· stosunków wodnych,
· szaty roślinnej,
· flory i fauny, a także
· naturalnego przebiegu procesów przyrodniczych zachodzących w tym skomplikowanym zespole roślin i zwierząt, jakim jest las o charakterze pierwotnym.
c) Obszar ten jest udostępniany do badań naukowych pod warunkiem, iż ich prowadzenie nie grozi zakłóceniem naturalnego toku procesów przyrodniczych ani też rzadkim gatunkom roślin lub zwierząt.

d) Sąsiadująca z Parkiem Białowieża stała się ośrodkiem nauk przyrodniczych znanym w kraju i zagranicą.
Symbolicznymi „drzwiami” do Ośrodka Ochrony Ścisłej jest stara dębowa brama. Wzniesiono ją w 1930 roku według projektu inż. Arch. H. Jasieńskiego z Krakowa. Początkowo szokowała niektórych swoją obcą stylistyką. Obecnie wrosła w krajobraz tak mocno, że jest nieodłącznie kojarzona z Białowieskim. Brama ta jest symbolem przejścia ze świata cywilizacji do świata nienaruszonej przyrody.

Turyści mogą zwiedzać Rezerwat Ścisły wyłącznie z licencjonowanym przewodnikiem, w grupach do 25 osób. Zwiedzanie odbywa się pieszo, choć można też uzyskać zgodę na przejazd pojazdami konnymi i rowerami.

· Rezerwat Hodowlany żubrów
a) W jego skład wchodzą rezerwaty hodowlane (niedostępne dla zwiedzających)
b) całośćc) obszaru Ośrodka podlega ochronie krajobrazowej.
SYMBOL:
Symbol Parku i Puszczy Białowieskiej - żubr, największe zwierzę zamieszkujące Europę, wytępiony został w czasie I wojny światowej. Poczynając od 1929 r. rozpoczęto jego restytucję przywożąc z ogrodów zoologicznych zachowane tam zwierzęta. Po wielu latach hodowli zamkniętej w 1952 r. wypuszczono pierwsze żubry na wolność. Obecnie w Parku i sąsiadujących z nim lasach zagospodarowanych bytuje około 250-300 żubrów.

Białowieski Park Narodowy jest najważniejszym w świecie ośrodkiem hodowli żubra.
Żubry znajdują się w Czerwonej Księdze gatunków zagrożonych Polski oraz Czerwonej Księdze Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN). Na mocy prawa obowiązującego w Polsce żubry podlegają ochronie ścisłej, a w stosunku do dziko żyjących zwierząt chronionych obowiązuje zakaz ich niepokojenia i płoszenia.
Podprowadzanie przez osoby prywatne turystów do żubrów żyjących na wolności w Puszczy Białowieskiej jest nielegalne. Ponadto próby podchodzenia dziko żyjących żubrów mogą stanowić zagrożenie zarówno dla ludzi, jak i zwierząt. Żubry są dużymi, silnymi i agresywnymi zwierzętami, i niepokojone mogą być niebezpieczne dla ludzi.
Wszyscy odwiedzający Puszczę Białowieską mogą napotkać żubry chodząc wyznaczonymi szlakami turystycznymi, mogą oglądać żubry ze specjalnych punktów widokowych.

· Rezerwat pokazowy zwierząt puszczańskich
a) rezerwat pokazowy jest od lat najczęściej odwiedzanym obiektem w Parku Białowieskim.
b) podlega ochronie krajobrazowej.
c) Zwiedzający mogą oglądaćd) żubry, krzyżówki żubra z bydłem domowym tzw. żubronie, koniki polskie typu tarpana, , jelenie, sarny, łosie, dziki oraz wilki.
e) Zwiedzanie jest odpłatne

Park pałacowy:
Został założony w końcu ubiegłego wieku wokół pałacu carskiego. Znajduje się w nim szereg zabytkowych budynków z końca XIX w., obelisk upamiętniający łowy Augusta III Sasa w 1752 r., a także zabytkowy dworek z 1845 r. - obecnie siedziba Ośrodka Edukacji Przyrodniczej. Jego głównym celem jest praca z młodzieżą, prowadzenie specjalnych zajęć w terenie. W skład oferty programowej wchodzą:
programy edukacyjne skierowane do szkół (w tym także programy prowadzone we współpracy z okolicznymi szkołami, m.in. w ramach ścieżek ekologicznych);
zajęcia terenowe skierowane do dzieci, młodzieży i osób dorosłych przygotowywane w oparciu o zgłoszone zapotrzebowanie tematyczne i oraz gotowe materiały edukacyjne przygotowane przez park;
warsztaty szkoleniowe i seminaria skierowane do pracowników edukacji i nauczycieli;
zajęcia cykliczne dla grup dzieci i młodzieży z okolicznych szkół;
konkursy wiedzy o przyrodzie jak również konkursy plastyczne i fotograficzne o tematyce przyrodniczej i kulturowej;
wystawy stacjonarne i objazdowe ułatwiające poznanie przyrody przez osobiste doświadczenie;
ekspozycja stała;
ścieżki edukacyjne;
działalność wydawnicza

Muzeum
Muzeum Przyrodniczo-Leśne, które prezentuje wystawy flory i fauny.
Dodatkową atrakcją jest wieża widokowa, z której rozciąga się widok na Białowieżę i Obszar Ochrony Ścisłej.

.

KLIMAT:
Klimat parku odznacza się cechami kontynentalnymi
Zima: trwa średnio 109 dni, lato – 92 dni.
Okres wegetacyjny trwa średnio 205 dni, a okres przymrozków tylko 140 dni.
Średnia roczna temperatura wynosi 6,8 stopni Celsjusza.
Roczna suma opadów wynosi 642mm.


GLEBY:
Najbardziej rozpowszechnionymi typami gleb są:
Opadowo – glejowe
Brunatne
Brunatno-płowe
Brunatno-rdzawe
Torfowe torfowisk przejściowych
Mniej rozpowszechnionymi typami gleb są:
Gleby glejowe właściwe
Glejowo-bielicowe
Czarne ziemie
Gleby mułowe i torfowe torfowisk niskich i wysokich.

Rzeźba terenu jest mało urozmaicona.

FAUNA:
Fauna Parku liczy około 10 tyś. gatunków:
44 gatunki ssaków
Ponad 120 gatunków ptaków lęgowych
7 gatunków gadów
12 gatunków płazów.

DO ZWIERZĄT, KTÓRE MOŻNA SPOTKAĆ NA TERENIE PARKU NALEŻĄ:
żubry
jelenie
jeleń europejski
sarny
dziki
łosie
rysie
wilki
dzięcioł białogrzbiety
lelek
rzekotka
zaskroniec
żwinka
NAJLICZNIEJ REPREZENTOWANE SĄ BEZKRĘGOWCE:
owady – ponad 6 tyś. Garunków
pajęczaki – 200 gatunków
ślimaki – kilkadziesiąt gatunków
i inne jak : pijawki, przywry, tasiemce, nicienie.

FLORA:
Ścisły rezerwat przyrody charakteryzuje się dużym bogactwem szaty roślinnej i najlepszym stanem zachowania puszczańskiej przyrody.

Występują tam niemal wszystkie typy lasu spotykane w Puszczy.

Najbardziej rozpowszechnione są GRĄDY.
Lasy liściaste dębowo-grabowo-lipowe z domieszką klonu, wiązu, jesionu i świerka.

Spotyka się często w nich drzewa liczące od 200 do 300, a czasem nawet 400 lat.
Dęby osiągają 41 m wysokości i 200 cm średnicy pnia, lipy drobnolistne i jesiony – 43m, świerki 50 m wysokości.

W części środkowej i północnej duże powierzchnie zajmują:
· LASY MIESZANE - Lasy dębowo-świerkowo-grabowe oraz,
· Sosnowo-świerkowe bory mieszane

Zabagnione doliny rzek i strumieni zajmują łęgi jesionowo-olszowe.
na niewielkich powierzchniach rosną:
sosnowo-świerkowe bory świeże
bory świerkowo-torfowcowe
bory bagienne
łozowiska.

NA TERENIE ŚCISŁEGO REZERWATU WYRÓŻNIONO 40 ZESPOŁÓW ROŚLINNYCH:
20 zespołów leśnych
2 zespoły zaroślowe
4 zespoły roślinności wodnej
14 zespołów torfowiskowych i łąkowych

W SKŁAD FLORY WCHODZĄ 632 GATUNKI ROŚLIN NACZYNIOWYCH (rośliny kwiatowe, widłaki, paprocie):
200 gatunków mszaków
250 gatunków porostów
Ok. 2000 gatunków grzybów (w tym 430 gatunków grzybów kapeluszowych i 115 gatunków grzybów żagwiowatych).
Bogata jest też flora glonów.

Wywroty i drzewa uschnięte.
Charakterystyczną cechą parku jest duża liczba przewróconych lub jeszcze stojących, ale martwych pni. Jest to możliwe dzięki temu, że drzewa nie są wycinane, dożywając więc wieku, w którym następuje ich biologiczna śmierć. W najcenniejszej części lasu, ścisłym rezerwacie przyrody, stanowią one ponad 10 % masy wszystkich drzew. Rozkład martwego drzewa w zależności od jego twardości i wilgotności podłoża trwa od 20 lat – dla osiki do 100 lat – w przypadku dębu.

ATRAKCJE TURYSTYCZNE:
Przejazd pojazdami konnymi
Przejazd kolejką wąskotorową z Hajnówki
Ścieszki przyrodniczo – leśne
Obserwacje z wierzy widokowej.


BIBLIOGRAFIA:
· Wielka encyklopedia PWN
· „23 Parki Narodowe” Paweł Fabijański
· WWW.google.pl


DO REFERATU MAM PRZYGOTOWANĄ PREZENTACJE SLAJDÓW, KTÓRA Z REFERATEM TWORZY CAŁOŚĆ, JEŚLI KTOŚ JEST ZAINTERESOWANY - KONTAKT MAILOWY :)