Podział składników mineralnych. Znaczenie wapnia i fosforu.
1.Składniki mineralne - pierwiastki,które powzostają po spaleniu tkanek w postaci popiołu
- w organizmie człowieka występuje ok. 60 pierwiastków
- 4% masy ciałą dorosłego człowieka
Podział:
a)makroelementy
- zawartość w organizmie >0,01%
- zapotrzebowanie dzienne
* 100 mg/osobę
* Ca,P,Mg,S,Na,K,Cl
b)mikroelementy
- zawartość w organizmie <0,01%
- zapotrzebowanie dzienne
* 100 mg/osobę
* Fe,Zn,Cu,Mn,F,J,Se,Cr
2.Wapń (Ca) - cement kości
a)w organizmie ok 1000 g
- 90% w kościach i zębach
- 1% inne tkanki
b)znaczenie:
Składniki:
- kości zębów (fosforany wapnia)
- błon komórkowych
- enzymów i hormonów (ich aktywator)
c)wpływa na:
- wzrost i rozwój organizmu
- akcję serca
d)reguluje skurcze mięśni
e)niezbędny do prawidłowej krzepliwości krwi
f)posiada właściwości odczulające
g)ZASADOTWÓRCZY
h)niedobór:
- osteoporoza
- próchnica
- krzywica - dzieci
- tężyczka - mrowienie,bóle i skurcze mięśni
- osteomalacja
i)norma:
- 900 do 1200 mg/dobę
j)źródła wapnia:
- głównie mleko i przetwory ze względu na wysoką przyswajalność (80%) wapnia
- przyswajalność wapnia zwiększają:odpowiedni stosunek Ca do P równy 1:1,witamina D i laktoza
- przyswajanie wapnia utrudnia:nadmiar fosforu i błonnika,związki fitynowe,kwas szczwiowy
- używki:kawa,alkohol,tytoń
Źródła:
ser edamski tłusty = 867 mgl
ody śmietankowe = 125 mg
mleko spożywcze 3,2% tłuszczu = 118 mg
ryż na mleku = 72 mg
jaja kurze całe = 47 mg
ryż baiły = 10 mg
dorsz świeży = 9 mg
smalec = 0 mg
3.Fosfor (P) - minerał wielostronny
a)w organizmie ok 700 g
- 85% w kościach
- obecny w każdej komórce
b)znaczenie:
Składnik:
- kości zębów (foforany wapnia)
- tkanek miękkich m.in. serca,nerek,mięśni,mózgu
- wielu białek (fosfoproteiny) i tłuszczów (fosfolipidy)
Wchodzi w skład:
- kodu genetycznego DNA i RNA
- kwasu ATP i ADP
Potrzebny do prawidłowego:
- wzrostu i odnowy komórek
- metabolizm tłuszczów i cukrowców
c)KWASOTWÓRCZY
d)niedobór:
- osłabienie
- utrata apetytu
- arteizm - choroba stawów
e)nadmiar:
- utrata Ca z ustroju
- deformacja i rzeszotnienie kości
f)norma:
700 do 900 mg/dobę
g)żródła:
migdały = 454 mg
orzechy włoskie = 332 mg
chrupki kukurydziane = 223 mg
chleb mazowiecki = 98 mg
brokuły = 66 mg
marchew = 32 mg
truskawki = 25 mg
śliwki = 20 mg
4.Magnez (Mg) - pierwiastek młodości i zdrowia
a) 30 g pierwiastka w organizmie
- 50 % w szkielecie człowieka
- 50 % w tkankach miękkich i płynie ustrojowym
b)znaczenie:
- składnik kości i zębów,tkanek miękkich
- działa na ukłąd nerwowy 9przesyłanie impulsów)
- antystresowy
- aktywator enzymów
c)ZASADOTWÓRCZY
d)niedobór:
- osłabienie mięśni,drgawki
- zaburzenia pracy serca
e)norma:
300 do 370 mg/dobę
f)źródła:
musztarda = 117 mg
chipsy solone = 43 mg
baton "Mars" = 32 mg
herbatniki = 29 mg
pieczeń rzymska = 20 mg
zupa grochowa = 19 mg
coca-cola= 2 mg
cukier = 0 mg