Autorytet.

Czesto zdarza sie, ze rodzice skarza sie na swoje dziecko, ze nie chce sluchac, ze jest obojetne na prosby i grozby i ze trudno je namówic do okreslonego postepowania. Te wlasnie reakcje dziecka wskazuja, ze rodzice nie maja zbyt wielkiego autorytetu, nie umieli go wypracowac, albo ze utracili go niewlasciwym zachowaniem. Patrzac chociazby na zachowanie Artura z powieści "tango" slawomira mrozka - rzadzil on wszystkimi w domu rozstawiajac ich po katach i dajac im kary za najmniejsze przewinienie. jego babcia ktora byla najgorzej przez niego traktowana jest najlepszym przykladem słabosci. nie potrafi ona byc autorytetem dla Artura, ktory zapewne postepowalby inaczej majac ją za wzor.ktory rodzic nie chcialby byc autorytetem swojego dziecka? ktory rodzic chcialby byc ponizany i osmieszany przez swoją pocieche?
Nowe tendecje w teorii wychowania mówia o partnerstwie w rodzinie, np: ojca z synem, matki z córka.
Ale to partnerstwo nie ma polegac na zasadzie dwóch równych sobie osób, ale czlowieka doroslego, dojrzalego, madzrejszego z niedoswiadczonym i zaleznym od rodzica dzieckiem.
W wychowaniu dazymy do tego, by dziecko mialo jak najwieksze poszanowanie dla rodziców, dziadków i innych doroslych. Autorytet jest wiec celem wychowania i srodkiem ulatwiajacym ksztaltowanie osobowosci dziecka. Autorytet nie jest darem natury, ale sie go zdobywa i i wypracowuje madrym postepowaniem, calym swoim zyciem. Autorytet latwo utracic, ale nie latwo go odzyskac. Czasem przezycie dziecka, wywolane niewlasciwym postepkiem rodzica moze byc tak silne i szokujace, ze nigdy nie da sie odzyskac utraconego zaufania i pozycji w rodzinie.
Np. nie bedzie mial autorytetu ojciec, który nie szanuje zony, wywoluje awantury, jest niesprawiedliwy w stosunku do domowników. Nie ma tez co liczyc na autorytet czlowieka slabego psychicznie, który nie potrafi wymagac od siebie, który nie dotrzymuje slowa nie potrafi zaimponowac swoja praca i postepowaniem.
Dziecko wyksztalca u siebie poczycie autorytetu takze na podstawie obserwowanych wzorów, np. szacunku rocziców do dziadków. Dostosowuje sie do tradycji kultywowanych w rodzinie, do atmosfery, ogólnego czacunku i kultury, do panujacego porzadku.
W mlodszym wieku szkolnym dziecko na ogól nie przeciwstawia sie autorytetowi rodziców, uznaje ich za wyzszosc, madrosc i doswiadczenie. Dorosli sa dziecku potrzebni, gdyz zapewniaja mu poczucie bezpieczenstwa, potrzeby materialne, potrzebe milosci, kontaktu spolecznego i skucesu. Dorosli wspomagaja sie w podnoszeniu swego autorytetu, gdy szanuja sie wzajemnie, nie obnizaja znaczenia drugiej osoby, nie podwazaja nawzajem swych polecen kierowanych do dziecka.
Kazde z rodziców powinno dbac, aby wymagania byly rozsadne, przemyslane, a w typowych sytuacjach - uzgodnione. Róznice zdan nalezy ustalac podczas nieobecnosci dziecka.
Matka pelni wazna i szczególna role w zyciu dziecka. Jest ona najwazniejsza osoba, co wcale nie oznacza, ze ojciec jest mniej wazny, gdyz oboje rodzice wychowuja dzieci. Matka- to jednak czesto pierwsza osoba, która wprowadza dziecko w otaczajacy swiat. To tez podkreslal nasz papiez Jan Pawel II. Slowo mama bywa dosc czesto pierwszym slowem, które dziecko wypowiada. Mama kojarzy sie kazdemu z nas z miloscia, z miloscia wlozona w wychowanie dziecka, z miloscia, która matka obdarza dziecko w ciagu calego zycia bezinteresownie. Swojej matce zawdzieczamy bowiem tak wiele
autorytet matki jest bardzo wazny, autorytet matki w oczach dziecka trzeba wypracowac, trzeba go budowac. To nie staje sie nagle, to wymaga solidnej pracy, tu nie udaje sie niczego ukryc.Zachowanie matki pelne rozwagi, sprawiedliwosci, milosci, troski wobec dziecka wplywa na budowe autorytetu, budzi tez u dziecka szacunek i wiare we wlasne sily.
zacheca do pracy nad swoimi wadami tj. paleniem papierosów, alkoholizmem, lekomania, itd. w cele podniesienia wlasnego autorytetu w oczach dziecka. Zdaje sobie sprawe, ze jest to bardzo trudne, ale mozliwe. . Opieranie sie tez na prawdzie w codziennych sytuacjach zyciowych, w rodzinie, skloni tez kazde dziecko do posluszenstwa wobec matki i do unikania klamstwa.
Byc ojcem znaczy oddac sie do dyspozycji rodziny i dzieci, sluzyc im i byc za nie odpowiedzialnym. Tylko ojciec odpowiedzialny nauczy odpowiedzialnosci swoje dzieci. Autorytet ojca nie jest jego przywilejem, ale sluzba.
Mezczyzna nie staje sie ojcem, aby mu sluzono, ale by sam sluzyl i dzielil sie z dziecmi swoim zyciem . Postawa odpowiedzialnosci, ofiarnosci, troski i sluzby ojciec buduje swój autorytet.
Mezczyzna zakladajacy rodzine winien rozumiec potrzebe zbudowania swojego autorytetu. Dziecko potrzebuje autorytetu ojca i ma do niego prawo. Nie majac autorytetu w oczach dzieci ojciec nie moze ofiarowac im poczucia bezpieczenstwa, oparcia i nie zdola ich uczyc madrosci zycia. Dziecko nie zaufa ojcu, jego radom i pouczeniom, jezeli nie bedzie on dla swej pociechy autorytetem.
Istnieja i te male autorytety i te wieksze ale oba sa wazne, dla dziecka zawsze autorytetem bedzie rodzic, niezaleznie od tego czy dobrym czy zlym,zawsze dla niego bedzie "wielki".Kazdy poszukuje autorytetu, nawet nieswiadomie,
reasumujac autorytety sa potrzebne dzieciom, ktore jeszcze nie maja wyksztaltowanej "spolecznej woli". Gdy sie zobaczy paradoksy tych aytorytetow. trzeba ich szukac samemu w sobie, religii i otaczajacych ludziach. Lecz czy ta spoleczna wola nie zabija tego co w nas najlepsze. Autorytety sa potrzebna w spoleczenstwie, ale autorytety tez powinny byc w jakis sposob kontrolowane.
Autorytetem moze byc kazda osoba lub instytucja, wobec której jednostka przyjmie postawe uleglosci, która po prostu za autorytet uzna. Istnieja jednak takze autorytety wewnetrzne, takim moze byc na przyklad sumienie - "poganiacz niewolników", sam sobie przez czlowieka narzucony. Tak wiec nawet w calkowitym osamotnieniu zewnetrznym, czlowiek jest w stanie stworzyc sobie jakiegos wladce, któremu bedzie oddawal czesc, którego rozkazom podporzadkuje sie calkowicie. Zastepowanie autorytetów zewnetrznych wewnetrznymi stwarzac moze pozory narastania wolnosci, prawda jednakze jest to, ze czestokroc ich rzady sa znacznie bardziej surowe i bezwzgledne.
Autorytet natomiast nie pochodzi z nadania sformalizowanej pozycji spolecznej, lecz jest zasluzonym, osobistym ludzkim dorobkiem danej jednostki, uznanym dobrowolnie przez zainteresowana grupe ludzi. Jest wiec wartoscia subiektywna, wypracowana pogladami, przekonaniami i postepowaniem danej osobowosci, a istnieje tak dlugo, póki jednostka jest jej nosnikiem i posiada znaczacy wplyw na innych czlonków wspólnoty. Autorytet ma wartosc moralna, najczesciej bez przypisanych korzysci. Zdobywa sie go najczesciej praca nad soba, wiernoscia pozadanym i uznawanym spolecznie zasadom.
Ale nigdzie koniecznosc autorytetu, i to autorytetu bezwzglednego, nie jest tak oczywista jak na okrecie na pelnym morzu. Tam w chwili niebezpieczenstwa zycie wszystkich zalezy od bezwzglednego i natychmiastowego poddania wszystkich woli jednego.
Poszukiwanie wizerunku idealnego nauczyciela trwa od wielu juz lat. Zwiazane z tym jest nierozerwalnie pojecie autorytetu.
Autorytet w znaczeniu pedagogicznym to wplyw wychowawczy osoby cieszacej sie ogólnym uznaniem na jednostke lub grupe osób i okreslona sfere zycia spolecznego. Autorytet wynika z takich cech osobowosci nauczyciela, które przyczyniaja sie do jego powszechnego uznania, szacunku danej spolecznosci, i sukcesów w pracy dydaktyczno- wychowawczej.
Wyrózniamy autorytet wewnetrzny i zewnetrzny. W przypadku wewnetrznego autorytetu nauczyciela, uczniowie dobrowolnie mu sie podporzadkowuja i wysoko cenia jego wlasciwosci osobowe. W zachowaniu uczniów mozna zauwazyc uznanie, podziw, zyczliwosc, chec wspóldzialania. W przypadku autorytetu zewnetrznego wyglada to inaczej. Uczniowie podporzadkowuja sie nie z wewnetrznego przekonania, ale z obawy strachu, obowiazku, polecenia. Jest to wymuszone podporzadkowanie. Tak, wiec autorytet nauczyciela powinien byc intelektualny, moralny, wyzwalajacy i wewnetrzny.
Mysle, ze cale nasze zycie opiera sie na jakichs wzorcach.
Autorytetów mozna miec kilka lub tylko jeden. Oczywiscie moga sie one wywodzic z róznych srodowisk, np. politycznego, zawodowego, sportowego, duchowego. Ten ostatni spelnia kluczowa role w naszym zyciu.
Szacunek, powaga, autorytet wynika tez z lansowanych zachowan, obyczajów, które wykluczaja stosunek lekcewazacy. Nalezaloby, zwlaszcza we wlasnym gronie, zadbac o wzajemny szacunek
W swiecie autorytet kojarzy sie z sila, z wladza. Kto w hierarchii stoi najwyzej, ten ma najwieksza wladze. Boga, który zajmuje najwyzsza pozycje, nazywamy Wszechwladnym, co najczesciej interpretujemy w ten sposób, ze moze On robic, co zechce
Niemniej autorytet proboszcza nie wystarcza aby równowazyc go z autorytetem wspólnoty parafialnej. Ewangelie dostateczenie udowadniaja, ze wysublimowana postawa Jezusa takze zostala odrzucona, i w ludzkim zrozumieniu przegrana.
Bo autorytet parafii jest bardziej uzalezniony od aury spoleczno - politycznej
Autorytetem jest Kosciól sam w sobie, ale ten autorytet Kosciola moze zostac wspomozony wspólnota parafialna na czele z jej pasterzem proboszczem, albo pomniejszony przez tą ze wspólnote z proboszczem. Autorytet proboszcza budowany jest poprzez jego osobowosc i poprzez jego uczynki, zgodnie z rzymska zasada agere sequitur esse.
Z drugiej strony byloby rzecza nierozsadna podwazac autorytet moralny takich osób jak Papiez, brat Roger, czy niedawno zmarla Matka Teresa. Czesto jednakze jest to - przynajmniej dla niektórych - autorytet dosc odlegly. Dlaczego? Bo brakuje trudu przyjrzenia sie zyciu tych osób, wysluchania ich slów, czy przypatrzenia sie ich czynom. Bez tego wysilku poznania trudno uwazac kogos, z kim ma sie kontakt tylko przez telewizor?, za autorytet
Niewatpliwie kazdy z nas potrzebuje takze autorytetu na co dzien?, kogos, na kim mozna by sie wzorowac w srodowisku, w którym zyjemy. Z reguly jest tak, ze od osób bedacych autorytetami w sprawach swojego fachu, a wiec od nauczycieli matematyki lub j. polskiego, , wymaga sie, aby byli takze kims w rodzaju przewodnika i to nie tylko w sprawach zwiazanych z ich fachem. Mówiac po prostu: od ludzi wymaga sie, aby nie tylko byli profesjonalistami. Jakze czesto przychodzi w takich sytuacjach rozczarowanie!
Jednoczesnie jednak kazdy z nas narazony jest na podswiadome przyjmowane pewnych negatywnych wzorców zachowan, wartosci, czy slów. Dzieje sie to niestety na skale totalna, na skutek dzialalnosci agresywnej reklamy, wtlaczanych do glów często bezsensownych tresci za pomoca muzyki, czasopism, telewizji.