Pomoc postpenitencjarna

Pomoc postpenitencjarna

Pomoc postpenitencjarna- polega na świadczeniu pomocy socjalnej więźniom przebywającym w zakładzie karnym i tym wychodzącym na wolność, a także na tworzeniu i realizowaniu różnego typu programów, które mają na celu pomóc skazanym ponownie zaistnieć w społeczeństwie.

Praca socjalna z osobami skazanymi, które przygotowywują się do opuszczenia Zakładów Karnych jest bardzo ważna dla całego społeczeństwa. Decyduje o pierwszym okresie życia skazanego na wolności. W dużym stopniu ogranicza powrót na drogę przestępstwa. Głównie dotyczy osób, które zostały skazane na długoletnie wyroki pozbawienia wolności lub osób, które karę pozbawienia wolności odbyły kilkakrotnie tzw. recydywiści i utracili więzy ze swoją rodziną.

Obecnie penitencjarna praca socjalna, którą jest pomoc postpenitencjarna udzielana przez zakłady karne i areszty śledcze wgł Dziennika Ustaw z 1998 roku polega głównie na:
A) pomocy osobom pozbawionym wolności w uzyskaniu:
- dokumentów tożsamości (dowodu osobistego),
- orzeczenia o stopniu niepełnosprawności dla celów rentowych i socjalnych,
- pracy po wyjściu na wolność,
- mieszkania,
- wsparcia dla ich rodzin ze strony instytucji i stowarzyszeń zajmujących się
pomocą społeczną .
B) przydzielaniu osobom pozbawionym wolności:
- zapomóg finansowych, odzieży
- biletów na przejazd do miejsca zamieszkania,
- artykułów żywnościowych,
- lekarstw
- artykułów piśmienniczych i podręczników do nauki w szkołach
więziennych,
C) przekazywanie rodzinie podwyższonej części wynagrodzenia za pracę
skazanych.

Przykładem rozwoju pomocy postpenitencjarnej (penitencjarnej pracy socjalnej) są działające od kilku lat w kilkudziesięciu jednostkach penitencjarnych kluby aktywnego poszukiwania pracy dla skazanych. W ramach działalności klubów są organizowane kilkudniowe kursy aktywnego poszukiwania pracy prowadzone przez wychowawców postpenitencjarnych, którzy uzyskali kwalifikacje liderów klubów pracy na specjalistycznych szkoleniach w rejonowych urzędach pracy. Tylko w 1998 roku kursy ukończyło około 5 tysięcy skazanych.
Skazani na zajęciach uczą się między innymi:
- redagować życiorys,
- list motywacyjny,
- prowadzenia rozmowy z potencjalnym pracodawcą,
- umiejętności korzystania z ofert pracy publikowanych w mediach,
- asertywności.

Pracę socjalną postpenitencjarną możemy podzielić na dwa etapy.
Pierwszy etap to:
- postępowanie podczas odbywania kary
Drugi:
- po wyjściu na wolność.
Pierwszy etap rozpoczyna się na około 6 miesięcy przed przewidywanym opuszczeniem zakładu karnego. Jest to czas niezbędny do przygotowania więźnia do zwolnienia. Każdy skazany powinien we wszystkich swoich sprawach funkcjonowania na zewnątrz placówki zwrócić się do wychowawcy postpenitencjarnego, który ma za zadanie opracować tzw. Plan zwolnienia, czyli ustalenie ze skazanym zakresu niezbędnej dla niego pomocy i sposobu jej udzielenia. Niezbędna pomoc to może być wsparcie materialne, psychologiczne lub poradnictwo socjalno-prawne.

Skazani najczęściej mogą liczyć na pomoc w uzyskaniu i pokryciu kosztów związanych z uzyskaniem dowodu osobistego czy uzyskaniu orzeczenia o stopniu niepełnosprawności dla celów rentowych. Pomoc w odtworzeniu lub zebraniu świadectw pracy, świadectw szkolnych, zaświadczeń o odbytych kursach. W razie problemów rodzinnych pomoc w nawiązaniu kontaktów, poprzez np.: ośrodki mediacyjne. Pomoc
w uzyskaniu lokalu mieszkalnego czy załatwieniu problemów rodziny,
która przebywa na zewnątrz poprzez uzyskanie wsparcia ze strony instytucji zajmujących się pomocą społeczną.
Więzień powinien być poinformowany o możliwości wyznaczenia swojego Przedstawiciela, który załatwia i reprezentuje skazanego w jego sprawach.
( Przedstawicielem powinna być osoba godna zaufania. Zgodę na takiego Przedstawiciela wyraża dyrektor zakładu karnego).Ponadto skazani, którzy pracują podczas odbywania kary pozbawienia wolności mogą przekazywać rodzinie podwyższoną część wynagrodzenia za pracę lub też spłacać wierzytelności.
Drugi etap pomocy dla skazanego pojawia się w chwili opuszczenia przez niego zakładu karnego. Ten etap możemy podzielić na pomoc doraźną
i długofalową.
Pomoc doraźna to pomoc udzielana przez zakład karny w postaci:
- zapomogi finansowej tzw. żelazna kasa ( około 30 zł)
- odzieży i obuwia stosownego do pory roku
- biletów do miejsca zamieszkania
- artykułów żywnościowych na czas podróży
- artykułów rehabilitacyjnych, lekarstw, okularów leczniczych, protez
- poradnictwa ( adres Kuratora sądowego, adres najbliższego miejsca zamieszkania Ośrodka Pomocy Społecznej, Powiatowego Urzędu Pracy oraz stowarzyszeń i fundacji, które statutowo zajmują się pomocą dla byłych więźniów).
Pomoc długofalowa udzielana jest przeważnie przez pracowników socjalnych, zatrudnionych w Ośrodkach Pomocy Społecznej w myśl ustawy o pomocy społecznej.
Osoba opuszczająca zakład karny może liczyć na pomoc w postaci świadczeń pieniężnych i rzeczowych oraz szeroko zakrojonej pracy socjalnej.

Do świadczeń pieniężnych zaliczamy:
- zasiłki stałe ( dla osób niepełnosprawnych)
- zasiłki okresowe
- zasiłki celowe ( np. na pokrycie zadłużenia czynszowego, na leki, na dożywianie itp.).
W skład świadczeń rzeczowych możemy zaliczyć:
- składkę na ubezpieczenie zdrowotne,
- odzież, obuwie
- ciepły posiłek
- artykuły higieniczne

Według rozporządzenia ministra sprawiedliwości, które dotyczy:
udzielania pomocy osobom pozbawionym wolności, zwalnianym
z zakładów karnych
i aresztów śledczych, Funduszu Pomocy Postpenitencjarnej, zwanego dalej "Funduszem".Przeznacza się osobom pozbawionym wolności z zatwierdzanym przez Ministra Sprawiedliwości. Pomocy udziela się na wniosek lub z urzędu.
Z uzasadnionym wnioskiem o udzielenie pomocy może wystąpić osoba uprawniona do jej uzyskania, a także prokurator, obrońca lub pełnomocnik oraz przedstawiciel skazanego. Praca socjalna może obejmować bardzo wiele problemów.
Najczęściej przeważają problemy związane z uzyskaniem mieszkania,
bądź uzyskaniem miejsca w noclegowni, czy w schronisku dla bezdomnych, problemy związane z zatrudnieniem,czy rejestracją
w Urzędach Pracy, pomoc we wskazaniu placówek zajmujących się uzależnieniami, pomoc w uzyskaniu rehabilitacji czy nawiązanie kontaktu z kuratorem sądowym.
Ponadto osoba opuszczająca zakład karny może także liczyć na pomoc ze strony wielu organizacji pozarządowych. Najbardziej rozpowszechnioną organizacja działającą na tym polu jest Stowarzyszenie „Patronat”. Organizacje te działają według swoich ustaleń.

Każdy człowiek po opuszczeniu więzienia skierowany do tej instytucji może
w pełni liczyć na pomoc, gdyż misja tego stowarzyszenia jest niesienie pomocy duchowej, materialnej i prawnej osobom pozbawionym wolności, zwolnionym z zakładów karnych oraz ich rodzinom a także:
- inicjowanie i uczestnictwo w zapobieganiu przestępstw,
- łagodzenie następstw popełnionych przestępstw, również przy
pomocy mediacji,
- wpływanie na humanizowanie orzekania i wykonywania kar,
- udzielanie pomocy osobom pozbawionym wolności przebywającym
w zakładach karnych i aresztach śledczych oraz zakładach dla nieletnich,
- społeczna readaptacja zwolnionych z zakładu karnego, aresztu śledczego.
Jest to instytucja szeroko rozpowszechniona działa w 12 miastach Polski między innymi w Żorach, Olsztynie, Łodzi, Lublinie, Białymstoku, Gdańsku, Warszawie.
Ta oraz inne podobne stowarzyszenia dysponują bardzo szerokim polem działania w zakresie kultury i sztuki, sportu i rekreacji, turystyki, badań naukowych (w zakresie medycyny, nauk ścisłych, społecznych, politycznych oraz ekonomicznych), ochrony zdrowia, środowiska a nawet spraw zawodowych i branżowych.
Oferują:
- pomoc informacyjno- poradniczą,
- profesjonalną pomoc psychologiczną
- szkolenia zawodowe, przekwalifikowania / doradztwo
dotyczące zakładania firmy
- doraźna pomoc finansowa