Stosunki międzynarodowe-przyczyny rozpadu ZSRR
PRZYCZYNY I KONSEKWENCJE ROZPADU ZSRR;
Możemy wyróżnić przyczyny wewnętrzne ,do których zaliczyć możemy przyczyny rozpadu
Spowodowane wewnerznym kryzysem w ZSRR oraz zewnętrze .
Przyczyny wewnętrzne:
-jedną z głównych przyczyn rozpadu ZSRR była tzw. GŁOSNOStczyli jawność,
Która pozwoliła na ujawnienie zbrodni dokonanych przez NKWB ,przez Stalina.
Miała na celu uzdrowienie stosunków w państwie , jednak w sposób pośredni przyczyniła się
Do rozpadu ZSRR,
- w roku 1953 umiera Stalin ,w 56 był 20 zjazd KC PZPR,gdzie po raz pierwszy ujawnione
zostają zbrodnie Stalina. Dochodzi do licznych powstań : pierwsze powstania zapoczątkowały :Węgry i Polska,
-państwa bałtyckie dowiedziały się o aneksji ( na podstawie tajnego paktu Ribentrob – Mołotow, to przyczyniło się do tworzenia ruchów narodowych np. na Białorusi =
Front Narodowy z Wozniakiem na czele,
-Gwałtowna liberalizacja życia publicznego przyniosła mnogość różnych organizacji politycznych o charakterze nieoficjalnym, w tym m.in. zalążków nowych partii i ruchów politycznych. Najwcześniej wykrystalizowały się one w republikach nadbałtyckich i zakałkazkich w postaci masowych frontów ludowych ( 1988 r. ). Dodatkowym efektem zmian było rozbudzenie konfliktów narodowych
-problemy gospodarcze,
- do wewnętrznej ,bezpośredniej przyczyny rozpadu ZSRR zalicza się PUCZ, (przegrany w sierpniu 1991 roku),był to tzw. PUCZ JANAJEWA , siły które popierał pucz to były siły
Konserwatywne ,chciały zatrzymać Gorbaczowa. Po przegranym puczu okazało się ,ze wzrosła rola Jelcyna ,czyli władzy rosyjskiej .Siły związkowe były bardzo słabe.,
-pojawiła się kolejna fala ogłaszania niepodległości przez republiki radzieckie,
-Pierejstojka –system reform Gorbaczowa, zdawał sobie sprawę, że kraj wymaga reform. Komunistyczne imperium nie było w stanie prowadzić skutecznie wyścigu zbrojeń z USA. Niedowładu gospodarki, patologii trapiącej społeczeństwo w różnych dziedzinach i degradacji środowiska naturalnego nie można było dłużej ignorować.
Przyczyny zewnętrzne:
- chęć oderwania państw europy środkowo-wsch. od totalitarnego reżimu politycznego,
-skomplikowane stosunki z poszczególnymi republikami,
-w większości państw do niepodległości doprowadziły elity komunistyczne. Państwa nadbałtyckie rozpoczęły rozpad ZSRR,gdyz najsilniej działały tam ruchy ,kraje nadbałtyckie
czuły swoją odrębność narodową, działania tych ruchów zmusiły elity do podjęcia działań w celu wyzwolenia,
-ingerencja Europy zachodniej oraz USA ,
PRZEBIEG ROZPADU ZSRR:
Rozpoczyna się od państw nadbałtyckich . Najpierw pojawiają się deklaracje suwerenne co oznaczało ze państwa ogłosiły , że wszystkie surowce należą do nich, wszystkie republiki ogłosiły deklaracje niepodległościowe, (maj 1990rok). Tylko Rosja
Nie ogłosiła deklaracji niepodległościowej. Rosja chciała przejąc inicjatywe po Gorbaczowie.
Po puczu ogłoszono konkretną deklarację . Efektem tego było zachowanie Rosji z Jelcynem na czele .Rosja ogłosiła deklaracje suwerenności . Tworzą się dwa ośrodki władzy w Moskwie . W lipcu ogłosiła niepodległośc Ukraina i Białoruś. Gorbaczow starał się do końca ratować ZSRR . Jednym z takich sposobów był I PROJEKT MAJ 90R. UMOWA ZWIĄZKOWA, ZWIĄZEK REPUBLIK RADZIECKICH ,ostatni projekt przed puczem.Jednak działania Gorbaczowa były opóźnione. Drugim pomysłem było stworzenie
ZWIĄZKU SUWERENNYCH PAŃSTW , jest to druga wizja przeciwstawna wizji Gorbaczowa była wizją Jelcyna = KONCEPCJA WSPÓLNOTY NIEPODLEGŁYCH PAŃSTW . W marcu 1991 Gorbaczow zaproponował referendum : czy jesteś za utrzymaniem ZSRR. Gruzja ,Białorus i Azerbejdżan tego nie wykonały.
Gorbaczow użył siły wobec państw nadbałtyckich . Zamach na TV. Były to próby utrzymania ZSRR. Grudzień 91 Ukraina wyraziła zgode połączenia się do wizji Jelcyna.
Ukraina ( mała Rosja) , Rosja ( Wielka Rosja ), Białoruś ( Biała Rosja)=inicjatorzy utworzenia WNP
8 grudnia 1991r utworzenie WNP . dołaczają pozostałe republiki.
31 grudnia Gorbaczow zrzeka się urzędu prezydenta ,przekazuje wojsku kody do broni jądrowej. Uznaje się go jako zdrajce ,obarcza o upadek ZSRR.
KONSEKWENCJE ROZPADU ZSRR:
- powstały suwerenne ,niepodległe państwa,
-nastąpiła likwidacja układu warszawskiego,
- rozpad ,zanik supermocarstwa ,które stało na czele 1 z 2 blokow
-rozpad układu 2 biegunowego ,przejscie do nowego ładu,
- niektóre panstwa stały się państwami jadrowymi,
-Federacja Rosyjska staje się spadkobierca po ZSRR,
-Terytorium Federacji Rosyjskiej stało się cesarstwem regionalnym ,cofnęło się w strone południowo –wschodnią,zostało rozdzielone ,enklawa kalingradzka
-panstwa europy srodkowo wschodniej umocnily niepodległość i suwerenność,
-wycofanie się wojsk rosyjskich z terenow niepodległościowych w 93r.
-umocnienie pozycji USA jako jedynego mocarstwa globalnego.