Formy organizacyjne zrzeszania się przedsiębiorstw.
1. Koordynacja przedsiębiorstw polega na uzgadnianiu przez nie wspólnych działań i polityki gospodarczej. Przedsiębiorstwa współpracujące nie tracą swej odrębności prawnej i samodzielności gospodarczej.
2. Kartel – porozumienie gospodarcze kilku, kilkunastu samodzielnych prawnie przedsiębiorstw tej samej branży. Porozumienie to może dotyczyć:
a) cen (kartel cenowy),
b) limitu produkcji (kartel kontyngentowy),
c) podziałów rynków zbytu (kartel regionalny).
3. Syndykat – forma porozumienia kartelowego polegająca na tym, że wchodzące w jego skład samodzielne przedsiębiorstwa prowadzą wspólnie sprzedaż wytworzonych przez siebie wyrobów, a niekiedy wspólnie zaopatrują się w potrzebne materiały.
4. Konsorcjum – krótkotrwałe porozumienie przedsiębiorstw, którego celem jest przeprowadzenie większej operacji handlowej, bankowej lub inwestycyjnej, np. budowa lotniska, autostrady itp.
5. Centralizacja (koncentracja) kapitałów polega na łączeniu przedsiębiorstw lub tworzeniu centralnego kierownictwa.
6. Koncern to korporacja gospodarcza przedsiębiorstw oparta na więzi produkcyjnej. Istnieją dwa rodzaje powiązań tworzących koncern:
a) koncerny pionowe – łączenie następuje według kolejnych technologicznych etapów produkcji,
b) koncerny poziome – łączy się przedsiębiorstwa produkujące wspólnie produkt finalny lub produkty przeznaczone do jednorodnego celu, bądź wykorzystujące kompleksowo surowiec.
7. Holding to „spółka spółek”, którą charakteryzuje:
a) specjalny rodzaj powiązań między podmiotami opierający się na faktycznym i prawnym władaniu przez jedna spółkę udziałami lub akcjami innych spółek,
b) dominująca pozycja jednej spółki wobec innych,
c) pełna niezależność prawna wszystkich spółek.
Typy holdingu:
· czysty – firma nie posiada własnego przedsiębiorstwa, a tylko dysponuje pakietem kontrolnym akcji lub udziałów,
· operatywno-kierowniczy – podstawą jest duże przedsiębiorstwo wytwarzające taniej niż inne i tym samym uzależniające od siebie inne przedsiębiorstwa.
8. Trust to korporacja gospodarcza monopolistyczna przedsiębiorstw, które zrzekają się swojej samodzielności gospodarczej i prawnej na rzecz tworzonego trustu, na czele którego stoi wspólny zarząd.
9. Fuzja – najsilniejsza forma związku przedsiębiorstw. Po połączeniu przedsiębiorstwa tracą całkowitą swoją niezależność.