Prawo gospodarcze-Geneza prawa gospodarczego

1.Geneza prawa gospodarczego
 istnieje wiele teorii na temat genezy prawa - niektórzy upatrują jej początków w literaturze niemieckiej inni w radzieckiej, angielskiej, prawo to kwalifikuje się do młodych dziedzin prawa
 początki XVII w Anglia (prekursorzy: klasycy John Lock, Eilliam Petti- spojrzenie na gospodarkę w aspekcie sterownia i ograniczania jej przez państwo, pojawiło się wtedy kiedy pojawiła się sfera wolności gospodarczej
 kierunek zwany merkantylizmem - ochrona rynku wew przed napływem materiałów z importu, ingerencja państwa we wszystkie sfery działalności gospodarczej
 kolejnym okresem był czas wpływu fizjokratów (Francoise Quesnay). Oni to porównywali wolność handlu, przemysłu do wolności praw człowieka (ten pogląd wywodził się z prawa natury - ograniczając prawo do praw dział. gospod, państwo ogranicza naturalne prawa człowieka)
 po raz 1 zasada wolności handlu i przemysłu pojawiła się w Konstytucji Francuskiej z 1791)
 wiek XIX - wpływy liberalizmu gospodarczego i politycznego - państwo wycofuje się z reglamentowania działalności. gospodarczej
 Polska - zasady p.gosp określa się po raz w Konstytucji z 17.03.1921, a mianowicie:
A) wolność wyboru zajęcia i zarobkowania
B) zasada ograniczania tych praw tylko na stopie ustawowej
C) zasada ochrony praw własności
D) zasada prowadzenia samorządu gospodarczego
• w rozporządzeniu Prezydenta z dn 7.06.1927 zostało wprowadzone prawo przemysłowe - 1 akt normatywny w sferze gospodarczej (dzielił jej rodzaje, odnosił się do wolności gospodarczej , monopol, koncesje) - w tej formie utrzymało się do 1972 r.
• po II WŚ władze zaczynają wycinać poszczególne jej fragmenty - okres planowania odgórnego
• dopiero w 1972 - ustawa "O wykonywaniu i organizacji rzemiosła"
• lata 70 i 80 - okres zmieniającego się poglądu władzy centralnej na sferę gospodarczą (potrzeba zezwolenia na prywatną inicjatywę) - ustawa z 1988 "Prawo o działalności gospodarczej" (kilkakrotnie nowelizowana) - na jej podstawie, do 31.12.2000, opierał się cały ustrój transformacji, ustawa z 19.11.1999 "Prawo o działalności gospodarczej"- część z jej uchwaleń zaczęło obowiązywać z dn 1-01-2001;tworzy nowe regulacje prawne zgodne z wymogami KRP i prawem UE. Porządkuje system reglamentacji dz.gosp, zawiera nowe regulacje których nie było w ustawie z 88 (dot. zezwoleń na dz.gosp., małych i średnich przedsiębiorstw, samorządu gosp i administracji gosp., liberalizuje wykonywanie dz.gosp

2.Definicja prawa gospodarczego publicznego - krótko scharakteryzuj
- zespół norm określających podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy "Prawo o działalności gospodarczej". Pod pojęciem działalności gospodarczej rozumiemy pracę zarobkową ,zawodową, we własnym imieniu, zorganizowaną o charakterze ciągłym (nie stałym - może być jednorazowa) PGP jest wyrazem władztwa państwa w gospodarce określa jego zakres odzwierciedla powinności państwa wobec gospodarki w postaci norm prawnych (formułuje prawa i obowiązki przedsiębiorców, reguluje normatywnie stosunki własnościowe, zasady gospodarowania, formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej, zakres i formy państwowej ochrony prawnej powyższych stosunków gospodarczych, normuje regulacje prawne dot dóbr publicznych w tym własności państwowej i komunalnej - reguluje zasady gospodarowania składnikami tego majątku)

3.Źródła prawa gospodarczego
Konstytucja, ustawy i akty podustawowe. Ponadto akty indywidualne które konkretyzują obowiązki i uprawnienia podmiotów ustalonych w aktach generalnych. Odrębnym źródłem praw gp są też akty prawa ponadnarodowego i międzynarodowego (traktaty handlowe, celne, monetarne etc)
Konstytucja - początkowo Konstytucja gwarantowała pewne wolności np. swoboda działalności gospodarczej, ochrona własności i dziedziczenia. Po II WŚ uległo to zmianie - powstały nowe typy państw i gospodarki (np. państwa demokracji ludowej - K zaczęła określać ustrój społeczno - gospodarczy - w Polsce oparty na własności społecznej i wszechobecnej roli państwa w gospodarce. Konstytucje zaczęły określać nowe wartości min ochrona konkurencji i konsumentów , dóbr publicznych etc a także granice i formy interwencjonizmu państwowego
Akty podustawowe - te to przewidują różne rodzaje aktów wykonawczych (wraz z wyborem jego formy wiąże się kwestia kontroli tworzenia i stosowania aktu) Do źródeł prawa można też zaliczyć tzw akty organizacji np. statuty nadawane przez organy adm państwowej przedsiębiorcom , czy umowy zbiorowe pracy
Źródła prawa gospodarczego:
Są nimi przepisy kodeksu cywilnego, które dotyczą osób fizycznych i prawnych w ramach prowadzonych przez nie działalności gospodarczych.
Prawo gospodarcze będąc kompleksową gałęzią prawa nie ma w przeciwieństwie do większości gałęzi prawa swojego kodeksu (kodeksu gospodarczego). Wśród całej gamy źródeł prawa gospodarczego szczególne miejsce zajmuje kodeks cywilny z 1964 roku (od tego czasu ponad 20 razy nowelizowany).
Wśród innych źródeł prawa gospodarczego można wymienić:
- kodeks handlowy z 1934r. z późniejszymi 16 zmianami;
- ustawa z 1981 roku o przedsiębiorstwach państwowych oraz ustawa o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego;
- ustawa z 1982 roku – prawo spółdzielcze;
- ustawa z 1989 roku o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych;
- ustawa z 1991 roku o spółkach z udziałem kapitału zagranicznego;
- ustawa 1996 roku o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych;
- ustawa 23.12.1998 roku o działalności gospodarczej (dziennik ustaw nr. 41, 28.12.1998r., pozycja 324);
- ustawa z 1997 roku o prawie bankowym;
- ustawa z 1997 roku o prawie o publicznym obrocie papierów wartościowych

4.Co to są przepisy parametryczne
Są to przepisy które wiążą się z wszelkiego rodzaju wielkościami ekonomicznymi np. przepisy określające normy amortyzacyjne, stopę zysku, wielkość oprocentowania kredytu. Staja się one normami prawnymi wówczas gdy obwarowane są przymusem prawnym.

5.Zasady prawa gospodarczego
Zasadami pr.gosp są pewne postulaty pod adresem prawodawcy i organów stanowiących prawo ,którymi powinny one kierować się przy tworzeniu i stosowaniu prawa. - znaczenie opisowe. W znaczeniu normatywnym , zasady prawa to wiążące prawnie normy należące do danego systemu prawnego. Wyznaczają one kierunek działań prawodawczych , ukierunkowują proces interpretacji przepisów prawnych oraz kierunki stosowania prawa. Ich źródłem przede wszystkim jest Konstytucja
- zasada wolności podejmowani i wykonywania dz.gosp.- art5;
- zasada samodzielności gospodarczej i finansowej przedsiębiorstw
- zasad równości praw i legalności przedsiębiorców w ramach wykonywania i podejmowania dz.gosp
- zasada dobrowolności zrzeszania się pracodawców, pracowników, konsumentów
- zasada demokracji gospodarczej
- zasada państwowej ochrony stosunków gospodarczych(własności środków produkcji, uczciwej konkurencji etc)
podjecie dz.gosp jest wolne o ile nie istnieje prawny zakaz jej podejmowania lub gdy nie podlega ona ograniczeniom lub reglamentacji.

6.Społeczna gospodarka rynkowa
Sama koncepcja wywodzi się z Niemiec które po II W Ś zaczęły modelu systemu gospodarczego umożliwiającego odbudowanie państwa w nowych warunkach politycznych i ekonomicznych.
Obecnie koncepcja ta zakłada że państwo ma spełniać takie funkcje jak:
- hamować w okresie koniunktury i pobudzić w okresie recesji
- tworzyć warunki w którym jednostki organizacyjne działać będą zgodnie z interesami swoimi jak i państwa , pełnić funkcje ogólnospołeczne
- cele społecznej gosp rynkowej obejmują zrównoważony wzrost gospodarczy równowagę zew, wew i społeczną , naczelnym jej założeniem jest równość i sprawiedliwość
- jest ona realizowana w celu korekty podziału dochodu narodowego
- w koncepcji społ.gosp.rynk. wyróżnia się narzędzia kierowania:
bezpośrednie (polityka antymonopolowa, redystrybucja zysków, dotacje, urzędy nadzoru gosp, bezpośrednie zarządzanie sferą dóbr publicznych , własna dz.gosp państwa, zamówienia rządowe) i pośrednie (nadzór kontroli i cen, kształtowanie systemu podatkowego, polityka walutowa i celna, polityka pieniężna i kredytowa, system fiskalny, kształtowanie systemu prawnego, socjalnego i ochrony środowiska gospodarczego)

7.Formy planowania państwowego
Planowanie makroekonomiczne w gospodarce rynkowej stanowi instrument interwencjonalizmu państwowego, należy do najmłodszych form działalności państwa. Do krajów o najdłuższej tradycji planowania zalicza się min Japonię Niemcy, Szwecję. Planowanie gospodarcze występuje w krajach o gospodarce rynkowej i przyjmuje 1 z 3 form:
- koniunkturalną - koncentruje się na osiągnięciu ogólnej równowagi gospodarczej (przy pełnym zatrudnieniu i niskim poziomie inflacji)oraz równowagi bilansu płatniczego. Ma postać krótko i średnioterminowych prognoz. Wykorzystuje w tym celu głównie politykę fiskalna i pieniężną
- częściowo strukturalną - stosowana do realizacji zadań średnioterminowych jak i w krótki czasie. Ta forma powstała w Holandii i stanowi pochodną państwowej polityki budżetowej
- strukturalną - jej głównym celem jest zapewnienie wzrostu gospodarczego w dłuższym czasie oraz umożliwienie dokonania odpowiednich przemian strukturalnych .
Obecnie coraz częściej przechodzi się od planowania koniunkturalnego do strukturalnego, z krótkoterminowego do długookresowego, od planowania w skali regionu do planowania w skali ponadpaństwowej (programy przekształceń w UE)
- planowanie indykatywne -kolejna z form pan. Planowania gospodarczego którego cechą jest to, że plany te nie zawierają normatywnych zadań dla sektora prywatnego. Plan taki stanowi informację o przewidywanym kształtowaniu się sytuacji gospodarczej oraz zakładanych działaniach rządu - bez zobowiązań wobec społeczeństwa.

8.Działanie nadzorcze państwa w gospodarce
- maja one na celu zapewnienie prawidłowej organizacji i funkcjonowania ustalonego porządku gospodarczego oraz usuwanie wszelkich nieprawidłowości powstających w tym zakresie
- nadzór jest forma stosunków prawnych między podmiotami połączonych ze sobą zależnościami strukturalnymi w układzie stosunków zdecentralizowanych, jest jedna z funkcji kierowniczych, funkcja władczą o charakterze korygującym , realizowana w formie indywidualnych aktów administracyjnych , ma ograniczony zakres podmiotowy i przedmiotowy
- 2 koncepcje zasięgu uprawnień i obowiązków organu sprawującego nadzór oraz środków prawnych władczego oddziaływani na przedsiębiorstwa:
- 1 - to koncepcja ogólnej kompetencji organu nadzorującego (ma on prawo wkraczać w sferę działania jednostki we wszystkich sprawach kiedy uzna to za celowe
- 2 - koncepcja ograniczonej kompetencji organu nadzorującego (władcze wkraczanie w sferę działania przedsiębiorcy jest możliwe tylko w sprawach określonych konkretnym przepisem prawnym i przy zastosowaniu odpowiednich środków i form prawnych).
- konstrukcja prawna nadzoru powinna zawierać: podstawę prawna (zakres podmiotowy i przedmiotowy nadzoru i jego środki), podmioty stosunku nadzoru, jego treść, formę, procedurę jego realizacji, odpowiedzialność, środki ochrony prawnej wobec decyzji nadzorczych.
- zadaniem państwa jest czuwanie by rynek funkcjonował w sposób niezakłócony wg zasady wolności gospodarczej, dotyczy wszystkich segmentów rynku (towarowego, kapitałowego, pracy, pieniężnego), nadzór jest ustanawiany i wykonywany ze względu na potrzebę chronienia reguł zachowani ustalonych normami prawa.

9.Formy zachowań państwa wobec gospodarki
Dla każdego typu i rodzaju zachowań państwa wobec gospodarki wyróżniamy 3 formy zachowań:
- tworzenie prawa - pod względem podmiotowym prawna regulacja stosunków gospodarczych dotyczy 2 układów: stosunki poziome regulowane przepisami prawa prywatnego- wzajemne uprawnienia i obowiązki uczestników stosunków prawnych) oraz stosunków pionowych regulowanych przepisami prawa publicznego - uprawnienia i obowiązki prawne przedsiębiorców wobec państwa i nawzajem. Oddzielnym problem jest tu zakres regulacji prawnych dot. stosunków pionowych (zakres ingerencji państwa w stosunki gospodarcze) i poziomych (państwo jako organ spełniający f. ogólnospołeczne i stojący na straży prawnej ochrony funkcjonowania rynku i jego uczestników dając im jednocześnie możliwość dochodzenia swych roszczeń np. w kwestiach np. pracodawca - pracownik)
- programowanie gospodarcze - planowanie makroekonomiczne w gospodarce rynkowej stanowi instrument interwencjonalizmu państwowego, należy do najmłodszych form działalności państwa. Do krajów o najdłuższej tradycji planowania zalicza się min Japonię Niemcy, Szwecję.
Planowanie gospodarcze występuje w krajach o gospodarce rynkowej i przyjmuje 1 z 3 form:
- koniunkturalną - koncentruje się na osiągnięciu ogólnej równowagi gospodarczej (przy pełnym zatrudnieniu i niskim poziomie inflacji)oraz równowagi bilansu płatniczego. Ma postać krótko i średnioterminowych prognoz. Wykorzystuje w tym celu głównie politykę fiskalna i pieniężną
- częściowo strukturalną - stosowana do realizacji zadań średnioterminowych jak i w krótki czasie. Ta forma powstała w Holandii i stanowi pochodną państwowej polityki budżetowej
- strukturalną - jej głównym celem jest zapewnienie wzrostu gospodarczego w dłuższym czasie oraz umożliwienie dokonania odpowiednich przemian strukturalnych .
Obecnie coraz częściej przechodzi się od planowania koniunkturalnego do strukturalnego, z krótkoterminowego do długookresowego, od planowania w skali regionu do planowania w skali ponadpaństwowej (programy przekształceń w UE)
- planowanie indykatywne -kolejna z form pan. Planowania gospodarczego którego cechą jest to, że plany te nie zawierają normatywnych zadań dla sektora prywatnego. Plan taki stanowi informację o przewidywanym kształtowaniu się sytuacji gospodarczej oraz zakładanych działaniach rządu - bez zobowiązań wobec społeczeństwa.
- realizacja polityki gospodarczej - służy realizacji zadań państwa wobec gospodarki (polega na podejmowaniu przez nie różnego rodzaju zadań opartych na systemie prawnym a jej zakres i intensywność zależy od rodzaju i typu zachowań państw wobec gospodarki).
Realizacja polityki przyjmuje postać działań :
- organizatorskich (wobec sektora państwowego -tworzenie, przekształcanie i likwidację pp, w państwie opartym na gospodarce prywatnej - brak szerokich dz. organizatorskich, głównie reprezentacja kraju w międzynarodowych organizacjach gospodarczych)
- koordynacyjnych (podlegają im wszystkie zjawiska i podmioty gospodarcze, służ ą one do realizacji zadań państwa w gospodarce)
- reglamentacyjnych ( polega na stosowaniu środków prawnych o charakterze imperatywnym i mającym na celu stworzenie warunków niezbędnych do prawidłowego przebiegu organizacji stos. Gospodarczych, jest to możliwość wkraczania administracji w sferę uprawnień przedsiębiorców (szerzej jest stosowana w warunkach kryzysowych - wtedy najczęściej dot ustalania cen urzędowych na podstawowe środki spożycia oraz eksploatacji surowców i paliw.)
- ekonomiczno-finansowych (państwo w ten sposób może motywować do podejmowania dz.gosp sferach którymi nie są zainteresowani prywatni przedsiębiorcy a które wymagają podjęcia ze względów społecznych i wreszcie zniechęcać do wykonywani innych)
- nadzorczych (mają one na celu zapewnienie prawidłowej organizacji i funkcjonowania ustalonego porządku gospodarczego oraz usuwanie wszelkich nieprawidłowości powstających w tym zakresie)
- kontrolnych (sprawdzenie i ocena realizacji obowiązków przedsiębiorców wobec państwa oraz ich zachowań wobec praw ekonomicznych chronionych przez państwo. Może być wykonywana przez organy państwowe jak i specjalny aparat kontrolny)
- ochronnych (wynika z ochronnych funkcji państwa, podlega jej typ gospodarki, wszyscy uczestnicy stosunków gosp oraz konsumenci - dot to szczególnie naruszenia praw konkurencji, praktyk monopolistycznych, naruszania umów etc)

10.Rada Ministrów jako organ administracji gospodarczej
- opracowuje i zgłasza Sejmowi projekty ustaw niezbędne z pkt widzenia realizacji zadań państwa wobec gospodarki
- prowadzi politykę wew i zagraniczną RP, odpowiada za kierowanie i koordynowanie i kontrolę nad organami adm rządowej w których kompetencji znajdują się sprawy gospodarcze
- wydaje akty wykonawcze ze sfery gospodarczej, oddziaływuje poprzez swoich członków
- organy wew RM mają charakter stałych lub doraźnie tworzonych komitetów (działają jako organy opiniotwórczej pomocniczej do RM). Obecnie są to Komitet Ekonomiczny, K. Społeczny, K. Spraw Obronnych , K. do Spraw Polityki Regionalnej i Zrównoważonego Rozwoju - nie wydają one decyzji wiążącej są jedynie organem doradczym i opiniotwórczym przy RM. W sprawach makroekonomicznych podstawowe znaczenie ma K. Ekonomiczny . Do zakresu jego działań należą sprawy projektów aktów normatywnych, programów oraz analiz i sprawozdań dot polityki gospodarczej państwa a szczególnie:
- planowania i realizacji dochodów i wydatków budżetu państw a
- zasad rozwoju gospodarczego kraju, rozwoju rynku finansowego
- zmian strukturalnych i przekształceń własnościowych
- ekonomicznych aspektów ochrony środowiska
- międzynarodowej współpracy gospodarczej i zaangażowania kapitału zagranicznego
- prognoz koniunktury gospodarczej i zasad realizacji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju
-inne sprawy zlecone przez RM lub jej prezesa
Zadaniem tego komitetu jest wypracowanie na potrzeby RM projektów aktów normatywnych - chodzi o ostateczne uzgodnienia, które powinny ułatwiać merytoryczną dyskusję na posiedzeniach RM

11.Minister Gospodarki jako organ administracji gospodarczej
Obecnie na mocy rozporządzenia RM z 1999 do kompetencji Ministra Gospodarki Narodowej należy:
- w sprawach dot gospodarki: współpracy z zagranicą, sprawy energetyki, certyfikacji, własności przemysłowej i gospodarczej, ustalania taryf celnych, kontyngentów
- w zakresie gospodarki przestrzennej: zagospodarowanie przestrzenne, gospodarka nieruchomościami, wspieranie mieszkalnictwa, ogródki działkowe, programy rozwoju infrastruktury komunalnej
-w zakresie rozwoju regionalnego: współpraca z organizacjami zrzeszającymi jednostki samorządu terytorialnego w zakresie spraw społ-gospod rozwoju kraju, rozwoju regionu – zwieranie tzw kontraktów regionalnych.
-w związku ze swoimi zadaniami sprawuje on nadzór nad: Urzędem Dozoru Technicznego, Państwowej Agencji Atomistyki, Urzędu regulacji Energetyki, Urzędem Patentowym RP

12.Minister Skarbu Państwa jako organ administracji gospodarczej
Urząd pojawił się na mocy ustawy z 8.08.96 o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa, zastąpił on dotychczas istniejące Ministerstwo Przemysłu i Handlu, M. Przekształceń Własnościowych, M. Współpracy z Zagranicą, M. Spraw Wew, M. Centralnego Urzędu Planowania oraz Szefa Urzędu RM. Do jego kompetencji należy:
- przygotowywanie i przedkładanie RM oraz Sejmowi corocznych sprawozdań o stanie mienia SP oraz o ekonomicznych, finansowych i społecznych skutkach prywatyzacji
- przygotowywanie i przedkładanie RM projektów rocznych kierunków prywatyzacji oraz sprawozdań z ich realizacji
- prowadzenie zbiorczej ewidencji majątku SP
- prowadzenie ewidencji podmiotów którym przysługuje prawo wynikające z uprawnień majątkowych SP lub do działania w jego imieniu
- wykonywanie uprawnień wynikających z praw majątkowych SP a w szczególności w zakresie praw z akcji i udziałów należących do SP i w stosunku do mienia pozostałego po likwidacji państwowej jednostki organizacyjnej lub przypadającego SP w wyniku likwidacji spółki z jego udziałem
- składanie w imieniu SP oświadczeń woli o utworzeniu spółki prawa handlowego lub przystąpieniu do takiej spółki bądź utworzeniu fundacji lub innej przewidzianej przez prawo osoby prawnej

13.Rządowe Centrum Studiów Strategicznych i jego rola w zarządzaniu gospodarką narodową
Część zadań których nie sprawują ministrowie należy do urzędów centralnych , które nie mają statutu urzędu ministra ale najczęściej są przez ministrów kierowane. Rządowe Centrum Studiów Strategicznych zostało powołane w miejsce byłego Centralnego Urzędu Planowania (ustawa z 8.08.96) – ma status prawny państwowej jednostki organizacyjnej którą kieruje Prezes w randze ministra i członka RM- jego zadaniem jest prowadzenie prac służących RM i jej Prezesowi.
Do zadań RCSS należy:
- przygotowanie i przedstawienie RM prognoz i długookresowych strategicznych programu rozwoju gospodarczego i społecznego, koncepcji i programów polityki zagospodarowania przestrzennego kraju oraz programów polityki regionalnej
- przedstawianie ocen międzynarodowych uwarunkowań sytuacji kraju oraz długofalowych koncepcji polityki zagranicznej a także ocen funkcjonalności struktur państwa i propozycji ich przekształceń
- analizowanie zgodności treści i przebiegu realizacji programów krótkookresowych orasz średniookresowych ze strategicznymi programami długookresowymi i informowania RM o braku ich zgodności
- analizowanie stanu gospodarki z pkt widzenia realizacji programów strategicznych i regionalnych i- informowanie RM o zagrożeniach w tym zakresie
- przygotowywanie innych analiz , prognoz i programów zleconych prze z RM i jej {Prezesa
- ma współdziałać z PAN i instytucjami naukowymi
14.Skład Komitetu Integracji Europejskiej
- został on utworzony w celu programowania i koordynowania polityki w sprawach związanych z integracją Polski z UE i działań dostosowawczych Polski do standardów europejskich (w zakresie prawnym, w sferze gosp i społecznej), zajmuje się oceną tych procesów
- w skład jego wchodzą: Przewodniczący Komitetu(może nim być Prezes RM), Sekretarz Komitetu- on to kieruje komitetem kiedy Przewodniczącym jest PRM a także członkowie: ministrowie Spraw Zagranicznych, S[praw Wew i Adm, Gospodarki, Finansów Ochrony Środowiska, Pracy i Polityki Socjalnej, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Sprawiedliwości . Ponadto PRM może powołać dodatkowo 3 osoby, których doświadczenie lub sprawowana funkcja może mieć istotne znaczenie dla realizacji zadań Komitetu. W posiedzeniach może brać udział Prezes NBPI Prezes rządowego Centrum Studiów Strategicznych.

15.Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta
Jego prezes jest centralnym organem adm rządowej podległym RM., działa poprzez swój urząd , delegatury oraz podległą jemu Inspekcję Handlową. Kompetencje Prezesa UOKiK:
- sprawowanie kontroli przestrzegania przez przedsiębiorców przepisów o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym
- badanie kształtowania się cen w warunkach ograniczenia konkurencji
- wydawania decyzji w sprawach przeciwdziałania praktykom monopol., kształtowania struktur organizacyjnych przedsiębiorców ze względu na przepisy ustawy z 24.02.90 o przeciwdziałaniu praktykom monopol i ochronie interesów konsumentów
- prowadzenie ewidencji przedsiębiorców - monopolistów (ich udział w rynku krajowym przekracza 80%)

Na mocy ustawy z dnia 24 lutego 1990 roku o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów Prezes UOKiK jest centralnym organem administracji rządowej podległym Prezesowi Rady Ministrów. Do zakresu jego kompetencji należy:
 sprawowanie kontroli przestrzegania przez przedsiębiorców ustawy o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym,
 badanie kształtowania się cen w warunkach ograniczenia konkurencji,
 wydawanie decyzji w sprawie przeciwdziałania praktykom monopolistycznym, kształtowania struktur organizacyjnych przedsiębiorców oraz decyzji określających odpowiedzialność, jaką ponoszą z tego tytułu przedsiębiorcy,
 występowanie do przedsiębiorców i związków przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów konsumentów,
 podejmowanie czynności wynikających z przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji,
 prowadzenie badań stanu koncentracji gospodarki oraz przedstawienie zainteresowanym podmiotom wniosków w sprawie działań zmierzających do zrównoważenia rynku,
 przygotowywanie rządowych projektów polityki rozwoju konkurencji oraz polityki konsumenckiej
 opracowywanie i opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących praktyk monopolistycznych, rozwoju konkurencji lub warunków jej powstania, a także ochrony konsumentów,
 składanie wniosków w sprawie zmian przepisów w zakresie ochrony praw konsumentów,
 zlecanie wyspecjalizowanym jednostkom i odpowiednim organom kontroli państwowej dokonywania badań przestrzegania praw konsumentów,
 inicjowanie konsumenckich badań towarów i usług,
 współpraca z innymi organami, do których zadań statutowych należy ochrona interesów konsumentów,
 udzielanie pomocy organom samorządu województwa i powiatu oraz organizacjom, do których zadań statutowych należy ochrona interesów konsumentów,
 opracowywanie i wydawanie publikacji oraz programów edukacyjnych popularyzujących prawa konsumentów.

Prezes UOKIK posiada również kompetencje wynikające z ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Prezes może występować w przypadku zaistnienia czynu nieuczciwej konkurencji z roszczeniami do sądu cywilnego. Ogólnie rzecz ujmując czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. W takich przypadkach Prezes może żądać:
zaniechania niedozwolonych działań,
usunięcia skutków niedozwolonych działań,
złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie.
Prezes może również występować do prokuratury z żądaniem ścigania wykroczeń naruszających tę ustawę.
Ustawa o radiofonii i telewizji również nadaje Prezesowi UOKiK pewne kompetencje.
W sytuacji zaistnienia nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy Prezes może występować do nadawcy reklamy o ujawnienie danych umożliwiających identyfikację zleceniodawcy audycji lub reklamy oraz może żądać wydania nieodpłatnie zapisu audycji lub reklamy w terminie 7 dni od złożenia wniosku.

Kompetencje Prezesa UOKiK poszerza również ustawa z 7 października 1999 o języku polskim. Ustawa ta dotyczy ochrony języka polskiego i używania go w działalności publicznej oraz w obrocie prawnym na terytorium RP. Kontrolę wykonywania obowiązków nałożonych tą ustawą (w zakresie relacji pomiędzy przedsiębiorcami oraz przedsiębiorcami i konsumentami) sprawuje Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów i Inspekcja Handlowa. Oba organy będą czuwały nad tym, by w obrocie prawnym na terytorium RP nie posługiwano się wyłącznie obcojęzycznymi określeniami (nie dotyczy to nazw własnych) oraz by obcojęzyczne opisy towarów i usług oraz oferty i reklamy wprowadzane do obrotu prawnego miały jednocześnie polską wersję językową. Ustawa weszła w życie 8 maja 2000 roku.
Ponadto Prezes UOKiK posiada pewne kompetencje wynikające z niżej wymienionych ustaw:

16.Krajowy Urząd Pracy
Prezes KUP jest centralnym organem adm państwowej podległym Ministrowi Pracy i Polityki Socjalnej. w zakres obowiązków w/w urzędu należą:
- współtworzenia i realizacji polityki rynku pracy oraz wykorzystywania jej i tworzenia jej instrumentów
- organizacji i funkcjonowania wojewódzkich i rejonowych urzędów pracy
- planowania , organizacji i zarządzania systemem informatycznym w urzędach pracy
- gospodarowania i kontroli wydatków z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- nadzór i kontrola nad realizacją zadań wynikających z przepisów o zatrudnieniu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych
- koordynacji współpracy z zagranicą orz podejmowanie prze obywateli Rp pracy za granicą i cudzoziemców w naszym kraju
- koordynowania zadań z zakresu służby zastępczej i zadań wynikających z przepisów o przeciwdziałaniu bezrobociu i zatrudnieniu.

17.Wymień znane ci agencje rządowe
agencje rządowe – jednostki organizacyjne wyłączone z tradycyjnych struktur ministerialnych , chociaż często pod nadzorem ministrów. Różnią się sposobem powstawania, organizacji, finansowani, nadzoru i kontroli a tkże zadaniami i sposobami ich wypełniania. . Z pkt widzenia powstawania wyróżniamy: agencje rządowe powstałe na mocy ustawy -15 (państwowe osoby prawne: Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, Agencja Budowy i Eksploatacji Autostrad, Agencja Rezerw Materiałowych, Agencja Prywatyzacji, Techniki i Technologii, państwowe jednostki organizacyjne: Państwowa Agencja Atomistyki, Państwowa Agencja Prasowa, zakłady budżetowe: Agencja Rynku Rolnego, Państwowa Agencja Radiokomunikacji) oraz agencje będące spółkami akcyjnymi 7 (min Państwowa Agencja Węgla Kamiennego, Państwowa Agencja Informacyjna, Polski Fundusz Gwarancyjny, Agencja Rozwoju Przemysłu). + Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa

18.Terenowa administracja rządowa
Zadania administracji rządowej w terenie wykonują (wg ustawy z 5.06.98n o adm rządowej w województwie):
- wojewoda sprawujący władze administracji ogólnej (w zakresie gospodarki najważniejsze jego zadania łączą się z reprezentowaniem Skarbu Państwa i wykonywaniem obowiązków organu założycielskiego wobec pp. Wykonuje on również uprawnienia wynikające z przepisów o fundacjach, posiada kompetencje w zakresie komunalizacji mienia gminnego. Wykonuje on swoje zadania przy pomocy wice wojewody, kierowników służb i inspekcji wojewódzkich, urzędu wojewódzkiego i urzędów rejonowych które to nadzoruje)
- działający pod zwierzchnictwem wojewody kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży
- organy adm niezespolonej
- organy samorządu terytorialnego jeżeli wykonywanie zadań adm rządowej wynika z ustawy lub z zawartego porozumienia
- działający pod zwierzchnictwem starosty kierownicy powiatowych służb, inspekcji i straży, wykonujący zadania i kompetencje określone w ustawach
- organy innych samorządów jeżeli wykonywanie zadań adm rządowej następuje na podstawie ustawy lub porozumienia

19.Najwyższa Izba Kontroli w systemie administracji gospodarczej
Jej pozycje reguluje Konstytucja RP i ustawa z 23.12.94 O NIK - jest to naczelny organ kontroli państwowej podległym Sejmowi, kontroluje działalność adm rządowej NBP, państwowych osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych z pkt widzenia legalności gospodarności, celowości i rzetelności. Może kontrolować działalność organy samorządu terytorialnego, komunalnych osób prawnych i innych komunalnych osób prawnych z pkt widzenia legalności, gospodarności, rzetelności. Kontrola może również dotyczyć innych jednostek i przedsiębiorstw w zakresie w jakim wykorzystują oni majątek lub środki państwowe oraz czy wywiązują się z obowiązków wobec państwa.
Obowiązki NIK wobec Sejmu:
- przedkładanie analizy wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej
- przedkładanie opinii w sprawie absolutorium dla RM
- przedkładanie inf o wynikach kontroli oraz wnioski i wystąpienia
Nie jest to organ adm gospodarczej - kontroluje jednak państwo, realizację jego zadań wobec gospodarki przez adm gospodarczą.

20.NBP w systemie administracji gospodarczej
NBP zgodnie z Konstytucją RP jest centralnym bankiem państwa - przysługuje mu wyłącznie prawo emisji pieniądza oraz ustalania i realizowania polityki pieniężnej (odpowiada za wartość pieniądza). Poza tym spełnia równocześnie 3 funkcje:
- banku emisyjnego, banku banków (bank rezerwowy dla banków komercyjnych, kształtuje ich potencjał kredytowania poprzez rezerwy obowiązkowe i kredyty refinansowe, reguluje cyrkulacje emitowanego pieniądza oraz rozmiary kredytowania i płynność całego systemu bankowego
- banku gospodarki narodowej - czuwa nad równowagą bilansu płatniczego , udziela kredytów budżetowi państwa oraz sprawuje obsługę długu państwowego
Ustawa z 29.08.97 o NBP wyznaczyła jego zadania wobec gospodarki i tak NBP:
 współdziała w kształtowaniu polityki gosp państwa oraz w jej realizacji kierując się ustawami i uchwałami Sejmu
 przekazuje organom państwa założenia polityki pieniężnej oraz inf dot jej realizacji i sytuacji w systemie bankowym
 współdziała z Ministrem Finansów w opracowaniu planów finansowych
 opiniuje projekty aktów normatywnych z zakresu polityki gospodarczej oraz dot działalności banków
 opiniuje projekt ustawy budżetowej
 przedkłada RM i Sejmowi raport o stanie pieniądza i projekt założeń NBP w zakresie polityki pieniężnej na rok następny

21.Rola Rady Polityki Pieniężnej w systemie administracji gospodarczej państwa
- nowy organ w skład którego wchodzą Prezes NBP jako przewodniczący oraz osoby wyróżniające się wiedzą z zakresu finansów powoływane na 6 lat w równej liczbie przez Prezydenta, Sejm i Senat. W świetle Konstytucji RP ma ona ustalać założenia polityki pieniężnej i przedkładać je do wiadomości Sejmowi równocześnie z przedłożeniem przez Radę Ministrów projektu ustawy budżetowej oraz składać Sejmowi sprawozdanie wykonania założeń polityki pieniężnej

22.Samorządowa administracja gospodarcza
Po reformie ustroju samorządu terytorialnego w 1998 nowymi jednostkami sam teryt. stały się oprócz gmin (ustawa z 8.08.90 o samorządzie gminnym) powiaty i województwa samorządowe. Zgodnie z ustawą o samorządzie województwa z 5.06.98, na szczeblu każdego z nich powstała odrębna adm samorządowa. Gmina: jest podstawową jednostka podziału adm państwa, w skład zarządu gminy wchodzą wójt albo burmistrz (prezydent miasta) jako przewodniczący zarządu , ponadto ich zastępcy oraz pozostali członkowie. Swoje zadania zarząd wykonuje przy pomocy urzędu gminy. Pracę zarządu kontroluje rada gminy oraz regionalna izba obrachunkowa Jeżeli chodzi o jej zadania związane z gospodarką to dotyczy to głównie zadań własnych gmin. Część z nich jest wykonywana w ramach bezpośredniej działalności gmin zarząd organizuje i kontroluje działalność jednostek organizacyjnych którym powierzono lub zlecono prowadzenie tej działalności. Ponadto zarząd gminy współdziała z terenowymi organami administracji rządowej w realizacji ich zadań za rzecz gospodarki. Rola adm samorządowej jako aparatu gospodarczego odnosi się głównie do zadań gospodarczych gminy.
Powiat - zarząd powiatu: starosta - przewodniczący, wice starosta i pozostali członkowie; Województwo - zarząd województwa na czele z marszałkiem województwa, wiceprzewodniczący i pozostali członkowie).
Po reformie w 1998 uległ zmianie dotychczasowy podział zadań między gminy i organy państwowe. Zarząd gminy, powiatu i województwa są organami wykonawczymi o charakterze kolegialnym

23.Samorząd Gospodarczy (np. Krajowy Związek Rzemiosła)
Jednym z rodzajów samorządu jest samorząd gospodarczy. Uważa się ze dzięki takiemu samorządowi można obniżyć ryzyko wchodzenia w stosunki umowne z niesolidnymi partnerami gdy prowadzenie ewidencji lub rejestracji przedsiębiorców powierzy się w ich władanie. Powinny one kształtować zasad etyki zawodowej i obyczajów kupieckich . Uważa się że samorząd gosp może być efektywnym źródłem informacji o dz. gosp wykonywanej przez członków samorządu a przez to wykorzystania ich w procesie oddziaływania państwa na gospodarkę. Jego istnienie może ułatwić zwalczanie bezrobocia dzięki działalności doradczej, promocyjnej. Samorząd gosp może wreszcie przejmować wykonawstwo części zadań państwa wobec gospodarki. Interesy zawodowe sprawiają, że organizacja i funkcjonowanie samorządów gosp są regulowane na drodze odrębnych ustaw. W Polsce istniej kilka takich organizacji min: samorząd rzemieślniczy - ustawa z 22.03.89 o rzemiośle, izby gospodarcze, izby rolnicze.
Samorząd gospodarczy
Art. 57.
Samorząd gospodarczy reprezentuje środowiska przedsiębiorców i poprzez działania na rzecz przedsiębiorczości wspiera rozwój gospodarczy kraju.
Art. 58.
1. Samorząd gospodarczy nie posiada uprawnień władczych w stosunku do przedsiębiorców w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.
2. Samorząd gospodarczy nie może podejmować działań ograniczających zakres wykonywanej przez przedsiębiorców działalności gospodarczej lub godzących w zasadę konkurencji.
Art. 59.
1. Samorząd gospodarczy działa poprzez organizacje przedsiębiorców zwane dalej ..organizacjami samorządu gospodarczego".
2. Organizacja samorządu gospodarczego nie może odmówić członkostwa przedsiębiorcy. który spełnia warunki określone w statucie tej organizacji.
Art. 60.
Ustrój samorządu gospodarczego, zadania i sposób jego tworzenia oraz tryb powoływania władz organizacji samorządu gospodarczego określa odrębna ustawa.
organ samorządu rzemiosła powoływany do reprezentowania zrzeszonych w nim członków oraz popierania rozwoju rzemiosła. Do zadań cechu należy: obrona podstawowych interesów członków, sprawy związane z podnoszeniem ich kwalifikacji zawodowych, popieranie rozwoju rzemiosła i podnoszenie jego poziomu technicznego, szkolenie uczniów i inne.

24.Organizacje pracowników i pracodawców
W rozumieniu przepisów obywatele będący pracownikami lub osobami bezrobotnymi mogą zrzeszać się w związkach zawodowych (ustawa z 23.05.91o związkach zawodowych). Zgodnie z tą ustawą jest to organizacja powołana do reprezentowania i obrony praw, interesów zawodowych i socjalnych ludzi pracy. Związki zawodowe o charakterze ogólnokrajowym są uprawnione do wyrażania opinii na temat projektów aktów prawnych w zakresie objętym ich zadaniami. W ten sposób mają wpływ na kształtowanie przez państwo rynku pracy. Szczególną rolę mają w prowadzeniu rokowań zbiorowych oraz zawieraniu układów zbiorowych pracy. Odrębnym zagadnieniem jest reprezentacja pracownicza w przedsiębiorstwach zorganizowana na podst przepisów ustawy z 81 o samorządzie załogi pp. Tzw samorząd pracowniczy jest jednocześnie organem pp, mam prawnie ustalony zakres kompetencji i formy ich realizacji - ta forma bardzo osłabiła zarządzanie przedsiębiorstwami, dlatego też zaczęto min prywatyzować pp albo zmieniać ich formę prawna aby e w ten sposób pozbyć się samorządu pracowniczego. Analogicznie do pracowników i pracodawcy maja możliwość tworzenia bez uprzedniego zezwolenia (ustawa o organizacjach pracodawców z 23.0591) związków pracodawców - ich celem jest ochrona praw i reprezentowanie interesów zrzeszonych członków wobec związków zawodowych pracowników, organów władzy i adm państwowej i samorządu terytorialnego. Ich federacje i konferencje maja prawo opiniowania założeń i projektów aktów prawnych oraz prowadzenia rokowań zbiorowych.

25.Zakres przedmiotowy ustawy "Prawo o działalności Gospodarczej"
Działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy jest to zarobkowa działalność wytwórcza, handlowa, budowlana, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Ustawa nie zalicza do dz.gosp świadczenia pomocy przez notariusza adwokata czy radcę prawnego (tu maja zastosowanie przepisy ustaw o notariacie , adwokaturze) oraz działalności w rolnictwie w zakresie upraw rolnych i hodowli zwierząt ogrodnictwa i warzywnictwa, leśnictwa. Rybactwa śródlądowego, wyklucza cały zakres dz. związanych z agroturystyką - wynajem pokoi, sprzedaży posiłków domowych we własnym gospodarstwie rolnym)

26.Zakres podmiotowy ustawy "Prawo o działalności Gospodarczej"
Przedsiębiorcą nazywa się osobę fizyczną, prawną bądź spółkę prawa handlowego nie mającą osobowości prawnej, a także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich dz.gosp, którzy to podejmują i wykonują działalność gospodarczą w myśl ustawy "Prawo o dz. gospod", zawodowo i we własnym imieniu.
- podmioty zagraniczne i krajowe (mali i średni przedsiębiorcy - sens podziału opiera się na umożliwienia tym grupom korzystania z różnego rodzaju udogodnień i ułatwień) oraz przedstawiciele wolnych zawodów o ile wykonywane są one w ramach dz.gosp a nie w ramach stosunku pracy.
- przedsiębiorcami nie są adwokaci notariusze i radcy prawni

27.Sfery podejmowania i wykonywania działań gospodarczych - krótka charakterystyka
Działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy jest to zarobkowa działalność wytwórcza, handlowa, budowlana, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły
Podejmowanie dz.gosp może być:
a. wolne - podjecie dz.gosp jest wolne dla każdego na równych prawach o ile nie istniej prawny zakaz jej podejmowania lub gdy nie podlega ona ograniczeniom lub reglamentacji.
b. zakazane bezwzględnie - w znaczeniu czynności i działań zabronionych przez prawo, bądź gdy jej skutki nie są ważne dla prawa cywilnego, dotyczy osób nie mających zdolności prawnych lub zdolności do czynności prawnych(nieletni, ubezwłasnowolnieni
c. zakazane względnie (ograniczone) - taka która została zakazana przez ustawodawcę ale istnieje możliwość uchylenia zakazu, wynikają głównie z polityki gospodarczej państwa np. monopol państwowy
d. reglamentowane - dot sfery dz.gosp- założenie pewnych ograniczeń wolnego prawa dz.gosp - zezwolenia, koncesje

28.Obowiązki przedsiębiorstw w tzw wolnej strefie podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej.
Działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy jest to zarobkowa działalność wytwórcza , handlowa, budowlana, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Podejmowanie i wykonywanie dz.gosp jest wolne ale z zachowaniem warunków określonych przepisami ustawy. Warunki te dzielą się na ogólne - odnoszące do wszystkich podmiotów i przedsiębiorstw które chcą prowadzić działalność gospodarczą oraz szczegółowe tzn tylko wybranych kategorii przedsiębiorców zależności od rodzaju prowadzonej działalności. Do warunków ogólnych należy:
- rejestracja - wpis do rejestru właściwego sądu rejonowego w danym mieście wojewódzkim - dane o przedsiębiorcy: nazwa, logo, oznaczenia towarów, miejsce(adres)siedziby firmy, rodzaj prowadzonej działalności etc. Do obowiązków gmin należy tu dostarczenie nam formularzy, wniosków z tym związanych oraz poinformowania o kosztach i sposobie ich uiszczania. Muszą one również udostępnić wgląd do tzw Europejskiej Klasyfikacji Działalności a także do Centralnego Rejestru Działalności Przedsiębiorców Niewypłacalnych (wgląd tylko do akt osób prawnych - nie fizycznych)
- rejestracja w tzw rejestrach specjalnych (REGON - nr rejestracji statystycznej - Wojewódzkie Urzędy Statystyczne; NIP - numer identyfikacji podatkowej - Urząd Skarbowy; ZUS)
- założenie konta bankowego (podanie go do wiadomości US)
warunki szczegółowe dotyczą przepisów ochrony życia i zdrowia czyli wartości prawnie chronionych:
- szkolenia BHP, PIP - Państwowa Inspekcja Pracy, - patrz pkt 33.

29.Jaka grupa przepisów zawarta w ustawie "Prawo o działalności Gospodarczej" weszła w życie z dniem 1.01.2000
Są to przepisy nakazujące porządkowanie stanu prawnego w zakresie koncesji i zezwoleń na dz.gosp oraz dotyczące osób i podmiotów zagranicznych, oddziałów i przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych, małych i średnich przedsiębiorstw

30,31 Podejmowanie i wykonywanie działalności na podstawie koncesji - zakres przedmiotowy podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na podstawie koncesji.
Koncesja - scedowanie pewnych praw przez państwo na podmiot dz.gosp z zakresu objętego monopolem, akt zgody państwa na podejmowanie i wykonywanie określonej dz.gosp przez przedsiębiorstwo(forma kalkulacji zysków i strat - gdy państwo może mieć większe zyski z podatków niż przy utrzymaniu monopolu lub finansowo nie może rozbudować sieci w danej dziedzinie). Wydawana jest tylko na wniosek zainteresowanego przedsiębiorcy
W rozdz. 3 "prawo o dz.gosp", ustawodawca określa zakres przedmiotowy działalności koncesjonowanej:
- poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin
- bezzbiornikowe magazynowanie substancji oraz składowanie odpadów w górotworze w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych
- wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologiami o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym
- działalność związaną z ochroną mienia i osób
- wytwarzanie, przetwarzanie, magazynowanie, dystrybucji, obrotu paliwami i energią
- transportu lotniczego oraz innych usług lotniczych
- zarządzanie liniami kolejowymi oraz wykonywania przewozów kolejowych
- rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych
- działalności ważnej ze względu na interes publiczny, bezpieczeństwo państwa
Każdy może się starać o koncesję z wyjątkiem kiedy organ koncesyjny (organ administracji rządowej lub organ jednostki samorządu terytor. upoważniony na podstawie ustawy do udzielania, odmowy, zmiany i cofnięcia koncesji oraz do udzielania promesy koncesyjnej. Są to przede wszystkim właściwi ministrowie spraw wew i adm.) cofnie koncesję przyznaną przedsiębiorcy - ten może ponownie ubiegać się o nią po upływie 3 lat od chwili jej cofnięcia
Aby otrzymać koncesję należy złożyć wniosek w którym powinno znaleźć się:
- oznaczenie przedsiębiorcy i jego siedziby
- nr w rejestrze przedsiębiorców
- określenie rodzaju i zakresu wykonywania działalności gosp na którą ma być udzielona koncesja
- informacje określone w obrębie innych ustaw
Organ koncesyjny może dokonać konkretnych czynności w celu sprawdzenia czy przedsiębiorca spełnia warunki określone w koncesji (przy ograniczonej liczbie koncesji warunki jej udzielania ogłasza się w Monitorze Sądowym i Gospodarczym). Przydzielanie koncesji odbywa się w formie postępowania administracyjnego
Koncesje przydzielane są na okres nie krótszy niż 2 lata i nie dłuższy niż 50 lat.
Art. 11. [Rodzaje działalności koncesjonowanej]
1. Uzyskania koncesji wymaga podjęcie działalności gospodarczej w zakresie:
1) poszukiwania, rozpoznawania i wydobywania kopalin oraz surowców mineralnych znajdujących się w odpadach powstałych po robotach górniczych oraz po procesach wzbogacania kopalin, bezzbiornikowego magazynowania substancji w górotworze oraz składowania odpadów w podziemnych wyrobiskach górniczych,
2) przetwórstwa i obrotu metalami szlachetnymi i kamieniami szlachetnymi,
2a) przetwórstwa i obrotu metalami nieżelaznymi
3) wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją,
4) wytwarzania środków farmaceutycznych i materiałów medycznych,
5) wyrobu, rozlewu, oczyszczania, skażania i odwadniania spirytusu oraz wydzielania spirytusu z innego wytworu, a także wyrobu i rozlewu wódek
5a) wyrobu i rozlewu wyrobów winiarskich,
6) wytwarzania wyrobów tytoniowych,
7) transportu morskiego, lotniczego oraz wykonywania innych usług lotniczych, a także zarządzania portami morskimi innymi niż porty o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej i lotniskami,
7a) zarządzania liniami kolejowymi i wykonywania przewozów kolejowych,
8) prowadzenia aptek,
8a) obrotu hurtowego lekami gotowymi i surowcami farmaceutycznymi przeznaczonymi do produkcji lub sporządzania leków w aptekach oraz artykułami sanitarnymi,
8b) konfekcjonowania i obrotu środkami ochrony roślin,
9) obrotu z zagranicą towarami i usługami, określonymi w drodze rozporządzenia przez Ministra Współpracy Gospodarczej z Zagranicą,
10) obrotu dobrami kultury powstałymi przed dniem 9 maja 1945 r.,
11) usług: ochrony osób i mienia, detektywistycznych oraz w sprawach paszportowych, 11) usług ochrony osób i mienia,
11a) usług detektywistycznych oraz w sprawach paszportowych,
12) usług kurierskich, a także pocztowych usług o charakterze powszechnym, polegających na przewozie i doręczaniu w obrocie krajowym i zagranicznym: a) przesyłek listowych o masie powyżej 2000 g, b) listów wartościowych o masie powyżej 2000 g,
13) dokonywania przenoszenia zapisu dźwięku lub dźwięku i obrazu na taśmy, płyty, kasety, wideokasety i wideopłyty,
14) usług telekomunikacyjnych,
15) obrotu w kraju i z zagranicą zwierzyną żywą oraz tuszami zwierzyny i ich częściami, z wyłączeniem sprzedaży dokonywanej przez dzierżawców i zarządców obwodów łowieckich na terenie kraju, a także sprzedaży usług turystycznych obejmujących polowania w kraju dla cudzoziemców i polowania za zagranicą,
16) prowadzenia agencji celnej,
17) wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji oraz obrotu paliwami i energią.
18) produkcji i dystrybucji tablic rejestracyjnych pojazdów, 1
9) międzynarodowego transportu drogowego
Koncesjonowanie działalności gospodarczej
Art. 20. [Organy koncesyjne]
1. Udzielanie, odmowa udzielenia i cofanie koncesji należy do naczelnego lub centralnego organu administracji państwowej właściwego ze względu na przedmiot działalności gospodarczej podlegającej koncesjonowaniu, zwanego dalej „organem koncesyjnym”.
2. Udzielenie, odmowa udzielenia i cofnięcie koncesji następuje w drodze decyzji administracyjnej.
3. Do wniosku o udzielenie koncesji stosuje się odpowiednio przepis art. 16 ust. 1. Organ koncesyjny może zobowiązać wnioskodawcę do przedstawienia, w wyznaczonym terminie, określonych informacji i dokumentów mogących uprawdopodobnić, że spełni on warunki wykonywania działalności gospodarczej, które będą określone w koncesji lub wynikają z odrębnych przepisów.
3a.Minister właściwy do udzielania koncesji może, w drodze rozporządzenia, określić rodzaje dokumentów i zakres informacji, októrych mowa w ust. 3.
4. W koncesji zamieszcza się dane objęte wnioskiem. Organ koncesyjny może określić w koncesji podstawowe warunki wykonywania działalności gospodarczej.
4a. Udzielenie koncesji może być uzależnione od złożenia zabezpieczenia majątkowego roszczeń osób trzecich do wnioskodawcy z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.
5. Organ koncesyjny może odmówić udzielenia koncesji lub ograniczyć zakres i przedmiot działalności gospodarczej w stosunku do wniosku o udzielenie koncesji ze względu na zagrożenie interesu gospodarki narodowej, obronności lub bezpieczeństwa państwa albo zagrożenie bezpieczeństwa lub dóbr osobistych obywateli.
6. Odmowa udzielenia koncesji lub ograniczenie zakresu i przedmiotu działalności gospodarczej w stosunku do wniosku o udzielenie koncesji może również nastąpić, gdy wnioskodawca nie daje rękojmi należytego wykonywania działalności gospodarczej lub spełnienia warunków, o których mowa w ust. 4, albo nie złoży zabezpieczenia, o którym mowa w ust. 4a.
7. Właściwy minister może, w drodze rozporządzenia, określić rodzaj, wysokość i sposób zabezpieczenia, o którym mowa w ust. 4a, w zależności od przedmiotu działalności gospodarczej podlegającej koncesjonowaniu.
7a. Minister Gospodarki, w drodze rozporządzenia, może określić zasady udzielania koncesji w zakresie objętym rozporządzeniem, o którym mowa w art. 11 ust. 1 pkt 9.
Art. 21. [Ważność koncesji – termin]
1. Koncesję wydaje się na czas nie oznaczony.
2. Koncesja może być wydana na czas oznaczony: 1) na żądanie ubiegającego się o wydanie koncesji. 2) ze względów, o których mowa w art. 20 ust. 5.
3. Koncesje w obrocie z zagranicą towarami i usługami, o których mowa w art. 11 ust. 1 pkt 9, wydaje się na czas oznaczony.
Art. 22. [Zakres kontroli organu koncesyjnego]
1. Organ koncesyjny jest uprawniony do kontroli działalności gospodarczej w zakresie: 1) zgodności prowadzonej działalności z koncesją, 2) przestrzegania warunków wykonywania działalności gospodarczej, o których mowa w art. 20 ust. 4 i w przepisach wydanych na podstawie art. 22b, 3) ochrony interesów gospodarki narodowej, obronności lub bezpieczeństwa państwa, a także ochrony bezpieczeństwa lub dóbr osobistych obywateli.
2. Postępowanie kontrolne wszczyna się na podstawie upoważnienia wydanego przez organ koncesyjny.
3. Osoby upoważnione przez organ koncesyjny do dokonywania kontroli są uprawnione w szczególności do: 1) wstępu na teren nieruchomości, obiektu, lokalu lub ich części, gdzie jest prowadzona działalność gospodarcza, w takich dniach i godzinach, w jakich jest prowadzona lub powinna być prowadzona ta działalność, 2) żądania pisemnych lub ustnych wyjaśnień, okazania dokumentów lub innych nośników informacji oraz udostępnienia danych mających związek z przedmiotem kontroli.
4. Czynności kontrolnych w przypadkach, o których mowa w ust. 3, dokonuje się w obecności kontrolowanego, osoby zastępującej kontrolowanego lub przez niego zatrudnionej, a w razie nieobecności tych osób – w obecności przywołanego świadka.
5. Organ koncesyjny może powierzyć dokonanie kontroli, o której mowa w ust. 1, innemu organowi państwowemu, wyspecjalizowanemu w kontroli danego rodzaju działalności. Przepisy ust. 2–4 stosuje się odpowiednio.
6. Organ koncesyjny może wezwać przedsiębiorcę do usunięcia stwierdzonych uchybień w wyznaczonym terminie.
Art. 22a. [Przyczyny cofnięcia koncesji]
1. Organ koncesyjny może cofnąć koncesję albo ograniczyć zakres lub przedmiot działalności gospodarczej określonej w koncesji: 1) jeżeli przedsiębiorca nie usunął uchybień w terminie wyznaczonym na podstawie art. 22 ust. 6, 2) jeżeli prowadzona działalność rażąco uchybia warunkom wykonywania działalności gospodarczej, o których mowa w art. 20 ust. 4 i w przepisach wydanych na podstawie art. 22b 3) z przyczyn, o których mowa w art. 20 ust. 5, 4) jeżeli przedsiębiorca prowadzi przedsiębiorstwo i obrót surowcami wtórnymi metali nieżelaznych (złomem) niezgodnie z art. 24a.
2. Koncesja może być cofnięta także na zasadach określonych w art. 19.
Art. 22b. [Uprawnienia Rady Ministrów] Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, w stosunku do działalności gospodarczej, o której mowa w art. 11 ust. 1 pkt 2a, 3 i 11a, określić szczególne warunki jej wykonywania.
Uzyskanie koncesji wymaga
a) wydobywanie surowców z odpadów powstałych po robotach górniczych,
b) przetwórstwo i obrót metalami nierdzewnymi i szlachetnymi oraz kamieniami szlachetnymi,
c) wytwarzanie środków farmaceutycznych i materiałów medycznych oraz obrót detaliczny i hurtowy nimi,
d) ytwarzanie spirytusu, wódek i wyrobow tytoniowych,
e) transport morski i lotniczy,
f) obrót z zagranicą niektórymi towarami,
g) obrot dobrami kultury powstałymi przed 9 maja 1945
h) swiadczenie usług w zakresie ochrony mienia, detektywistycznych, korespondencji pocztowej, przenoszenie zapisu audiowizualnego.

Uzyskanie koncesji wymaga złożenia wniosku do naczelnego lub centralnego organu administracji rządowej, jest równoznaczne z zarejestrowaniem działalności.
Uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej wymaga:
a) handel napojami alkoholowymi,
b) świadczenie usług maklerskich i doradczych w zakresie publicznego obrotu papierami wartościowymi,
c) prowadzenie składów celnych, banków i zakładów ubezpieczeniowych

32.Zakres podmiotowy podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na podstawie koncesji.
Każdy może się starać o koncesję , zarówno osoba fizyczna jak i prawna z wyjątkiem kiedy organ koncesyjny cofnie koncesję przyznaną przedsiębiorcy - ten może ponownie ubiegać się o nią po upływie 3 lat od chwili jej cofnięcia. Ustawodawca może jednak określać warunki podmiotowe ubiegania się o koncesje - i na tych warunkach koncesje stają się dostępne dla jednych a niedostępne dla innych

33.Obowiązki przedsiębiorców związane z ochroną życia i zdrowia ludzkiego.
Ponieważ prowadzenie dz.gosp może zagrażać życiu i zdrowiu ludzkiemu (a są to wartości prawnie chronione przez prawo) przedsiębiorca musi spełniać odpowiednie warunki pod tym względem z chwilą rozpoczęcia aż do momentu zakończenia prowadzenia dz.gosp. Podstawową grupę tworzą przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy - wg przepisów każdy zakład jest zobowiązany zapewnić pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz prowadzić systematyczne szkolenie pracowników w tym zakresie. Ustawa "Pdg" nakłada na przedsiębiorców również warunek zapewnienia bezpieczeństwa i porządku w toku dz. gosp na podstawie innych przepisów prawnych: np. przepisy budowlane, p-poż, sanitarne (ochrona zdrowia, żywności, zwalczania chorób) Przepisy sanitarne wprowadza się odrębnie dla różnych zakładów (lotniska, ZMO, apteki, handel). Organem kontroli jest Inspekcja Sanitarna. Należy też wspomnieć o wymogu posiadania kwalifikacji przez niektórych przedsiębiorców, których dz.gosp ma wpływ na bezpieczeństwo zdrowia i życia ludzkiego- np. zawody medyczne, transport lotniczy, morski.

34.Scharakteryzuj krótko instytucję promesy koncesyjnej
Jest przyrzeczenie udzielenia koncesji. - po otrzymaniu promesy przedsiębiorca ma pewność że uzyska również koncesję wobec tego bez ryzyka w okresie oczekiwania (nie krótszym niż 6 miesięcy)może podjąć odpowiednie nakłady inwestycyjne i zgromadzić wymaganą dokumentację, które to potrzebne są do rozpoczęcia działalności. Ustawa nie określa powodów z jakich można odmówić wydania promesy oraz jej cofnięcia (ale jest to zbędne przy możliwości odmowy przyznania samej koncesji). Można ubiegać się o koncesje bez uprzedniego wystąpienia o promesę - - zabiegi o promesę mają sens w świetle tego że w okresie jej ważności nie można odmówić koncesji na działalność określoną w promesie. Może być wydawana w formie decyzji adm, na podstawie której przedsiębiorstwo może starać się o kredyt
Art. 23. [Promesa koncesji]
1. Kto zamierza podjąć działalność gospodarczą w dziedzinie podlegającej koncesjonowaniu, może ubiegać się o wydanie promesy koncesji (przyrzeczenia wydania koncesji).
2. Promesę wydaje się w drodze decyzji administracyjnej.
3. W promesie ustala się okres jej ważności, z tym że nie może on być krótszy niż 6 miesięcy.
4. W okresie ważności promesy nie można odmówić wydania koncesji na działalność określoną w promesie, chyba że uległ zmianie stan faktyczny lub prawny podany we wniosku o wydanie promesy.

35.Omów francuski i niemiecki model koncesji, wskaż różnice.
Francja - koncesja polegała na odstępowaniu od monopolu państwowego na rzecz przedsiębiorców niepaństwowych w celu zlecenia im realizacji zadań administracyjnych państwa o charakterze gospodarczym . Wraz z koncesja przekazywane zostały pewne uprawnienia organu państwowego w dziedzinie objętej koncesją np. Prawo sprawowania policji adm, prawo pobierania opłat od użytkowników. Koncesja taka była umową ściśle administracyjną, długoterminową, miała na celu eksploatację służby publicznej na ryzyko koncesjonariusza. Wynagrodzenie koncesjonariusza było zapewnione poprzez nadanie mu prawa do pobierania opłat ustalonych przez taryfę od użytkowników. Była to raczej umowa administracyjna . Współcześnie pojęcia koncesja używa się do oznaczenia stosunku prawnego między organem administracji a osobą fizyczną lub prawną .
2 rodzaje koncesji: 1. dot usług publicznych uprawnienie do eksploatacji określonych urządzeń technicznych lub terenu np. park, cmentarz2. robót publicznych (np. budowa i eksploatacja linii kolejowych, dróg ,kanałów etc). W obu przypadkach powstaje - w drodze aktu adm - stosunek prawny, który zawiera elementy cywilnoprawne. Koncesji we Francji udzielają zarówno organy państwowe jak i lokalne. Do podst praw koncesjonariusza jest możliwość korzystania z pewnych przywilejów z wykonywaniem władztwa administracyjnego
Niemcy - z tą 1 - są tylko jedna cecha wspólna: podejmowanie dz.gosp w sferze objętej monopolem państwa (pozwolenia przemysłowe o charakterze policyjnym, wydawane w postaci decyzji adm). Wydanie koncesji miało za zadanie ( w przeciwieństwie do Francji) sprawdzenia czy podmiot ., który zamierza podjąć dz. gosp w sferze należącej do wyłączności państwa, może ją wykonywać nie naruszając bezpieczeństwa państwa i interesu publicznego. Koncesjonariusz nie otrzymywał żadnych praw władczych (różnica - Francja) w dziedzinie administracji i za otrzymanie koncesji musiał płacić. Współcześnie koncesja w Niemczech ma postać umowy dot korzystania z wód lub dróg publicznych(ją poprzedza wydanie zezwolenia adm na korzystanie z tych urządzeń. Są tu też tzw pozwolenia przemysłowe- akty adm o charakterze związanym (koncesje są z reguły aktami opartymi na swobodnym uznaniu)

36.Omów krótko instytucję zezwolenia
Zezwolenie jest to uchylenie w sposób zindywidualizowany ustawowej przeszkody w legalnym podejmowaniu określonej dz.gosp, która została ustanowiona przez państwo w celu zapewnienia realizowanego w interesie publicznym nadzoru nad tą sferą.
 nie dotyczy dz. gospod objętej monopolem
 nie nadaje żadnych nowych praw przedsiębiorcy , konkretyzuje jedynie istniejące już prawa
 państwo przez decyzje administracyjną usuwa przeszkodę w wykonywaniu i podejmowaniu dz.gosp przez podmiot gosp i przez to dane działanie staje się wolne dla podmiotu
 jest wydawane w wyniku sprawdzenia możliwości uchylenia zakazu wykonywania dz.gosp, który został ustanowiony ze względu na: ochronę życia i zdrowia ludzkiego, bezpieczeństwa i porządku, tajemnicy państwowej, zobowiązań między narodami
 obowiązek uzyskiwania zezwoleń na poszczególne rodzaje działalności gosp ustananawiany jest w przepisach odrębnych
 udzielanie zezwoleń następuje na podstawie przepisu kodeksu postępowania administracyjnego zmodyfikowanego niekiedy przez przepisy szczególne( odwrotnie niż koncesja)
 zezwolenie jest decyzją administracyjną o charakterze decyzji związanej
 Przy przyznawaniu zezwoleń kieruje się 2 rodzajami względów: przedmiotowymi (rodzaj wykonywanej dz.gosp - właściwości którym powinien odpowiadać i warunki jakie musi spełnić przedsiębiorca aby to zezwolenie otrzymać) oraz podmiotowymi: spełnienie wymogów organizacyjno-prawnych - dz. bankowa, ubezpieczeń społecznych lub wymogów kwalifikacji zawodowych określonych w sposób bezpośredni (np. dz. brokerska) i pośredni (dz. farma, prawnicza)
 o wydanie ubiegać się może podmiot zarejestrowany w rejestrze przedsiębiorców (również takiemu któremu już poprzednio odmówiono udzielenia zezwolenia lub je cofnięto
o zezwolenie mogą ubiegać się nie tylko podmioty niepaństwowe, cho