Prawo gospodarcze, działalność gospodarcza, koncesja.
ADMINISTRACJA GOSPODARCZA to ta część adm, która dotyczy przeds i prowadzonej przez nich działaln gosp. Adm gosp regulowana jest prawem adm gosp.
FUNKCJE:
Policja
Ochrona życia i zdrowia ludzkiego oraz środowiska nat.
Zapewnienie spokoju, bezpieczeństwa publ.
Reglamentacja ochrona rynku wewn.
Przeciwdziałanie praktykom monopolistycznym i nieuczciwej konkurencji
Stabilizacja rynku
Piecza admi.
Zarządzanie mieniem pulb.
Opieka nad majatkiem powsz użytku
Prowadzenie dział gosp
Roboty publ
PRAWO GOSPODARCZE reguluje pewne stosunki prawne. ogół norm prawnych dotycz. funkcjonowania gosp narod. oraz stos. gosp pomiędzy os fiz i prawnymi jako jej podmiotami.
Cechy prawa gospodarczego:
-Brak kompleksowej regulacji prawnej dla stosunków gosp.
-Spory z zakresu działal.gosp. rozpatrywane są wedle odrębnego postępowania specjalnie przeznaczonego dla tych stosunków
-Rozległość regulacji pr. gosp. do stos.gosp. mają zastosowanie praktycznie wszystkie dziedziny prawa, prawo cywilne, administracyjne, karne, finansowe, itd.
Stosunki gosp. regulowane są w dwóch płaszczyznach:
-wertykalnej (stosunki pionowe)
-horyzontalnej (stosunki poziome)
Prawo gospodarcze dzielimy na:
a)publiczne-(stosunki pionowe)określa ustrój państwa, zasady ochrony(koncesje, zezwolenia), prowadzenie i podejmowanie działalności gospodarczej,
b)prywatne-(stosunki poziome)obowiązuje tu Kodeks handlowy,swoboda zawierania umów.
Pod względem podmiotowym stosunki prawne, w których jako jedna ze stron zawsze występuje organ reprezentujący państwo. Pod względem przedmiotowym chodzi o zespół norm prawnych należących do różnych dziedzin prawa administracyjnego, cywilnego, finansowego i konstytucyjnego
OBSZARY PRAWA GOSPODARCZEGO 5 grup
➢ reglamentacja - ochrona wolnej konkurencji, prawidłowe funkcjonowanie rynków finans. bezpieczeństwo energetyczne
➢ policja gospodarcza- nadzór nad różnymi obszarami działal. Gosp. sprawowany ze względu na bezpieczeństwo, ochronę środ. nat. oraz porządek i spokój publiczny
➢ podmioty bierne i czynne- bierne czyli przeds. i czynne czyli władza publiczna reprezentowana przez właściwe organy
➢ pomoc publiczna dla przedsiębiorców
➢ prawo zarządu mieniem publicznym
Działając w imieniu państwa, administracja publiczna może korzystać z przymusu państwowego i dysponować władztwem administracyjnym.
Podmioty bierne prawa gospodarczego:
Os fizyczna, os, prawna, jednostki organizacyjne nie będąca os prawnę
PRAWO PUBLICZNE GOSPODARCZE jest zespół norm regulujących organizację państwa, dotyczących organów państ., a także struktury organizacyjnej państwa.
Cechy prawa publ.:
-jednostonnie ustalanie uprawnień i obowiązków
-ustanowienie organów kontroli
-obow.reagowania w przyp. stwierdzenia naruszenia prawa
-możliwość pociągnięcia jednostki do odp. karnej
Prawo publ. oddziaływuje na podmioty prawa prywatnego.
Materialne prawo publiczne- to ta część prawa składająca się z norm bezwzględnie obowiązujących, które służą realizacji dobra publicznego(interesu publicznego) tj. określają i wskazują te zachowania jednostek gosp. jakich interes ten wymaga, tworzą i wyposażają w odpowiednie instrumenty prawne organy władzy publicznej powołane do stosowania tych norm.
Władza publiczna i organy władzy publicznej- system powołanych przez prawo organów reprezentujących Państwo i związki samorządowe. Z kolei przez władztwo publiczne rozumieć należy ten atrybut organu władzy publicznej, który polega na możności jednostronnego określenia prawa i obowiązków drugiego podmiotu jako uczestnika stosunku publiczno-prawnego.
W prawie gospodarczym publicznym nie ma równości stron,występują tutaj nadrzędność państwa: -prawo reguluje dopuszczalność ingerencji państwa w gospodarkę, -państwo ma stosować zas. państwa prawnego, -prawo to określa zasady na jakich warunkach państwo funkcjonuje, -ingerencja państwa ma być zgodna z prawem.
Normy adm prawa gospodarczego można podzielić na:
ustrojowe - regulują organizację i zasady funkcjonowania aparatu administracyjnego powołanego do czuwania nad podejmowaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej
materialne - regulują uprawnienia i obowiązki organów administracji gospodarczej oraz przedsiębiorców
procesowe (formalne) - regulują tok czynności podejmowanych przez organy administracji i przedsiębiorców w celu realizacji norm prawa materialnego
PRAWO GOSPODARCZE PRYWATNE - ustrój jednostek organizacyjnych prowadzących dział. Gosp. i stosunki prawne z ich udziałem oraz ochronę cywilno-prawną ich interesów, reguluje stosunki prawne między stronami podmiotu gosp.
CECHY:
Zasada autonomii stron
Zasada rózności
Zaklada autonomię woli stron
Podstawą jest UMOWA
Prawo kontraktu
Dwa zgodnie oświadczenia woli
Ustanowione przez państwo
Szanuje autonomię woli stron i równość
Nie można stosować prawa samopomocy
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej.
Ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym.
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej.
Ustawa . o komercjalizacji i prywatyzacji.
Ustawa. - Prawo zamówień publicznych
Ustawa o przedsiębiorstwach państwowych.
Kodeks Spółek Cywilnych
Ustawa o działach administracji rządowej.
Ustawa o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa.
Ustawa o samorządzie gminnym.
Prawo lotnicze
Prawo energetyczne
ŹRÓDŁA PUBLICZNEGO PRAWA GOSP
źródła prawa powszechnie obowiązujące – są to normy nakładające na podmioty prawa, zwłaszcza na jednostki, ciężary i obowiązki. Zaliczamy do nich (źródła formalne): Konstytucję, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia, prawo miejscowe stanowione na podstawie upoważnień zawieranych przez organy samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej.
normy obowiązujące wewnętrznie – nakładają obowiązki i ustanawiają uprawnienia w stosunku do jednostek organizacyjnie podległych organowi wydającemu akty normatywne tego prawa. Są to uchwały Rady Ministrów, zarządzenia Prezydenta RP, Prezesa RM, ministrów.
Źródła prawa gospodarczego publicznego –Wyróżniamy podział z punktu widzenia hierarchii aktów prawnych danego systemu prawa: Konstytucja. Konstytucyjne przepisy prawa gospodarczego publicznego powinny koncentrować się wokół:
-zasad prawa gospodarczego publicznego,
-kompetencji organów państwa w sprawach gospodarczych,
-prawach i obowiązkach obywateli oraz instytucji prowadzących działalność gospodarczą.
Umowy międzynarodowe ratyfikowane.
zawierane na szczeblu rządowym, ministerialnym, ambasadorów, a niekiedy nawet przez upoważnione terenowe organy administracji rządowej. Nie są one źródłami prawa w rozumieniu Konstytucji, a zawierają postanowienia wiążące państwa - strony. Za ich wykonanie odpowiadają odpowiednie organy administracji publicznej.
Ustawy i rozporządzenia powszechnie obowiązującymi źródłami prawa. Zawierają regulacje dotyczące praw i obowiązków obywateli oraz innych przeds a także normują zakres kompetencji i organów adm publicznej. Rozporządzenia są aktami wykonawczymi do ustaw. Mogą być wydawane jedynie na podstawie wyraźnego upoważnienia ustawy i w celu jej wykonania
Akty prawa miejscowego są stanowione przez wojewodów, organy administracji niezespolonej oraz przez organy jednostek samorządu terytorialnego na podstawie upoważnienia zawartego w ustawie
Statuty- są to akty nadawane podmiotom gospodarczym przez organy administracji państwowej. Międzynarodowe prawo gospodarcze - jego źródłami są międzynarodowe traktaty: handlowe, płatnicze,komunikacyjne, celne,monetarne.
Prawo Wspólnot Europejskich- prawo tworzone przez organy wspólnot i może być stosowane bezpośrednio w państwach członkowskich.
Zasady tego prawa:
efektywności prawa wspólnotowego
obopólnie przyjaznej wykładni prawa
bezpośredniego skutku
prawo pierwszeństwa stosowania prawa wspólnotowego
Podstawową regułą publicznego prawa gospodarczego jest zasada legalizmu
*podmioty bierne mogą wszystko, czego prawo im nie nakazuje lub zakazuje
*podmioty czynne mogą tylko tyle, na ile prawo je upoważnia
Prawem obowiązującym podmioty prawa gospodarczego publicznego są: -akty indywidualne
Ustawa o komercjalizacji i prywatyzacji.
Ustawa o przedsiębiorstwach państwowych.
Ustawa . o swobodzie działalności gospodarczej.
Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wykonania ustawy o przedsiębiorstwach państwowych.
Rozporządzenie Rady Ministrów .w sprawie zasad organizowania przetargu na sprzedaż środków trwałych przez przeds państ oraz warunków odstąpienia od przetargu.
Rozporządzenie Prezydenta RP . o prawie przemysłowym.
Ustawa . o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców.
Uchwała Rady Miejskiej Wrocławia w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru...
Traktat o Unii Europejskiej
WOLNOŚĆ GOSPODARCZA W PRAWIE POLSKIM
Wolność działalności stanowi samoistnie prawo podmiotowe wolność wyboru działal gosp i wolność jej wykonywania. TK podkreślał prawo jednostek (osób fizycznych) i instytucji do samodzielnego decydowania o udziale w życiu gosp, zakresie i formach tego udziału, w tym także możliwie swobodnego podejmowania działań faktycznych i prawnych, które mieszczą się w ramach prowadzenia działal gosp.
swobodę określania zakresu prowadzonej działalności: terytorialnego, personalnego i rzeczowego. wolność działal gosp nie ma charakteru absolutnego(ius infinitum) i może zostać ograniczona, ograniczenia te muszą mieścić się w konstytucyjnych standardach ich wprowadzania.
Zgodnie z Konstytucją RP ograniczenie wolności działal gosp jest dopuszczalne tylko w drodze ust tylko ze względu na ważny interes publ
W ujęciu prawa gosp. wolność gosp nie ma charakteru absolutnego, doznaje mianowicie ograniczeń podyktowanych koniecznością ochrony dóbr wyższego rzędu (np. ważne interesy państwa, jak bezpieczeństwo i obronność, czy interesy publiczne, jak życie i zdrowie ludzi, środowisko). Ograniczenia wolności gosp przedmiotowe lub podmiotowe. Przedmiotowe: koncesje i zezwolenia oraz zakazy, Podmiotowe: ograniczenia dotyczące osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe.
Zasada wolności gospodarczej wynika z zasady wolności człowieka i ma swoje konstytucyjne podstawy polega na tym, że w granicach określonych prawem każdy może podjąć i prowadzić działal gosp bez konieczności uzyskiwania na to zgody ze strony władzy publicznej. Organy adm publ mogą władczo wkraczać w sferę praw i obowiązków jednostki tylko wtedy, gdy mają do tego wyraźne upoważnienie w przepisach rangi ustawy.
Zasada wolności gosp. w znaczeniu przedmiotowym:
prawne domniemanie swobody podejmowania i prowadzenia działal gosp. przez wszystkich przeds o ile co innego nie wynika z obowiązujących przepisów ustawowych
Swobody związane z działalnością gosp.:
• swoboda podejmowania działalności (wyjątek – koncesje i zezwolenia)
• prowadzenia działalności
• formy organizacyjno-prawnej prowadzenia działal
• swoboda w konkurowaniu z innymi podmiotami
• w zbywaniu własnych tow. i usług, kształtowania cen w sposobie zaangażowania kapitału
• zakresu terytorialnego
• zakresu personalnego (kodeks pracy)
• zakresu rzeczowego
• intensywności prowadzonej działalności, zmian
Zasada wolności gospodarczej związana jest z zasadą:
ochrony własności, ochrony praw słusznie nabytych
równości wobec prawa ,trwałości decyzji administracyjnej
ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego
ochrony prawidłowego funkcjonowania gospodarki rynkowej
ochrony zasobów narodowych
ochrony interesów politycznych i gospodarczych państwa
prawidłowego gospodarowania mieniem publicznym
Konstytucja RP
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej.
Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów.
Ustawa o finansach publicznych
Ustawa o samorządzie gminnym.
Ustawa Prawo spółdzielcze.
Ustawa o przedsiębiorstwach państwowych.
Ustawa - Prawo o stowarzyszeniach.
POJĘCIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
W myśl art. 2 ustawy „działalnością gospodarczą jest zarobkowa działal wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Wyznaczniki:
określony w ustawie rodzaj działal czyli wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż
działalność zawodowa
charakter zarobkowy
charakter zorganizowany
ciągłość
ad.1 Działal wytwórcza – powstawaniem, produkowaniem, tworzeniem kształtowaniem czegoś, wynikiem tego Działalość handlowa – nabywanie dóbr lub usług w celu sprzedaży lub odstępowania ich za jakąś cenę może mieć zasięg krajowy, zagraniczny lub międzynarodowy, wykony w sposób detaliczny i hurtowy
Działalność budowlana – projektowanie, budowa, utrzymanie i rozbiórka obiektów budowlanych,
Działalność usługowa - usługa jest dowolnym działaniem, jakie jedna strona może zaoferować innej
ad.2 działalność zawod działal wykonywaną przez przedst tzw. wolnych zaw, w tym zaw zaufania publ. os. wykonujące taką działal obowiązane są do konieczności osobist uzyskania kwalifikacji określonych w tych przepisach
ad.3 Działa. gosp jest działal celową, zorientowaną na osiągnięcie określonego wyniku finans (dochodu, zysku).
ad.4 Zorganizowanie poddanie działal gosp. regulacji prawnej. Dotyczy to: *forma prawna *siedziba *środki finansowe *zatrudnienie pracowników *spełnienie wymogów określonych przepisami prawa
ad.5 działal gosp. nie powinna być wykonywana incydentalnie, jednostkowo lub okazjonalnie,(może być sezonowo) Ciągłość może być trzech aspektach:
czasowym , prowadzenie działalności w sposób permanentny i nieprzerwany, choć nie w sposób nieograniczony
celowym – planowym, posiadanie planu gosp., zakładającego realizację kolejnych czynności
podstawy utrzymania – założenie, że przedsiębiorca tak właśnie traktuje swoją działalność
Działal gosp nie jest: działal wytwórcza w rolnictwie w zakresie:upraw rolnych,chowu i hodowli zwierząt,ogrodnictwa,warzywnictwa,leśnictwa,rybactwa śródlądowego,oraz wynajmowanie przez rolników pokoi i miejsc na ustawienie namiotów,sprzedaży przez rolników posiłków domowych, świadczenia w gosp rolnych innych usług związanych z pobytem turystów
Przedmiotowe ograniczenia wolności gosp ograniczenia skierowane do wszystkich Podejmowanie i wykonywanie działal gosp może wiązać się z obowiązkiem uzyskania przez przeds koncesji, licencji, wpisu do rejestru działal regulowanej, zgody lub zezwolenia na prowadzenie określonego rodzaju działal gosp
Oraniczenia działal gospod ze względu na podmiot zamierzający prowadzić działal gosp odpowiednich kwalifikacji zawod.przez przeds lub zatrudnionego pracownika
Ustawa Prawo działalności gospodarczej.
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej.
Ustawa Kodeks Spółek Handlowych
Ustawa o samorządzie gminnym.
Ustawa Prawo geologiczne i górnicze
Ustawa Prawo energetyczne
Ustawa o Ochronie osób i mienia
Ustawa Prawo lotnicze
Ustawa o Vat
Ordynacja podatkowa
POJĘCIE PRZEDSIĘBIORSTWA
Przeds w znaczeniu funkcjonalnym
termin ten jest używany na oznaczenie zawodowej działal gosp prowadzonej w celach zarobkowych – wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa istotne jest czy podmiot prowadzi działa gosp., a nie czy posiada przedsiębiorstwo w znaczeniu przedmiotowym
Przeds w znaczeniu podmiotowym
oznacza osobowość prawną przeds występuje jako podmiot praw i obowiązków powstałych z racji jego prowadzenia
inaczej - wyposażona w osobowość prawną jednostka organizacyjna utworzona w celu prowadzenia działal gosp np. spółka z oo, przedsiębiorstwo państwowe, bank
Przedsw znaczeniu przedmiotowym
podstawę prowadzenia działal gosp. stanowi wyodrębniony kompleks składników majątkowych o charakterze materialnym i niematerialnym przeznaczony do wykonywania określonych zadań gospodarczych
W skład przeds znaczeniu przedmiotowym wchodzą w szczególności:
– nazwa przedsiębiorstwa
– własność nieruchomości i ruchomości oraz prawa rzeczowe
– prawa z najmu i dzierżawy
– wierzytelności i środki pieniężne
– koncesje, licencje, zezwolenia
– patenty i prawa własności przemysłowej
– prawa autorskie
– tajemnice przedsiębiorstwa
– księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działal
Przeds państ gospodaruje samodzielnie wydzieloną częścią mienia ogólnonarodowego i ponosi odpowiedzialność majątkową za swoją działalność. Posiada osobowość prawną, którą uzyskuje po wpisaniu do rejestru przedsiębiorstw państwowych.
oddział przedsiębiorstwa – wyodrębniona i samodzielna organizacyjnie część działalności gosp. wykonywana poza siedzibą lub głównym miejscem wykonywania działalności
PRZEDSIĘBIORSTWA PAŃSTWOWE
tworzone są przez organ założycielski, którym mogą być:
- naczelne oraz centralne organy administracji rządowej tj. Minister Gospodarki lub inny minister lub kierownik urzędu centralnego;
-terenowe organy administracji rządowej, np. wojewoda.
Przedsiębiorstwa państwowe mogą być tworzone jako:
- przedsiębiorstwa działające na zasadach ogólnych,
- przedsiębiorstwa użyteczności publicznej.
Przeds użyteczności publicznej mają przede wszystkim na celu bieżące i nieprzerwane zaspokajanie potrzeb ludności. Przeds państwowe jest państwową osobą prawną.
Powstaje w wyniku wydania przez organ założycielski aktu o utworzeniu przedsiębiorstwa państwowego jest samodzielnym, samorządnym i samoformującym się przedsiębiorcą zarządzanym i reprezentowanym przez własne organy. Stosunki regulowane przepisami prawa cywilnego i handlowego.
Organy przeds państwowego samodzielnie podejmują decyzje dotyczące prowadzonej działal gosp.
Kodeks Cywilny
Kodeks Spółek Handlowych
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej.
Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej.
Ustawa o przedsiębiorstwach państwowych.
Ustawa o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego.
Rozporządzenie RM w sprawie wykonania ustawy o przedsiębiorstwach państwowych.
Prawo zamówień publicznych.
POJĘCIE PRZEDSIĘBIORCY
podmiot administracyjnego prawa gosp.
Podmiot gospodarczy ( „przedsiębiorca” ) to określenie jednostki organizacyjnej prowadzącej działal gosp w celu osiągnięcia zysku.
Przedsiębiorcą jest:
osoba fizyczna,
osoba prawna
lub jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną (np.spółka prawa handlowego),która zawodowo, we własnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą.
Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działal gosp.
Przedssą zobowiązani spełniać przewidziane prawem warunki prowadzenia działal dotyczące ochrony przed zagrożeniem życia i zdrowia ludzkiego, a także inne warunki określone m. in. w przepisach dotyczących ochrony środowiska.
Mikroprzedsiębiorca - przeds, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące kryteria:
zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 prac
osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finans nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.
Mały przedsiębiorca - przeds który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 prac
osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro.
Średni przedsiębiorca – przeds który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 prac
osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro.
Przeds zagranicznym jest osoba zagraniczna wykonująca działalność gospodarczą za granicą.
Osobą zagraniczną jest:
os fiz mająca stałe miejsce zamieszka za granicą
os prawna z siedziba za granicą
nie mająca osobowości prawnej spółka osób fizycznych lub prawnych, z siedziba za granicą
Ustawa Prawo działalności gospodarczej.
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej.
Ustawa o przedsiębiorstwach państwowych.
Ustawa Kodeks Spółek Handlowych
Ustawa o samorządzie województwa.
Ustawa - Prawo o stowarzyszeniach.
OSOBA FIZYCZNA JAKO PRZEDSIĘBIORCA
może prowadzić samodzielnie działal gosp bez konieczności tworzenia szczególnej formy organizacyjnej (np. spółki).
Działa gosp może być prowadzona przez os fiz po dokonaniu zgłoszenia do Ewidencji Działalności Gospodarczej oraz po uzyskaniu wymaganych koncesji lub zezwoleń oraz spełnieniu innych przewidzianych prawem warunków.
Szczególnym przypadkiem prowadzenia działal gosp przez os fiz jest rzemiosło. Rzemiosłem jest zawod wykonywanie działal gosp przez os fiz (lub spółkę cywilną osób fizycznych) z udziałem kwalifikowanej pracy własnej.
Osoba fizyczna jako przedsiębiorca jest podmiotem prawa.
Zdolność prawna to możliwość bycia podmiotem praw i obowiązków (z formalnego punktu widzenia przedsiębiorcą może być więc także osoba małoletnia i częściowo ubezwłasnowolniona)
Zdolność do czynności prawnych nie jest nieodzownym atrybutem os fiz, pełną zdolność nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności (18 lat), jest to zdolność do samodzielnego kształtowania swojej sytuacji prawnej (nabywania i rozporządzania prawami oraz zaciągania zobowiązań)
Do skutecznego występowania w obrocie przedsiębiorcy o ograniczonej zdolności do czynności prawnych (małoletni, osoby ubezwłasnowolnione częściowo, osoby dla których sąd ustanowił doradcę tymczasowego)c wymagane jest współdziałanie jego rodziców, opiekunów lub doradcy.
Działalnością gospodarczą nie jest: działalność wytwórcza w rolnictwie w zakresie:upraw rolnych,chowu i hodowli zwierząt,ogrodnictwa,warzywnictwa,leśnictwa,rybactwa śródlądowego,oraz wynajmowanie przez rolników pokoi i miejsc na ustawienie namiotów,sprzedaży przez rolników posiłków domowych, świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów.
Osoby fizyczne zajmujące się tego rodzaju działalnością nie są podmiotami prawa gosp.
Osoba fizyczna może prowadzić firmę w formie:
*Indywidualnej działal gospodarczej (firmy jednoosobowej)
*Spółki osobowej:
- spółki cywilnej
- spółki jawnej
- spółki partnerskiej
- spółki komandytowej
- spółki komandytowo-akcyjnej
*Spółki kapitałowej:
- spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
- spółki akcyjnej
Ustawa. o swobodzie działalności gospodarczej.
Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów.
Kodeks Cywilny
Ustawa o rzemiośle.
Ustawa Kodeks Spółek Handlowych
Indywidualna działal gosp Zakładając jednoosobową firmę nie ma minimalnej wysokości kapitału potrzebnego do rejestracji firmy. odpowiadamy całym naszym majątkiem. Odpowiedzialność ta rozciąga się również na współmałżonka - z wyłączeniem jego majątku odrębnego.
Spółka cywilna - jest najprostszą formą prowadzenia działal gosp przez dwóch lub więcej przedsiębiorców.
Forma ta nie posiada osobowości prawnej, a jej funkcjonowanie reguluje prawo zobowiązań
Podmiotami prawa w spółce cywilnej są jej wspólnicy. Sama spółka jest jedynie umową i nie stanowi samodzielnego podmiotu prawa. spółka cywilna nie ma własnego mienia. Wszelkie prawa i zobowiązania zaciągane są na rachunek wspólników i wchodzą do ich wspólnego majątku. Wspólnicy dysponują majątkiem, który stanowi ich współwłasność łączną.
Spółka cywilna nie ma statusu przedsiębiorcy – traktowana jest jak umowa prawa cywilnego.
Status ten uzyskiwać mogą wspólnicy spółki cywilnej odrębnie, w zakresie wykonywanej przez nich działalności gosp.
Spółki osobowe prawa handlowego - mogą we własnym imieniu, pod własną firmą, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązanie, pozywać i być pozywane.
Zawiązanie spółki następuje w momencie wpisu jej do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS).
Każda spółka osobowa musi posiadać umowę, która powinna zawierać:
- firmę i siedzibę spółki;
- określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość;
- przedmiot działalności spółki;
- czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.
Spółki osobowe dzielimy na spółki: jawne, partnerskie, komandytowe i komandytowo-akcyjne.
Spółki kapitałowe -
Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjne są spółkami kapitałowymi prawa handlowego. Charakteryzują się tym, że:
-Podstawa ich istnienia jest kapitał wniesiony przez wspólników
-Posiadają osobowość prawną
-Odpowiadają za zobowiązania własnym majątkiem
-Wspólnicy są odsunięci od podejmowania bieżących decyzji w sprawach spółki i sprawowania bieżącej kontroli nad jej działalnością
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej.
Ustawa. o ochronie konkurencji i konsumentów.
Kodeks Cywilny
Ustawa o rzemiośle.
Ustawa Kodeks Spółek Handlowych
OSOBA PRAWNA JAKO PRZEDSIĘBIORCA
jednostki organizacyjne, którym ustawodawca przyznał cechę osobowości prawnej wydzieloną strukturalnie i majątkowo, posiadającą własne organy, powstałą do realizacji określonych zadań jednostka organizacyjną, mającą podmiotowość cywilnoprawną.
Cechy osoby prawnej:
– wyodrębnienie organizacyjne (jednostka o utrwalonej strukturze i samodzielności)
– wyodrębnienie majątkowe (masa majątkowa służąca realizacji zadań i odpowiedzialności)
– określenie organów jednostki
– istnienie przepisu przyznającego tej jednostce osobowości prawnej
Trzy systemy powstawania osób prawnych:
1. system aktów organów państwa (erekcyjny) – os prawna powstaje z inicjatywy organu państwa, tworzy ją akt normatywny lub administracyjny (wyższe uczelnie państwowe, banki państwowe, przedsiębiorstwo państwowe)
2. system koncesyjny (zezwoleń) - os prawna powstaje z inicjatywy organizatorów (założycieli), którymi mogą być os fiz i prawne, do utworzenia jej wymagana jest zgoda (koncesja, zezwolenie) właściwego organu adm. publ. (bank spółdzielczy, towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych)
3. system normatywny (rejestracyjny) – do powstania jednostki dochodzi po spełnieniu przez podmiot normatywnych, przewidzianych prawem warunków, bez potrzeby uzyskiwania zgody czy zezwolenia organów adm. publ.- os prawna powstaje z chwilą wpisu do rejestru (wpis ma charakter konstytutywny, chyba że przepis prawa stanowi inaczej )
Osoby prawne prowadzące działalność gosp.:
Skarb Państwa, przedsiębiorstwa państwowe
banki i NBP,państwowe szkoły wyższe
muzea,zakłady ubezpieczeń,samodzielne ZOZ-y
spółki kapitałowe,spółki wodne,stowarzyszenia
fundacje,gminy i związki komunale,powiaty
województwa samorządowe,związki zawodowe
partie polityczne,związki wyznaniowe
organizacje pracodawców,samorządy zawodowe
Kategorie osób prawnych
1. osoby prawne państwowe, komunalne (samorządowe) i prywatne
państwowe os prawne – mienie państwowe (Skarb Państwa)
komunalne os prawne – mienie komunalne (gminy, związki komunalne , jednoosobowe sp kapitałowe gmin, powiaty, województwo samorządowe, samorządowe jednostki organizacyjne, osoby prawne stanowione przez powiat lub województwo samorządowe – czyli ogólnie samorządowe os prawne
prywatne os prawne – mienie niestanowiące ani mienia państwowego, ani komunalnego, ani samorządowego
2. os prawne typu fundacyjnego i typu korporacyjnego
korporacja – substratem są ludzie oraz fundacja
3. osoby prawne będące przedsiębiorcami i nie będące
przedsiębiorcy – os prawne tworzone w celu prowadzenia działal gosp– czyli osoby prawne podlegające obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców)
nie-przedsiębiorcy – os prawne, których ustawowym celem nie jest prowadzenie działal gosp.
Ustawa . o fundacjach.
Ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym.
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej.
Ustawa Prawo spółdzielcze.
Ustawa . o samorządzie gminnym.
Ustawa . o samorządzie województwa.
Ustawa - Prawo o stowarzyszeniach.
Ustawa r. o przedsiębiorstwach państwowych.
Ustawa o gospodarce komunalnej.
PRAWNE WARUKI PODEJMOWANIA I PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSP.
1. Zawarcie umowy spółki
w spółce, zawarcie umowy spółki. Podjęcie działal gosp jako os fiz nie wymaga natomiast zawarcia żadnej umowy.
Umowy spółki cywilnej i spółki jawnej mogą zostać zawarte w zwykłej formie pisemnej, natomiast umowy innych spółek sporządza notariusz w formie aktu notarialnego. Forma aktu notarialnego wskazuje na konieczność określenia m.in.: nazwy firmy, siedziby spółki, przedmiotu działalności spółki, czasu jej trwania (jeżeli jest on ograniczony), wysokości kapitału zakładowego, praw i obowiązków wspólników, liczby i wartości nominalnej udziałów objętych przez poszczególnych wspólników.
2. Rejestracja działalności gospodarczej
Os fiz w tym wspólnicy spółek cywilnych, rejestrują działal w ewidencji działal gosp prowadzonej w urzędzie gminy lub miasta właściwym dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy. Osoby prawne, a więc spółki prawa handlowego, fundacje oraz stowarzyszenia prowadzące działal gosp, podlegają rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym (za pośrednictwem sądu rejonowego właściwego dla siedziby spółki).
3. Zgłoszenie w USW ciągu 14 dni od dnia wpisu firmy do ewidencji należy udać się do właściwego ze względu na siedzibę wojewódzkiego oddziału US i wypełnić wniosek o wydanie numeru REGON - numeru identyfikacyjnego Rejestru Gospodarki Narodowej.
4. Pieczątka firmowa i rachunek bankowy
Pieczątka firmowa jest niezbędna m.in. przy zakładaniu rachunku bankowego czy wystawianiu dokumentów sprzedaży. samodzielnie określa się umieszczane na niej informacje; zazwyczaj jest to pełna nazwa firmy, dane teleadresowe, numer NIP i REGON.
Założenie rach bankowego jest dla przeds jest obowiązkowe. są oni zobowiązani do bezgotówkowego obrotu pieniężnego.
5. Zgłoszenie w Urzędzie Skarbowym
zgłoszenia identyfikacyjnego w celu uzyskania numeru identyfikacji podatkowej. Zgłoszenia dokonuje się jednokrotnie, bez względu na rodzaj i liczbę opłacanych przez podatnika podatków, formę opodatkowania, liczbę i rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz liczbę prowadzonych przedsiębiorstw. Nadanie NIP następuje na podstawie zgłoszenia identyfikacyjnego w drodze decyzji wydawanej przez naczelnika urzędu skarbowego.
6. Zgłoszenie w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych
Przedsiębiorca w ciągu 7 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej zobowiązany jest do dokonania zgłoszenia płatnika składek w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).
Dodatkowo, jeśli przepisy tego wymagają, uzyskanie koncesji, zezwolenia, przedstawienia licencji lub zatrudnienia osób o odpowiednich kwalifikacjach.
EWIDENCJA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
prowadzi gmina właściwa dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy. Miejscem zamieszkania jest miejscowość, w której przebywa przedsiębiorca z zamiarem stałego pobytu.
Ewidencja działalności gospodarczej jest jawna i dane osobowe w niej zawarte nie podlegają przepisom ustawy o ochronie danych osobowych
Wójt, burmistrz albo prezydent miasta, zwany „organem ewidencyjnym” dokonuje wpisu do ewidencji działalności gospodarczej.W przypadku gdy przeds wraz ze zgłoszeniem do ewidencji działal gosp składa wniosek o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gosp narodowej /REGON/ oraz zgłoszenie identyfikacyjne lub aktualizacyjne NIP, organ ewidencyjny niezwłocznie, nie później niż w ciągu 3 dni od dnia dokonania wpisu, przesyła powyższy wniosek do urzędu statystycznego województwa, na terenie którego przedsiębiorca ma miejsce zamieszkania, a zgłoszenie indentyfikacyjne lub aktualizacyjne do wskazanego przez przedsiębiorę urzędu skarbowego wraz z zaświadczeniem o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej i numerem PESEL oraz innymi dokumentami dołączonymi przez przedsiębiorcę.
WPIS DO KRAJOWEGO REJESTRU PRZEDSIĘBIORCÓW
Wpisowi do ewidencji podlegają przedsiębiorcy będący os fiz, pozostali przedsiębiorcy mają obowiązek uzyskania wpisu do rejestru przedsiębiorców. Organ rejestrowy w terminie 7 dni od daty wpisania przedsiębiorcy do rejestru dotyczący podjęcia przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej właściwemu organowi gminy oraz organowi podatkowemu. Prowadzenie rejestru przeds uregulowane jest w ustawie o KRS Rejestr w systemie informatycznym prowadzą sądy rejonowe mające siedzibę w miastach będących siedzibą wojewody. Rejestr przedsiębiorców jest jawny. Wpisu dokonuje się co do zasady na wniosek.
Ustawa o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników
Ustawa o ochronie danych osobowych
Ustawar. o Krajowym Rejestrze Sądowym.
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej.
Kodeks Wykroczeń
KONCESJONOWANIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Koncesja jest przejawem reglamentacji działalności gosp dokonywanej przez państwo. Wyraża ona akt zgody władz publicznych na podjęcie i prowadzenie działalności przez określonego przedsiębiorcę. Zawiera w sobie cechy pozwolenia, a zarazem różni się od niego tym że jest udzielana w pewnym tylko zakresie działalności gospodarczej.
Koncesje to akty administracyjne wymagane do podjęcia działal gosp w tych dziedzinach, które mają szczególne znaczenie ze względu na bezpieczeństwo państwa lub obywateli albo inny ważny interes publiczny.
Rodzaje działalności koncesjonowanej
1)poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych;
2)wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym;
3)wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią;
4)ochrony osób i mienia;
5)rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych
6)przewozów lotniczych.
Koncesjonowanie stanowi ciąg działań organu koncesyjnego oraz czynności wnioskodawcy, które toczą się na podstawie przepisów ustawy oraz przepisów k.p.a. i mają na celu wydanie decyzji administracyjnej, dotyczącej wydania lub odmowy wydania koncesji bądź jej promesy, a także zmiany warunków koncesjonowania lub cofnięcia koncesji. Proces ten obejmuje także kontrolę działalności gospodarczej ze strony organu koncesyjnego.
Cechy decyzji koncesyjnej to;
• Koncesja jest aktem administracyjnym o charakterze konstytutywnym
• Wydawany jest tylko na wniosek zainteresowanego podmiotu przez organ administracyjny.
Na podstawie szczegółowych przepisów ustawowych:
1. Podmiotowi gospodarczemu nie podporządkowanemu organowi ją wydającemu
2. Określający szczegółowe uprawnienia do prowadzenia działalności gospodarczej w sferze pranie zastrzeżonej na rzecz państwa
3. Koncesja jest stosunkiem długotrwałym
Koncesji udziela się na czas oznaczony, nie krótszy niż 5 lat i nie dłuższy niż 50 lat, chyba że przedsiębiorca wnioskuje o udzielenie koncesji na czas krótszy
POSTĘPOWANIE W SPRAWACH O UZYSKANIE KONCESJI złożenie wniosku przez podmiot zainteresowany w uzyskaniu koncesji. Wniosek o udzielenie lub o zmianę koncesji zawiera firmę,adres, NIP, REGON oraz określenie rodz i zakresu wykonywania działal gosp, na którą ma być udzielona koncesja. Należy podać także informacje oraz dołączyć dokumenty określone w przepisach regulujących działal gosp wymagającą uzyskania koncesji.(przy czym trzeba pamiętać o odrębnych regulacjach znajdujących się w ustawach szczególnych).
Organ koncesyjny może wezwać wnioskodawcę do uzupełnienia brakującej dokumentacji poświadczającej, że spełnia ona warunki określone przepisami prawa Może on również dokonać sprawdzenia faktów podanych we wniosku o udzielenie koncesji w celu stwierdzenia, czy przeds spełnia warunki wykonywania działalobjętej koncesją. Standardowe postępowanie doznaje dwóch dalszych modyfikacji:
Gdy liczba koncesji jaką zamierza udzielić organ jest mniejsza od liczby zgłoszonych wniosków wówczas po ogłoszeniu liczby przewidywanych koncesji (w dzienniku urzędowym Monitor Polski) przeprowadzany jest przetarg. O tym, który z ubiegających się podmiotów dostanie koncesję decyduje wysokość opłaty jaką deklarują poszczególni przedsiębiorcy
Drugą modyfikacją jest instytucja promesy, jak stwierdza ustawa przedsiębiorca, który zamierza podjąć działalność gospodarczą wymagającą uzyskania koncesji, może ubiegać się o przyrzeczenie wydania koncesji, zwane dalej „promesą”. W promesie uzależnia się udzielenie koncesji od spełnienia warunków wykonywania działalności gospodarczej wymagającej uzyskania koncesji. W promesie ustala się okres jej ważności, z tym że nie może on być krótszy niż 6 miesięcy. W okresie ważności promesy nie można odmówić udzielenia koncesji na wykonywanie działalności gospodarczej określonej w promesie.
NADZÓR ORGANU KONCESYJNEGO
Organ koncesyjny jest uprawniony do kontroli działalności gospodarczej w zakresie:
1) zgodności wykonywanej działal z udzieloną koncesją;
2) przestrzegania warunków wykonywania działal
3) obronności lub bezpieczeństwa państwa, ochrony bezpieczeństwa lub dóbr osobistych obywateli.
Organ koncesyjny może wezwać przedsiębiorcę do usunięcia stwierdzonych uchybień w wyznaczonym terminie.
Organ koncesyjny cofa koncesję, w przypadku gdy:1)wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją; 2) przedsiębiorca nie podjął działalności lub trwale zaprzestał
cofa koncesję albo zmienia jej zakres, w przypadku gdy przedsiębiorca:1)rażąco narusza warunki
2)w wyznaczonym terminie nie usunął stanu niezgodnego z warunkami określonymi
Organ koncesyjny może cofnąć koncesję albo zmienić jej zakres ze względu na zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa lub bezpieczeństwa obywateli, a także w razie ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy.
Ustawa Prawo geologiczne i górnicze
Ustawa . Prawo energetyczne
Ustawa o ochronie osób i mienia
Ustawa o radiofonii i telewizji
Ustawa Prawo lotnicze
Kodeks Postępowania Administracyjnego
Ustawa . o swobodzie działalności gospodarczej.
REGLAMENTACJA GOSPODARCZA
Jest to ochrona producentów, konsumentów przed antykonkurencyjnymi działaniami innych podmiotów, a także w określonym zakresie zasobów naturalnych kraju.
Reglamentacja gosp jest formą interwencji państwa w działal gosp w celu ochrony interesów zbiorowych, ochrony rynku wew przed konkurencją zewn oraz zwalczania nieuczciwej konkurencji wewn. Reglamentacja ogranicza zasadę wolności gosp w celu zapewnienia odpowiedniej struktury gospodarki oraz zapobieżenia ewentualnym kryzysom ekonomicznym.
OBSZARY REGLAMENTACJI:
interesy polit państwa
prawidłowe funkcjonowanie rynku wewn oraz rynku wspólnotowego (np. ograniczenia importu lub eksportu, kontygenty, ceny)
wyczerpywalne zasoby naturalne (np. ograniczenia połowu ryb, kontygenty upraw)
zasady współżycia społecznego (np. regulacja cen)
interesy konsumentów
interesy gospodarcze państwa (np. monopole prawne, zakaz transferu technologii)
wolna konkurencja (np. ograniczenia antymonopolowe, zakaz działań antykonkurencyjnych)
Reglamentacja polega na ustanawianiu przez organy państwa warunków, od których spełnienia, uzależniona jest możliwość skutecznej realizacji publicznych praw podmiotowych jak i wolności.ogranicza swobodę działania podmiotów gosp w realizacji wolności podmiotowych, w szczególności zaś wolności działalności gosp. jest działalnością kreatywną, podejmowaną dla celowego kształtowania działalności gosp.
NARZĘDZIA:
1.powszechnie obowiązujących zakazów lub nakazów (np. Ograniczenia antymonopolowe, ograniczenia w prowadzeniu działal gosp przez os sprawujące funkcje publiczne)
2.ograniczeń co do swobody wyboru formy prowadzenia działal gosp (np. Banki mogą funkcjonować tylko w formie spółki akcyjnej lub banku spółdzielczego)
3.obowiązku uzyskania aktu administracyjnego:
koncesji
zezwolenia, decyzje
aktu kwalifikacyjnego standaryzacji, normalizacji i certyfikacji
kontroli obrotu gospodarczego z zagranicą
ustalenia taryf celnych oraz kontyngentów
bezpośrednia interwencję państwa na rynku (skup interwencyjny, sprzedaż rezerw)
Organy nadzoru reglamentacyjnego
*Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki
*Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
*Komisję Papierów Wartościowych i Giełd
Ustawa o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców.
Ustawa o radiofonii i telewizji
Ustawa . o Inspekcji Handlowej.
Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów.
Ustawa o cenach.
Prawo energetyczne
Ustawa . o ograniczeniu prowadzenia działalności gosp. przez osoby pełniące funkcje publiczne.
Ustawa o swobodzie dział gosp
ZEZWOLENIEodnosi się do działal nie objętej monopolem państwa, stanowiąc wyłącznie uchylenie pewnej przeszkody w wykonywaniu, działal gosp generalnie nie zakazanej, lecz której podjęcie wymaga nadzoru ze strony państwa z
uwagi na skonkretyzowany ustawą interes publiczny.
Instytucję zezwolenia sprowadzić można w efekcie do policyjnego zastrzeżenia, którego istotą jest ciążący na państwie obowiązek sprawdzenia, czy nie występują przeszkody w podjęciu, rzadziej wykonaniu, działalności gospodarczej określonego rodzaju. Nałożenie tego obowiązku ma charakter prewencyjny, wynikający z ochrony dóbr chronionych, znajdujących się w obszarze
interesu publicznego.
Zezwolenia wymaga,
1)sprzedaży napojów alkoholowych
2) urządzania lub prowadzenia działalności w zakresie gier losowych
3)prowadzenia działalności gospodarczej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej
4)odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych
5) ochrony przed bezdomnymi zwierzętami, prowadzenia schronisk dla bezdomnych zwierząt
6)produkcji tablic rejestracyjnych
7) prowadzenia działalności maklerskiej lub rachunków papierów wartościowych przez banki
8)prowadzenia funduszu emerytalnego
9)prowadzenia banku lub instytucji kredytowej
10)prowadzenia giełdy towarowej
11)gospodarki odpadami
12) prowadzenia zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub zbiorowego odprowadzania ścieków
13) wytwarzania produktów leczniczych
14) wykonywania rybołówstwa morskiego
15) założenia lotniska
16) wykonywania działalności ubezpieczeniowej
Prawne warunki uzyskania zezwolenia
Wniosek o zezwolenie składamy do Starostwa Powiatowego. Przy składaniu wniosku należy pamiętać, że w niektórych przypadkach przeds zobowiązany jest zapewnić, aby określone prace były wykonywane przez osoby posiadające niezbędne kwalifikacje. dotyczy takich zawodów jak: agenci lub brokerzy ubezpieczeniowi, kierownicy aptek oraz hurtowni farmaceutycznych, pielęgniarki, położne, adwokaci i aplikanci adwokaccy, radcowie prawni i aplikanci radcowscy, biegli sądowi i tłumacze przysięgli, rzecznicy patentowi, biegli rewidenci, doradcy podatkowi, maklerzy, aktuariusze, personel lotniczy, lekarze i lekarze stomatolodzy, lekarze weterynarii, nauczyciele, nauczyciele akademiccy, inżynierowie, inżynierowie budownictwa, notariusze.
Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
Ustawa o specjalnych strefach ekonomicznych
Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
Ustawa Prawo o ruchu drogowym
Ustawa. o obrocie instrumentami finansowymi
Ustawa organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych
Ustawa prawo bankowe
Ustawa o giełdach towarowych
Ustawa Prawo farmaceutyczne
Ustawa o rybołówstwie
Ustawa o działalności ubezpieczeniowej
Ustawa o transporcie drogowym
ZASADY PRAWA PUBLICZNEGO A SWOISTE ZASADY PUBL. PRAWA GOSP.
Prawo publiczne składa się z norm bezwzględnie obowiązujących, które służą realizacji dobra publicznego (interesu publicznego), czyli określają treść tego interesu, określają i wskazują te zachowania, jakich interes ten wymaga, tworzą i wyposażają w odpowiednie instrumenty prawne organy władzy publicznej powołane do stosowania tych norm.
*Związanie prawem - podstawową zasadą prawa publicznego jest zasada, że zarówno jednostka jak i władza publiczna poddana jest prawu ustanowionemu, akceptowanemu i stosowanemu według ustalonych w danym społeczeństwie reguł.
*prawo jednostki do sądu *tworzenie podstaw do zapewnienia dobra publicznego – ochrona wartości społecznych, gospodarczych, politycznych
*zasada równości wobec prawa i władz publicznych
*zasada wolności gospodarczej jako zasada wolności
*zasada ochrony własności *zasada ochrony wolności i praw nabytych
*zasada trwałości decyzji
Zasady swoiste publicznego prawa gosp.
zasada ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego – realizowana za pomocą policji adm ochrona życia, zdrowia i mienia oraz ochrona środowiska przed zagrożeniami wynikającymi z wykonywania działalności gosp.
zasada ochrony prawidłowego funkcjonowania gosp rynkowej – której realizację zapewnia reglamentacja gosp., ochrona konkurencji, ochrona pracy
zasada ochrony zasobów narod – zasobów naturalnych i dóbr kultury
zasada ochrony interesów Polit i gosp państwa w stosunkach z za granicą – stworzenie całego systemu nakazów, zakazów i pozwoleń w zagranicznym obrocie towarowym
zasada prawidłowego gospodarowania mieniem publicznym – cały obszar podlega ocenie według kryteriów legalności, celowości, gospodarności i rzetelności
PRAWA PODMIOTOWE W ADM. PRAWIE GOSP.
Prawo przedm– ogół obowiązujących norm prawnych wynikających ze źródeł prawa powszechnie obow.
Prawo podmiotowe – oparte jest na akceptowalnych i preferowanych w danym miejscu i czasie wartościach oraz zasadach. Wg Konstytucji – materialnym źródłem wolności i praw człowieka jest przyrodzona jego godność.
Publiczne prawa podmiotowe:
1.prawa do współdziałania z adm publ (w tym gospodarczą) – są to prawa pozytywne - jednostka ma zagwarantowany bezpośredni udział w wykonywaniu władzy publicznej, są to prawa przysługujące głównie jednostkom samorządu teryt., zawodowego, gospodarczego, czyli osobom prawa publicznego, wyjątkowo innym jednostkom (czynne i bierne prawo wyborcze)
2.prawa do żądania pewnych pozytywnych świadczeń od państwa (podm wykonujących władzę publiczną) – prawem przewidziana możliwość żądania od właściwych organów pewnych zachowań, może przybrać postać:
- roszczenia prawnego o wydanie aktów określonej treści (prawo podmiotowe materialne)
- prawnie chronionego interesu (prawo podmiotowe formalne) – żądanie zachowania
oraz prawa do innych świadczeń – odszkodowania, pomoc społeczna, renty, zapomogi, pomoc publiczna dla przedsiębiorców.
3.prawa podmiotowe o treści negatywnej – podmioty władzy publicznej nie mogą naruszać obszarów wolności zastrzeżonej prawem powszechnie obowiązującym.
4.prawa podmiotowe wynikające z administracyjnego aktu indywidualnego – np. koncesji lub pozwolenia
POLICJA W ADMINISTRACJI I JEJ RODZAJE
Sfera działalności administracji, która przy zagrożeniu lub faktycznym użyciu przymusu zmierza do zapobiegania naruszeniom porządku publicznego we wszystkich jego przejawach. Cechy:
- cel ochrona lub przywrócenie naruszonego bezpieczeństwa, porządku, ładu i spokoju publicznego
- środek przymus służący do osiągnięcia celu
- piecza bezpośrednie lub pośrednie zaspokajanie potrzeb publicznych (zaspokojenie potrzeb wolności)
Ingerencja na podstawie ustawy, na podstawie uznania organu administracji gosp. podejmującego rozstrzygnięcie.
Policja gospodarcza – ochrona bezp publ (chronione dobra - życie, zdrowie, mienie, moralność) przed zagrożeniami wynikającymi z prowadzenia działalności gosp.Realizacja funkcji policyjnej w gosp. polega na:
ustalaniu wzorców zachowań, zapobiegających zagrożeniom
podejmowaniu władczych działań indywidualnych mających na celu :uchylenie zakazu, nadanie uprawnień, ustalenie określonych wzorców, ustalenie czynności niezgodnych z prawem, uchylenie decyzji zezwalających, egzekucja praw
Organy nadzoru policyjnego uprawnienia
prowadzenia koordynacji i nadzoru działal oświatowej w celu ukształtowania odpowiednich zachowań
wydawania niektórych zezwoleń
opiniowania projektów nowych wzorców zachowań
kontroli wykonywania obowiązków polic przez przeds
kontrola wykonywania nadzoru policyjnego
Policja sanitarna - Państwowa Inspekcja Sanitarna
Powołana do realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego, w szczególności sprawowanie nadzoru nad warunkami:
higieny środowiska, higieny pracy, higieny radiacyjnej
higieny procesów nauczania i wychowania, higieny wypoczynku, zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów użytku, higieniczno-sanitarnymi personelu medycznego, sprzętu, pomieszczeń
PIS podlega ministrowi właściwemu ds zdrowia.
PIS-em kieruje Główny Inspektor Sanitarny (centralny organ adm. rząd.), który wykonuje zadania przy pomocy Głównego Inspektoratu Sanitarnego.
Policja przemysłowa – dozór techniczny.
Są to określone ustawą działania zmierzające do zapewnienia bezpiecznego funkconowania urządzeń techn które mogą stwarzać zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia i środowiska wskutek:
rozprężenia cieczy lub gazów pod ciśnieniem
wyzwolenia energii przy przemieszczaniu ludzi lub ładunków
rozprzestrzeniania się materiałów niebezpiecznych
Dozorowi podlegają urządzenia techniczne w toku ich projektowania, wytwarzania, obrotu i eksploatacji.
Urząd Dozoru Technicznego jest państwową osobą prawną podlegającą ministrowi właściwemu ds gospodarki. Organem UDT jest Prezes, powoływany i odwoływany przez tego ministra.
Ciężary policyjne jednostek i przedsiębiorców.
Obciążenia osobiste
- obowiązek meldunkowy - kontrola osobista
- okresowe badania lekarskie
Obciążenia materialne
badania techniczne pojazdów, niezbędne wyposażenie pojazdów, oznaczanie środków spożywczych, wyposażenie przeciwpożarowe, ochrona mienia
Ustawa o swobodzie dział.gosp
Ustawa - o broni i amunicji
Ustawa o ochronie przeciwpożarowej
Ustawa o ochronie osób i mienia
Ustawa o dozorze technicznym.
Ustawa o odpadach
Ustawa Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
Ustawa o Inspekcji Ochrony Środowiska
DZIAŁALNOŚĆ REGULOWANA
Jest formą reglamentacji Zgłoszenie – zgłoszeniu podlega m.in. podjęcie działalności w zakresie produkcji, składowania, konfekcjonowania i obrotu artykułami rolno-spożywczymi. Do zgłoszenia dołącza się wpis do KRS lub EDG. Zgłasza się do woj. inspektora jakości handlowej właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania.)
Istotą regulacji wyraża się w tym, że ułatwia ona przedsiębiorcy nabycie (uzyskanie) uprawnienia do wykonywania określonej działalności gosp., która uprzednio została wyłączona z woli ustawodawcy ze swobody jej podejmowania.
Działalność regulowana polega na zastąpieniu zezwoleń na prowadzenie niektórych rodzajów działalności gospodarczej wpisem do odpowiedniego rejestru. Wpis ten następuje po złożeniu przez przedsiębiorcę pisemnego oświadczenia, iż spełnia warunki do wykonywania tej działalności. Oświadczenie to przedsiębiorca składa w organie ewidencyjnym lub prowadzącym rejestr.
W zakresie niektórych rodzajów działalności ustawodawca stanął więc na stanowisku, że to przedsiębiorca jest odpowiedzialny za prowadzenie działalności zgodnie z obowiązującymi normami, toteż wystarcza jego oświadczenie w tym zakresie. Z kolei organowi prowadzącemu rejestr działalności regulowanej przysługują uprawnienia kontrolne.
Co do zasady jednak organ prowadzący rejestr nie ma obowiązku sprawdzania czy przedsiębiorca w momencie wpisu do rejestru spełnia szczególne warunki wykonywania danej działalności regulowanej.
Organ prowadzący rejestr zachowuje jednak prawo kontroli przedsiębiorcy w tym zakresie, dlatego przedsiębiorca obowiązany jest przechowywać wszystkie dokumenty niezbędne do wykazania spełniania warunków wymaganych do wykonywania działalności regulowanej (art. 69 i art. 70). Jeżeli w czasie kontroli okaże się, że przedsiębiorca złożył oświadczenie niezgodne ze stanem faktycznym, organ prowadzący rejestr wydaje decyzję o zakazie wykonywania przez przedsiębiorcę działalności objętej wpisem (art. 71 ust. 1 pkt 1). W przypadku wydania takiej decyzji organ z urzędu wykreśla wpis przedsiębiorcy z rejestru działalności regulowanej (art. 71 ust. 3).
Ponowny wpis do tego rejestru przedsiębiorca, którego wykreślono z rejestru działalności regulowanej, może uzyskać nie wcześniej niż po upływie 3 lat od dnia wydania decyzji o wykreśleniu z rejestru (art. 72 ust. 1).
Rejestr jest jawny.
Organy prowadzące rejestry działalności regulowanej nie stanowią kategorii jednolitej.
Należą tu organy administracji rządowej, samorządu terytorialnego, samorządu zawodowego, jak i inne podmioty, którym powierzono określone kompetencje. (np. Prezes Polskiego Klubu Wyścigów Konnych)
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej.
KPA
Ustawa o działach administracji rządowej
Ustawa o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej
Ustawa . Prawo o adwokaturze
Ustawa Prawo budowlane
Ustawa o transporcie kolejowym
Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty
Ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej
Ustawa o radcach prawnych
Zasady rozstrzygania kolizji miedzy prawem krajowym a prawem UE.
1. zasada obopólnej przyjaznej wykładni prawa są do wyboru II opcje:
-Pro wspólnotowa wykładnia prawa krajowego
-Zasada pokojowej wykładni prawa unijnego, przyjazna prawu polskiemu.
2.zasada bezpośredniego skutku prawa wspólnotowego oraz zas.pierwszeństwa stosowania prawa wspólnotowego
Zas bliźniacze wiąża się one ze sobą b.mocno np. akty prawne
Bezpośredni skutek – prawne przepisy prawa unijnego wiażą swoich adresatów / określonymi uprawnieniami bądź obowiązkami/ bez konieczności wydawania innych aktów prawnych
Bezpośredni skutek:
Część przepisów traktatu
Rozporz wspólnotowe
Dyrektywy wtedy kiedy są spełnione III warunki
Dec.wspólnotowe
3.Zasada pierwszeństwa stosowania – przywilej przep.unijnych adresat normy prawnej powinien podporządkować się przepisom unijnym a nie przepisom polskim
4.Zasada efektywności prawa wspólnotowego- panstwa członkowskie nie mogą tworzyć regulacji prawnych które by ograniczały bądź likwidowały tresci normatywne obow i uprawnienia ustalone prawem wspólnotowym regulacje prawne o charakterze proceduralnym
Systemy wyznaczania sytuacji prawnej III
1.system normatywny-polega na tym że zazwyczaj obowiąż aktualiz się wraz z momentem wyst określonych warunków / okoliczności/ przewidzianych w normach prawa, zakłada ze wszyscy znają prawo i wiedzą jak to prawo interpretować, prawo jest po to ogłaszane by było czytane
2.system decyzyjny –podmiot działal.gosp. aby rozpocząć pewne działania muszą wczesniej wyst do adm.publ. o wydane Dec. Uprawniających /np.działalność koncesjonowana/ jest przeciwieństwen systemu normatywnego
W syst Dec.zazwyczaj kształtowanie się prawa podmiotowe przeds rzadziej obowiązki
Ciężar znajomości i stosowania prawa zostaje przerzucony na państwo
Syst decyzyjny jest systemem reglamentacyjnym, zakres tego syst ulega pomniejszeniu / dział. Gosp.regulowana/ przyznawanie uprawnień ale i kształtowania obowiązków np. kar, w drodze Dec adm organ ustanawia w danej wys karę pienieżną
3.system mieszany – łączy elem syst normatywnego i Sysy Dec, częśc uprawnień ma charakter indywidualny. Aby powstało uprawnienie bądź obowiązek musi być doręczona przeds określonej tresci Dec adm / zdarzenie prawne/ która warunkuje aktualizację uprwanień i obowiązków wynikających z przepisów prawa obowiązującego
Nadzór prawny-prawo o organizacji podlegle i podporządkowane jednostki, nad działal samorz, gminy/ nadzórnp org założycielskiego lub wynik finansowego
Ust o swobodzie dział.gosp
ust o ochr konsument i konkurencji
ust o inspekcji handlowej
ust o nadzorze nad rynkami
ust o transporcie drogowym
nadzór:
formalna podstawowa w ustawie
podstawowa konkretna
ust.koncesyjne / spr kontroli nad działalnością koncesjonariusza/ uprawnienia wynikające z ustaw odnoszących się do dział regulowanej
nadzór
faza I badamy, jeżeli jest ok. zamykamy nadzór, jeżeli nie to:
faza II decyzyjna, Dec o zakazie wprowadzenia do obrotu, wycofanie z obrotu
kontrolna: podporządkowanie nadzorowi, słuzy nadzorowi
nadzór nie zamyka się w kontroli
kontrola-decyzja-egzekucja
faza kontroli:
przepisy pawa dot danej kontroli
kto i w jakiej formie
rozpocz kontroli rozpoczyna się w sposób niezformalizowany
kontrola przez Inspekcje / upoważnienie kontrolującego do przeprow kontroli/
kontrolowany ma obowiązek poddac się kontroli
kontrolujący ma obowiązek zgodnie z przepisami określone uprawnienia w prawie
koniec kontroli protok z przeprowadzonej kontroli
faza decyzyjna:
podejm takiej Dec jaka wynika z przepisów prawa
państwo w oparciu przepisy egzekucyjne może wyegzekwować wykonanie dec
majatek publiczny
mienie publiczne –własnośc i inne prawa majatkowe przysługujące skarbowi państwa i państwowym osob prawnym oraz jednostkom samorządu terytorialnego i komunalnym osobom prawnym
majątek publiczny dzielimy na III typy:
-majątek publiczny służacy wykonaniu wł publicznej
-maj publiczny powszechnego użytku
-maj publ produkcyjny
Akty prawne:
KC
Ust o gospodarowaniu nieruchomościami
Ust o finansach publ
Ust o przeds.państwowych
Ust o gosp.komunalnej
Ust o NIK
Ust o CBA
Zarządzanie majatkiem publicznym:
Legalność, gospodarność, celowość, rzetelność