Unia Europejska a polska gospodarka

Na przestrzeni ostatnich lat Polska odnotowała dynamiczny wzrost gospodarczy i była najszybciej rozwijającym się krajem europejskim.

Sektor prywatny dominuje w gospodarce zarówno pod względem wytarzania produktu krajowego brutto (ponad 60% PKB), jak i zatrudnienia (łącznie ponad 60% miejsc pracy).

Unia Europejska jest już dziś dla Polski najważniejszym partnerem handlowym. W 1995 r. na 15 krajów Unii przypadało 67% wymiany handlowej Polski z zagranicą (w eksporcie 70%, a w imporcie 64,5%).

Natomiast na Polskę przypada niespełna 20% obrotów Unii z partnerami zewnętrznymi. Zwiększenie tej wymiany handlowej będzie możliwe przez eksport polskich towarów na rynek Unii wtedy gdy Polska stanie się jej członkiem. Polska już dziś charakteryzuje się zdrową gospodarką, z jednym z największych w Europie poziomów wzrostu gospodarczego. Potwierdzeniem dynamicznego rozwoju gospodarki stało się przystąpienie Polski do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), skupiającej 28 najbogatszych państw świata oraz Światowej Organizacji Handlu (WTO). Dążenie Polski do członkostwa w Unii Europejskiej wymaga utrzymania kierunku reform gospodarczych, których celem jest utworzenie sprawnej gospodarki rynkowej. Wymaga też uporządkowania prawa gospodarczego oraz przekształceń organizacyjnych, własnościowych i restrukturyzacyjnych.

Celem Polski jest udział we wszystkich obszarach integracji z pełnią praw członkowskich. Celem długookresowym jest dołączenie do krajów Unii Europejskiej tworzących Unię Gospodarczą i Walutową.

Polska w trakcie negocjacji w sprawie przystąpienia do UE domagać się może zastosowania wobec wybranych gałęzi gospodarki okresów ochronnych (przejściowych), które pozwolą na ich pełne dostosowanie się do wymogów Unii. Przystępując do Unii Europejskiej Polska skorzysta z pomocy finansowej w ramach programu PHARE.

Polska liczy, że jeszcze przed uzyskaniem członkostwa w Unii skorzysta ze specjalnych funduszy pozwalających na dokonanie niezbędnych dostosowań gospodarczych. Natomiast od momentu wstąpienia do Unii Europejskiej Polska uprawniona będzie do korzystania z pomocy rozwojowej w ramach środków finansowych skupionych w funduszach strukturalnych.

Polska gospodarka a warunki przyjęcia do Wspólnot

Państwo aspirujące do członkostwa w Unii Europejskiej musi być państwem o ustabilizowanym porządku prawnym, z instytucjami powołanymi w drodze demokratycznego wyboru, które zagwarantują mu sprawne funkcjonowanie w ramach gospodarki rynkowej.

Jednym z głównych wyzwań stojących przed polską gospodarką jest spełnienie makroekonomicznych kryteriów zawartych w Traktacie z Maastricht. Należą do nich następujące problemy świadczące o kondycji i sprawności gospodarki: stabilność cen, deficyt budżetowy, wysokość długu publicznego, kurs walutowy i stopa procentowa.

Innym problemem jest określenie pozycji banku centralnego w państwie oraz zapewnienia mu warunków do skutecznej realizacji przyjętych założeń. W myśl Traktatu z Maastricht, podstawowym obowiązkiem banków centralnych jest utrzymanie stabilności cen przy założeniu, że bank nie może finansować sektora publicznego oraz jest autonomiczny wobec rządu. Realizacja takich postanowień nie będzie odnosić się wyłącznie do problematyki prowadzenia polityki pieniężnej ale musi określać perspektywy rozwoju systemu płatniczego i nadzoru bankowego.

Kolejnym wyzwaniem stojącym przed Polską jest ujednolicenie polskiego prawa bankowego ze standardami obowiązującymi w UE. Harmonizacja ta jest warunkiem koniecznym prawidłowego funkcjonowania jednolitego rynku finansowego, a przez to osiągnięcia wyższego poziomu efektywności i bezpieczeństwa obrotu.

Warunek dotyczący bezpieczeństwa systemu bankowego odnosi się do tych działań dostosowawczych, które zmierzają do podwyższenia standardów zarządzania i planowania strategicznego. Działaniom tym musi towarzyszyć szybki postęp technologiczny i edukacyjny.

Wyżej wymienione warunki konieczne, nie wyczerpują tematu procesu dostosowawczego a jedynie sygnalizują problem jaki musi zostać przezwyciężony przez stronę polską aby osiągnąć poziom państw członkowskich Wspólnot. Proces integracji jest bardzo dynamiczny a więc można spodziewać się nowych wyzwań jakie Unia Europejska będzie stawiała przed państwami stowarzyszonymi.