Umowa rachunku bankowego.
Osoby prawne i fizyczne mogą otwierać rachunki bankowe w wybranym banku. Umowa o otwarcie rachunku bankowego ma charakter cywilno prawny, a umawiające się strony są równymi partnerami. Cywilno prawny charakter umowy podkreśla swoboda wyboru banku, w którym klient może otworzyć rachunek.
W umowie rachunku bankowego bank zobowiązuje się do przechowywania środków pieniężnych posiadacza rachunku oraz do przeprowadzania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych. Jednostki gospodarcze dokonują za pośrednictwem banków rozmaitych operacji rozliczeniowych, korzystają z kredytów, deponują lokaty terminowe, gromadzą fundusze o różnym przeznaczeniu i w związku z tym mają z reguły więcej niż jeden rachunek bankowy. Rachunki bankowe mają różny charakter ze względu na ich przeznaczenie i treść ekonomiczną ewidencjonowanych na nich operacji.
Instytucję rachunku bankowego regulują przepisy kodeksu cywilnego i prawa bankowego. Na ich podstawie opracowano w poszczególnych bankach wewnętrzne regulaminy, określające szczegółowo stosunki między klientami a bankiem, dotyczące prowadzenia rachunków bankowych. Regulaminy mogą różnić się w szczegółach pomiędzy różnymi bankami, ale uregulowane ustawowo zasady ogólne są identyczne we wszystkich bankach. Bank ma obowiązek zapoznać klienta z regulaminem przed zawarciem umowy rachunku bankowego. Stosownie do nowego prawa bankowego od 1998 r. Umowa rachunku bankowego powinna określać przede wszystkim:
- strony umowy
- rodzaj otwartego rachunku
- waluty, w jakiej rachunek został otwarty
- czas, na jaki rachunek został otwarty
- wysokość oprocentowania i warunki jego zmiany
- sposób dysponowania środkami zgromadzonymi na rachunku
- terminy wpłaty lub kapitalizacji odsetek
- terminy realizacji zleceń posiadacza rachunku
- zakres odpowiedzialności banku za terminowe i prawidłowe przeprowadzenie rozliczeń pieniężnych oraz wysokość odszkodowania za przekroczenie terminu realizacji dyspozycji posiadacza rachunku
- tryb i warunki dokonywania zmian umowy
- sposób i termin wypowiedzenia lub rozwiązania umowy
- zasady rozwiązania umowy w razie nie dokonania na rachunku żadnych obrotów
- wysokość prowizji i opłat za prowadzenie rachunku
Zgodnie z polskim prawem bankowym, w celu przechowywania środków pieniężnych i przeprowadzania rozliczeń związanych z działalnością gospodarczą banki prowadzą rachunki bieżące, pomocnicze, lokat terminowych oraz oszczędnościowe. Ponadto klient może mieć wydzielone rachunki ( np.: dla rozliczeń zagranicznych czy kredytów ). Rachunek bankowy może być prowadzony dla kilku osób fizycznych jako tzw. rachunek wspólny. Oddział banku może zastrzec obowiązek zawiadomienia go o otwarciu przez klienta rachunku pomocniczego w innym banku.
Prawa i obowiazki stron umowy rachunku bankowego
Umowa rachunku bankowego została ściśle uregulowana w kodeksie cywilnym. Na podstawie Art. 725-733 k.c. możemy określić podstawowe prawa i obowiązki wynikające z umowy rachunku bankowego dla każdej ze stron. Umową rachunku bankowego należy rozumieć zobowiązanie się banku względem posiadacza rachunku do przechowywania środków pieniężnych na oznaczony lub nieoznaczony czas oraz do przeprowadzania na zlecenie posiadacza rachunku rozliczeń pieniężnych. Bank może obracać czasowo wolne środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym na potrzeby gospodarki narodowej z obowiązkiem ich zwrotu w całości lub w części na każde żądanie, chyba, że umowa uzależnia obowiązek zwrotu od wypowiedzenia.
Bank może odmówić wykonania zlecenia posiadacza rachunku bankowego tylko w wypadkach przewidzianych w przepisach szczegółowych. Bank jest zobowiązany przy każdej zmianie stron rachunku bankowego przesłać jego posiadaczowi wyciąg z rachunku z ustaleniem salda.
Posiadacz rachunku zobowiązany jest do zgłoszenia bankowi niezgodności salda w ciągu czternastu dni od dnia otrzymania wyciągu z rachunku.
Posiadacz imiennego rachunku bankowego obowiązany jest zawiadomić bank o każdej zmianie swojego zamieszkania lub siedziby.
Rozwiązanie umowy rachunku bankowego zawartej na czas nie oznaczony może nastąpić w każdym czasie w skutek wypowiedzenia przez którąkolwiek ze stron. Jednakże bank może wypowiedzieć taką umowę tylko z ważnych powodów.
Roszczenia wynikające ze stosunku rachunku bankowego przedawniają się z upływem dwóch lat. Nie dotyczy to roszczeń o zwrot wkładów oszczędnościowych.
Obowiazki wynikajace z przepisów prawa bankowego
Posiadacz rachunku bankowego dysponuje swobodnie swoimi środkami pieniężnymi na rachunku. W umowie z bankiem mogą być zawarte postanowienia ograniczające swobodę dysponowania tymi środkami.
Środki pieniężne zgromadzone na rachunku mogą być oprocentowane w wysokości i według zasad określonych w umowie z bankiem.
Banki są zobowiązane realizować zlecenia płatnicze w terminach przewidzianych w umowie rachunku bankowego.